Το φεγγαρόψαρο έχει σίγουρα επιβλητική εμφάνιση χάρη στο μέγεθός του. Στην πραγματικότητα, πρόκειται για ένα ψάρι ακίνδυνο, με ενδιαφέρουσες συμπεριφορές που δυστυχώς όμως απειλείται λόγω της πλαστικής ρύπανσης και της αλιείας.
Εσύ το γνώριζες;
- Το φεγγαρόψαρο είναι ένα από τα βαρύτερα γνωστά οστέινα ψάρια. Το βάρος του κυμαίνεται ανάμεσα στα 250 και 1.000 κιλά.
- Οι προνύμφες του όμως (ψάρια που μόλις έχουν εκκολαφθεί) είναι πολύ μικρές σε μέγεθος. Έχουν μήκος μόλις 2,5 εκατοστά και ζυγίζουν λιγότερο από 1 γραμμάριο. Όσες επιβιώνουν αναπτύσσονται περισσότερο από 60 εκατομμύρια φορές σε σχέση με το αρχικό τους μέγεθος. Θεωρείται η πιο ακραία ανάπτυξη μεγέθους για σπονδυλωτό ζώο.
- Το όνομά του στα ελληνικά αλλά και σε άλλες γλώσσες πηγάζει από την εμφάνισή του. Το φεγγαρόψαρο έχει στρογγυλό σχήμα σώματος, γκρίζο χρώμα με βούλες και τραχιά υφή και συνεπώς θυμίζει το φεγγάρι.
- Έχει ωστόσο την ικανότητα να μεταβάλει το χρώμα του δέρματός του, ειδικά όταν δέχεται επίθεση.
- Το είδος (Mola mola) είναι συγγενές του λαγοκέφαλου και του ψαριού-φούσκα με τα οποία μοιράζεται αρκετές μορφολογικές ομοιότητες.
- Το φεγγαρόψαρο συναντάται σε όλα τα εύκρατα και τροπικά ύδατα του κόσμου.
- Τα θηλυκά φεγγαρόψαρα γεννούν τα περισσότερα αυγά από οποιοδήποτε άλλο σπονδυλωτό ζώο—μέχρι και 300 εκατομμύρια αυγά τη φορά.
- Το είδος είναι παμφάγο. Τρέφεται με φύκη και μικρά ψάρια, καλαμάρια, καρκινοειδή και προνύμφες άλλων θαλασσίων ζώων. Οι μέδουσες και άλλοι ζελατινώδεις οργανισμοί αποτελούν το 15% της συνολικής διατροφής τους.
- Το φεγγαρόψαρο περνάει ένα μεγάλο μέρος της ζωής του κυνηγώντας ενεργά σε βάθη μεγαλύτερα των 200 μέτρων.
- Πρόκειται για πολύ αργό και αδέξιο κολυμβητή, αγγίζοντας την ταχύτητα των 3 χιλιομέτρων την ώρα.
Φεγγαρόψαρο το ξεχωριστό!
Αν αναρωτιέσαι πώς γίνεται να μεγαλώνει τόσο πολύ, ιδού η απάντηση. Ο σκελετός του φεγγαρόψαρου αποτελείται σε μεγάλο μέρος από χόνδρινο ιστό ο οποίος είναι κατά πολύ ελαφρύτερος από τα οστά. Έτσι, μπορεί να αναπτυχθεί σε βάρος μη πρακτικό για άλλα οστέινα ψάρια (οι καρχαρίες και τα σαλάχια είναι βαρύτερα συνήθως αλλά είναι χονδριχθύες).
Τα φεγγαρόψαρα φιλοξενούν στο δέρμα τους ένα μεγάλο αριθμό παρασίτων. Έτσι αναπτύσσουν σχέσεις με άλλα ψάρια τα οποία τρέφονται με τα παράσιτά τους. Στα τροπικά ύδατα τα φεγγαρόψαρα απευθύνονται στα είδη των κοραλλιογενών υφάλων για το σωστό…καθαρισμό. Ακόμα, ανεβαίνουν συχνά στην επιφάνεια των υδάτων και γυρνούν κατάλληλα ώστε να προσφέρουν τα παράσιτά τους σε θαλασσοπούλια. Αν η κατάσταση γίνει εντελώς ενοχλητική τα φεγγαρόψαρα παίρνουν φόρα και πετάγονται έως και 3 μέτρα στον αέρα.
Τα φεγγαρόψαρα συχνά κάνουν…ηλιοθεραπεία. Είναι μια μέθοδος «θερμικής επαναφόρτισης» μετά από καταδύσεις σε βαθύτερα ψυχρότερα νερά για την εύρεση τροφής. Ζουν άλλωστε σε θερμά ύδατα και οι παρατεταμένες περίοδοι σε θερμοκρασίες κάτω των 10°C μπορούν να τα οδηγήσουν σε αποπροσανατολισμό ή και θάνατο.
Οι απειλές
Τα ενήλικα φεγγαρόψαρα έχουν λίγους φυσικούς θηρευτές, ανάμεσά τους οι θαλάσσιοι λέοντες, οι όρκες και οι καρχαρίες. Οι θαλάσσιοι λέοντες δυστυχώς κυνηγούν τα φεγγαρόψαρα για παιχνίδι, σκίζουν τα πτερύγιά τους και τα εγκαταλείπουν σχεδόν νεκρά να βυθιστούν. Το τεράστιο μέγεθος και το παχύ δέρμα ενός ενήλικου φεγγαρόψαρου αποτρέπει τους περισσότερους θηρευτές, ωστόσο τα νεαρά άτομα είναι ευάλωτα στην αρπαγή από τόνους και δελφινόψαρα.
Οι άνθρωποι καταναλώνουν το κρέας του φεγγαρόψαρου στην Ασία αλλά στην Ευρωπαϊκή Ένωση απαγορεύεται η εμπορεία κρέατος ή παραγώγων του. Το συγκεκριμένο ψάρι δεν αποτελεί απειλή για τον άνθρωπο. Πολλές φορές οι άνθρωποι νομίζουν ότι το φεγγαρόψαρο είναι είδος καρχαρία, μιας και αυτό κολυμπάει κοντά στην επιφάνεια με προεξέχοντα τα ραχιαία πτερύγιά του. Έτσι, συχνά το τραυματίζουν καθώς θεωρούν ότι είναι επικίνδυνο.
Το είδος είναι ευάλωτο (υπό απειλή) σύμφωνα με τη Διεθνή Ένωση για τη Διατήρηση της Φύσης. Απειλείται από τα αιωρούμενα σκουπίδια όπως οι πλαστικές σακούλες που μοιάζουν με μέδουσες, ένα θήραμα που τα φεγγαρόψαρα προτιμούν. Το πλαστικό είτε πνίγει ακαριαία το φεγγαρόψαρο είτε γεμίζει το στομάχι του και μη μπορώντας εκείνο να το αφομοιώσει, εν τέλει λιμοκτονεί.
Η μείωση των πληθυσμών του φεγγαρόψαρου οφείλεται και στην παρεμπίπτουσα αλιεία (αλίευση ειδών που δεν αποτελούν στόχο). Στη Μεσόγειο συγκεκριμένα, η αλίευση ξιφία έχει παρεμπίπτοντα αλιεύματα που περιέχουν κατά 70-90% φεγγαρόψαρα.
Πολλές φορές δυστυχώς τα συγκεκριμένα ψάρια θανατώνονται από ψαράδες που τα θεωρούν άχρηστα ή κλέφτες δολώματος.
Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν:
- Ocean sunfish, ανακτήθηκε από en.wikipedia.org/wiki/Ocean_sunfish, τελευταία επίσκεψη 7/8/2020
- Ocean sunfish (Mola), ανακτήθηκε από www.nationalgeographic.com/animals/fish/o/ocean-sunfish/, τελευταία επίσκεψη 7/8/2020
