Η τέχνη, σε οποιαδήποτε μορφή της, έχει αποτελέσει κομβικό σημείο της ανθρώπινης εξέλιξης. Είτε αναφερόμαστε σε πίνακες ζωγραφικής του Μποτιτσέλι, είτε στην ζωφόρο του Παρθενώνα, είτε στη σύνθεση μιας σονάτας του Μπετόβεν, η λέξη κλειδί είναι η ίδια: Τέχνη. Η ενασχόληση με τις διάφορες μορφές της έχει επιτρέψει στον άνθρωπο να εκφράσει τις ανησυχίες του, να διαδώσει μηνύματα (προσωπικά ή κοινωνικά) και να δημιουργήσει μια αισθητική τοποθέτηση σε ένα ζήτημα. Μάλιστα, η τέχνη συνιστά ένα αέναο κομμάτι καθώς δεν έπαψε, παρά τις λογοκρισίες που υπέστη, να υφίσταται ως ένα αναλλοίωτο στοιχείο της ανθρώπινης υπόστασης. Οι μελετητές την έχουν χωρίσει σε δύο σημαντικές κατηγορίες. Έτσι, έχουμε την κλασική τέχνη και την σύγχρονη τέχνη. Η καθεμία έχει δικά της μοναδικά χαρακτηριστικά και αξιέπαινους δημιουργούς ως εκπροσώπους της.
Κλασική Τέχνη
Χρονολογημένη από τα αρχαία χρόνια, η κλασική τέχνη αποτελεί μια διαχρονική αξία με κύρια γνωρίσματα το μέτρο και την αρμονία. Τα τεχνουργήματα αυτού του είδους χαρακτηρίζονται από αρμονικά συμμετρικές διαστάσεις, ισορροπία εκφράσεων και απλές χειρονομίες. Στη ζωγραφική και τη γλυπτική έχουμε ρεαλιστικές απεικονίσεις, ουδέτερα χρώματα και εξονυχιστική ανάδειξη κάθε λεπτομέρειας. Ακόμη, τα αρχιτεκτονικά πρότυπα της κλασικής χαρακτηρίζονται από μαθηματική και γεωμετρική ακρίβεια όσον αφορά τις διαστάσεις και τη χωροταξία τους.
Κύρια ρεύματα της κλασικής τέχνης είναι ο Αναγεννησιακός Κλασικισμός (1400-1600), το Μπαρόκ (1600-1700) και ο Νεοκλασικισμός (1780-1850). Για λόγους απλούστευσης δεν είναι δυνατό να αναφερθούν όλα τα ρεύματα. Ωστόσο, κανένα δεν εκπροσωπείται από έργα κατώτερης ποιότητας καθώς με το πέρασμα των αιώνων το σύνολο των έργων αυτών καθιέρωσε την εκάστοτε περίοδο τέχνης ως μια ζωντανή υπενθύμιση της εποχής της.
Σύγχρονη Τέχνη
Η σύγχρονη τέχνη διαφέρει αρκετά από την κλασική. Αρχικά, οι ιδέες που αποτυπώνονται στα μοντέρνα δημιουργήματα έχουν ένα πιο αφηρημένο τρόπο και επικεντρώνονται στην έκφραση συναισθημάτων του καλλιτέχνη. Χρησιμοποιούνται έντονα χρώματα, εικονικές αντιθέσεις και περίεργα σχήματα. Συνήθως δεν υπάρχει μέτρο και επικρατεί μια συσσώρευση υπερρεαλιστικών εννοιών. Η κεντρική διαφορά κλασικής και σύγχρονης τέχνης έγκειται στο ότι η δεύτερη διαθέτει περισσότερα μέσα αποτύπωσης. Δεν περιορίζεται μόνο στην γλυπτική ή τη ζωγραφική, αλλά χρησιμοποιώντας τις νέες τεχνολογίες όπως η φωτογραφία, το βίντεο, η ηλεκτρονική μουσική κ.α., έχει καταστήσει την έκφραση της τέχνης ένα ολοζώντανο θέαμα για κάθε άνθρωπο.
Η ακριβής χρονολογία εμφάνισής της είναι αμφιλεγόμενη. Οι περισσότεροι μελετητές, ωστόσο, την τοποθετούν στα τέλη της δεκαετίας του 1960. Οι ιδέες και κάποια πιο σύγχρονα για την εποχή τους δημιουργήματα είχαν εμφανιστεί ήδη από τον 19ο αιώνα. Τα κυριότερα ρεύματα μοντέρνας τέχνης είναι ο κυβισμός με πρωτοστάτη τον Πικάσο, ο φωβισμός, ο εξπρεσιονισμός και η αφηρημένη τέχνη.
Είναι η σύγχρονη τέχνη ισάξια της κλασικής;
Κάθε θαυμαστής ενός έργου τέχνης έχει αναρωτηθεί τουλάχιστον μια φορά εάν αυτός ο ισχυρισμός αληθεύει ή όχι. Κλασική ή σύγχρονη τέχνη; Μέτρο και αρμονία ή ελευθερία και συναισθηματική έκφραση; Δεν είναι εύκολο να συγκρίνεις αυτά τα δύο μεγέθη. Και αυτό γιατί παρόλο που αποτελούν δύο διαφορετικά μέρη του συνόλου τέχνη, είναι αλληλοσυμπληρούμενα και το ένα δεν αναιρεί την αξία του άλλου.
Η κλασική τέχνη αφηγείται ένα εξιδανικευμένο κόσμο, μια ξεκάθαρη ιστορία. Είναι ένα είδος που ένα ευρύ κοινό μπορεί να καταλάβει και να θαυμάσει. Όταν πρόκειται για την αισθητική της τέχνης, η κλασική επιτρέπει στο κοινό της να αφομοιώσει τη λιτότητα και τη λεπτομέρεια με την οποία ένα έργο έχει καλλιτεχνηθεί. Θα λέγαμε, δηλαδή, πως αποτελεί έναν άρρηκτο δεσμό μεταξύ της καλαισθησίας και της ευπρέπειας.
Οι εκπρόσωποι της σύγχρονης τέχνης, από την άλλη, έχουν στη διάθεση τους το υπέρτατο εργαλείο, την τεχνολογία. Πλέον, όλα τα έργα μπορούν να γίνονται με μεγαλύτερη ακρίβεια, σε μεγαλύτερες ποσότητες και το κυριότερο, να είναι προσβάσιμα σε όλο τον κόσμο. Η μοντέρνα τέχνη απευθύνεται μεν σε πιο κλειστό και «ψαγμένο» κύκλο αλλά αυτό δεν αποκλείει κανέναν από το να προβληματιστεί και να αναζητήσει το κάτι παραπάνω που έχει να του προσφέρει ένα σύγχρονο δημιούργημα.
Το μόνο ευσταθές επιχείρημα απέναντι σε αυτόν τον ισχυρισμό θα ήταν πιθανότατα το εξής: Η σύγχρονη τέχνη δεν θα είχε υπάρξει αν η κλασική και οι εξελίξεις της δεν είχαν λειτουργήσει ως εφαλτήριο. Εξάλλου, ας μην ξεχνάμε πως δεν μιλάμε για συγκρουόμενες ιδέες αλλά αλληλοεξαρτώμενες. Η κλασική αποτελεί υπενθύμιση του παρελθόντος, ενώ η σύγχρονη πρόδρομο του μέλλοντος.
Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν γι’ αυτό το άρθρο:
Contemporary art. Ανακτήθηκε από euston96.com, τελευταία πρόσβαση στις 25/3/2021.
Classicism in art. Ανακτήθηκε από visual-arts-cork.com, τελευταία πρόσβαση στις 25/3/2021.
Classical vs contemporary art. Ανακτήθηκε από concrete-online.co.uk, τελευταία πρόσβαση στις 25/3/2021.
