Λέξεις που έγιναν φράσεις και ύστερα ολόκληροι ποταμοί από παραγράφους και συγγραφική φαντασία. Έργα που σώζονται μέχρι σήμερα και διδάσκονται εντός σχολικών τάξεων και μη, αφού και τα θέατρα τιμούν σε κάθε σεζόν και μια παράσταση από τα παλιά. Πέντε συν ένα, από τα άπειρα έργα, που υπάρχουν και μας ομορφαίνουν στην ζωή, είπαμε να αναφέρουμε στην ειδική θεματική για αυτή την εβδομάδα: αφιέρωμα σε παραστάσεις που μιλούν για την εκδίκηση.
Ο λόγος που επιλέξαμε την εκδίκηση είναι γιατί βουτάει στα άδυτα της ανθρώπινης ψυχοσύνθεσης και μας παρουσιάζει με τον πιο άμεσο ή έμμεσο και βασανιστικό τρόπο, τους μηχανισμούς που επινοούν οι άνθρωποι ανά τους αιώνες για να εκφραστούν σαδιστικά απέναντι στους άλλους.
Το δίδαγμα σε αυτό; Πως όλοι οι άνθρωποι έχουν το καλό και το κακό στην ψυχή τους και πως αναλόγως τις περιστάσεις και την εσώτερη αδυναμία – δύναμη, οδηγούνται στον τρόπο της εκδίκησης, με αποτέλεσμα τις περισσότερες φορές, να μην έχουν γυρισμό.
Άμλετ του Σαίξπηρ
Από τα πιο δημοφιλή έργα του Σαιξπηρ, ο Άμλετ είναι ένας νεαρός πρίγκιπας όπου μετά τον θάνατο του πατέρα του, που ήταν ο βασιλιάς της Δανίας βλέπει το φάντασμα του πατέρα του που του αποκαλύπτει ποιος ευθύνεται για τον θάνατο του. Σε ένα εσωτερικό ταξίδι μεταξύ γνώσης και άγνοιας, εκδίκησης και φυγής από την πραγματικότητας, αλλά και άπειρης ζήλιας για τα δεδομένα εντός του παλατιού, ο Άμλετ είναι ο κατεξοχήν εκδικητικός και μη εκδικητικός ήρωας του θεατρικού κόσμου.
Μήδεια του Ευριπίδη
Η προσωποποίηση της «κακιάς» και διαχρονική όσο τίποτα άλλο. Η Μήδεια είναι μια δυναμική γυναίκα όπου μετά τον γάμο της με τον Ιάσονα και την απόκτηση τριών παιδιών μαζί του, μαθαίνει πως εκείνος την απατά και πάει για γάμο με άλλη. Όπως καταλαβαίνετε στο μυαλό της Μήδειας, ο γάμος της δεν λύνεται με πολιτισμένους τρόπους, αλλά με δηλητήριο που θα σκοτώσει την νύφη Γλαύκη και τον πεθερό, καθώς και τα ίδια της τα παιδιά.
Η απόλυτη μητροκτόνος στο όνομα της απιστίας, η κατάλληλη «χαρακτήρας» για έρευνα στους ψυχολογικούς και εγκληματολογικούς κύκλους. Η Μήδεια είναι ένα από τα πιο τραγικά έργα που έχει γραφτεί, και έρχεται από την δημιουργική φαντασία του Ευριπίδη, στα τότε αρχαία ελληνικά χρόνια προ Χριστού.
Ποιος φοβάται τη Βιρτζίνια Γουλφ του Έντουαρτ Άλμπι
Πέρα όμως από τις αρχαίες τραγικές παραστάσεις, έχουμε αρκετά παραδείγματα και από τους σύγχρονους θεατρικούς συγγραφείς με παραστάσεις, όπως η συγκεκριμένη.
Η απόλυτη αναπαράσταση του αυτομαστιγώματος, αφού στο «Ποιος φοβάται τη Βιρτζίνια Γουλφ», οι χαρακτήρες θέλουν να αποδώσουν στην προσωπικότητα τους τόση τελειότητα όπου μόνο το σαθρό του παρόν αποκαλύπτεται μέσα από αλλεπάλληλες πικρές στιγμές του παρελθόντος. Η υπόθεση αφορά ένα παντρεμένο ζευγάρι μεσηλίκων που καλούν έναν νεαρό συνάδελφο με την σύζυγο του στο σπίτι τους. Η συζήτηση από την αρχή περιέχει εντάσεις και καλωσόρισμα με αρκετό αλκοόλ, αλλά τα τραγελαφικά γεγονότα που θα ακολουθήσουν θα ορίσουν μια ολόκληρη ζωή μέσα στο «φαίνεστε» και το τόσο πληγωμένο «είναι» τους.
Η σοφία του Έντουαρτ Άλμπι έγκειται στο ότι έγραψε ένα έργο που δύσκολα χωνεύεις γιατί η αλήθεια του είναι πολύ στενάχωρη.
Οι δούλες του Ζαν Ζενέ
Όπως μαρτυρεί ο τίτλος της παράστασης και του θέματος μας, εύκολα καταλάβεις ότι μιλάμε για ένα έργο που αναφέρεται σε καταπιεσμένους κοινωνικά ανθρώπους που αποφασίζουν να εκδικηθούν. Οι δούλες, είναι δυο υπηρέτριες που αποφασίζουν να σκοτώσουν την κυρία του σπιτιού. Και ενώ το σχέδιο τους προχωράει καλά, συμβαίνει αυτό το «κάτι» που αλλάζει όλη την πορεία τους και τους φέρει στις πρωταρχικές τους μοίρες. Η θεατρική τους ιστορία γράφτηκε το 1947 και βασίζεται στην αληθινή ιστορία του 1933 που τάραξε τον κόσμο, με τις δυο Γαλλίδες αδερφές που σκότωναν συγκεκριμένα γυναίκες στο όνομα της ταξικής πάλης.
Δεσποινίς Τζούλια του Άουγκουστ Στρίντμπεργκ
Στο ίδιο κλίμα με την προηγούμενη μας αναφορά, και εδώ στην «Δεσποινίς Julia» όλα έχουν να κάνουν με την ταξική πάλη και την εκδίκηση. Τον υπηρέτη του σπιτιού αποφασίζει να αποπλανήσει η νεαρή δεσποινίς του πλούσιου σπιτιού και το βράδυ θα τους βρει να παλεύουν με νύχια και με δόντια να αποδείξουν την υπεροχή τους ο ένας στον άλλον. Η απόλυτη μορφή εκδίκησης μέσα από τον ερωτισμό και την ανθρώπινη αδυναμία. Από το 1888 του συγγραφέα Άουγκουστ Στρίντμπεργκ διαχρονικότατο και απόλυτα μελαγχολικό με πολλά διδάγματα.
+ Στέλλα Βιολάντη του Γρηγόριου Ξενόπουλου
Άφησα για το τέλος την «Στέλλα Βιολάντη», μια παράσταση που μας απασχόλησε αρκετά. Ένα θεατρικό έργο γεμάτο αναφορές στους καθωσπρεπισμούς, την ταξική πάλη και τον νεανικό έρωτα που θυμίζει αύρα Ρωμαίου και Ιουλιέτας. Μια αδιάκοπη εκδίκηση ως προς έναν άνθρωπο, την Στέλλα, που δεν πρόλαβε να ζήσει τον έρωτα. Το μόνο που κατάφερε ήταν να φορτωθεί τον σταυρό από απωθημένα ολόκληρα!
