«Ο γιος μου με βρήκε. Χαράματα Παρασκευής, πέντε μέρες πριν κλείσει τα εικοσιτέσσερα. Κατάλαβε πως είχα πεθάνει κι ας μην είχε αλλάξει τίποτα στον χώρο»
Το βιβλίο της Κατερίνας του Αύγουστου Κορτώ ξαναζωντανεύει επί σκηνής. Αυτή τη φορά η Κατερίνα επιστρέφει στην πόλη όπου γεννήθηκε, τη Θεσσαλονίκη, μετά από δύο χρόνια επιτυχημένης πορείας στην Αθήνα.
Το μυθιστόρημα του Κορτώ κατάφερε να αγγίξει το αναγνωστικό κοινό παρόλο που το θέμα του ήταν αρκετά δύσκολο, ένα θέμα ταμπού για τη συντηρητική ελληνική κοινωνία. Φάρμακα, χάπια, κατάθλιψη, απόπειρες αυτοκτονίας, μια τραγική κατά τα άλλα ιστορία, η οποία χάρη στην εξαιρετική γραφή του Κορτώ, εμπλουτίζεται με χιούμορ και αυτοσαρκασμό. Το δάκρυ και o πόνος αναμειγνύονται με το γέλιο. Έτσι, δεν είναι, άλλωστε, κι η ζωή μας;
Πρόκειται για την ιστορία της μητέρας του συγγραφέα, η οποία καταλήγει στην αυτοκτονία, μετά από την άνιση πάλη της με το τέρας της μανιοκατάθλιψης. Η Κατερίνα αφηγείται τη δική της ιστορία από τότε που γεννήθηκε, τη δυσλειτουργική της οικογένεια με το ιστορικό ασθενειών, τους έρωτες, τη μητρότητα, την έντονα παθολογική της σχέση με το γιο της κι όλη την πορεία της ψυχικής αρρώστιας μέχρι και το τραγικό της τέλος.
Αυτό το πρωτογενές υλικό είναι που κάνει και το κοινό της παράστασης να συμπαρασυρθεί και να συγκινηθεί με την ιστορία της Κατερίνας, που όσο κι αν το κρύβουμε, ενέχει στοιχεία από τη δική μας ζωή, από την ιστορία ενός οικείου προσώπου από το οικογενειακό ή ευρύτερα φιλικό μας περιβάλλον.
Η ιδέα, η δραματοποίηση και η σκηνοθεσία ανήκει στο Γιώργο Νανούρη. Την παράσταση απογειώνει με την καθηλωτική και σπαρακτική της ερμηνεία η Λένα Παπαληγούρα, η οποία, αν και ηλικιακά και εμφανισιακά απέχει από την εικόνα της πραγματικής Κατερίνας, καταφέρνει να ξεδιπλώσει την ψυχή της ηρωίδας. Νιώθεις ότι έχεις απέναντί σου την Κατερίνα, τη βασανισμένη και ταλαιπωρημένη ψυχή της, η οποία τελικά βρίσκει λύση στο αδιέξοδό της μόνο στο θάνατο. Η ερμηνεία της συνδυάζει με μοναδικό τρόπο τον πόνο και τον αυτοσαρκασμό.
Η σκηνή είναι λιτή, χωρίς περιττά σκηνικά αντικείμενα. Κυριαρχεί η παρουσία της Κατερίνας που μονολογεί και δίπλα της η διακριτική παρουσία του Λόλεκ, ο οποίος παίζει κιθάρα ή τραγουδά, επενδύοντας μουσικά την παράσταση. Η μουσική αυτή επένδυση γλυκαίνει τη γενικότερη βαριά και μελαγχολική ατμόσφαιρα της παράστασης. Ο Λόλεκ είναι η ήρεμη δύναμη της παράστασης, όπως ήταν και ο σύζυγος της Κατερίνας, ο Τάσος.
Ο Γιώργος Νανούρης συμμετέχει σιωπηλά, αλλά ουσιαστικά στην παράσταση. Καθισμένος σε μία καρέκλα, φωτίζει με έναν φακό την Κατερίνα, μεγαλώνοντας ή μικραίνοντας το ολόγραμμά της. Ίσως η παρουσία του να παραπέμπει στον ίδιο το συγγραφέα και γιο της Κατερίνας και με το σκηνοθετικό αυτό εύρημα να δηλώνεται πώς έβλεπε ο ίδιος τη μητέρα του και πόσο αδύναμος ήταν να τη βοηθήσει, παρακολουθώντας ουσιαστικά αδρανής την τραγική της ιστορία, χωρίς να μπορεί να αποτρέψει τη μοιραία της κατάληξη.
Παρόλο που ο σκηνοθέτης αξιοποιεί στοιχεία από την μπρεχτική αποστασιοποίηση, καθοδηγώντας την ηθοποιό, το κοινό εμπλέκεται συναισθηματικά στην παράσταση και φορτίζεται. Τελικά, η ιστορία της Κατερίνας από ατομική γίνεται καθολική και θέτει γενικότερους προβληματισμούς για τις ψυχικές νόσους και τους πάσχοντες, αλλά και για τη μητρότητα, το ρατσισμό και την ομοφυλοφιλία.
Πληροφορίες παράστασης:
Συγγραφέας: Αύγουστος Κορτώ: Το βιβλίο της Κατερίνας
Διασκευή – Σκηνοθεσία: Γιώργος Νανούρης
Ερμηνεία: Λένα Παπαληγούρα
Μουσική επί σκηνής: Λόλεκ
