Όταν ακούς για τα Εξάρχεια τι σκέφτεσαι; Είσαι από αυτούς που έχουν προσωπική εμπειρία από την περιοχή ή έχεις διαμορφώσει γνώμη βάσει όσων έχεις ακούσει στις ειδήσεις η ενδεχομένως έχεις διαβάσει; Σου αρέσουν, τα έχεις επισκεφτεί ή και εσύ τα θεωρείς ένα μέρος επικίνδυνο, ένα άβατο ανομίας, όπως έχουν χαρακτηριστεί τα τελευταία χρόνια; Εγώ ανήκω σε αυτούς που είχαν διαμορφώσει γνώμη από τα ΜΜΕ και εν τέλει αυτή μεταβλήθηκε ολοκληρωτικά. Μια επίσκεψη ήταν αρκετή!
Ούσα παιδί και έφηβη μεγάλωσα σε μια επαρχιακή πόλη των 50.000 κατοίκων, μια πόλη προστατευμένη πληθυσμιακά και πολιτιστικά ομοιόμορφη, μια πόλη όπου μια βόλτα αρκούσε για να συναντήσεις αρκετούς γνωστούς. Σε αυτή την πόλη τα πάντα ήταν οικεία και ήσυχα. Ένιωθες όμορφα, αφενός γιατί ήταν ο τόπος που γεννήθηκες, μεγάλωσες και εξελίχθηκες, αφετέρου γιατί σε αυτήν ζουν άνθρωποι που ξέρεις, που σε κάνουν να νιώθεις άνετα και ωραία, που γελάτε με κάτι που έγινε στο κοινό παρελθόν που σας συνδέει ή με κάτι τυχαίο και αυθόρμητο που γίνεται στο παρόν ή και άνθρωποι που δεν ξέρεις, όμως μια συνάντηση τυχαία, μια κοινή παρέα είναι δυνατή να σας ενώσει και να δημιουργήσει μια κοινή ανάμνηση.
Μεγαλωμένη λοιπόν, σε μια τέτοια περιοχή, όταν ήρθα ως φοιτήτρια στην Αθήνα, σε αυτή τη χαοτική πόλη, αναζητούσα περιοχές που θα με κάνουν να νιώσω εξίσου οικεία και άνετα, αναζητούσα γειτονιές που θα μου προσφέρουν ένα κλίμα χαλαρότητας, αυθορμητισμού ανεπιτήδευτου, ένα κλίμα ελευθερίας. Γυρίζοντας λοιπόν σε διάφορες γειτονιές και εξερευνώντας αυτές ξεχώρισα μια. Βρήκα αυτό που μου άρεσε στην πιο απρόσμενη περιοχή, σε μια περιοχή που όταν άκουγα γι’ αυτή στις ειδήσεις, ούσα μικρότερη, μου προκαλούσε μόνο περιέργεια για το πώς γίνεται μια κεντρική-στη πρωτεύουσα της Ελλάδος-περιοχή να έχει ξεφύγει τελείως από τον κρατικό έλεγχο, στα Εξάρχεια.
Πρόκειται για μια περιοχή που ξεχωρίζει. Ξεχωρίζει γιατί αποτελεί το μήλο της έριδος για πολλούς . Μια περιοχή στο κέντρο της Αθήνας, χαρακτηριζόμενη από πολλούς ως η παλιά Αθήνα, ξεχώριζε γιατί αποτέλεσε τον τόπο ανάδειξης πολλών πολιτικών και καλλιτεχνικών ρευμάτων. Η πολιτικοποίηση-και όχι η κομματικοποιήση- και η παρουσία διανοούμενων προσώπων χρωματίζει τα Εξάρχεια με μια ιδιαίτερη αύρα. Σου δημιουργεί μια περίεργη αίσθηση γιατί, παρόλο που δεν διαδραματίζεται κάτι μπροστά σου εκείνη τη στιγμή αισθάνεσαι διαρκώς πως κάτι είναι έτοιμο να εκραγεί. Η περιοχή βαρύνεται από την ιστορία της, από τα γεγονότα που εκτυλίχθηκαν εκεί, όπως το Πολυτεχνείο, η υπόθεση Γρηγορόπουλου.
Σήμερα η περιοχή διχάζει, αποτελεί το μήλο της έριδος μεταξύ κυβέρνησης και αξιωματικής αντιπολίτευσης καθώς, οι διαρκείς-σε αυτήν-αναταραχές και συγκρούσεις αποτελούν έρεισμα για υποσχέσεις πολιτικών ότι θα προβούν σε εκκαθάριση του άβατου των Εξαρχείων, θα πολεμήσουν την ανομία κ τα ναρκωτικά και άλλες πολλές δηλώσεις, δημιουργώντας έτσι την εικόνα μιας περιοχής τέρατος.
Ναι τα Εξάρχεια είναι μια περιοχή της Αθήνας κεντρική, που εγκυμονεί τους ίδιους κινδύνους με κάθε άλλη συνοικία στο κέντρο της Αθήνας. Εγκληματικότητα κ ναρκωτικά, ναι υπάρχει και εκεί όπως και σε κάθε άλλη γειτονιά στο κέντρο της Αθήνας που παλεύει να κρατηθεί ζωντανή κάτω από την τεράστια πληθυσμιακή αύξηση και την οικονομική κρίση και τέλος, ναι υπάρχουν συγκρούσεις μεταξύ αναρχικών ομάδων και αστυνομικών οργάνων.
Όμως τα Εξάρχεια είναι μόνο αυτό πλέον; Είναι μόνο μια γειτονιά που έχει εγκαταλειφθεί από το κράτος και αποτελεί απλή υπόσχεση των πολιτικών για αποκατάστασή της; Για μένα όχι. Τα Εξάρχεια είναι μια γειτονιά πολυπολιτισμική. Άνθρωποι ντόπιοι και άνθρωποι από διάφορα μέρη του πλανήτη, που ήρθαν στη χώρα μας για ένα καλύτερο αύριο, έχουν πλέον εγκατασταθεί στο κέντρο της Αθήνας γενικότερα και κατ΄επέκταση και στα Εξάρχεια και συμβιώνουν κατά κύριο λόγο αρμονικά, δημιουργούν επιχειρήσεις και προσπαθούν να ζήσουν, όπως θα ζούσαν στην πατρίδα τους. Νέα ήθη και έθιμα εμφανίζονται, δίνοντας ένα νέο χρώμα στην άλλοτε γκρίζα γειτονιά της Αθήνας. Θα δεις παιδάκια πολλών εθνικοτήτων να παίζουν όλα μαζί στο σχολείο ή σε κάποιο μικρό παρκάκι, υπό την επίβλεψη των γονιών τους, ενώ εσύ θα γεμίζεις αισιοδοξία ότι κάποια στιγμή θα εξαφανιστεί ο ρατσισμός και η ξενοφοβία.
Επιπρόσθετα, λόγω της εγκατάστασης πολλών διανοούμενων στα Εξάρχεια και της έντονης πολιτικοποίησης, βασικό γνώρισμα τους είναι η ύπαρξη αμέτρητων βιβλιοπωλείων με βιβλία για κάθε γούστο. Τα περισσότερα από αυτά έχουν βιβλία σε προσιτές τιμές, σε στοίβες και η διαμόρφωση του χώρου τους φέρει κάτι από το παρελθόν.
Τέλος αποτελούν μια από τις πιο φοιτητικές γειτονιές της Αθήνας. Τα πολλά πανεπιστήμια που υπάρχουν στην ευρύτερη περιοχή του κέντρου συνέβαλαν στο να ξαναβρεί αυτή η περιοχή τη νιότη της. Οι πολλοί φοιτητές έφεραν την αναζωογόνηση και αυτή με τη σειρά της, τη δημιουργία πολλών καφέ και μπαρ, τα οποία όμως συνάδουν με την αύρα της περιοχής. Στη οδό Μεσολλογίου και στη Κωλέττη αλλά και στις οδούς Βαλτετσίου, Μπενάκη και Καλλιδρομίου μπορεί κανείς να βρει μαγαζάκια για καφέ, ποτό, φαγητό και γλυκό. Μαγαζάκια μικρά με ιδιαίτερη διακόσμηση, που διατηρούν την απλότητα και το alternative στυλ των Εξαρχειών. Μαγαζάκια στα οποία συχνάζουν κυρίως φοιτητοπαρέες και κάποιοι εναλλακτικοί, ντόπιοι συνήθως κάτοικοι των Εξαρχείων που πλέον το προσωπικό του μαγαζιού έχει γίνει η παρέα τους. Όλα αυτά ωθούν στη διαμόρφωση ενός φιλικού περιβάλλοντος έτσι ώστε το ευγενικό και φιλικό προσωπικό από τα καφέ και τα μπαρ, η ωραία χαλαρωτική μουσική και το παρείστικο κλίμα καθώς και το γεγονός ότι τα περισσότερα από αυτά τα μαγαζάκια είναι μέσα στην απλότητα κ στο εναλλακτικό στυλ και διατηρούν κάποιο ύφος παραδοσιακό, μπορούν να σε κάνουν ενστικτωδώς να θεωρήσεις αυτά ως στέκι σου. Τα Εξάρχεια είναι διαρκώς μια ζωντανή γειτονιά με τα θετικά και τα αρνητικά της.
Βάσει αυτών, ναι τα Εξάρχεια δεν είναι εύκολη περιοχή, όμως είναι μια ατμοσφαιρική περιοχή, μια περιοχή που ο κόσμος της, οι ζωγραφισμένοι τοίχοι με τα έντονα χρωματιστά graffiti, τα οποία συχνά περνάνε μηνύματα, η ιστορία τους στο παρελθόν και η εικόνα τους στο παρόν βοήθησαν στο να τα ξεχωρίσω, παρ’ όλες τις ιδιαιτερότητες τους. Βοήθησαν στο να αποκτήσει-μια άλλοτε γκρίζα περιοχή της Αθήνας-μια ιδιαίτερη λάμψη.
Σίγουρα είναι μια ιδιόμορφη περιοχή και σίγουρα δεν θα αρέσει σε όλους, αλλά πάντα δεν αξίζει να αποκτούμε προσωπική αντίληψη επί των πραγμάτων; Και εν τέλει, αν σου αρέσουν, ίσως αποκτήσεις και εσύ εκεί τις δικές σου φοιτητικές αναμνήσεις, αναμνήσεις της νιότης σου, που θα μείνουν για πάντα χαραγμένες και που πάντα θα τις αναπολείς νοσταλγικά!
