Με την άνοδο του διαδικτύου και τις δωρεάν πληροφορίες στα χέρια μας, η ανησυχία για την υγεία μας απέχει ένα κλικ. Αυτό το νέο άγχος που αναπτύσσεται παράλληλα με μια αναζήτηση στο Google. Η ψηφιακή επανάσταση έχει αλλάξει πολλές πτυχές της ζωής. Τα άτομα εξαρτώνται από τη σύνδεση στο διαδίκτυο για τους περισσότερους λόγους, καθώς έχει αντικαταστήσει τα σχολεία, τις θέσεις εργασίας και την πρόσωπο με πρόσωπο επικοινωνία με την οικογένεια και τους φίλους.
Έχει επίσης αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο λαμβάνονται πληροφορίες σχετικά με την υγεία. Η πρόσβαση σε τέτοιες πληροφορίες είναι πλέον πολύ εύκολη μέσω του διαδικτύου, με ελάχιστο ή καθόλου κόστος. Για τους περισσότερους ανθρώπους, το διαδίκτυο έχει γίνει ο πρώτος σταθμός όταν πρέπει να μάθουν περισσότερα για τα συμπτώματα, την υγεία και τις ασθένειες.
Τι είναι όμως η Cyberchondria;
Λαμβάνοντας υπόψη την προέλευση του όρου (δηλαδή, ως το αντίστοιχο της υποχονδρίας στην ψηφιακή εποχή), η Cyberchondria αναφέρεται σε ένα μη φυσιολογικό μοτίβο συμπεριφοράς και συναισθηματική κατάσταση (Varma, Das & Singh, 2021). Έχουν προταθεί αρκετοί ορισμοί της Cyberchondria και όλοι περιλαμβάνουν υπερβολικές ή επαναλαμβανόμενες διαδικτυακές αναζητήσεις για πληροφορίες που σχετίζονται με την υγεία και άγχος για την υγεία. Ο όρος είναι ένα παιχνίδι με τη λέξη «υποχονδρίαση», επίσης γνωστή ως αγχώδης διαταραχή ασθένειας, η οποία αναφέρεται στο DSM-5 (Syaukat, 2022).
Παράγοντες που ενισχύουν το άγχος
Οι παράγοντες που ενισχύουν το άγχος σχετίζονται με διάφορες πτυχές του διαδικτυακού περιβάλλοντος στο οποίο πραγματοποιούνται αναζητήσεις που σχετίζονται με την υγεία. Σε ένα τέτοιο περιβάλλον, μπορεί να είναι πιο δύσκολο να γίνει διάκριση μεταξύ αξιόπιστων και μη αξιόπιστων πηγών πληροφοριών παρά σε έναν εκτός σύνδεσης, «πραγματικό» κόσμο.
Εξαιτίας αυτού, οι πληροφορίες που λαμβάνονται μέσω μη ελεγχόμενων (δυνητικά λιγότερο αξιόπιστων) ιστότοπων ενδέχεται να αντιμετωπίζονται με τον ίδιο τρόπο με τις πληροφορίες που βρίσκονται στους «επίσημους» (δυνητικά πιο αξιόπιστους) ιστότοπους, προκαλώντας σύγχυση και ανησυχία εάν υπάρχει ασυμφωνία στο περιεχόμενό τους.
Επιπλέον, το διαδίκτυο δεν έχει σχεδιαστεί για να παρέχει πάντα σχετικές, ακριβείς, μη αντικρουόμενες, μη διφορούμενες ή καθησυχαστικές πληροφορίες, γεγονός που καθιστά το αποτέλεσμα των διαδικτυακών αναζητήσεων που σχετίζονται με την υγεία λιγότερο προβλέψιμο σε σύγκριση με το αποτέλεσμα της αναζήτησης επιβεβαίωσης από ένα μέλος της οικογένειας ή έναν γιατρό.
Όχι μόνο το διαδίκτυο μπορεί να παρέχει αντικρουόμενες, διφορούμενες ή λανθασμένες πληροφορίες σχετικά με το θέμα της αναζήτησης, αλλά μπορεί να αποσπά την προσοχή και να οδηγήσει σε άλλες πληροφορίες που ενισχύουν ενδεχομένως το άγχος (π.χ. πληροφορίες για άγνωστες μέχρι τώρα ασθένειες ή κινδύνους για την υγεία) (Mathes, Norr, Allan, Albanese & Schmidt, 2018).
Αν και η διαδικτυακή αναζήτηση πληροφοριών σχετικά με την υγεία έχει κάποια λανθάνοντα οφέλη που βοηθούν στη διαφώτιση των ανθρώπων σχετικά με τις παθήσεις και τη θεραπεία τους, μερικοί άνθρωποι αναζητούν επανειλημμένα πληροφορίες σχετικά με τη σωματική και ψυχική ευεξία για να ξεδιψάσουν για ερωτήματα, τα οποία με τη σειρά τους προκαλούν αγωνία και άγχος. Σίγουρα φαντάζει δελεαστικό κι είναι ένας εξαιρετικά εύκολο τρόπος με ένα απλό κλικ και μία αναζήτηση στον υπολογιστή μας να βρούμε λύση στο πρόβλημα κι ειδικά όταν οι πληροφορίες απλώνονται απλόχερα μπροστά μας.
Όμως, εάν το άγχος για την υγεία επηρεάζει αρνητικά τη ζωή σου, είναι ωφέλιμο να αναζητήσεις βοήθεια από έναν επαγγελματία ψυχικής υγείας (Starcevic, 2017). Με επαγγελματική βοήθεια, θα είσαι καλύτερα σε θέση να εντοπίσεις και να εξερευνήσεις τυχόν παράγοντες που συμβάλλουν στην Cyberchondria και να μάθεις να τους αντιμετωπίζεις και να τους διαχειρίζεσαι.
«Η μέθοδος για να μειώσουμε το στρες δεν είναι να μειώσουμε τις απαιτήσεις, αλλά να αυξήσουμε την υποστήριξη.» ~ Ben Fletcher
Βιβλιογραφικές Αναφορές
Mathes, B. M., Norr, A. M., Allan, N. P., Albanese, B. J., & Schmidt, N. B. (2018). Cyberchondria: Overlap with health anxiety and unique relations with impairment, quality of life, and service utilization. Psychiatry research, 261, 204-211. Doi: https://doi.org/10.1016/j.psychres.2018.01.002
Starcevic, V. (2017). Cyberchondria: challenges of problematic online searches for health-related information. Psychotherapy and psychosomatics, 86(3), 129-133. Doi: https://doi.org/10.1159/000465525
Syaukat, A. (2022). Hypochondriasis: A Literature Review. Scientia Psychiatrica, 3(1), 220-226. Doi: https://doi.org/10.37275/scipsy.v3i1.85
Varma, R., Das, S., & Singh, T. (2021). Cyberchondria amidst COVID-19 pandemic: challenges and management strategies. Frontiers in psychiatry, 12, 618508. Doi: https://doi.org/10.3389/fpsyt.2021.618508
