Νεανική ιδιόλεκτος
Η νεανική ιδιόλεκτος είναι η γλώσσα των νέων σε κάθε εποχή. Επηρεάζεται από τα εκάστοτε κοινωνικά δεδομένα, τα ρεύματα, τα πρότυπα. Η νεανική ιδιόλεκτος είναι καθρέφτης του τρόπου σκέψης τους. Είναι ένα εργαλείο αμφισβήτησης του κατεστημένου, του κόσμου των ενηλίκων και μέσο ανεξαρτητοποίησης τους.
Νεανική ιδιόλεκτος και μορφές της
Η νεανική ιδιόλεκτος δηλώνεται με ποικίλους τρόπους. Πέρα από το λεξιλόγιο, οι νέοι υιοθετούν μια διαφορετικότητα ακόμα και στις χειρονομίες τους, στο ντύσιμο και την εμφάνισή τους. Παρατηρούνται λοιπόν και διάφορα εξωγλωσσικά φαινόμενα πέρα από τον ιδιαίτερο τρόπο ομιλίας. Αναμφίβολα είναι ένας πολυσχιδής τρόπος έκφρασης. Κάθε νέος που γίνεται χρήστης της νεανικής ιδιολέκτου, σε συνδυασμό με την αντίστοιχη συμπεριφορά, εντάσσεται και σε αντίστοιχη ομάδα συνομήλικων. Τα μέλη της ομάδας συμμορφώνονται στο γλωσσικό κώδικα της παρέας.
Παράγοντες της νεανικής διαλέκτου
Η νεανική ιδιόλεκτος διέπεται από ελλειπτικότητα, ιδιωματικότητα και τολμηρό λεξιλόγιο. Παράλληλα, οι νέοι, μέσω του δικού τους γλωσσικού κώδικα, εκφράζουν τις αξίες και τις πεποιθήσεις της δικής τους γενιάς. Προβάλλουν τα δικά τους μηνύματα πολιτικά και κοινωνικά. Κάθε εποχή ανάλογα με τα χαρακτηριστικά της εμφανίζει τη δική της νεανική ιδιόλεκτο. Έτσι και η σημερινή εποχή της ψηφιακής τεχνολογίας, η οποία έχει εξαπλωθεί σε όλους τους τομείς της δραστηριότητας των νέων –στην επικοινωνία, την ψυχαγωγία, την ενημέρωση- είναι αναμενόμενο να επηρεάζει και τη γλώσσα των νέων. Ο τρόπος επικοινωνίας τους είναι εμπλουτισμένος από ξενόφερτους όρους, υπεραπλούστευση και συντόμευση του λόγου. Το γεγονός αυτό είναι κατανοητό εφόσον, συχνά, πηγή έμπνευσης του νεανικού λεξιλογίου είναι και η μουσική κουλτούρα της εποχής, όπως για παράδειγμα τα ρεφρέν των τραγουδιών, τα σλόγκαν των διαφημίσεων, η επικαιρότητα, το διαδίκτυο, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Έτσι οι νέοι, αγνοώντας τους κανόνες των σχολικών βιβλίων, εμπλουτίζουν, με το δικό τους ευφάνταστο τρόπο φωνολογικά, λεξιλογικά και γραμματικά, τη μητρική τους γλώσσα.
Νεανική ιδιόλεκτος ο ρόλος της εκπαίδευσης
Τελικά, η νεανική ιδιόλεκτος αποτελεί μειονέκτημα για τη γλώσσα; Αν θεωρήσουμε ότι η γλώσσα επηρεάζεται από την κοινωνική διάρθρωση της εκάστοτε γλωσσικής κοινότητας αναμφισβήτητα και η γλώσσα των νέων είναι ένα κομμάτι της. Τονίζει και εμπλουτίζει την πολυμορφία της γλώσσας. Αποτελεί το εφαλτήριο για τη νέα γενιά ώστε να λειτουργήσει με τον δικό της ιδιαίτερο τρόπο ως ομάδα του κοινωνικού συνόλου. Και σίγουρα δεν κινδυνεύει η επίσημη γλώσσα. Αυτό βέβαια πάντα με την προϋπόθεση, το σχολείο να παίξει καταλυτικό ρόλο στη διδασκαλία της επίσημης γλώσσας. Αυτό θα επιτευχθεί με μια ολοκληρωμένη γλωσσική αγωγή μέσω της οποίας θα συνδυάζεται η γνώση του συστήματος της γλώσσας με την ταυτόχρονη ικανότητα χρήσης, για αποτελεσματικότερη επικοινωνία. Ταυτόχρονα, η γλώσσα των νέων μπορεί να αποτελέσει αφορμή για να συζητηθούν στην τάξη θέματα όπως η γλωσσική ποικιλότητα (κοινωνικές διαφορές στη χρήση της γλώσσας), η γλωσσική νόρµα (τι θεωρείται «σωστό» και «κατάλληλο» σε διάφορες περιστάσεις).
Συμπέρασμα
Γίνεται, λοιπόν, αντιληπτό πως η νεανική ιδιόλεκτος δε συνιστά ένα επικίνδυνο μέσο επικοινωνίας. Αντίθετα, προβάλλει το πνεύμα φαντασίας και επινοητικότητας που διακατέχει τους νέους εφόσον είναι σε θέση να χρησιμοποιούν το γλωσσικό σύστημα με τέτοιο τρόπο που να μεταπλάθουν λέξεις ή φράσεις ή να δημιουργούν νέες. Είναι μια γλώσσα που εγκαταλείπεται στη συνέχεια της ζωής τους κατά την μετα-σχολική ή μετα-πανεπιστημιακή περίοδο, στη διάρκεια των οποίων οι νέοι ωριμάζουν, όχι μόνο ηλικιακά αλλά και πνευματικά, εντασσόμενοι, πλέον, στον κόσμο των ενηλίκων, που τόσο αμφισβητούν στα παρορμητικά χρόνια της νιότης.
Πηγές:
H γλώσσα των νέων [Β9], Ανδρουτσόπουλος.Γ (2001). Ανακτήθηκε από https://www.greek-language.gr/greekLang/studies/guide/thema_b9/ (Τελευταία πρόσβαση 29/05/2021)
