Όλο και συχνότερα είναι τα περιστατικά μαθητών με μαθησιακά προβλήματα. Ευτυχώς, δάσκαλοι και γονείς αρχίζουν πλέον να ενημερώνονται σχετικά και μπορούν να εντοπίσουν αρκετά νωρίς τυχόν προβλήματα, ώστε να αντιμετωπιστούν έγκαιρα. Αυτό, όμως, που συχνά παραμελούμε, είναι τα συναισθηματικά προβλήματα που επιφέρουν οι μαθησιακές δυσκολίες στα παιδιά αυτά…
Με τη είσοδο τους στο υπάρχον εκπαιδευτικό σύστημα, ένα σύστημα που είναι κατά κύριο λόγο βασισμένο στην επιβράβευση, τον ανταγωνισμό και την απόκτηση συγκεκριμένων γνωστικών δεξιοτήτων, αμελώντας συχνά τις πρακτικές και συναισθηματικές δεξιότητες, τα ίδια τα παιδιά αντιλαμβάνονται τη διαφορετικότητα τους. Αισθάνονται άνισα, και ενδεχομένως κατώτερα των άλλων, αφού έχουν πιο αργό τρόπο εκμάθησης και διαφορετικές ικανότητες.
Ο παιδαγωγός σπάνια μπορεί να διαθέσει τον απαιτούμενο χρόνο να βοηθήσει την ομαλότερη ένταξή τους, μιας που οι τάξεις είναι συνήθως υπερπλήρεις. Τα παιδιά, λοιπόν, αρχίζουν να μένουν στο περιθώριο εντός της τάξης, αφού δεν καταφέρνουν να συμβαδίσουν με το ρυθμό των υπολοίπων. Αυτή η περιθωριοποίηση συχνά γενικεύεται κι εκτός τάξης από τους υπόλοιπους μαθητές και, σπανιότερα, κι από τους δασκάλους.
Στο σπίτι πολλές φορές επιδεινώνεται το αίσθημα διαφορετικότητας που διατρέχει το παιδί, καθώς οι γονείς συχνά μεταφράζουν τη μαθησιακή δυσκολία ως βαρεμάρα ή αδιαφορία εκ μέρους του παιδιού. Δύσκολα αποδέχονται οι ίδιοι πως το παιδί τους «υστερεί» σε κάτι έναντι των άλλων, με αποτέλεσμα να το καταπιέζουν και να το εξαντλούν να τα καταφέρει πέρα απο τις δυνατότητές του. Είναι αλήθεια, όμως, τόσο σημαντική η σχολική επιτυχία; Και, άραγε, το παιδί δεν είναι ικανό, απλά και μόνο επειδή δεν διαθέτει τα απαραίτητα εργαλεία να ανταπεξέλθει στον ρυθμό μάθησης του εκπαιδευτικού περιβάλλοντος; Ή πρόκειται, απλώς, για κοινωνική πεποίθηση και αξία της εποχής μας, που αγνοεί όλες τις άλλες ικανότητες που απαρτίζουν το άτομο;
Το άγχος γίνεται καθημερινότητα για αυτά τα παιδιά. Το σχολείο μετατρέπεται σε χώρο καταπίεσης. Τα παιδιά αισθάνονται ντροπή και ενοχές που δεν καταφέρνουν να προσαρμοστούν και να ανταπεξέλθουν στις προσδοκίες των ενηλίκων. Αισθάνονται ανεπιθύμητα, και το αίσθημα μειονεξίας μετατρέπεται σε ένα συνεχόμενο αίσθημα αποτυχίας που τα καταδιώκει. Έτσι, οι συναισθηματικές δυσκολίες τους μετατρέπονται σε δύσκολες συμπεριφορές.
Πολλά παιδιά καταφεύγουν στην επιθετικότητα προς τους συμμαθητές ή/και τους γονείς, με ορισμένα βίαια ξεσπάσματα. Άλλα παιδιά τείνουν να διατηρούν αδιάφορη και ουδέτερη στάση προς τα μαθήματα και τις υποχρεώσεις τους. Κάποια απά αυτά καταλήγουν να μισούν το σχολείο και να αρνούνται να προσέλθουν στο χώρο του. Ορισμένα παιδιά ενδέχεται να παρουσιάσουν παλινδρόμηση σε νηπιακές συμπεριφορές και ψυχοσωματικά συμπτώματα, όπως στομαχόπονους, κεφαλαλγίες, νυχτερινή ενούρηση κ.α. Όλα τα παραπάνω αποτελούν δείγμα του έντονου στρες που βιώνουν τα παιδιά, λόγω των μαθησιακών δυσκολιών που έχουν.
Από την άλλη, το παιδί με μαθησιακές δυσκολίες ενδέχεται να απομονωθεί από μόνο του, φοβούμενο την απόρριψη των άλλων. Η αδυναμία του να αποδεχθεί τη διαφορετικότητά του πολλές φορές του στερεί τη δυνατότητα ανάπτυξης φίλων και ένταξης στο σύνολο.
Πώς μπορούμε, λοιπόν, να διαφυλάξουμε το συναισθηματικό τους κόσμο;
Προέχει η σωστή ενημέρωση γονέων και εκπαιδευτικών ώστε να εντοπίζεται άμεσα η όποια δυσκολία. Μόλις εντοπιστεί, οι γονείς μπορούν να κατανοήσουν τη συμπεριφορά του παιδιού και να επικεντρωθούν στην ανάπτυξη των υπόλοιπων ικανοτήτων του, χωρίς να το καταπιέζουν για τα σχολικά μαθήματα. Επίσης, μπορούν να απευθυνθούν σε ειδικούς ώστε να βοηθήσουν το παιδί να αναπτύξει περαιτέρω τις δυνατότητές του. Οι παιδαγωγοί μπορούν να ενημερωθούν σχετικά με το πώς να εντάξουν το παιδί στο σύνολο της τάξης και να το ενθαρρύνουν να συμμετέχει, χωρίς να φοβάται την αποτυχία.
Το παιδί πέρα από το μειονέκτημα στις μαθησιακές επιδόσεις, έχει αρκετά προτερήματα και άλλα ταλέντα και ικανότητες και αξίζει να επικεντρωθούμε στην ενίσχυση αυτών, παρά να εξαντλούμε όλη την ενέργειά του στην επίτευξη του σχολικού στόχου. Έτσι το παιδί καταφέρνοντας να επιτύχει άλλους στόχους, αισθάνεται ικανό, γεμίζει αυτοπεποίθηση κι ενισχύεται η αυτοεικόνα του.
Είναι πολύ σημαντικό να επενδύσουμε στη συναισθηματική υποστήριξη των παιδιών με μαθησιακές δυσκολίες, ώστε να δημιουργήσουμε άτομα ολοκληρωμένα και έτοιμα να αναγνωρίσουν και να αγαπήσουν τον εαυτό τους, με τα μειονεκτήματα και τα πλεονεκτήματά τους.
