Συναισθηματική κληρονομιά: Πως επηρεάζει τον σύγχρονο άνθρωπο;
Η συναισθηματική κληρονομιά έχει σημαντικό ρόλο στην εκδήλωση των επιθυμιών και των φόβων. Ο άνθρωπος από τη γέννηση του, ξεκινάει να γράφει την προσωπική του ιστορία. Σε αυτήν την προσωπική ιστορία συνυπάρχουν οι ιστορίες των μελών της οικογένειας σε έναν κοινό άξονα με παρόμοια χαρακτηριστικά από γενιά σε γενιά. Η διαγενεακή μετάδοση είναι ασυνείδητη (Helm Stierlin και Lyman Wynne:1985). Πέρα από τα σωματικά χαρακτηριστικά κληρονομούμε ένα πλήθος ψυχικών μορφωμάτων. Τα ασυνείδητα οικογενειακά τραύματα μεταβιβάζουν ευθραυστότητα. Οι διαταραχές της προσωπικότητας εκφράζουν την ανάπτυξη τους εντός της ευθραυστότητας.
Η πορεία του ανθρώπου στην ψυχική διεργασία ξεκινάει με συμπτώματα. Δυσκολίες στις σχέσεις, ψυχαναγκασμοί, εμμονές, κακοποιητικά περιβάλλοντα είναι κάποια από αυτά. Τα συμπτώματα είναι η πρόκληση της επαφής με κρυμμένες αλήθειες. Η ανάλυση του ιστορικού πλαισίου των γενεών συμβάλει στην κατανόηση της ψυχοπαθολογίας και την ενίσχυση της θεραπείας της. Οικογενειακά μυστικά, πρόγονοι για τους οποίους συζητήσεις συμβαίνουν αποσπασματικά, αποσιωποιημένα γεγονότα εμφανίζουν σωματικές και ψυχοσωματικές εγγραφές. Μέσα από την έκθεση και τη διεργασία τους (αποκάλυψη, πένθος, αποδοχή) μπορούν να εξαφανιστούν (S.Tisseron:2014).
Υπαρξιακό άγχος και οικογενειακός μύθος
Το ασυνείδητο υπαρξιακό άγχος απορρέει από την μάχη ενάντια στο πεπερασμένο και τον θάνατο. Εκφράζουμε την ανάγκη μας για αθανασία μέσα από τη διαιώνιση των ονομάτων. Δίνουμε το ίδιο όνομα από τη μια γενιά στην επόμενη για να σηματοδοτήσουμε το βάρος του χρέους προς τους προγόνους. Το όνομα (και όσα εντός της οικογένειας συμβολίζει) μπορεί να επηρεάσει σημαντικά την πορεία του παιδιού. Αντίστοιχα, συμβαίνει και στην ονοματοδοσία με ονόματα ηρώων, καλλιτεχνών και άλλων επιφανών. Φαντασιακά μεταφέρουν τις σημαντικές για τον γονέα ιδιότητες στο παιδί.
Η διαγενεακή μετάδοση ορίζει παράλληλα τον οικογενειακό μύθο. Δηλαδή, τις a priori αποδεκτές πεποιθήσεις ανεξάρτητα από τις φαινομενικά αποκλίσεις των μελών. Ο οικογενειακός μύθος προδιαγράφει τους ρόλους και τα δικαιώματα των μελών της οικογένειας. Έτσι, δεν είναι τυχαίο που τα νεότερα μέλη αναπαράγουν ρόλους και χαρακτηριστικά των προγόνων τους. Ο Ivan Boszormenyi-Nagyi επισημαίνει ότι οι άνθρωποι μένουν καθηλωμένοι σε ρόλους άλλων. Με αυτόν τον τρόπο καλύπτουν τις ανάγκες του δικτύου των οικογενειακών υποχρεώσεων. Η μια γενεά μετά την άλλη αναβιώνει τον ίδιο ρόλο, τα ίδια προβλήματα και την ίδια κοινωνική κατάσταση. Τι μπορεί να συμβεί ως απάντηση στο ερώτημα: “επιθυμώ την προσήλωση σε αυτές τις προγονικές εντολές;”
Η σημασία του γενεογράμματος στην ψυχική διεργασία
Το γενεόγραμμα ενισχύει τον εντοπισμό της διαγενεακά μεταφερόμενης ψυχοπαθολογίας. Μπορεί να καθρεπτίσει τις κληροδοτούμενες πορείες και τα αποτελέσματα τους. Παράλληλα, καλωσορίζει την αναγκαιότητα της συναισθηματικής αυτονόμησης και της σημασίας του ατομικού χρέους. Ο άνθρωπος αναγνωρίζοντας το παρελθόν του είναι σε θέση να απεμπλακεί από συμπεριφορές που δεν τον αντιπροσωπεύουν. Είναι σε θέση να διαχειριστεί το ανεξήγητο άγχος που βιώνει στην καθημερινότητα. Ιδιαίτερα, έχει την ευκαιρία να ολοκληρώσει τα θέματα που τον δεσμεύουν και να εργαστεί πάνω στις σχέσεις του χωρίς τις ενοχές του παρελθόντος. Μέσα απο τη ψυχική εργασία μαθαίνει την έκφραση των αυθεντικών επιθυμιών. Αναγνωρίζει τους φόβους του ως μέρος της αναπτυξιακής διαδικασίας και επιμένει στις επιλογές του. Αξιοποιεί τη γνώση της ιστορίας της οικογένειας και συνειδητά δημιουργεί το πλαίσιο αναπαραγωγής και μη αναπαραγωγής όσων διαγενεακά διδάχτηκε. Ο άνθρωπος που γνωρίζει την ιστορία του, έχει την ικανότητα να ορίζει το μέλλον του.