Αυτό είναι το αλφαβητάρι που σχηματίστηκε από τις απαντήσεις του αναγνωστικού κοινού, στην ερώτηση μας: Τι σημαίνει για εσάς το βιβλίο;
Μία Παγκόσμια Ημέρα είναι αφιερωμένη σε αυτό. Το ελάχιστο! Οι δημιουργοί του και οι αναγνώστες του δεν περιμένουν μια μέρα για να το θυμηθούν. Μεγαλώνουν μαζί του. Διαμορφώνουν τη συνείδησή τους. Ζουν!
Με αφορμή αυτή την ημέρα, ζητήσαμε από αγαπημένους μας συγγραφείς να μοιραστούν μαζί μας μια Σκέψη τους για το Βιβλίο.
Επιμέλεια συνέντευξης για το περιοδικό ΜAXMAG: Άννα Ρω
Βιβλίο: “Ο Άλλος εν διωγμώ” – Συγγραφέας: Φραγκίσκη Αμπατζοπούλου
Φραγκίσκη Αμπατζοπούλου: “Παγκόσμια ημέρα βιβλίου”
Το βιβλίο, από την εποχή του Γουτεμβέργιου, υπήρξε το σπουδαιότερο μέσο επικοινωνίας των ανθρώπων. Σήμερα υπάρχουν και άλλοι τρόποι. Όμως κανένας τρόπος δεν το έχει εκτοπίσει. Η ανάγνωση αφήνει χρόνο για σκέψη και περίσκεψη, που δεν αφήνουν τα άλλα μέσα που μας επιβάλλουν τον δικό τους χρόνο. Ο αναγνώστης ενός βιβλίου γίνεται δημιουργικός γιατί είναι πιο ελεύθερος να ρυθμίσει ο ίδιος τους χρόνους της ανάγνωσης, της σκέψης, της φαντασίας.
Advertising
Βιβλίο: Σαμποτάζ -Συγγραφέας Γιάννης Γαβράς
Γιάννης Γαβράς: ΒΙΒΛΙΟ
Με ένα βιβλίο
φίλο πιστό
όπου βρεθώ
Στην παραλία ή στο βουνό
Advertising
δίπλα στο τζάκι, μες το μετρό
σε βοηθάει να ξεφεύγεις
με το μυαλό να δραπετεύεις
Το έχω και δίπλα μου στο κομοδίνο
Advertising
μια το ανοίγω, μια το κλείνω
δεν μου ζητάει, ούτε απαιτεί
πάντα για μένα, είναι εκεί
Σαν το αγοράσεις, πριν το διαβάσεις
Advertising
λιγάκι να το ξεφυλλίσεις
και τις σελίδες να μυρίσεις
να το χαϊδέψεις, να το χαζέψεις
μες στο βιβλίο να χαθείς
Advertising
έστω για λίγο να ξεχαστείς
Κι όταν το βράδυ, δεν μπορείς
εύκολα για να κοιμηθείς
πιάστο βιβλίο, να γλυκαθείς
Advertising
και θα σε γειάνει, λόγω τιμής
Το `πε κι ο δάσκαλος, ο αγαπημένος
ο συγγραφέας με το καπέλο
που μια ζωή είναι ταμένος
Advertising
βιβλία να γράφει και να διαβάζει
τέχνη του λόγου να αγκαλιάζει
¨Βιβλία και Βιβλιοπωλεία
της ψυχής είναι τα Φαρμακεία¨
Βιβλίο: “Η συμφωνία της χαράς” – Συγγραφέας: Γιοβάννα Φάσσου Καλπαξή
Γιοβάννα Φάσσου – Καλπαξή: Βιβλία.
Τα κοιτάζω στη βιβλιοθήκη.
Ακίνητα.
Advertising
Περιμένουν.
Οι σελίδες τους κοχλάζουν από ζωή αιώνων
μέχρι και της τελευταίας γενιάς,
μέρας.
Advertising
Σκαλοπάτια.
Μέσα τους υπάρχουν τα σκληρότερα ταξίδια. Τα ωραιότερα ταξίδια.
Μέσα τους υπάρχει εκείνη η βασανισμένη ελευθερία, των ονείρων.
Υπάρχει αίμα, υπάρχει η αρμυρή βροχή που σκάβει τα μάγουλα.
Advertising
Μέσα τους κι εκείνη η λαχτάρα: « Να ‘μουν πουλί να πέταγα…»
– Όχι, δε θα ‘θελα να ξαναρχίσω περπατώντας.-
Ράφια.
Σκαρφαλώνω στις ξέρες τους.
Advertising
Τα δάχτυλά μου σκονίζονται, ματώνουν.
Σελίδες.
Φυλλομετράω.
Κόκκος της άμμου νιώθω ανάμεσά τους.
Advertising
– Μισό μέτρο πιο πέρα δεν υπάρχω. Η φωνή μου μόνο που
γίνεται δοξαστικό, γίνεται μαχαίρι.-
Σειρές.
Αράδες με τάξη στην αταξία του Χάους.
Advertising
Καθρέφτης.
*
Βιβλίο: “Το τραγούδι του πατέρα” – Συγγραφέας: Θεόδωρος Γρηγοριάδης
Θεόδωρος Γρηγοριάδης: “Παγκόσμια ημέρα βιβλίου”
Σήμερα τιμούμε και γιορτάζουμε το βιβλίο γιατί ανοίγει τα μάτια της καρδιάς και της ψυχής, μας τροφοδοτεί με σκέψεις και ιδέες για τον κόσμο, μας κρατάει πιστή συντροφιά. Το βιβλίο είναι συναίσθημα, πνεύμα, διάλογος, γλώσσα, επικοινωνία. Ο καθένας μπορεί να γράψει και να διαβάσει αρκεί να έχει τη διάθεση, το ταλέντο, τη θέληση. Δεν υπάρχουν ανισότητες ή διακρίσεις καμιάς μορφής.
Οποιαδήποτε μορφή κι αν έχει το βιβλίο στο μέλλον, το “βιβλίο” θα μας φέρνει πάντα στο νου, το χάρτινο σχήμα του που μέσα του κουβαλάει ιστορίες, αφηγήσεις, ποίηση, λογοτεχνία, γνώσεις.
Advertising
Ας αγγίξουμε με τρυφερότητα ένα βιβλίο και αν δεν το διαβάσουμε μπορεί ίσως εκείνο να μας διαβάσει.
Ένας δεκαπεντάχρονος που βρίσκεται στο μεταβατικό στάδιο όπου από την αλάνα προσχωρεί στην αλητεία του μπιλιαρδάδικου και της καφετέριας, σκαλίζει μια μέρα από περιέργεια τη βιβλιοθήκη του πατέρα του· ανάμεσα σε χοντρές ράχες βιβλίων με τίτλους όπως : «Έγκλημα και τιμωρία», «Ταξίδι στην άκρη της Νύχτας», «Το Αλεξανδρινό Κουαρτέτο» και τα λοιπά, το μάτι του πέφτει πάνω σ’ ένα φτενό βιβλιαράκι που φέρει τον τίτλο «Ο ξένος». Τόσο λόγω του τίτλου -ο μικρός μας φίλος αισθάνεται ξένος και παράταιρος μέσα στον κόσμο- αλλά κυρίως λόγω του ευσύνοπτου μεγέθους, αποφασίζει να δώσει μια ευκαιρία σ’ αυτόν τον κύριο Καμύ.
Και ο μικρός μας φίλος την πατάει άσχημα, από τις πρώτες κιόλας αράδες, γιατί το μέγεθος δεν παίζει και τόση σημασία, ιδίως όταν πρόκειται για βιβλίο. Το παιδί βυθίζεται στην ανάγνωση και το ξημέρωμα, όταν τελειώνει το βιβλίο μονορούφι, τού έρχονται στο μυαλό τα λόγια του πατέρα του : «Να διαβάζεις. Και δεν εννοώ τα βιβλία του σχολείου…
Να διαβάζεις γενικώς, αλλιώς θα παραμείνεις κούτσουρο. Ακόμα κι αν γίνεις δικηγόρος, γιατρός ή πρωθυπουργός, αν δεν διαβάζεις θα ‘σαι πάντα ένα ντουβάρι και μισό. Η γνώση είναι πάνω απ’ όλα απόλαυση κι όχι ένας τρόπος να γδύνουμε εκείνους που δεν την κατέχουν και να θησαυρίζουμε!».
Advertising
Πέρασαν είκοσι τέσσερα χρόνια έκτοτε και ο δεκαπεντάχρονος φίλος μας σαραντάρισε. Δεν έγινε γιατρός, μήτε δικηγόρος, ωστόσο, αν γίνατε εσείς -γιατροί, δικηγόροι, πρωθυπουργοί, ξυλουργοί, τότε αναλογιστείτε τα λόγια εκείνου του πατέρα· διότι μερικές φορές οι πατεράδες έχουνε δίκιο…
Βιβλίο: “ΡΩΤΑ ΤΟ ΠΑΡΑΜΥΘΙ” – Συγγραφέας: Ζαφείρης Παναγιώτης
Ζαφείρης Παναγιώτης: “ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΒΙΒΛΙΟΥ”
“Το βιβλίο απέδειξε την αξία και τη διαχρονικότητα του μέσα στη καραντίνα. Όχι μόνο πολλοί εκμεταλλεύτηκαν αυτόν τον -αναγκαστικά- ελεύθερο χρόνο αλλά και πολλοί συγγραφείς προχώρησαν στο πρώτο τους συγγραφικό βήμα ή στο επόμενο όσοι είχαν ήδη εκδώσει. Οι διαφημίσεις νέων κυκλοφοριών και παρουσιάσεων εξ αποστάσεως αυξήθηκαν σε σύγκριση με άλλα χρόνια, μαζί με τους λογοτεχνικούς διαγωνισμούς. Από την άλλη ο καθένας βρήκε χρόνο να τελειώσει κάποιο βιβλίο που ίσως το είχαν αφήσει και χρόνια, να διαβάσει παραμύθια στο παιδί του κ.α. Το βιβλίο είναι μοναδικό στο είδος του, δεν υπάρχει κάτι να το αντικαταστήσει”.
Δύο πράγματα μου άρεσαν πάντα να χαζεύω: ένα ποδήλατο ακουμπισμένο σε κάποιο δέντρο και το άλλο, ένας άνθρωπος που διαβάζει (εντάξει, στη δεύτερη περίπτωση, κοιτάζω πάντα διακριτικά). Ακατανόητη η ομορφιά τους μέσα μου –θα μου πεις την ομορφιά, όταν την κατανοείς, χάνεται κιόλας- κι ακόμα πιο ακατανόητο γιατί βάζω και τις δύο αυτές εικόνες μαζί.
Φαντάζομαι ακόμα πως εάν στις εικόνες που κάποτε στείλαμε στο διάστημα για να μας καμαρώνουν οι εξωγήινοι, και αυτοί, ως άτομα ανώτερης τεχνογνωσίας, μας χαρακτήριζαν εντελώς καθυστερημένους, υπήρχε εκεί ανάμεσα σε εκείνες τις εικόνες και αυτή ενός ανθρώπου που κάθεται και κοιτάζει επί ώρα, σιωπηλά και ακίνητος ένα άλλο, επίσης σιωπηλό και ακίνητο αντικείμενο (και μάλιστα χωρίς καμία οθόνη πάνω του να προβάλλει τίποτα) θα βραχυκύκλωναν άσχημα οι μικροί μας πράσινοι φίλοι. Υπάρχει κάτι μυστικά ακατανόητο σε αυτή τη σχέση αναγνώστη-βιβλίου, το οποίο διαφεύγει. Για εμάς, εδώ, αυτή η διαφυγή παραμένει αποδεκτά ανερμήνευτη, κάπως όπως και μία προσευχή.
Advertising
Για τους εξωγήινους όμως, που οι περισσότεροί μας τους φανταζόμαστε ως απίστευτα προηγμένα όντα που πιθανόν και να έχουν λύσει όλα τα μυστήρια του σύμπαντος, η εικόνα του αναγνώστη θα ήταν και η μόνη που θα τους προξενούσε την υποψία ότι ο γήινος πολιτισμός θα μπορούσε να είναι κατάτι ανώτερος από τον δικό τους. Για το ποδήλατο δεν ξέρω, ίσως και να το θεωρούσαν κάποιο είδος προηγμένης μετακίνησης. (Δεν κάνω πλάκα, ένας πραγματικά ανώτερος πολιτισμός φτάνει στα απώτατα όρια της εξέλιξής του, όταν ξαναβρίσκει τις απλές και βασικές του αρχές, υπό το νέο φως ακριβώς αυτής της εξέλιξής του).
Όσο για μένα και τις δύο αυτές αγαπημένες μου εικόνες, νομίζω πως μπορώ, τώρα που τα έγραψα αυτά, να εξηγήσω τη σχέση μεταξύ τους: Όπως το ποδήλατο ακουμπάει πάνω στο δέντρο και μαζί φτιάχνουν μιαν όμορφη εικόνα, έτσι κι ένα βιβλίο έρχεται και ακουμπάει έναν άνθρωπο. Και τον ομορφαίνει.
Βασίλης Κατσικονούρης
Για την παγκόσμια ημέρα βιβλίου
(και του ποδηλάτου ίσως;)
Βιβλίο: “Η εντροπία του Συστήματος” – Συγγραφέας: Κουμαριανός Γιάννης
Κουμαριανός Γιάννης: ΣΤΟΥΣ ΔΡΟΜΟΥΣ
Στους δρόμους, εκεί που γράφεται η ιστορία, η αλήθεια φυτρώνει σαν αγριολούλουδο ανάμεσα στις πλάκες των πεζοδρομίων. Εκεί που η ασχήμια γίνεται απαράμιλλα ρομαντική.
Στο βάθος, ουρλιαχτά από σειρήνες εξουσίας τρυπάνε το μυαλό σου. Τι θα συμβεί πάλι σήμερα; Απονευρωμένα σώματα στην άκρη του δρόμου. Οι μουντζουρωμένοι τοίχοι δεκανίκια της θλίψης τους. Σύγχρονες λοβοτομές και αναίμακτοι βιασμοί σού παρέχουν ουτοπική ευημερία. Ζωή σε μόνιμο λήθαργο. Συναισθήματα βαλσαμωμένα. Μη φωνάζεις απόψε. Η πόλη κοιμάται και δεν θέλει να ξυπνήσει. Θέλει το κακό να τη βρει στον ύπνο. Να μην νιώσει, να μην πονέσει. Βολεύτηκε σ’ ένα γραφείο, σ’ ένα κλαμπ, στην τηλεόραση και στους καναπέδες. Έπνιξε τη φωνή της, κάλυψε τα μάτια της και σφυρίζει αδιάφορα. Μα τα πεζοδρόμια είναι ανήσυχα απόψε. Ανυπομονούν για δράση και δικαίωση. Στους δρόμους… εκεί που γράφεται η ιστορία, εκεί που η ασχήμια γίνεται απαράμιλλα ρομαντική. Το αγριολούλουδο έγινε τριαντάφυλλο, μα τ’ αγκάθια παρέμειναν.
ΓΝΩΜΙΚΟ
«Κάποια μέρα, το κενό που θα αφήνουν οι σφαίρες σας, όταν θα διαπερνούν τα σώματά μας, θα γεμίσει με οργή, θυμό και όνειρα. Και τότε θα εύχεστε να μην είχατε στρέψει ποτέ, τα όπλα σας, σε εμάς.»
Στα έρημα δωμάτια σπιτιού ηλικιωμένων κατάκοιτων συγγενών.
Σε ντουλάπα μετά την εγκατάλειψη.
Στην καταγραφή σχολάζουσας κληρονομιάς.
Παντού βρίσκονται χαραγμένες ζωές, χωμένες μέσα σ’ αντικείμενα.
Advertising
Το φανερώνουν λιγδιασμένα δακτυλικά αποτυπώματα. Προδίδουν την εμμονική καθήλωση του ανθρώπου στις συνήθειες του.
Μια χιλιοπαιγμένη πλάκα γραμμοφώνου παραληρεί την χαραγμένη σωματική αφήγηση μιας γυναίκας.
Σε άλλο τόνο από την πραγματικότητα των ήδη τετελεσμένων γεγονότων (υπάρχουν άραγε τετελεσμένα γεγονότα όταν ο πρωταγωνιστής συνεχίζει την πορεία του;), στον τόνο της ζώσας πραγματικότητας (και ηλικίας) της ηρωίδας.
Με την τεχνική της μετατροπίας αλλάζει ο τόνος, αλλοιώνεται η υφή των γεγονότων, το βλέμμα γίνεται βλέμμα μετά.
Advertising
Ο αναγνώστης κατρακυλά με τη σειρά του αθέλητα στο δικό του ιδωμένο βλέμμα, σε ένα αδυσώπητο déjà vu.
Μια οργή μνήμης αποκαλύπτεται, μια ακατάσχετη πολυλογία φουσκώνει παρασέρνοντας στ’ αφρισμένα κύματα της μνήμης την ιλύ του βυθού, σκουπίδια κι απορρίμματα που παράσυρε η ζωή στο διάβα της.
Ο λόγος -αυτή η απασφαλισμένη χειροβομβίδα – ένας ακατάσχετος ψυχικός «οχετός» απειλεί τον αναγνώστη στην διάρκεια της ανάγνωσης και δεν πρέπει να τον εγκαταλείψει ούτε στις τελευταίες λέξεις…
[1] Μετατροπία λέγεται το πέρασμα από μια τονικότητα σε μία άλλη.
Έχουμε τρία είδη μετατροπίας:
Διατονική μετατροπία: όταν χρησιμοποιούμε κάποια κοινή συγχορδία
Χρωματική μετατροπία: η οποία βασίζεται στο ότι ένας ή και περισσότεροι φθόγγοι μιας συγχορδίας κάποιας τονικότητας, μπορούν να αλλοιωθούν με δίεση και ύφεση, έτσι ώστε να την μετατρέψουν σε μια συγχορδία κάποιας νέας τονικότητας.
Εναρμόνια μετατροπία: όταν έχουμε δύο φθόγγους με διαφορετική ονομασία αλλά με την ίδια οξύτητα (συγκερασμένο σύστημα) .
Βιβλίο: “ΤΟ ΚΟΡΙΤΣΙ ΜΕ ΤΟ ΣΑΛΙΓΚΑΡΙ” – Συγγραφέας: Πηνελόπη Κουρτζή
Πηνελόπη Κουρτζή: Ένα τριαντάφυλλο για την αγάπη, ένα βιβλίο για πάντα.
Με αυτό τον τρόπο, κάθε χρόνο, στην Καταλονία γιορτάζεται η Παγκόσμια ημέρα του βιβλίου. Η «Λα Ράμπλα», ο γνωστός δρόμος της Βαρκελώνης, κάθε χρόνο τέτοια μέρα γεμίζει αγάπη, ζευγάρια, τριαντάφυλλα και βιβλία. Το βιβλίο, συνώνυμο της παντοτινής αγάπης. Το βιβλίο ορόσημο του συνδέσμου μεταξύ των ανθρώπων. Το βιβλίο, στην θέση που του αξίζει, στην καρδιά μας. Από τότε και για πάντα. Το βιβλίο ως δώρο, ως σύνθημα, ως ερωτική εξομολόγηση, ως έθιμο, ως δέσμευση, ως πηγή έμπνευσης. Το έθιμο αυτό, ρομαντικό και ταυτόχρονα αλληγορικό, αποτελεί μία από τις πιο ενδιαφέρουσες ιστορίες κατά την γνώμη μου για την γιορτή της λογοτεχνίας. Η άλλη, που αποτελεί μία σύμπτωση μοναδική και αξιομνημόνευτη, είναι πως αυτή η ημερομηνία η 23 Απριλίου είναι παράλληλα και η ημερομηνία θανάτου δύο κορυφαίων στο είδος. Του Ουίλιαμ Σέξπιρ και του Θερβάντες, του οποίου το βιβλίο Ο «Δον Κιχώτης» είναι το δεύτερο πιο ευπώλητο μετά την Βίβλο. Και να σας πω το πιο συγκλονιστικό για τα βιβλία; Τα βιβλία και οι ιστορίες υπάρχουν παντού. Σκεφτείτε μόνο, από αυτές τις 150 λέξεις που αποτελεί αυτό το κείμενο πόσα βιβλία θα μπορούσαν να γραφτούν και να εμπνεύσουν μυθιστορήματα!
Όταν έχεις αφιερώσει όλη σου τη ζωή στο βιβλίο και σου ζητούν λίγα λόγια δεν ξέρεις τι να πεις. Κρατάς ένα βιβλίο στα χέρια σου και ταξιδεύεις μαζί του. Εκείνο θα σου τα πεί με τον δικό του τρόπο.
Χρόνια πριν, σε ένα νησί όπου δεν υπήρχε βιβλιοπωλείο, με είχαν καλέσει να μιλήσω στα παιδιά του Γυμνασίου για την αξία του λογοτεχνικού βιβλίου. Και μια μαθήτρια στο τέλος με ρώτησε – με φωνή που έτρεμε από την αγωνία: “Εγώ δεν έχω διαβάσει κανένα βιβλίο, είναι τώρα αργά;”
Ακόμα το θυμούμαι και με συγκινεί εκείνη η τρυφερή φωνή της αγωνίας.
Advertising
Όχι, ποτέ δεν είναι αργά.
Κάν’ το σήμερα, κάν’ το αύριο. Και να είσαι σίγουρος, σίγουρη, πως ποτέ δεν θα το αφήσεις από τα χέρια σου σε όλη σου τη ζωή. Θα μάθεις να ξεχωρίζεις σιγά σιγά το καλό βιβλίο με τις καθαρές αξίες. Και θα μάθεις να αγωνίζεσαι γι’ αυτές τις καθαρές αξίες και να είσαι υπερήφανος, υπερήφανη, γι’ αυτό.
Τα μονοπάτια του Αγγέλου μου είναι σελίδες από τα ημερολόγια μου που κρατούσα μια ζωή. Εκεί είναι όλα τα βιβλία μου, πώς γράφτηκαν μέσα από ποιες αγωνίες γεννήθηκαν.
Βιβλίο: “το κορίτσι πίσω από την αυλαία” – Συγγραφέας: Λυμπεροπούλου Άννα
Λυμπεροπούλου Άννα: “ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΒΙΒΛΙΟΥ”
Στο σήμερα, στο κάποτε, στο αύριο. Στη γη την πατρική, στη Γη την άγνωστη, κάπου στο σύμπαν ή στη χώρα του Ποτέ. Στο σύννεφο το ροζ, στα βάραθρα του πόνου. Σε μέρη που δεν θελήσαμε να πάμε μόνοι. Μια ιστορία, μια φωνή, από τα κόκκαλα βγαλμένη του ανθρώπου. Σκέψη μέσα στη σκέψη, βλέμμα στον κόσμο, χέρι απλωμένο. Κάτι να δώσει, κάτι να πάρει, σ’ αυτόν και απ’ αυτόν που θα διαβάσει. Που δεν τον γνώρισες, κι όμως νομίζεις πως τον ξέρεις.
Επειδή είναι αλήθεια ότι έχουνε λίγο-πολύ τονιστεί τα οφέλη της φιλαναγνωσίας, πως διευρύνει δηλαδή, η ανάγνωση ενός σημαντικού βιβλίου τις προοπτικές της ύπαρξής μας, συντελεί στη συνάντηση με τον αυθεντικό εαυτό μας, μας γνωρίζει νέους κόσμους, νέες όψεις της πραγματικότητας και άλλα παρόμοια, τα οποία είναι εν πολλοίς αλήθεια, σκέφτηκα να παραθέσω ένα εξομολογητικό μου κείμενο, όπου αποκαλύπτω, πως έμπλεξα σε αυτό το παιχνίδι της γραφής και ξεκίνησα να γράφω. Γραφή και ανάγνωση πιστεύω, είναι δυο παρόμοιες διαδικασίες καταφυγής στη σκέπη του παρηγορητικού χρόνου. Ίσως μόνο ο αναγνώστης να είναι περισσότερο μεγάθυμος και λιγότερο φοβισμένος από τον συγγραφέα.
Η Αμερικάνικη βοήθεια
Τον δεύτερο χρόνο αφότου κατεβήκαμε από το ορεινό χωριό το Χαλκιόπουλο της επαρχίας Βάλτου στην παραθαλάσσια κωμόπολη της Αμφιλοχίας εν έτη 1957, ο πατέρας μου ήρωας πολέμου και ανάπηρος από τους Γερμανούς, άνοιξε ένα μικρό μπακαλικάκι στην άκρη της πόλης. Αμέτρητες μαυροφορεμένες χήρες παρήλαυναν στο μαγαζί και κατέθεταν εκεί τα βιβλιάρια τους της βασιλικής πρόνοιας.
Ο πατέρας μου εισέπραττε αντ` αυτών τις συντάξεις κι όποτε οι γυναίκες έρχονταν στην Αμφιλοχία κάθε έξι ή επτά μήνες, περνάνε τα λεφτά, ψώνιζαν στο μπακάλικο και φορτώνονταν στην πλάτη με τριχιές τα μεγάλα δέματα της UNRRA της αμερικάνικης βοήθειας. Τα δέματα αυτά, τα έστελναν οι ανάδοχες οικογένειες των Αμερικάνων. Δέμα δεν έπαιρναν όλες οι χήρες και τα ορφανά. Για να στείλουν στο θετό παιδί το ορφανό του «συμμοριτοπολέμου» τα δώρα τους, το παιδί έπρεπε να γράφει ανελλιπώς επιστολές ευχαριστήριες στις οποίες μάλιστα όφειλε να περιγράφει δίκην εκθέσεως γεγονότα και συμβάντα της οικογένειας και της χώρας, ευρύτερα. Άμα οι Αμερικανοί νονοί ευχαριστιόντουσαν στέλνανε πλούσια τα ελέη. Αλλιώς, ζήτημα να ερχόνταν κάτι μικρές κούτες μια και μοναδική φορά το χρόνο. Κατέφθαναν λοιπόν οι γυναίκες αυτές και με αναζητούσαν απεγνωσμένα. «Πού είναι ο Αντρίκος; Ετούτος δεν έχει ταίρι του στη σάτρα και παππά γκαστρωμένο βγάζει.»
Έτσι, ξεκίνησε η συγγραφική μου δράση.
Advertising
Πέρασαν χρόνια για να καταλάβω το απλούστατο ότι η σάτιρα ήταν μάλλον η σάτιρα. Όσο, για, γκαστρωμένο παππά ακόμα δεν αποπειράθηκα εγχείρημα παρόμοιο. Μόλις ερχόντανε τα δέματα τα ανοίγανε, μέσα στο μπακάλικο κόσμος πολύς, ξεδίπλωναν τεράστια φουσκωτά φουστάνια με φουρό, οι μυστακοφόροι γείτονες τα έζωναν στη μέση τους, «φρούστου -φρούστου το φουστάνι πάρτε μας Αμερικάνοι», τραγουδούσαν κι έσκαγαν στα γέλια. Κυριακές και γιορτές στο ορεινό χωριό, υπήρχαν και μερικοί άντρες που στεκόντουσαν μπροστά – μπροστά στην εκκλησία, αυστηροί, κοκαλωμένοι, φορώντας κουστούμι ανεπίληπτο και γυαλιστερές απαστράπτουσες πιτζάμες πάνω απ` τα ρούχα τους.
Έστελναν τα πιο απίστευτα συμπράγκαλα οι Αμερικάνοι, κοσμήματα ψεύτικα και μπιχλιμπίδια, ρούχα παρδαλά τεράστια γυαλιά ηλίου και ομπρέλες πολύχρωμες. Οι χήρες θεωρούσαν άχρηστα τα περισσότερα απ` αυτά, μουντζώνανε και με τα δυο χέρια. «Να κι εσείς και το καλό σας.» Έστελναν όμως και πράγματα χρήσιμα. Κατακίτρινα τυριά, ρύζια κι όσπρια, κι αμέτρητα κουτιά με μαρμελάδες. Τις δοκιμάζαμε όλοι μαζί γύρω απ` το ανοιχτό δέμα, σιωπηλοί, δύσπιστοι σαν άγριοι και κανίβαλοι. Θυμάμαι ακόμα και μια δερμάτινη μπάλα του ράγκμπι, που μου δώρισε μια χήρα πρωτοθειά μου, αφού προσπάθησε πρώτα αστειευόμενη να τη δαγκάσει, γιατί της φάνηκε σαν αργίτικο πεπόνι. Μ` αυτή τη μπάλα εξασφάλισα κι εγώ στο χρόνο παρέες συνομηλίκων που παίζαμε ποδόσφαιρο, αν και γρήγορα μ` εγκατέλειψαν ξανά. «Τέτοιο στραβάδι που είσαι, τέτοια στραβή μπάλα θα σου στέλνανε».
Έγραφα λοιπόν, για 5 χήρες στην αρχή που αργότερα έγιναν 9, γιατί η φήμη μου ραγδαία εξαπλώθηκε. Από τα πρώτα κιόλας απαντητικά γράμματα αντιλήφθηκα πως οι αμερικάνοι θέλανε ψέματα, κι όσο πιο μεγάλα ήταν τα ψέματα μου, τόσο τους ενθουσίαζαν και γινόνταν πιστευτά. Πέθαινα να γράφω τερατώδεις ιστορίες.
Έγραφα με έκσταση. Πότε γελούσα μέχρι δακρύων σαν ξαναδιάβαζα τα κείμενά μου, πότε ντρεπόμουν κι ανησυχούσα, για την ανεξέλεγκτη, την οργιώδη φαντασία και τη μυθοπλασία μου. «Μα τι τους αραδιάζεις αθεόφοβε;», με ρωτούσαν με θαυμασμό οι μεγάλοι.
Advertising
Τι έγραφα δεν θυμάμαι. Ήταν η εποχή που είχα πέσει με τα μούτρα στην «πείνα» του Κνουτ Χάμσουν και τα μυθιστορήματα του Τζον Στάινμπεγκ και του Χέμινγουεϊ καθώς και στην ποιητική συλλογή “Σκαραβαίοι και Τερρακότες” του Γρυπάρη, βιβλία που κοσμούσαν τη βιβλιοθήκη της Βασιλικής Πρόνοιας και τα οποία αυτοδικαίως “δανειζόμουν”.
Θυμάμαι όμως την έξαψή μου καθώς παρέδιδα στην πρόνοια τις επιστολές. Ανέβαινα τρέχοντας την ξύλινη σκάλα κι άκουγα τον αντίλαλο από τα βήματά μου ευτυχισμένος! Και με τι προσδοκία περίμενα την απάντηση – ανταπόκριση σε κάθε ένα παιδί ξεχωριστά από ανθρώπους χοντροκομμένος και ανίδεους. Όλο το παιχνίδι της γραφής, μια σύνοψη θα `λεγα των αναγνωστικών θεωριών, το έζησα σε μικρογραφία στην παιδική μου ηλικία.
Στην καχυποψία των υπαλλήλων της πρόνοιας, εκείνων των ανίδεων αναγνωστών που σάλιωναν και μετράγανε εργάτες σελίδες πριν παραλάβουν τα γράμματά μου για να τα παραδώσουν έπειτα στη μεταφράστρια. Με ατενίζανε πότε με ζήλια και πότε με οίκτο και απέχθεια σιγομουρμουρίζοντας ομαδικά κατά του διευθυντή τους, που μου επέτρεπε την πλαστοπροσωπία, αμέσως μόλις εγώ έμπαινα στο γραφείο. Ένα παιδί κιόλας με ταυτότητα, ένας συγγραφέας. Το έζησα αυτό το παιχνίδι στο καμάρι και την περηφάνια του διευθυντή της βασιλικής πρόνοιας. Στο πρόσωπό μου αναβίωνε πιθανώς μια δική του προσδοκία, καταχωνιασμένη, ίσως κάποια άλλη σκοτεινή ματαίωση.
Κάποτε βρήκα και τη γυναίκα που είχε προσληφθεί γι` αυτόν αποκλειστικά τον λόγο στην υπηρεσία, να μεταφράζει τις επιστολές των ορφανών, η οποία όφειλε να μου χρωστάει χάρη, γιατί καθώς έμαθα αργότερα πληρωνόταν με τη σελίδα. Μια γυναίκα ξενόφερτη και απωθητική, ένα μυστήριο για όλη την πόλη. «Τι είναι αυτά που γράφεις; Τι παριστάνεις;» είπε, μ` άρπαξε από τα πέτα και με ταρακούνησε. Θεόρατη. «Τι περιμένεις να κερδίσεις;» απαιτούσε να μάθει έξαλλη από μένα. Τίποτα αναγκάστηκα να παραδεχτώ έντρομος, για να γλιτώσω απ` τα χέρια της, και έντρομος ακόμα πασχίζω να βρω την απάντηση.
Advertising
Όσο και αν κατά παράξενη συγκυρία την ίδια εκείνη μέρα μια ανάδοχος ορφανής εξαδέλφης μου, της Λαμπρινής, επίσημα διαμήνυσε ότι θα `ρθει στην Ελλάδα να με πάρει για να σπουδάσω στην Αμερική, επειδή ήμουνα σπουδαία, στη Λαμπρινή αναφερόταν. Έγινε θέμα μεγάλο, τηλέφωνα, έγγραφα, υπηρεσιακές ενέργειες, αναμείχθηκε και ο πρόεδρος του χωριού. Είδαμε και πάθαμε να το αποτρέψουμε, έκλαιγε η Λαμπρινή σαν το έμαθε. Πήγε και κρύφτηκε σε καλύβα έξω απ` το χωριό κι έκανε σχεδόν δυο χρόνια να μου μιλήσει. Και τώρα ακόμα σε στιγμές ανύποπτες με παρατηρεί με άκρα δυσπιστία. Μαθητής λοιπόν του Δημοτικού, στην εύοσμη δεκαετία του `50, διέσχιζα την κωμόπολη απρόσιτος. Είχα λόγους για να καταγράφω τι συνέβαινε και το παραμικρό.
Βιβλίο: “Ο Σκοταδούλης και ο Μανδύας της νύχτας” – Συγγραφέας: Μιχαηλίδου Χριστίνα
Μιχαηλίδου Χριστίνα: “ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΒΙΒΛΙΟΥ”
Ένα βιβλίο μπορεί να αγκαλιάσει όλη την ανθρωπότητα, κι όλοι οι άνθρωποι της γης να γελάσουν, να κλάψουν, να συγκινηθούν μέσα από τις σελίδες του. Σε κάθε σημείο της γης, όλοι μπορούν να μοιράζονται τα ίδια συναισθήματα, το ίδιο ταξίδι, με διαφορετικό προορισμό.
Ένα βιβλίο μπορεί να γίνει ομπρέλα για να σε προστατέψει και συγχρόνως πίδακας σιντριβανιού να σε δροσίσει . Ίσκιος δέντρου για τους κουρασμένους, πηγή για τους διψασμένους, λόγια ανείπωτα για τους ερωτευμένους, απάνεμο λιμάνι για τους κατατρεγμένους αλλά και φουρτουνιασμένη θάλασσα για τους τολμηρούς. Είναι χειροπιαστό και ταυτόχρονα άυλο και ασχημάτιστο σα σύννεφο, είναι το πιο ξεκούραστο και περιπετειώδες ταξίδι χωρίς να το κουνήσεις ρούπι από τον καναπέ του σπιτιού σου! Πως γίνεται αυτό; Απλά γιατί είναι μαγικό!
Όταν κοιμάμαι μόνη μου, αραδιάζω πάντα τριγύρω μου τα βιβλία που διαβάζω. Δημιουργούν ένα είδος αναχώματος κι όταν ξυπνώ ανάμεσά τους νιώθω προστατευμένη. Αυτό ήταν πάντα για μένα το βιβλίο: ένα προστατευτικό ανάχωμα, οχυρωματικά έργα για την ψυχή. Έβρισκα εκεί ο, τι χρειαζόμουν για να ελπίσω ξανά στην επινοητικότητα, στην επιμονή, στο ανθρώπινο είδος, στην ίδια τη ζωή.
Advertising
Βιβλίο: Πέντε μέρες και ένας μήνας – Συγγραφέας: Μπακέλλα Παρασκευή
Μπακέλλα Παρασκευή: Μια σκέψη, μικρή σαν εκπνοή…
Πάνω σε άδειες σελίδες, ο συγγραφέας αφήνει κομμάτια της ψυχής του, τραύματα επώδυνα, ευχάριστες εμπειρίες, ανήσυχους προβληματισμούς.
Τολμά να εκτεθεί, τολμά να ρισκάρει, τολμά να κριθεί
Συναισθήματα και από τις δύο πλευρές. Συναισθήματα γράφονται, συναισθήματα δημιουργούνται με την ανάγνωση.
Advertising
Παίρνει ο αναγνώστης τα ψυχικά ρετάλια-λέξεις του συγγραφέα και ράβει το δικό του ρούχο, κατά πώς τον εξυπηρετεί, κατά πώς το φαντάζεται.
Έχω αναρωτηθεί πολλές φορές αν η ιστορία που διαβάζεται είναι η ιστορία που γράφτηκε. Αλλά, ακόμη κι αν δεν υπάρχει ταύτιση, το βιβλίο είναι ο συνδετικός κρίκος μεταξύ της ψυχής του συγγραφέα και εκείνης του αναγνώστη.
Και όταν οι ψυχές συνομιλούν με συναισθήματα, λανθασμένος δρόμος δεν υπάρχει.
Βιβλίο: “ΝΑ Μ` ΑΓΑΠΑΣ – Συγγραφέας: Νικολάου Λία
Λία Νικολάου: “ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΒΙΒΛΙΟΥ”
Οι παγκόσμιες αφιερωματικές ημέρες έχουν καθιερωθεί ώστε να μας αφυπνίζουν. Έτσι και η Παγκόσμια Μέρα Βιβλίου, πιστή στο ραντεβού της κάθε 23η Απριλίου, φιλοδοξεί να γίνεται εφαλτήριος ημερομηνία για αναγνωστικές εξορμήσεις. Ένα καλό βιβλίο, κατά την προσωπική μου άποψη, θα γίνεται πάντοτε τόσο ο Καθρέφτης όπου εντός του θα ανακαλύπτουμε κομμάτια του εαυτού μας που ίσως αγνοούμε ή αρνούμαστε να αντιμετωπίσουμε, όσο και η Πόρτα όπου μας ανοίγονται νέοι δρόμοι και προοπτικές. Το βιβλίο είναι το καλύτερο εγχειρίδιο εξερεύνησης του εσωτερικού μας κόσμου μα και ο ακριβέστερος πλοηγός του Εαυτού στην απεραντοσύνη του Κόσμου.
Advertising
Να διαβάζουμε, λοιπόν! Να διαβάζουμε, καθώς διαβάζοντας αδιαμφισβήτητα βελτιωνόμαστε…
Βιβλίο: “ΟΛΟ ΚΑΤΙ ΜΟΥ ΤΗ ΣΠΑΕΙ!” – Συγγραφέας: Παπαθεοδώρου Βασίλης
“Μεγάλωσα με παρέα το διάβασμα, όταν δεν είχα πολλούς φίλους. Ταξίδεψα εκεί που δεν μπορούσα να πάω, σε εποχές που δεν έζησα, σε μέρη που δεν θα έβλεπα. Ξεκουράστηκα τις πιο κουραστικές ώρες και ξέφυγα στις πιο μελαγχολικές. Έμαθα και είδα πολλά με το βιβλίο. Ένα από τα σημαντικότερα πράγματα όμως που μου δίδαξε είναι ότι δεν υπάρχουν “πρέπει” ή “δεν μπορώ”. Το διάβασμα είναι για όλους και δεν είναι ψυχαναγκασμός.”
(Τέσσερα σύντομα αποσπάσματα ενός άγραφου βιβλίου)
Η ΠΑΛΑΙΑ ΔΙΑΘΗΚΗ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ
Πολύ πριν κυριαρχήσουν οι λέξεις και τα ονόματα στους ανθρώπους, μια νοηματική πρωτόγονη επικρατούσε στον κόσμο. Κανείς δεν φώναζε κανέναν.
Μόνο τον έδειχναν.
Advertising
Με το δάκτυλο. Και με το βλέμμα. Αν και τα δύο ως ένα λειτουργούσαν. Αφού το βλέμμα ένας αόρατος δείκτης πάντοτε στον ανθρώπινο Κόσμο. Εξ ού και το μάτι του Θεού σαν κόρη οφθαλμού ακολουθούσε τον καθένα σαν σκοτεινός προβολέας. Που σε έδειχνε στους άλλους.
Έτσι νόμιζαν δηλαδή.
Και ονομάστηκε η περίοδος αυτή «Δακτυλοδεικτούμενη Εποχή του Κόσμου».
αφού ότι υπήρχε το έδειχναν. Και από τότε υπήρχε.
Advertising
Και αν δεν το έδειχναν, σαν να μην είχε καν γεννηθεί.
Έτσι εξαναγκασμένοι να δείχνονται ζούσαν όλοι. Και με αγωνία να δείχνουν τα πάντα γύρω τους, αλλά και να τους δείχνουν οι άλλοι.
Και κανείς δεν ησύχαζε ποτέ. Ούτε στο ύπνο του. Στριφογύριζαν στα κρεβάτια αναζητώντας αντικείμενο ή άνθρωπο με το δάκτυλο. Για να αποδεικνύουν κάθε στιγμή πως υπάρχουν.
Πως ήταν η ζωή, εν ζωή.
Advertising
Στήθηκαν και αγάλματα στις πλατείες με δάκτυλα που δείχνανε τον ουρανό.
Αλλά και προς πάσα κατεύθυνση: βορρά και νότο, δύση και ανατολή.
Και παρασυρμένοι όλοι άρχισαν να πηγαινοέρχονται, πέρα – δώθε.
Αυτό τους έκανε να ζουν σαν νευρόσπαστα και να πέφτουν σε λήθαργο από κόπωση.
Advertising
Με τα δάκτυλα αγκυλωμένα προς τα πάνω, αν και τα σώματα σωριασμένα.
Σαν σε συμβολική ψυχική στύση ανυπόφορη.
Τότε αποφασίστηκε να βρουν ένα τρόπο να λέγονται.
Γιατί αν δεν λέγεται η ζωή – καταρρέει.
Advertising
Και εισήλθαμε στον «Πολιτισμό των Ονομάτων»,
όπου οι άνθρωποι δείχνονται μεν, αλλά αλλιώς,
Χωρίς τον βάρβαρο εκείνο τρόπο, τον παλιό.
Έτσι ζούμε.
Advertising
ΤΟ ΚΑΤΑ ΠΑΤΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ
Ονομάζομαι με όνομα μικρό.
Δεν θα σας το πω. Γιατί το έχω κρυφό. Και ως πολύτιμο.
Και αυτό είναι το βάσανό μου.
Και η αιτία ενός ανελέητου διωγμού.
Advertising
Ακούστε με.
Έρχεται μια στιγμή στην ηλικία των ανθρώπων που παθαίνουν επώνυμο.
Το επώνυμο είναι πάθηση. Πολύ βαριά. Και ανίατη.
Εκεί που ο άνθρωπος ήταν σκέτος άνθρωπος, ξαφνικά αισθάνεται βάρος αφόρητο:
Advertising
Να γίνει Κόσμος.
Το όνομα είναι του ανθρώπου.
Το επώνυμο είναι του Κόσμου.
Τρελαίνεται μετά ο άνθρωπος.
Advertising
Νομίζει ότι είναι επώνυμο ο ίδιος.
Βγάζει φλύκταινες εγωισμού.
Σπυριά μεγαλομανίας.
Επηρεάζεται η όραση από τον αστιγματισμό της υπεροψίας:
Advertising
και ζει θολά.
Πια.
Μια διαταραχή στην αλφαβήτα που μετατρέπει τα πεζά γράμματα, σε κεφαλαία.
Και αγνοεί η λέξη πια που τονίζεται.
Advertising
Και καταρρέουν οι σημασίες της ζωής.
Εγώ- το απέφυγα.
Έδωσα βάρος στο μικρό μου όνομα.
Έκανα το Πάτυ, το εξευτελιστικό, μεγαλύτερο του επωνύμου.
Advertising
Εφήρμοσα μια δική μου ομοιοπαθητική και σώθηκα.
Εγώ.
Αλλά- δεν θα σωθούν οι άλλοι.
Το μικρό μου όνομα θα κατασπαράξει τα επώνυμα του Κόσμου.
Αυτά πολεμάω- έτσι διογκωμένη.
Advertising
Ξέρω πως με παρεξηγούν όλοι.
Και καλά κάνουν: επιβάλλεται.
Αν ξέρεις ότι κάτι θα σε καταργήσει-το εχθρεύεσαι.
Έτσι με πολεμούν.
Advertising
Είμαι ο εχθρός τους.
Ο ΚΑΛΟΣ ΙΟΥΔΑΣ
Δεν θέλω να σε ξαναδώ Πάτη.
Είπα…
Με αποσιωπητικά- το είπα…
Advertising
Με απουσία λόγου στα λόγια.
Τρεις τελίτσες για κάτι που απωλέσθη.
Και σωπαίνεις την ώρα που περνά η σωρός του
Φέρουν πένθος τα αποσιωπητικά.
Advertising
Είναι μαύρα μαντήλια.
Φανερώνουν ότι αυτός που είπε τη φράση-
με οδύνη την είπε. Εγώ δηλαδή.
Δεν έβαλα τελεία. Δεν μπορείς να βάλεις τελεία.
Advertising
Η τελεία είναι ένα τέλος θυμωμένο.
Οριστικό. Βαθιά εκδικητικό. Το τέλος.
Ρίχνεις στην άβυσσο λέξεις , γεγονότα, ανθρώπους.
Σε μια πλήρη ταύτιση σου με τα πράγματα
Advertising
Γεννάς ένα θάνατο απαραίτητο.
Τα αποσιωπητικά είναι απόσταση:
Ξεμακραίνεις αργά- αργά. Ολοένα και πιο αργά. Αφόρητα αργά ενίοτε.
Μέχρι ο άλλος να σβήσει από τον ορίζοντά σου.
Advertising
Να μη φαίνεται.
Πια.
Η Πάτη δεν μίλησε…
Καθόλου.
Advertising
Καθόλα αποσιωπητική στεκόταν.
Σαν τελεία.
Tο πραγματικό τέλος είναι ήσυχο.
Δεν φωνάζει.
Advertising
Γι΄ αυτό είναι τόσο τρομακτικό.
-Δεν αντέχω να ζω με εχθρότητα Πάτη.
Δεν θέλω να συνηθίσω το δηλητήριο που έχει το να ζεις με ένα όπλο στο χέρι.
Δεν θέλω να ζω για να καταργήσω τη ζωή.
Advertising
Να την διαλύσω. Για να υπάρξω.
Δεν μπορώ να αγαπώ μισώντας.
Επέλεξα την αθωότητα.
Τη παιδική πλευρά της ζωής: να ζω σαν να μη ξέρω.
Αν και ξέρω. Το διάλεξα.
Χρόνια πριν.
Advertising
Ξαφνικά έγινε.
Ξαφνικά είναι αυτό που καιρό ερχόταν,
καιρό συνέβαινε
αλλά δεν το ξέρεις.
Advertising
Μια μέρα- ξύπνησα.
Σε μια μαύρη θάλασσα.
Μαύρο νερό μέσα μου.
Και έξω μου.
Advertising
Ένας βυθός όλος.
Και όλα
Νόμιζα πως δεν είχα ξυπνήσει.
Πως ακόμα κοιμόμουν. Και έβλεπα εφιάλτη.
Advertising
Αλλά ήταν πραγματικότητα
Απτή. Που έσταζε.
Κι είχε πλημμυρίσει με πηχτό μαύρο
τα πάντα μου.
Advertising
Έπρεπε ή να αναπνεύσω το μαύρο,
να το καταπιώ και να ζήσω σαν αμφίβιο του μαύρου πια
ή να το ξεράσω από μέσα μου δια παντός.
Να το εκτρώσω.
Advertising
Τρία χρόνια αιμορραγούσα μαύρο.
Μαύρος εμετός σε κάθε μου εκπνοή σε κάθε μου λέξη.
Ξερνούσα τον εαυτό μου.
Και μαζί το κόσμο.
Advertising
Εαυτός χωρίς κόσμο δεν υπάρχει.
Κόσμος χωρίς εαυτό, υπάρχει.
Αλλά εαυτός; Χωρίς κόσμο;
Πώς; Αφού εαυτός είναι κόσμος που μπήκε μέσα
Advertising
Και αυτό το έξω μέσα, παράγει το έμβρυο του εαυτού.
Μετά έζησα. Λευκός.
Όσο γίνεται να ζεις- λευκός.
Απλώς βάδιζα στο λευκό της γραμμής μιας μαύρης ασφάλτου.
Advertising
Ήξερα πως ήταν εύκολο τώρα πια να με κτυπήσουν τα αυτοκίνητα.
Εμένα.
Ένα κουτάβι εγώ.
που επέλεξε να διασχίσει το δρόμο διαγώνια.
Advertising
Η ΠΑΤΥ ΣΤΗ ΦΑΤΝΗ ΤΗΣ
Μεγάλωσα με ένα βαθύ αίσθημα αηδίας.
Αηδία είναι η μορφή που παίρνει στον άνθρωπο η μη επιθυμία.
Δεν επιθυμούσα. Ειδικά, όταν επιθυμούσα.,
Λίγο μετά αφού επιθυμούσα- ό,τι επιθυμούσα το απεχθανόμουν.
Advertising
Τόσο που ξερνούσα. Συνέχεια.
Αν η επιθυμία με πίεζε, ενώ εγώ δεν την ήθελα, έκανα εμετό.
Άδειαζα το στομάχι μου.
Αφού, στο στομάχι συμπυκνώνεται η ύπαρξη για κάποιο λόγο.
Advertising
Αν υπάρχει ψυχή, εκεί βρίσκεται.
Γιατί, αλλού ψυχή δεν υπάρχει.
Είναι το μόνο σίγουρα.
Άλλο τι μας μάθανε.
Advertising
Και ζούμε με αυτό. Πιστεύοντας.
Ψυχή είναι ένα πρόσκαιρο αίσθημα.
Περαστικό. Μια σκόνη που στροβιλίζεται
Και για κάποιο λόγο μένει παραπάνω από ότι όλα τα άλλα.
Advertising
Μια επιφάνεια που επικάθεται η ψυχή.
Ένα κατάλοιπο. Τυχαίου αισθήματος.
Μετά αυτό το κατάλοιπο καθορίζει τη ζωή σου.
Και σε εμποδίζει να ζήσεις.
Advertising
Για να ζήσει αυτό.
Αυτό επιλέγει για μας.
Το κατάλοιπο.
Και νομίζουμε πως επιλέγουμε εμείς.
Advertising
Όταν το κατάλαβα αυτό το τρομακτικό ως γνώση- τότε σωριάστηκα.
Σαν μια σωματική παράλυση που δεν γιατρευόταν.
Κανείς δεν ήξερε το γιατί.
Μόνο εγώ.
Advertising
Άλλα δεν το έλεγα.
Με πήγανε στους γιατρούς.
Στον γιατρό σε πάνε όταν χαλάς την τάξη της καθημερινής ζωής.
Ήμουν παιδί ακόμα.
Advertising
Τρόμαξα. Κάτι μέσα μου τρόμαξε.
Και πάγωσε.
Ο άνθρωπος παγώνει όταν αδειάζει.
Και συναντάει το κενό του
Κι εγώ το συνάντησα.
Advertising
Αποβάλλοντας. Το πρωτογενές μου κατάλοιπο.
Είχα εκτρώσει αυτό που έλεγαν ψυχή.
Από μέσα μου.
Ήμουν ο πιο άδειος άνθρωπος που υπήρξε ποτέ στη γη.
Advertising
Χωρίς κανένα μηχανισμό αισθήματος να με οδηγεί.
Τότε κατάλαβα. Και κατάλαβαν και οι άλλοι.
Είχα γίνει τέρας
Για τους άλλους.
Advertising
Θα ζούσα έτσι.
Αλλιώς δεν θα μπορούσα πια να ζω.
Εγώ. Μόνη μου.
Αυτάρκης.
Advertising
Αυτοτελής.
Χωρίς επιθυμία.
Με την αηδία σύντροφο μου.
Να διώχνει τις επιθυμίες που μου επιβάλλονταν.
Advertising
Θα υπήρχα μόνο ως εχθρός μου.
Και εχθρός των άλλων.
Έγινα αυτή. που πια, με λέω Πάτη.
-ΕΙΠΕ Η ΠΑΤΗ-
Ο Ευγένιος Τριβιζάς εξημερώνει δράκο, διαβάζοντάς του παραμύθι. Το προβατάκι αντιλαμβάνεται ότι δεν κινδυνεύει και συνεχίζει να βόσκει ανέμελα.
Φωτεινή Τσαλίκογλου: Βιβλίο: “Ένα σφυρί που θρυμματίζει την παγωμένη μέσα μας θάλασσα”.
Ταξιδεύεις. Ο κόσμος “εκεί-έξω” κι “εδώ-μέσα-μας” είναι πολλαπλός, δυσερμήνευτος. Θαυμάζεις, απορείς, τρομάζεις, οργίζεσαι, κατευνάζεσαι, εκστασιάζεσαι, ντρέπεσαι, αγαπάς, αμφιβάλλεις, συμπονάς, απελπίζεσαι. Ενάντια σε κάθε ελπίδα εσύ ελπίζεις. Με άλλα λόγια είσαι ζωντανός. Δεν τελειώνει ποτέ.
Ευχαριστώ θερμά για την πρόσκληση, φίλοι, κι εύχομαι κάθε επιτυχία στο έργο σας. Για μένα, από τα παιδικά μου χρόνια, το βιβλίο σαν ανάγνωσμα ήταν τμήμα της ζωής μου. Δεν είχαμε πολλά παιδικά βιβλία, αλλά υπήρχαν βιβλιοθήκες σε κάθε τοίχο του μεγάλου σπιτιού μας, γεμάτο πάμπολλα βιβλία του πατέρα μου, όλα προσιτά σε μένα χωρίς απαγορεύσεις.
Advertising
Διάλεγα όποιο κέντριζε το ενδιαφέρον μου. “Η καταγωγή των κόσμων” ! Το κατέβασα και το διάβασα απ’ άκρη σε άκρη, όταν ήμουν κάπου 8 ετών. Δε θυμάμαι τι κατάλαβα, ήμουν όμως περήφανη που διάβασα τόσο σπουδαίο βιβλίο. Η μετέπειτα ζωή μου άρχισε με παιδικές «συγγραφές» με αδέξιο γραφικό χαρακτήρα, ώσπου εκδόθηκε η πρώτη ποιητική συλλογή, στην εφηβεία μου, με τίτλο “Σχέδια στο νερό”. Λίγες μέρες μετά, έλαβα γράμμα από τον Γιάννη Ρίτσο, που έλεγε ότι τα “σχέδια” δεν ήταν στο νερό αλλά στην πέτρα, και θα έμεναν. Ναι; Μες στο χρόνο που ρει αδυσώπητος; Αμφιβάλλω.
Μα δεν έγραψα κανένα από τα 85 βιβλία μου στις δεκαετίες που ακολούθησαν (ποίηση, πεζογραφία και θέατρο για παιδιά κι ενήλικες, μια διατριβή Συγκριτικής Γραμματολογίας στη Σορβόννη το 1992) για να σταδιοδρομήσω, παρά απλά για να βγάλω πέρα τη ζωή μου. Ποτέ δε σκέφτηκα τα βιβλία μου σαν σταδιοδρομία, ούτε σαν πηγή εσόδων. Ξέρω ότι διακρίσεις και κυκλοφορία περνούν από τη δύναμη των εκδοτικών οίκων, που δύσκολα εκδίδουν θέατρο.
Έτσι έφτιαξα έναν δικό μου «οίκο», το Bilateral, σχεδόν πάντα με εκδόσεις δίγλωσσες, χωρίς δύναμη διάδοσης, αφού για μένα ήταν εργαλεία για τη διδασκαλεία θεάτρου στα δημόσια σχολειά μας κι ύστερα στο Θεατρικό μου Εργαστήρι Νέας Σμύρνης, που λειτούργησε μέχρι την πανδημία, μα και βιβλίων που δεν είχα το χρόνο να περιμένω εκδότη. Σε όλη μου τη ζωή δίδασκα. Η δουλειά μου ήταν ζωή μου, και μου χάρισε φίλους σαν οικογένεια, έτσι που δε νιώθω μόνη, αν κι έχω ελάχιστους συγγενείς και τα παιδιά μου δε ζουν στη χώρα μας. Λεία Χατζοπούλου – Καραβία, 14 Απρίλη 2021
Βιβλίο: “ΔΡΟΜΟΙ ΤΗΣ ΜΕΛΑΝΗΣ – Συγγραφέας Χουλιάρας Γιώργος
Γιώργος Χουλιάρας: “ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΒΙΒΛΙΟΥ”
Κάθε βιβλίο μπορεί να είναι ένα ιερό βιβλίο μιας θρησκείας που ακόμη δεν υφίσταται. Η καταστροφή των βιβλίων συνεπάγεται ιεροσυλία, επομένως, ενώ η ανάγνωση υλοποίηση τελετουργίας, την οποία μαθαίνουμε γράφοντας και διαβάζοντας, πριν οι δύο αυτές πλευρές μιας κοινής διαδικασίας καταστούν απόλαυση. Χωρίς άσκηση δεν αναπτύσσεται καμία ψυχαγωγία ή αγωγή ψυχής, όπως γνωρίζουν τα σώματα όσων εμπλέκονται σε απολαύσεις που χαρακτηρίζονται ενστικτώδεις: ο έρωτας, το φαγητό, η αναπνοή. Καταβροχθίζοντας βιβλία οι ερωτευμένοι μαζί τους αναπνέουν τις λέξεις εκείνων που τα έχουν γράψει, που άλλωστε είναι και δικές τους, γιατί ο λόγος αποτελεί αναγκαία, αν και όχι επαρκή, προϋπόθεση του εξανθρωπισμού του ανθρώπου.
Advertising
Βιβλίο: “Μακάρι να ήσουν εδώ” – Συγγραφέας Χουρμουζιάδου Ελιάνα
Χουρμουζιάδου Ελιάνα: Ξεφύλλιζα βιβλία πριν καν μάθω να διαβάζω.
Βιβλία τέχνης κυρίως και ταξιδιωτικά, γεμάτα φωτογραφίες, αυτά που άρεσαν στη μητέρα μου, τα περισσότερα ξενόγλωσσα. Κι έπειτα, έτσι απλά, χωρίς πίεση, μπήκαν οριστικά στη ζωή μου. Έγιναν παράθυρα στον κόσμο, ανοίγματα σε άγνωστη θάλασσα, και αυτό δεν έχει αλλάξει ουσιαστικά από τότε. Η ανάγνωση οδηγεί σε μια νοερή αναπαράσταση, ο αφηγηματικός λόγος σε ανασύσταση της πραγματικότητας ή, όπως θεωρούν ορισμένοι φιλόσοφοι, σε εξαρχής κατασκευή της. Αυτή είναι η μισή μαγεία των βιβλίων.
Αν ο τρόπος που γράφει κανείς αποτελεί έναν αντικατοπτρισμό της σκέψης του, η ανάγνωση είναι μια σιωπηλή συνομιλία ανάμεσα σε δύο μυαλά που σκέπτονται. Όσο βιαστικός και αν είναι ο αναγνώστης, ο εγκέφαλος του πάντα αντιδρά στα ερεθίσματα του τυπωμένου κειμένου. Φαντάζεται τον συγγραφέα, αν δεν του είναι ήδη οικείος από τα μέσα ενημέρωσης. Μπορεί να τον επαινεί ή να τον ψέγει, να συμφωνεί ή να διαφωνεί μαζί του. Μπορεί να τον έχει συναντήσει ή να μην τον δει ποτέ. Έχουν όμως ήδη συνομιλήσει, ο ένας μέσα στο μυαλό του άλλου. Αυτή είναι η άλλη μισή μαγεία: η σχέση συγγραφέα και αναγνώστη. Ακόμα και σε δύσκολους καιρούς, πίσω από τις κλειστές πόρτες, δεν σταματά. Μέσω της συνομιλίας ο πνευματικός ορίζοντας διατηρείται ανοιχτός τη στιγμή που όλοι το έχουν περισσότερο ανάγκη.
Ζούμε σε μια εποχή που οι οθόνες διεκδικούν όλο και πιο επιτακτικά την προσοχή μας. Το ερώτημα είναι αν το έντυπο βιβλίο θα αντέξει τον ανταγωνισμό και αν η ανάγνωση θα αλλάξει και αυτή αλλάζοντας μέσο. Όποια ισορροπία κι αν επιτευχθεί όμως, αυτό που σίγουρα θα παραμείνει είναι η ανάγκη να καταφεύγει κανείς, πολύ συχνά, καθημερινά, στην αφήγηση και στον γραπτό λόγο, δυο παράγοντες που επηρέασαν καταλυτικά την εξέλιξη του ανθρώπινου πολιτισμού και ίσως του ίδιου του ανθρώπινου είδους. Από τη λογοτεχνία μέχρι την επιστημονική μελέτη και το φιλοσοφικό δοκίμιο, το περιεχόμενο των βιβλίων ανοίγει τους δρόμους που οδηγούν στο αύριο, χτίζοντας πάνω σε ένα πολιτισμικό και επιστημονικό κεκτημένο. Άλλωστε δεν χρησιμοποίησα τυχαία τόσες φορές στο κείμενο αυτό τη λέξη «άνοιγμα». Είναι η λέξη που συνοψίζει την πρώτη σκέψη που μου έρχεται στο νου για το βιβλίο.
Βιβλίο: “ΕΙΚΟΣΙ ΤΕΣΣΕΡΙΣ ΧΤΥΠΟΙ ΚΑΙ ΣΙΩΠΗ” – Συγγραφέας: Δήμητρα Χριστοδούλου
Χριστοδούλου Δήμητρα: “Παγκόσμια Ημέρα Βιβλίου”
Δεν ξέρω αν θα επαληθευτούν οι προβλέψεις ότι οι ποικίλες διαδικτυακές δυνατότητες ανάγνωσης θα εκτοπίσουν τελικά το βιβλίο όπως το ξέρουμε, προς το παρόν πάντως δεν βλέπω κάποια σοβαρή απειλή στην απόλαυσή του. Μια απόλαυση που αρχίζει από τη στιγμή της αγοράς, όταν ακόμη το ψάχνεις ή περιεργάζεσαι εξώφυλλο και οπισθόφυλλο, ως τις ώρες που περνάς μ’ εκείνο στο γραφείο, στο κομοδίνο σου ή μπερδεμένο στα σκεπάσματά σου. Είχα πάντα μια σχέση εντελώς προσωπική με τα βιβλία μου, ακόμη κι εκείνα που κατέληγαν να μη μου αρέσουν, και είμαι βέβαιη ότι δεν πρωτοτυπώ σ’ αυτό. Ιδιαίτερα με τα βιβλία ποίησης που διάβαζα πάντα με μεγαλύτερη άνεση από τ’ άλλα. Μόνο στο διάστημα του πρώτου εγκλεισμού δυσκολεύτηκα για καιρό να βρω χαρά στο βιβλίο, καθώς ο εξαναγκασμός αμφισβητούσε την απόλαυση και διέλυε την προσοχή μου. Όπως και να είναι, το βιβλίο παραμένει πάντα αυτό που υπόσχεται: Ξάφνιασμα, γνώση, περιπέτεια, σχέση. Έντυπη ή διαδικτυακή η ανάγνωση είναι πάντα το σταθερό μας ερώτημα προς τον κόσμο.
Advertising
*Το φωτογραφικό υλικό παραχωρήθηκε από το προσωπικό αρχείο των συγγραφέων ενώ οι φωτογραφίες της Αμάντας Μιχαλοπούλου είναι του φωτογράφου Δημήτρη Τσουμπλέκα και του Τσιμάρα Τζανάτου του Πάρι Ταβιτιάν.
Μεταξύ άλλων επέλεξα να είμαι συγγραφέας. Μ` αρέσει ο δρόμος της ποίησης. Και του θεάτρου. Γράφω ότι μου υπαγορεύει ο νους μου. Άλλοτε μικρές ιστορίες, άλλοτε στίχους, και κάποιες φορές μυθιστορήματα. Με γοητεύουν οι συνεντεύξεις, ειδικά όταν οι απαντήσεις υπερβαίνουν το βεληνεκές των ερωτήσεων. Περισσότερα στην προσωπική μου ιστοσελίδα: Άννα Ρω - https://anna-ro.webnode.gr/
