«Βουτήξαμε και τραβήξαμε βίντεο την δύστυχη χελώνα σε προχωρημένη σήψη. Του λέω: Ζήση οι εικόνες είναι λίγο αποκρουστικές μήπως να μην τις βάζαμε στο βίντεο; όχι μου λέει μπαμπά να τις βάλουμε να τις δει ο κόσμος να δει την αλήθεια, και τι συμβαίνει, να τρομάξουνε και να μην πετάνε πλαστικά γενικότερα στην θάλασσα».
Ένα ρεπορτάζ με τίτλο, “το μήνυμα του μικρού Ζήση για καθαρή θάλασσα”, στην ενότητα Περιβάλλον στην Καθημερινή στάθηκε αφορμή για να γράψω αυτό το άρθρο. Ένα άρθρο μεγάλης βαρύτητας. Η ιστορία του μπαμπά Μιχάλη και του γιού του Ζήση, είναι ο μεγάλος αγώνας δυο ηρώων της θάλασσας, ο οποίος αμέσως έγινε viral, στα μέσα μαζικής ενημέρωσης και στα social media. Δεν έχασα χρόνο. Αμέσως τους έστειλα μήνυμα, και την επόμενη μέρα, η συνέντευξη μας μέσω βιντεοκάμερας είχε μόλις ξεκινήσει. Από τα Άβδηρα της Ξάνθης, τίποτα δεν στάθηκε εμπόδιο στους δυο. Γιατί ποτέ η αλήθεια είναι δεν έχω συναντήσει ένα τόσο μικρό προσωπάκι να μου εξιστορεί τις ιστορίες του από το βυθό, το πάθος και τη λατρεία του για τα υποθαλάσσια πλάσματα, καθώς και τις ώριμες σκέψεις του σχετικά με την ανάγκη για ευαισθητοποίηση στο θέμα της ρύπανσης των θαλασσών και του περιβάλλοντος με τη χρήση πλαστικού.
Η ιστορία του Μιχάλη…
Για μένα η θάλασσα είναι αναπόσπαστο μέρος της ζωής μου. Ίσως να φταίει το ζώδιο μου που είμαι ιχθύς. Από μικρός θυμάμαι τον εαυτό μου να κολυμπάω στα ρηχά και με την μάσκα μου να προσπαθώ να ανακαλύψω έναν καινούργιο κόσμο άγνωστο και ανεξερεύνητο προς εμένα μέχρι εκείνη την στιγμή. Οι απορίες μου πολλές και οι ερωτήσεις προς τον πατέρα μου ακόμη πιο πολλές. Του ζητούσα επίμονα να μου εξηγήσει τι είναι αυτό τι είναι το άλλο. Γινόμουνα κουραστικός ορισμένες φορές, αλλά ήμουνα και εγώ τότε παιδί και δεν μου χαλούσε το χατίρι. Η περιέργειά μου ήταν πολύ μεγάλη και η λαχτάρα μου για τον υποβρύχιο κόσμο πολλές φορές λόγω άγνοιας με έθετε σε κίνδυνο.
Άγγιζα και έπιανα πλάσματα του βυθού όπως μέδουσες, αχινούς, με γυμνά χέρια. Τα χέρια μου γεμάτα πάντα από αγκάθια. Θυμάμαι την μητέρα μου να προσπαθεί να τα αφαιρέσει με λίγο λάδι για να μαλακώσει το δέρμα και να μου βάζει τις φωνές γιατί δεν πρόσεχα και έπιανα ότι έβρισκα. Ήταν ο δικός μου θαυμαστός κόσμος! Ο πατέρας μου μου φώναζε: μην πας βαθιά έχει ρεύματα θα πνιγείς, άσχετα εάν εγώ κολυμπούσα σε βάθος ένα γόνατο. Πάντα όμως είχα μια δικαιολογία: μπαμπά τα ρεύματα με πήγαν προς τα βράχια δεν φταίω εγώ τα ρεύματα!
Θαλάσσιες περιπέτειες…
Μια άλλη φορά έπιασα ένα μεγάλο κάβουρα και πήγα στον πατέρα μου να τον δείξω. Πιο δίπλα ένας Γάλλος τουρίστας με παρατηρούσε ώρες και πότε πότε κάτι μου έλεγε στην γλώσσα του αλλά δεν καταλάβαινα. Παρατηρούσε με πόση άνεση έβαζα τα χέρια μου ανάμεσα στα βράχια και πώς έπιανα τα καβούρια. Κάποια στιγμή γυρνάει προς την πλευρά του πατέρα μου και τον ρωτάει εάν μιλάει γαλλικά. Ο πατέρας μου του έκανε νόημα με το κεφάλι αρνητικά. Τότε ο Γάλλος τον ξαναρώτησε: Μήπως μιλάς Γερμανικά; και τότε ο πατέρας μου του απάντησε στα Γερμανικά ja (ναι)!, μιας και ήταν χρόνια μετανάστης στην Γερμανία και τόπος γέννησης δικός μου. Ο γιός σου όταν μεγαλώσει θα αγαπάει την θάλασσα και δεν θα την φοβάται καθόλου. Μπράβο του!
Τον κοιτάζω πόση ώρα και τον θαυμάζω! Εκεί που κοιτούσα τον παράξενο Γάλλο με την παράξενη γλώσσα λες και με μάτιαξε ο κάβουρας ελευθέρωσε την δαγκάνα του και με δάγκωσε. Πόνεσα πολύ αλλά δεν ήθελα να το δείξω. Ούτε έκλαψα. Έβαλα το χέρι μου μέσα στο νερό και απλά παρακαλούσα να με αφήσει όσο το δυνατόν πιο γρήγορα. Πριν τσιρίξω και ξεσηκώσω τον κόσμο, με δάγκωσε το δάχτυλο! Την άλλη μέρα πάλι τα ίδια πάλι έπιανα τα καβούρια.
Στον βυθό…
Οι καταδύσεις για μένα είναι ένας τρόπος να χαλαρώνω και να ηρεμώ. Με ξεκουράζει αφάνταστα η ησυχία και το απέραντο γαλάζιο της θάλασσας. Ξεχνάω τα πάντα όταν βρίσκομαι στον βυθό. Νοιώθω ότι ”πετάω” μέσα στο νερό! Όσο μεγαλώνω βλέπω ότι υπάρχουν συνεχώς πράγματα που δεν τα έχω ξαναδεί και το ενδιαφέρον γίνεται ακόμα πιο μεγάλο. Έχω χιλιάδες αναμνήσεις μέσα από τον βυθό. Δεν ξέρω τι να πρωτοθυμηθώ.
Θυμάμαι μια φορά γύρω στα 14 που είδα ένα μεγάλο σαλάχι. Αυτό ήταν θαμμένο μέσα στην άμμο. Στην αρχή πρόσεξα μόνο τα σημεία που αναπνέει. Μου έκανε απορία τι είναι αυτές οι δύο μαύρες τρύπες που ανοιγοκλείνουν μέσα στην άμμο. Το βάθος γύρω στα 4 με 5 μέτρα. Παίρνω μια αναπνοή και κατεβαίνω για να δω τις δύο μικρές τρυπούλες στην άμμο. Μόλις πλησίασα κοντά και άπλωσα το χέρι μου για να τις αγγίξω το σαλάχι σηκώθηκε και έμεινα ξαφνιασμένος σε ένα σύννεφο σκόνης που άφησε. Όταν ανέβηκα στην επιφάνεια κατάλαβα ότι ήταν εάν πολύ μεγάλο σαλάχι. Σήμερα ξέρω ότι είχα συνάντηση με ένα πλατυσέλαχο, ή όπως το λένε οι ξένοι με ένα spiny butterfly σαλάχι πεταλούδα.
Που συνεχίζει ο μικρός Ζήσης…
Ο Ζήσης δεν φοβάται. Από 3 χρονών άρχισε να κολυμπάει, από τα επτά ακολουθεί τον πατέρα του στις θαλάσσιες περιπέτειες. Δεν την φοβάται καθόλου την θάλασσα όσο βαθιά και αν είναι τα νερά όσο άγριος και αν είναι ο βυθός αισθάνεται ότι είναι μέσα στην αυλή του σπιτιού του, μου λέει ο πατέρα του. Γνωρίζει όλα τα ψάρια που είναι στην περιοχή μας, όλα τα φυτά εντός του βυθού. Γενικά η εμπειρία η δικιά μου βρήκε εθελοντή και πρόσφορο έδαφος τον γιο μου για να την αξιοποιήσει άμεσα. Το μυαλό του ρουφάει τα πάντα σαν σφουγγάρι. Μεγάλο πλεονέκτημα σε σχέση με εμένα που ψαχνόμουνα μόνος χωρίς βοήθεια.
Σε πολλές από τις καταδύσεις του συναντάνε νεκρές χελώνες καρέτα-καρέτα. Πριν λίγο καιρό ο γιος μου μου λέει: μπαμπά γιατί δεν κάνουμε ένα βίντεο εμείς και να λέμε στον κόσμο να μην πετάει πλαστικά σκουπίδια στην θάλασσα γιατί μπερδεύουν οι χελώνες τις σακούλες με τις μέδουσες και τις τρώνε και πεθαίνουν. Καλή η ιδέα σου του λέω αλλά υπάρχει ένα πρόβλημα. Δεν έχουμε υλικό φωτογραφικό με νεκρές χελώνες για να κάνουμε το βίντεο άρα θα πρέπει να περιμένουμε την κατάλληλη στιγμή, η οποία δυστυχώς δεν άργησε να έρθει…
Η αλήθεια του βυθού…
Βουτήξαμε και τραβήξαμε βίντεο την δύστυχη χελώνα σε προχωρημένη σήψη. Του λέω: Ζήση οι εικόνες είναι λίγο αποκρουστικές μήπως να μην τις βάζαμε στο βίντεο; όχι μου λέει μπαμπά να τις βάλουμε να τις δει ο κόσμος να δει την αλήθεια, και τι συμβαίνει, να τρομάξουνε και να μην πετάνε πλαστικά γενικότερα στην θάλασσα.
Η αλήθεια είναι ότι εγώ δεν το είχα σκεφτεί να κάνω εάν τέτοιο βιντεάκι γιατί πίστευα ότι δεν θα έχει απήχηση. Έλεγα υπάρχουν οργανώσεις που κάνουν οργανωμένα εκστρατεία, εγώ τι μπορώ να κάνω εκτός του να μην πετάω εγώ ο ίδιος και η οικογένειά μου σκουπίδια; Και όταν βρίσκω μέσα στην θάλασσα σκουπίδια πλαστικά, δίχτυα κατεστραμμένα, πετονιές με τα αγκίστρια επάνω, μέχρι και βλήματα όλμου 81 χιλιοστών από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο βρήκα και τα έβγαλα. Αλλά τελικά είχα άδικο…
Το ιντερνέτ έχει μεγάλη δύναμη. Γρήγορα το βίντεο δημοσιεύτηκε από την εφημερίδα ”ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ΄”, μαζί με άρθρο της κ Εύας Τομαρά την οποία ευχαριστώ πολύ, διάφορες ιστοσελίδες φιλοξένησαν το άρθρο, αλλά και πολλοί φίλοι μέσα από το Facebook στήριξαν την προσπάθεια του Ζήση με κοινοποιήσεις. Επίσης ο ΣΚΑΙ έπαιξε το βίντεο στην εκπομπή ECO News με την Κατερίνα Χριστοφιλίδου στις 9/6/2018,ο ΑΝΤ1 Νews μετέδωσε το άρθρο και το βίντεο και πολλά άλλα. Το βίντεο το ανεβάσαμε στο you tube στις 5/6/2018 παγκόσμια ημέρα περιβάλλοντος.
Η γη μπορεί χωρίς εμάς. Εμείς δεν μπορούμε χωρίς αυτήν…
Κατά τη συνομιλία μας, ρωτάω το μικρό Ζήση. Με το σχολείο τι γίνεται; με τους φίλους; «Οι φίλοι μου στην αρχή δεν πολύ-νοιαζόντουσαν. Μόλις έδειξα όμως το βιντεάκι, άρχιζαν όλοι να αλλάζουν άποψη». Αν δεν δεις το αποκρουστικό από κοντά, δεν το καταλαβαίνεις, λέει ο πατέρας του. Μόνο αν ο καθένας από εμάς αλλάξει την δική του ατομική παιδεία, θα προχωρήσουμε ένα βήμα μπροστά. Ένα βήμα προς το καλύτερο… Εγώ προσωπικά στεναχωριέμαι με την κατάσταση που επικρατεί στις θάλασσες μας, αν και έχουμε από τις πιο όμορφες αν όχι τις πιο όμορφες παραλίες στον κόσμο. Πολλά από τα σκουπίδια είναι και εισαγόμενα από Τουρκία μεριά.
Πρέπει να αποκτήσουμε περιβαλλοντική παιδεία πρώτα μέσα από την οικογένεια και μετά από το σχολείο. Τα παιδιά πρέπει να μάθουν να αγαπούν την φύση. Ο πλανήτης δεν είναι δικός μας. Πρέπει να τον μοιραζόμαστε ισότιμα με όλα τα άλλα είδη που υπάρχουν. Η γη μπορεί χωρίς εμάς εμείς δεν μπορούμε χωρίς αυτήν. Ο κ. Μιχάλης μου εξιστορεί, πως μια φορά καθώς καθόταν με την οικογένεια του στην παραλία, μια γυναίκα φώναζε στον άντρα της να φύγουν αμέσως, γιατί δεν αντέχει τα φύκια. Αφού γνωρίστηκαν, της εξήγησε ότι στις ποσειδωνίες (έτσι λέγόταν το είδος), οφείλει τον αέρα που αναπνέει.
Το μήνυμα των 2 πρέπει να γίνει μήνυμα όλων μας…
Λίγο πριν κλείσω την βιντεο-συνομιλία μας, ο μικρός Ζήσης μου εξηγεί πόσο όμορφα νιώθει για τις εμπειρίες, τις εικόνες και τους “θησαυρούς” που συναντά καθημερινά, και πόσο δεν του αρέσει όταν τα μάτια του αντικρύζουν άσχημες εικόνες. «Σε λίγες μέρες θα πάμε με τον μπαμπά μου να κόψουμε παλιά δίχτυα ψαράδων που έχουν εγκαταλειφθεί στο βυθό». Ο κ. Μιχάλης προειδοποιεί: Στις καταδύσεις αυτό που απεχθάνομαι είναι όταν βλέπω κάτι και νομίζω ότι μπορεί να είναι κάποιο θαλάσσιο ζώο ή φυτό και πλησιάζω κοντά και διαπιστώνω ότι είναι κουτάκι αναψυκτικού, μπουκαλάκι νερού, ποτηράκι του καφέ, ένα παπούτσι, μια λαστιχένια μπότα, ένα μπιτόνι και άλλα πολλά τα οποία δεν θα έπρεπε να βρίσκονται εκεί γιατί απλά δεν ανήκουν εκεί. Μέχρι τότε είμαι σίγουρος. Θα συνεχίσουν να προσφέρουν με τον δικό τους αγώνα. Ακόμα και στη στεριά! Σαν όλες τις φορές που πριν βουτήξουν, και έχοντας μαζί τους μεγάλες σακούλες από το σπίτι, μαζεύουν τα σκουπίδια της παραλίας…
