Αθήνα μιας άλλης εποχής
Αδιαμφισβήτητα τα Χριστούγεννα είναι από τις ομορφότερες γιορτές του χρόνου. Ίσως τα πολύχρωμα φώτα, οι σκανδαλιστικές μυρωδιές, οι αναμνήσεις από τα παιδικά χρόνια, η προσμονή για έναν βελτιωμένο χρόνο που σε λίγο θα έρθει.
Ο καθένας έχει τους δικούς του λόγους για να τα περιμένει. Λίγο η διασκέδαση, λίγο η χαλάρωση από την καθημερινότητα, λίγο τα προσδοκούμενα δώρα. Μην βιαστεί κάποιος να μιλήσει και για όλους εκείνους που αυτές οι μέρες είναι περισσότερη δουλειά. Ούτε για όλους, όσους δεν έχουν την οικονομική άνεση να ξοδέψουν για δώρα και εντυπωσιακά τραπέζια με χριστουγεννιάτικα καλούδια. Σαφώς και υπάρχουν και εκείνοι που τα θεωρούν ξεπερασμένη εμποροποιημένη χριστιανική γιορτή. Αυτοί που ο ξενόφερτος κοκκινοφορεμένος γεματούλης γεράκος με το χαρακτηριστικό Χο Χο δεν τους λέει τίποτα.
Όμως, εγώ θα ήθελα να μιλήσω για όλους αυτούς που ο καθένας για τους δικού του λόγους έχει δώσει μια μαγική διάσταση σε αυτές τις μέρες.
Όταν τα Χριστούγεννα σήμαιναν όνειρα
Λίγο πολύ όλοι μας έχουμε ακούσει το πως έγινε γνωστός ο Άγιος Βασίλης ως φιγούρα. Στην Ελλάδα εμφανίστηκε στην δεκαετία του 50 με 60 από τις Χριστουγεννιάτικες κάρτες που έστελναν οι μετανάστες από την Αμερική στους συγγενείς τους. Ο Δικός μας ανάλογος άγιος ήταν ο Μέγας Βασίλειος της Καισαρείας, φυσικά καμία ομοιότητα με τον Santa Claus.
Αγαπημένη συνήθεια των Ελλήνων τότε ήταν η αγορά του «λαχείου συντακτών». Οι τυχεροί λαχνοί μοίραζαν απίστευτα για την εποχή δώρα, όπως πολυκατοικίες, διαμερίσματα, αυτοκίνητα, εκατομμύρια σε μετρητά, μετοχές της Πειραϊκής Πατραϊκής και των τσιμέντων Τιτάν. Συνήθεια που διακόπηκε στα χρόνια της Επταετίας.
Εορταστική ατμόσφαιρα
Οι δρόμοι και τα μαγαζιά γέμιζαν πολύχρωμα λαμπιόνια και χριστουγεννιάτικα δέντρα με πολύχρωμες μπάλες και γιρλάντες.
Στην Αθήνα προπολεμικά, και για αρκετά χρόνια μετά, υπήρχε το έθιμο οι πολίτες να ευχαριστούν τους τροχονόμους δίνοντάς τους δώρα. Στην αρχή χρήματα από αυτοσχέδιους εράνους που έκαναν και όταν αυτό θεωρήθηκε δωροδοκία, γλυκά, κρασί, λουλούδια.
Το Μινιόν
Όνειρο κάθε μικρού παιδιού αυτές τις μέρες ήταν να βρεθεί σε αυτό το πολυκατάστημα.
Ένας όροφος αφιερωμένος στα Χριστούγεννα και μόνο. Γλυκά, Άι Βασίληδες, γιγάντιες οθόνες, φωτογραφίες. Εκεί υπήρχαν παιχνίδια που κάθε παιδί λαχταρούσε, μπαλόνια και λιχουδιές.
Το Μινιόν φορούσε τα γιορτινά του και δέσποζε στην εορταστική Αθήνα.
Οι προετοιμασίες
Οι νοικοκυρές έδιναν τον καλύτερο εαυτό τους. Καθάριζαν το σπίτι, στόλιζαν το δέντρο, έστρωναν τα χαλιά.
Χαρακτηριστικές μυρωδιές από κουραμπιέδες και μελομακάρονα πλημμύριζαν όλες τις γειτονιές αλλά και τις Αθηναϊκές αγορές. Φοντάν, πτι φουρ, κονιάκ, λικέρ, πάστες είχαν την τιμητική τους. Και φυσικά το Χριστόψωμο και η Βασιλόπιτα. Η τυχερή δεκαρίτσα κρυμμένη στη ζύμη της που όλοι επιθυμούσαν για να έχουν τύχη όλη τη χρονιά.
Τα κάλαντα
Τα κάλαντα παραμονή Χριστουγέννων και Πρωτοχρονιάς ήταν για τους πιτσιρικάδες ολόκληρη τελετουργία. Κανόνιζαν, από πολλές μέρες πριν, με ποιους θα πήγαιναν, έβρισκαν τα τρίγωνα ή τα μουσικά όργανα που θα συμπλήρωναν τις φωνές τους, μελλόντικες, κιθάρες, φλογέρες.
Μάζευαν δεκάρες, κουραμπιέδες, μελομακάρονα, καραμέλες, σοκολάτες.
Η μοιρασιά ακολουθούσε και μαζί με αυτήν η αγορά παιχνιδιών ή βιβλίων που δεν μπορούσαν ή δεν ήθελαν να αγοράσουν οι γονείς τους.
Το σήμερα
Η αλήθεια είναι πως τα τελευταία χρόνια η αίγλη και η μεγαλοπρέπεια, που ο ίδιος ο κόσμος πρόσδιδε στα Χριστούγεννα έχει μειωθεί. Η οικονομική κρίση, το ότι λείπει το τόσο έντονο θρησκευτικό αίσθημα ή ακόμα και το γεγονός ότι οι παραδόσεις θεωρούνται ξεπερασμένες τα Χριστούγεννα έχουν αλλάξει. Έχουν μετατραπεί σε διακοπές για τους μαθητές, ευκαιρίες για χειμερινές αποδράσεις των οικονομικά ευκατάστατων ή μια ευκαιρία για φιλανθρωπίες.
Το αίσθημα της θαλπωρής, η απόλαυση των οικογενειακών γευμάτων, η προσδοκία για το δώρο που τόσο λαχταρούσαμε όλο το χρόνο. Το καλό σπιτικό φαγητό, οι βόλτες στα στολισμένα μαγαζιά, το στόλισμα του δέντρου, η παρασκευή των γλυκών. Τα παπούτσια από του Μούγερ, η κούκλα από το Μινιόν, τα πολύχρωμα μπαλόνια από την στοά στην Ομόνοια αποτελούν πια γλυκές αναμνήσεις και ξεθωριασμένες φωτογραφίες στα άλμπουμ της ζωής μας.
Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν στο άρθρο αυτό:
- Παραμυθένια Χριστούγεννα στην Αθήνα. Ανακτήθηκε από www.penna.gr
- Χριστούγεννα στην παλιά Αθήνα- Ρετρό εικόνες με ελκυστικό άρωμα. Ανακτήθηκε από www.iefimerida.gr
- Χριστούγεννα στην παλιά Αθήνα: Οι στολισμένοι δρόμοι και η άφιξη του Άι Βασίλη σε ρετρό φωτογραφίες. Ανακτήθηκε από thecaller.gr
- Ρετρό βίντεο: Τα Χριστουγεννιάτικα κάλαντα στην παλιά Αθήνα!. Ανακτήθηκε από www.filathlos.gr
