Το παρόν άρθρο

Το παρόν άρθρο, με τίτλο Πλασματική διαταραχή: Ορισμός και διαγνωστικά κριτήρια, θα παρουσιάσει τον ορισμό της πλασματικής διαταραχής, τη συχνότητα και την πρόγνωσή της, τη συννοσηρότητα, τους παράγοντες κινδύνου, τις ενδείξεις και τα συμπτώματα της διαταραχής, τα διαγνωστικά κριτήρια κατά DSM-5 και τη θεραπεία της διαταραχής.

Τί είναι η πλασματική διαταραχή;

Η πλασματική διαταραχή (γνωστή και ως Σύνδρομο Μινχάουζεν) περιλαμβάνει την παραποίηση σωματικών ή ψυχολογικών ενδείξεων ή συμπτωμάτων χωρίς προφανή ανταμοιβή. Η πλασματική διαταραχή διαφέρει από την υποχονδρίαση (παλαιότερη διάγνωση στο DSM-IV) και τη διαταραχή των σωματικών συμπτωμάτων (η τωρινή διάγνωση του DSM-5), καθώς οι ασθενείς γνωρίζουν (έχουν επίγνωση) ότι υπερβάλλουν, ενώ οι πάσχοντες από υποχονδρίαση πιστεύουν ότι έχουν κάποια ασθένεια.

Επιδημιολογία

• Ο επιπολασμός της πλασματικής διαταραχής είναι άγνωστος, καθώς η διαταραχή περιλαμβάνει την εξαπάτηση. Σε νοσοκομειακά πλαίσια, εκτιμάται ότι έως και 1% μπορεί να πληροί τα κριτήρια για την πλασματική διαταραχή.
• Η πλασματική διαταραχή είναι πιο συχνή στις γυναίκες και σε εργαζόμενους/ες στον τομέα της υγείας.
• Στην πλασματική διαταραχή που επιβάλλεται σε άλλον (ή σύνδρομο Munchausen δια αντιπροσώπου) σχεδόν όλοι οι δράστες είναι γυναίκες και περισσότερο από το 95% των δραστών είναι η μητέρα.

Πρόγνωση

• Η πλασματική διαταραχή συνήθως εμφανίζεται για πρώτη φορά στην πρώιμη ενήλικη ζωή, συχνά μετά από νοσηλεία για ιατρικούς ή ψυχιατρικούς λόγους.
• Τα άτομα έχουν συχνά ιστορικό πολλαπλών εισαγωγών στο νοσοκομείο και συχνά είναι πρόθυμα να υποβληθούν σε επεμβατικές διαδικασίες.
• Αυτά τα επεισόδια είναι συνήθως περιοδικά. Για ορισμένα άτομα, το μοτίβο της συμπεριφοράς τους μπορεί να είναι δια βίου.
• Η πρόγνωση είναι γενικά κακή – όταν έρθουν αντιμέτωποι, η πλειοψηφία των ατόμων θα αρνηθεί τη συμπεριφορά τους και πολύ λίγα θα αναζητήσουν θεραπεία.
• Η πλασματική διαταραχή που επιβάλλεται σε άλλον, συνήθως ξεκινά μετά από μια αρχική νοσηλεία του παιδιού του ατόμου ή άλλου εξαρτώμενου για νόμιμους λόγους.
  • Για τα θύματα της πλασματικής διαταραχής που επιβάλλεται σε άλλον (δηλαδή, τα παιδιά), το ποσοστό θνησιμότητας μπορεί να είναι μεταξύ 6 και 22%.
  • Η δηλητηρίαση και η ασφυξία είναι οι πιο συχνές μορφές σωματικής βλάβης.

Παράγοντες Κινδύνου

Οι ασθενείς μπορεί να έχουν ιστορικό κακοποίησης ή παραμέλησης ως παιδιά, να βίωσαν μια αληθινή ιατρική κατάσταση που οδήγησε σε εκτεταμένη θεραπεία στην παιδική ηλικία, προηγούμενες σημαντικές σχέσεις με έναν γιατρό ή μπορεί να έχουν υποκείμενη κακόβουλη πρόθεση προς το ιατρικό επάγγελμα.

Συννοσηρότητα

Οι διαταραχές προσωπικότητας είναι συχνές στην πλασματική διαταραχή. Στην πλασματική διαταραχή που επιβάλλεται σε άλλον, υπάρχει επίσης υψηλή συννοσηρότητα με τις διαταραχές προσωπικότητας, τις σωματομορφικές διαταραχές και τις διαταραχές διάθεσης στον δράστη.

Advertisements

Ενδείξεις και Συμπτώματα

• Η πλασματική διαταραχή απαιτεί την αφοσίωση του ατόμου να προβαίνει σε κρυφές ενέργειες για να παραπλανήσει σκόπιμα, να προσομοιώσει ή να προκαλέσει ενδείξεις ή συμπτώματα ασθένειας ή τραυματισμού, απουσία προφανών εξωτερικών ανταμοιβών.
• Στην πλειονότητα των περιπτώσεων της πλασματικής διαταραχής (τόσο που επιβάλλεται στον εαυτό όσο και σε άλλον), τα άτομα παρουσιάζουν σωματικά συμπτώματα και είναι πεπεισμένοι ότι έχουν την ασθένεια και μπορεί να υπερβάλλουν για τα συμπτώματα. Αυτό περιλαμβάνει ψέματα ή ψεύτικα συμπτώματα, αυτοτραυματισμό ή το να αλλάζουν τις διαγνωστικές εξετάσεις.
  • Για παράδειγμα, μπορεί να υπάρχουν παραπλανητικές αναφορές νευρολογικών συμπτωμάτων (π.χ., επιληπτικές κρίσεις, ζάλη), παραποίηση των εργαστηριακών εξετάσεων (π.χ. προσθήκη αίματος σε εξετάσεις ούρων), παραποίηση των ιατρικών αρχείων που υποδεικνύουν ασθένεια, κατάποση μιας ουσίας (π.χ., ινσουλίνη) για την πρόκληση ενός μη φυσιολογικού εργαστηριακού αποτελέσματος ή ασθένειας (π.χ., υπογλυκαιμία) ή προκαλούν σωματικό τραυματισμό στον εαυτό τους ή προκαλούν μία ασθένεια στον εαυτό τους ή σε κάποιον άλλον (π.χ., με ένεση κοπράνων για να προκαλέσουν σήψη).
  • Μπορεί να υπάρχει ένα δραματικό αλλά ασυνεπές ιατρικό ιστορικό, παρουσία σε πολλά νοσοκομεία, προθυμία για ιατρικές παρεμβάσεις, νέα συμπτώματα μετά από αρνητικά αποτελέσματα εξετάσεων, παρουσία συμπτωμάτων μόνο όταν ο ασθενής είναι μόνος ή δεν παρακολουθείται από γιατρό και εκτεταμένη γνώση της ιατρικής ορολογίας.
  • Πολλά άτομα μπορεί να αντιμετωπίσουν προβλήματα ταυτότητας και αυτοεκτίμησης. 

Διαγνωστικά κριτήρια DSM-5

Πλασματική διαταραχή που επιβάλλεται στον εαυτό

• Κριτήριο Α. Παραποίηση (δηλαδή, σκόπιμη προσποίηση) σωματικών ή ψυχολογικών ενδείξεων ή συμπτωμάτων ή πρόκληση τραυματισμού ή ασθένειας, που σχετίζεται με εντοπισμένη εξαπάτηση.
• Κριτήριο Β. Το άτομο παρουσιάζει τον εαυτό του στους άλλους ως άρρωστο, ανάπηρο ή τραυματισμένο.
• Κριτήριο Γ. Η παραπλανητική συμπεριφορά είναι εμφανής ακόμα και αν δεν υπάρχουν προφανείς εξωτερικές ανταμοιβές.
• Κριτήριο Δ. Η συμπεριφορά δεν εξηγείται καλύτερα από μια άλλη ψυχική διαταραχή, όπως η παραληρηματική διαταραχή ή μια άλλη ψυχωτική διαταραχή.

Πλασματική διαταραχή που επιβάλλεται σε άλλον

Προηγουμένως ονομαζόταν πλασματική διαταραχή δια αντιπροσώπου ή σύνδρομο Munchausen φια αντιπροσώπου.

• Κριτήριο Α. Παραποίηση σωματικών ή ψυχολογικών ενδείξεων ή συμπτωμάτων, ή πρόκληση τραυματισμού ή ασθένειας σε άλλον, που σχετίζεται με εντοπισμένη εξαπάτηση.
• Κριτήριο Β. Το άτομο παρουσιάζει ένα άλλο άτομο (θύμα) σε άλλους ως άρρωστο, εξασθενημένο ή τραυματισμένο.
• Κριτήριο Γ. Η παραπλανητική συμπεριφορά είναι εμφανής ακόμα και αν δεν υπάρχουν προφανείς εξωτερικές ανταμοιβές.
• Κριτήριο Δ. Η συμπεριφορά δεν εξηγείται καλύτερα από μια άλλη ψυχική διαταραχή, όπως η παραληρηματική διαταραχή ή μια άλλη ψυχωτική διαταραχή.

Θεραπεία

• Ο πρώτος στόχος της θεραπείας είναι η τροποποίηση της συμπεριφοράς του ατόμου και η μείωση της κακής ή υπερβολικής χρήσης ιατρικών πόρων.
• Η κύρια θεραπεία για την πλασματική διαταραχή είναι η ψυχοθεραπεία, συμπεριλαμβανομένης της ψυχαναλυτικής ή ψυχοδυναμικής θεραπείας, της γνωσιακής συμπεριφορικής θεραπείας και της οικογενειακής θεραπείας.
• Επίσης, οποιαδήποτε υποκείμενη ψυχιατρική διαταραχή θα πρέπει να αναγνωρίζεται και να αντιμετωπίζεται.
• Στην πλασματική διαταραχή που επιβάλλεται σε άλλον, οι θεωρήσεις της θεραπείας είναι παρόμοιες με αυτές της πλασματικής διαταραχής, με την πρόσθετη ανησυχία για την ασφάλεια του πιθανού θύματος.
• Η διοίκηση θα πρέπει να συστήσει μια ομάδα που περιλαμβάνει κοινωνικούς λειτουργούς, οργανώσεις ανάδοχης φροντίδας και αρχές επιβολής του νόμου εκτός από τους παρόχους υγειονομικής περίθαλψης.

Το παρόν άρθρο αποτελεί μετάφραση και προσαρμογή του πρωτότυπου άρθρου που μπορεί να βρεθεί εδώ.

Βιβλιογραφία