Ο Κάρολος Κουν υπήρξε από τις μεγαλύτερες προσωπικότητες του θεάτρου. Ήταν ο ιδρυτής του Θεάτρου Τέχνης και μέγας διαμορφωτής της υποκριτικής διδασκαλίας. Οι περισσότεροι τον γνωρίζουμε με την ιδιότητα του σκηνοθέτη ενώ κάποιοι γνωρίζουν για τη ζωή του από την δεκαετία του ’40 και έπειτα. Όμως λίγοι είναι αυτοί που γνωρίζουν τα πρώιμα χρόνια του. Στο παρόν άρθρο θα ταξιδέψουμε από την Προύσα στην Κωνσταντινούπολη για να καταλήξουμε στην Αθήνα του Μεσοπολέμου. Θα μάθουμε πως ο Κάρολος Κουν αγάπησε το θέατρο και έγινε από τις σπουδαιότερες προσωπικότητες του 20ου αιώνα.
Από την Προύσα στην Κωνσταντινούπολη
Ο Κάρολος Κουν γεννήθηκε τον Σεπτέμβριο του 1908 στην Προύσα στη Βορειοδυτική Τουρκία. Όμως στους έξι μήνες μετά τη γέννηση του, η οικογένεια του μετακόμισε στη Κωνσταντινούπολη. Ο Κάρολος Κουν καταγόταν από εύπορη οικογένεια. Ο πατέρας του, Ερρίκος Κοέν υπήρξε έμπορος με Χριστιανικές και Εβραϊκές ρίζες. Η μητέρα του, Μελπομένη Παπαδοπούλου είχε Χριστιανικές ρίζες. Ο μικρός Κάρολος ουσιαστικά δεν γνώρισε ποτέ την Προύσα διότι όλα τα ερεθίσματα του ήταν γεμάτα από την Πόλη.
Ο Κάρολος Κουν ήταν ένα μοναχικό παιδί. Όταν ήταν σε μικρή ηλικία οι γονείς του χώρισαν. Μεγάλωσε με μία κουβερνάντα και με διδασκαλία κατ’ οίκον. Το καλλιτεχνικό μικρόβιο μπήκε, αρχικά με τα μαθήματα πιάνου και αργότερα με άλλες ασχολίες μέσα στο σπίτι. Με τα περιοδικά μόδας που διάβαζε η μητέρα του, έκοβε τα μοντέλα και σκάρωνε μοτίβα θεάτρου. Τα έπιπλα του σπιτιού τα χρησιμοποιούσε ως σκηνικό ενώ μία ακόμα ασχολία που λάτρευε ήταν η ζωγραφική.
Αργότερα στην εφηβεία του φοίτησε στην Ροβέρτειο Σχολή της Κωνσταντινούπολης. Εκεί φοίτησε με μαθητές από Βαλκανικές χώρες και Έλληνες της μειονότητας της Πόλης. Εκείνα τα χρόνια ανακάλυψε την αγάπη του για το θέατρο. Στο Robert College συμμετείχε σε παραστάσεις διαπρέποντας σε γυναικείους ρόλους. Επίσης, εκτέλεσε για κάποιο χρονικό διάστημα και χρέη γραμματέα. Μετά την αποφοίτηση του, ο Κάρολος Κουν μετακόμισε στο Παρίσι για σπουδές Αισθητικής στο Πανεπιστήμιο της Σορβόννης.
Ο Κάρολος Κουν στην Αθήνα
Το 1929 ο Κάρολος Κουν μετακόμισε στην Αθήνα μετά τις σπουδές στη Γαλλία. Η απόφαση να εγκατασταθεί στην ελληνική πρωτεύουσα ήταν μονόδρομος. Οι περισσότεροι συγγενείς του είχαν μετακομίσει στην Αθήνα, έτσι και ο ίδιος μαζί με την μητέρα του εκεί. Αρχικά εργάστηκε στο Κολλέγιο Αθηνών ως καθηγητής Αγγλικών. Στο κολλέγιο ξεκίνησε τις παραστάσεις με τους μαθητές του. Επιπλέον, ως καθηγητής Αγγλικών παρέδιδε μαθήματα στον Σύλλογο Εθνικής Τραπέζης προκειμένου να ενισχύσει οικονομικά την οικογένειά του. Στο Κολλέγιο Αθηνών παρέμεινε μέχρι το 1938.
Η απόφαση του να ασχοληθεί αποκλειστικά με το θέατρο ξεκίνησε το 1934, όταν ίδρυσε τη Λαϊκή Σκηνή σε ημι-επαγγελματικό επίπεδο. Τα μέλη της Λαϊκής Σκηνής ήταν ο Κάρολος Κουν, ο Γιάννης Τσαρούχης και ο δημοσιογράφος Διονύσης Δεβάρης. Ο στόχος της ίδρυσης ήταν η αναβίωση του λαϊκού εξπρεσιονισμού στην Ελλάδα ενώ συνεργάστηκαν με τους θιάσους της Κοτοπούλη και της Κατερίνας. Το 1936 η Λαϊκή Σκηνή διαλύθηκε ωστόσο σε αυτά τα τρία χρόνια λειτουργίας της ανέβασε αρκετές ποιοτικές παραστάσεις, όπως η Ερωφίλη, ο Πλούτος, τα Παντρολογήματα κ.α.
Το πιο σπουδαίο βήμα του Κάρολου Κουν και αυτό που τον καθιέρωσε στα θεατρικά πράγματα ήταν η ίδρυση του Θεάτρου Τέχνης το 1942. Ο Κάρολος Κουν ονειρευόταν να δημιουργήσει μια καλλιτεχνική «στέγη» για ηθοποιούς που θα έβλεπαν το θέατρο ως λειτούργημα. Το όνειρο αυτό πραγματοποιήθηκε με επιτυχία και πλέον το Θέατρο Τέχνης είναι μία από τις καλύτερες σκηνές της Ελλάδας.
Διαδικτυακές πηγές
Κάρολος Κουν. Ο μεγάλος Δάσκαλος του θεάτρου (1908-1987). Ανακτήθηκε από ellines.com. (Τελευταία πρόσβαση 30/12/2020).
Κάρολος Κουν: Ο σκηνοθέτης της σύγχρονης Ελλάδας (2020). Ανακτήθηκε από solidaritywebradio.gr. (Τελευταία πρόσβαση 30/12/2020).
