Γυναίκες που άλλαξαν τον κόσμο: Οι πρωτεργάτριες των γυναικείων δικαιωμάτων

Το άγαλμα “Η Βόρεια Ηπειρος” του Κ. Σεφερλή, από το οποίο εμπνεύστηκε η Κική Δημουλά το ποίημα “Σημείο Αναγνωρίσεως”.

Όλοι σε λένε άγαλμα

εγώ σε λέω γυναίκα αμέσως.

Όχι γιατί γυναίκα σε παρέδωσε

στο μάρμαρο ο γλύπτης

Advertising

Advertisements
Ad 14

κι υπόσχονται οι γοφοί σου

ευγονία αγαλμάτων, 

σοδειά ακινησίας,

Για τα δεμένα χέρια σου,

Advertising

που έχεις όσους αιώνες σε γνωρίζω,

σε λέω γυναίκα.

Σε λέω γυναίκα,

γιατί εισ’ αιχμάλωτη.

Advertising

(Απόσπασμα από το ποιήμα “Σημείο Αναγνωρίσεως” της Κικής Δημουλά).

Αυτό ήταν το πρώτο πράγμα που μου ήρθε στο μυαλό, όταν ξεκίνησα αυτό το αφιέρωμα για τις γυναίκες. Γυναίκες που άλλαξαν την ιστορία. Γυναίκες που κατόρθωσαν με τον τρόπο τους να δώσουν φωνή σε όλες μας. Αυτές που έγραψαν, αυτές που αγωνίστηκαν, αυτές που διέπρεψαν. Γυναίκες που έσπασαν τα αγαλμάτινα δεσμά τους και έκαναν τη γυναίκα άνθρωπο. Έναν άνθρωπο με πηγμή, παρουσία, και δικαιώματα.

Σε αυτό το μέρος του αφιερώματος, θα γνωρίσουμε γυναίκες που συνέβαλλαν δραστικά στον αγώνα για την κατάκτηση της ισότητας, μέσα από τα γραπτά τους ή τον έμπρακτο αγώνα τους.


Susan B. Anthony

Γυναίκες

Advertising

H Susan B. Anthony (15 Φεβρουαρίου 1820 – 13 Μαρτίου 1906) ήταν μια Αμερικανίδα κοινωνική μεταρρυθμιστής και ακτιβίστρια των γυναικείων δικαιωμάτων, η οποία διαδραμάτισε βασικό ρόλο στο κίνημα των γυναικών για το δικαίωμα ψήφου.  Η Anthony από μικρή κιόλας ηλικία αγωνίστηκε υπέρ των ανθρώπινων δικαωμάτων, καθώς απο τα 17 της μάζευε υπογραφές εναντίον της δουλείας. Το 1856 έγινε εκπρόσωπος της Αμερικάνικης Υπηρεσίας Καταπολέμησης της Σκλαβιάς στη Νέα Υόρκη. Το 1851 γνώρισε την Elizabeth Cady Stanton, με την οποία έμεινε φίλη ως το τέλος και συνεργάστηκε σε πολλούς τομείς κοινωνικής μεταρρύθμισης, ίδιως σε ότι αφορά τα δικαιώματα των γυναικών. Το 1852 ίδρυσαν μαζί το New York Women’s State Temperance Society, μετά την αποτροπή της Anthony να μιλήσει στο New York Temperance Society, επειδή ήταν γυναίκα. Το 1863 ίδρυσαν την Εθνική Λίγκα των Γυναικών, η οποία διεξήγαγε ένα από τα μεγαλύτερα εγχείρηματα στην ιστορία των Ηνωμένων Πολιτειών μέχρι εκείνη τη στιγμή, συγκεντρώνοντας σχεδόν 400.000 υπογραφές για την υποστήριξη της κατάργησης της δουλείας. Το 1866 ξεκίνησαν την Αμερικανική Ένωση Ίσων Δικαιωμάτων, η οποία αγωνίστηκε για ίσα δικαιώματα, τόσο για τις γυναίκες, όσο και για τους Αφροαμερικανούς. Το 1868 άρχισαν να δημοσιεύουν μια εφημερίδα για τα δικαιώματα των γυναικών με την ονομασία The Revolution. Το 1869 ίδρυσαν την Εθνική Ένωση Σουφραζέτων εξαιτίας μιας διάσπασης στο γυναικείο κίνημα. Το 1890 η διάσπαση επουλώθηκε επίσημα, όταν η οργάνωσή τους συγχωνεύτηκε με το Σύνδεσμο Σουφραζέτων Αμερικής και σχημάτισαν το Διεθνή- Αμερικάνικο Σύνδεσμο Σουφραζέτων με την Anthony ως βασικό στέλεχος. Το 1876 η Anthony και η Stanton άρχισαν να δουλεύουν με την Matilda Joslyn Gage για αυτό που τελικά εξελίχθηκε στην εξάτομη ιστορία του κινήματος των ΣουφραζέτωνΤο 1872 η Anthony συνελήφθη, όταν πήγε να ψηφίσει στην πατρίδα της, το Ρότσεστερ της Νέας Υόρκης, και καταδικάστηκε σε μια ευρέως δημοσιευμένη δίκη. Αν και αρνήθηκε να καταβάλει το πρόστιμο, οι αρχές αρνήθηκαν να λάβουν περαιτέρω μέτρα. Το 1878 η Anthony και η Stanton παρουσίασαν στο Κογκρέσο το σχέδιο για μια τροπολογία που δίνει στις γυναίκες δικαίωμα ψήφου. Η τροπολογία στηρίχθηκε από τον γερουσιαστή Aaron A. Sargent και αργότερα έγινε γνωστή ως η τροπολογία της Susan B. Anthony. Έχει επικυρωθεί ως η δέκατη ένατη τροπολογία του αμερικανικού Συντάγματος το 1920. Η Anthony ταξίδεψε εκτενώς για την υποστήριξη της γυναικείας ψηφοφορίας, δίδοντας 75 έως 100 ομιλίες ετησίως και οργανώνοντας πολλές κρατικές εκστρατείες. Δούλεψε διεθνώς για τα δικαιώματα των γυναικών, διαδραματίζοντας καθοριστικό ρόλο στη δημιουργία του Διεθνούς Συμβουλίου Γυναικών, το οποίο εξακολουθεί να είναι ενεργό. Όταν ξεκίνησε την προεκλογική εκστρατεία για τα δικαιώματα των γυναικών, η Anthony αντιμετωπίστηκε με δυσπιστία, και κατηγορήθηκε ότι προσπάθησε να καταστρέψει το θεσμό του γάμου. Ωστόσο, η δημόσια αντίληψη αλλάζει ριζικά κατά τη διάρκεια της ζωής της. Τα 80α γενέθλιά της γιορτάστηκαν στον Λευκό Οίκο, κατόπιν πρόσκλησης του Προέδρου William McKinley και έγινε η πρώτη γυναίκα που απεικονίστηκε στο νόμισμα των ΗΠΑ, όταν το πορτρέτο της εμφανίστηκε στο νόμισμα του δολαρίου του 1979.

Διαβάστε επίσης  Μικρασιατική Καταστροφή: Ένα σύντομο χρονικό της τραγωδίας

Margaret Sanger

Γυναίκες

Η Margaret Sanger (14 Σεπτεμβρίου 1897- 6 Σεπτεμβρίου 1966) ήταν Αμερικανίδα ακτιβίστρια υπέρ του ελέγχου των γεννήσεων, δασκάλα σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης, συγγραφέας και νοσηλεύτρια. Η Sanger διατύπωσε τον όρο “έλεγχος  γεννήσεων”, άνοιξε την πρώτη κλινική ελέγχου των γεννήσεων στις Ηνωμένες Πολιτείες και ίδρυσε οργανώσεις που εξελίχθηκαν στην Ομοσπονδία Planned Parenthood of America. Η Sanger χρησιμοποίησε τα γραπτά της και τις ομιλίες της κυρίως για να προωθήσει τον τρόπο σκέψης της. Ασκήθηκε ποινική δίωξη εναντίον της για το βιβλίο της Family Limitation, σύμφωνα με το νόμο Comstock, το 1914. Επειδή ήξερε πως κάτι τέτοιο θα συνέβαινε, κατέφυγε στην Βρετανία, μέχρι να σιγουρευτεί πως ήταν ασφαλές να επιστρέψει στις ΗΠΑ. Οι προσπάθειες της Sanger συνέβαλαν σε πολλές δικαστικές υποθέσεις για τη νομιμοποίηση της αντισύλληψης στις Ηνωμένες Πολιτείες. Λόγω της σύνδεσής της με την Ομοσπονδία Planned Parenthood, η Sanger κατηγορήθηκε συχνά από τους επικριτές της πως συνέβαλε στην αύξηση των εκτρώσεων. Ωστόσο, η Sanger επέστησε μια έντονη διάκριση μεταξύ του ελέγχου των γεννήσεων και της άμβλωσης και αντιτάχθηκε στην άμβλωση μέσω του μεγαλύτερου μέρους της σταδιοδρομίας της. Το 1916 η Sanger άνοιξε την πρώτη κλινική ελέγχου των γεννήσεων στις Ηνωμένες Πολιτείες, η οποία οδήγησε στη σύλληψή της για τη διανομή πληροφοριών σχετικά με τη χρήση αντισυλληπτικών, αφού ένας μυστικός αστυνομικός αγόρασε ένα αντίγραφο του φυλλαδίου της σχετικά με τον οικογενειακό προγραμματισμό. H Sanger θεώρησε ότι για να μπορούν οι γυναίκες να έχουν μια πιο ισότιμη θέση στην κοινωνία και να έχουν υγιέστερες ζωές, θα έπρεπε να είναι σε θέση να καθορίσουν πότε πρέπει να γεννήσουν παιδιά. Ήθελε επίσης να αποτρέψει τις λεγόμενες “εκτρώσεις στο δρόμο” (δηλαδή εκτρώσεις που γίνονταν σε ιατρεία ή σε σπίτια), οι οποίες ήταν κοινές εκείνη την εποχή, επειδή οι αμβλώσεις ήταν παράνομες στις Ηνωμένες Πολιτείες. Πίστευε ότι ενώ η έκτρωση ήταν μερικές φορές δικαιολογημένη, θα έπρεπε γενικά να αποφευχθεί και θεωρούσε την αντισύλληψη ως τον μοναδικό πρακτικό τρόπο αποφυγής της. Το 1921 η  Sanger ίδρυσε την αμερικανική ένωση ελέγχου των γεννήσεων, η οποία αργότερα έγινε η Ομοσπονδία Planned Parenhood of America. Στην πόλη της Νέας Υόρκης οργάνωσε την πρώτη κλινική ελέγχου των γεννήσεων, η οποία στελεχώθηκε αποκλειστικά από γυναίκες ιατρούς, καθώς και μια κλινική στο Χάρλεμ με  συμβούλιο αφροαμερικάνων, και αργότερα με προσωπικό αφροαμερικάνους. Το 1929 σχημάτισε την Εθνική Επιτροπή για την Ομοσπονδιακή Νομοθεσία για τον έλεγχο των γεννήσεων, η οποία αποτέλεσε το επίκεντρο των προσπαθειών άσκησης πίεσης για την νομιμοποίηση της αντισύλληψης στις Ηνωμένες Πολιτείες. Από το 1952 έως το 1959 η Sanger διετέλεσε πρόεδρος της Διεθνούς Ομοσπονδίας Planned Parenhood. 


Emmeline Pankhurst

Γυναίκες

Advertising

Η Emmeline Pankhurst (15 Ιουλίου 1858- 14 Ιουνίου 1924) ήταν βρετανίδα πολιτικός, ακτιβίστρια και ηγέτης του βρετανικού κινήματος των σουφραζέτων, το οποίο βοήθησε τις γυναίκες να κερδίσουν το δικαίωμα ψήφου. Το 1999 το περιοδικό Times ονόμασε την Pankhurst ως έναν από τους 100 σημαντικότερους ανθρώπους του 20ου αιώνα, δηλώνοντας ότι διαμόρφωσε την ιδέα των γυναικών για την εποχή μας, και οδήγησε την κοινωνία σε ένα νέο μοντέλο από το οποίο δε θα μπορούσε να επιστρέψει.

Επικρίθηκε ευρέως για τις μαχητικές τακτικές της και οι ιστορικοί διαφωνούν για την αποτελεσματικότητά τους, αλλά το έργο της αναγνωρίζεται ως ένα κρίσιμο στοιχείο για την επίτευξη του δικαιώματος ψήφου στις γυναίκες στο Ηνωμένο Βασίλειο. Γεννημένη στο Μάντσεστερ, από δραστήριους πολιτικά γονείς, η Pankhurst ήρθε μόλις από τα 14 της σε επαφή με το κίνημα των σουφραζέτων. Το 1879 παντρεύτηκε τον Richard Pankhurst, ένα δικηγόρο 24 χρόνια μεγαλύτερό της, με τον οποίο απέκτησε πέντε παιδιά. Ο Pankhurst, γνωστός για τη στήριξη των δικαιωμάτων ψήφου των γυναικών, υποστήριξε τις δραστηριότητές της γυναίκας του εκτός του σπιτιού. Έτσι η Pankhurst ίδρυσε το Σύνδεσμο Γυναικών Franchise, που υποστήριζε το δικαίωμα ψήφου, τόσο για τις παντρεμένος, όσο και για τις άγαμες γυναίκες. Όταν αυτή η οργάνωση διαλύθηκε, προσπάθησε να ενταχθεί στο αριστερόστροφο Ανεξάρτητο Εργατικό Κόμμα μέσω της φιλίας της με τον σοσιαλιστή Keir Hardie, αλλά δεν κατάφερε να γίνει μέλος  λόγω του φύλου της. Το 1903, πέντε χρόνια μετά το θάνατο του συζύγου της, η Pankhurst ίδρυσε την Κοινωνική και Πολιτική Ένωση Γυναικών (WSPU), μια οργάνωση υπεράσπισης όλων των γυναικών που αγωνίζονταν με «πράξεις, όχι λόγια». Η ομάδα χαρακτηρίστηκε ως ανεξάρτητη από – και συχνά σε αντίθεση με – πολιτικά κόμματα. Έγινε γνωστή για τις βίαιες δράσεις της: τα μέλη της έσπαζαν παράθυρα και επιτίθονταν σε  αστυνομικούς. Η Pankhurst, οι κόρες της και άλλες ακτιβίστριες της WSPU φυλακίστηκαν επανειλλημένα και πραγματοποιούσαν απεργίες πείνας για να εξασφαλίσουν καλύτερες συνθήκες. Πολλές φορές μάλιστα οι αστυνομικοί χρειάστηκε να τις ταϊσουν δια της βίας. Όταν η μεγαλύτερη κόρη της Pankhurst, Christabel, κατέλαβε ηγετική θέση στο WSPU, ο ανταγωνισμός μεταξύ της ομάδας και της κυβέρνησης αυξήθηκε. Τελικά η ομάδα ενέκρινε εμπρησμό ως μια τακτική και πιο μετριοπαθείς οργανώσεις μίλησαν εναντίον της οικογένειας Pankhurst. Το 1913 πολλά εξέχοντα άτομα εγκατέλειψαν το WSPU, μεταξύ των οποίων και οι κόρες Pankhurst, Adela και Sylvia. Η Emmeline ήταν τόσο μανιασμένη που έδωσε στην Adela ένα εισιτήριο, £20 και μια επιστολή εισαγωγής σε ένα κίνημα σουφραζέτων στην Αυστραλία και επέμεινε να μεταναστεύσει. Με την έναρξη του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, οι Emmeline και Christabel κάλεσαν τον άμεσο τερματισμό του ακτιβιστικού εκλογικού αγώνα και την άμεση στήριξη του κινήματος στη  βρετανική κυβέρνηση κατά του «γερμανικού κινδύνου». Κάλεσαν τις γυναίκες να βοηθήσουν τη βιομηχανική παραγωγή και ενθάρρυναν τους νέους άντρες να πολεμήσουν. Το 1918 ο νόμος περί εκπροσώπησης του λαού, χορήγησε δικαίωμα ψήφου σε όλους τους άνδρες ηλικίας άνω των 21 ετών και σε γυναίκες ηλικίας άνω των 30 ετών. Η διαφορά αυτή αποσκοπούσε στο να διασφαλίσει ότι οι άνδρες δεν θα καταντήσουν μειονότητα ως ψηφοφόροι ως συνέπεια του τεράστιου αριθμού των θανάτων που υπέστησαν κατά τη διάρκεια του πρώτου παγκοσμίου πολέμου. Η Pankhurst μετέβαλε το WSPU στο Γυναικείο Κόμμα, το οποίο ήταν αφιερωμένο στην προώθηση της ισότητας των γυναικών στη δημόσια ζωή. Στα μετέπειτα χρόνια της, ασχολήθηκε με αυτό που αντιλαμβανόταν ως απειλή, τον μπολσεβικισμό, και προσχώρησε στο Συντηρητικό Κόμμα. Πέθανε στις 14 Ιουνίου 1928, λίγες μόνο εβδομάδες πριν από την επέκταση του διακιώματος ψήφου σε όλες τις γυναίκες ηλικίας άνω των 21 ετών, στις 2 Ιουλίου 1928. Δύο χρόνια αργότερα, τιμήθηκε με ένα άγαλμα στο Victoria Tower Gardens, δίπλα στο Κοινοβούλιο.

Διαβάστε επίσης  Εντυπώσεις για το Βυζάντιο και Χριστιανισμός

Simone de Beauvoir

Γυναίκες

Η Simone de Beauvoir (9 Ιανουαρίου 1908- 14 Απριλίου 1986) ήταν Γαλλίδα συγγραφέας, πνευματική και υπαρξιακή φιλόσοφος, πολιτική ακτιβίστρια, φεμινίστρια και κοινωνική θεωρητικός. Αν και δε θεωρούσε τον εαυτό της φιλόσοφο, είχε σημαντική επιρροή, τόσο στον φεμινιστικό υπαρξισμό, όσο και στη φεμινιστική θεωρία. Η De Beauvoir έγραψε μυθιστορήματα, δοκίμια, βιογραφίες, αυτοβιογραφία και μονογραφίες για τη φιλοσοφία, την πολιτική και τα κοινωνικά ζητήματα. Έγινε γνωστή για το έργο της  “Το δεύτερο φύλο”(1949), μια λεπτομερή ανάλυση της καταπίεσης των γυναικών και μιας θεμελιακής οδού του σύγχρονου φεμινισμού. Γνωστά είναι επίσης και τα μυθιστορήματά της, καθώς και η σχέση της με τον Γάλλο φιλόσοφο Jean-Paul Sartre. Στο “δεύτερο φύλο”, που δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά στα γαλλικά ως Le Deuxième Sexe, η De Beauvoir μετατρέπει το υπαρξιακό μάντρα, κατά το οποίο η ύπαρξη προηγείται της ουσίας σε φεμινιστικό: «Γυναίκα δε γεννιέσαι, γίνεσαι». Με αυτή τη διάσημη φράση, κάνει τη διάκριση μεταξύ βιολογικού φύλου και της κοινωνικής και ιστορικής δομής του φύλου και των συνεπαγόμενων στερεοτύπων. Η θεμελιώδης πηγή της καταπίεσης των γυναικών, σημειώνει, είναι η ιστορική και κοινωνική της δομή ως το βασικό Άλλο. H De Beauvoir ορίζει τις γυναίκες ως το “δεύτερο φύλο” επειδή οι γυναίκες ορίζονται σε σχέση με τους άνδρες. Ο Αριστοτέλης ανέφερε ότι οι γυναίκες είναι «γυναίκες λόγω μιας ορισμένης έλλειψης ιδιοτήτων». Eπίσης, ο Άγιος Θωμάς αναφέρθηκε στη γυναίκα ως τον «ατελές άνθρωπο», το «περιστασιακό» ον. Σε αντίθεση με αυτές τι θεωρίες, η De Beauvoir υποστήριξε ότι οι γυναίκες είναι εξίσου ικανές να επιλέξουν, όπως ακριβώς και οι άνδρες. Έτσι μπορούν να επιλέξουν να ανυψωθούν, ξεπερνώντας την «εμμέρεια», στην οποία προηγουμένως παραιτήθηκαν και φθάνοντας στην «υπέρβαση», μια θέση στην οποία αντιλαμβάνεται κανείς τον εαυτό του και τον εαυτό του κόσμο και εν τέλει επιλέγει την ελευθερία του. Στο κεφάλαιο «Γυναίκα: Μύθος και Πραγματικότητα» του Δεύτερου Φύλου, η De Beauvoir υποστήριξε ότι οι άνδρες είχαν κάνει τις γυναίκες «Άλλους» στην κοινωνία με την εφαρμογή μιας ψεύτικης αύρας «μυστηρίου» γύρω τους. Ισχυρίστηκε ότι οι άνδρες το χρησιμοποίησαν ως δικαιολογία για να μην κατανοήσουν τις γυναίκες ή τα προβλήματά τους και να μην τις βοηθήσουν. Αυτό το στερεότυπο εφαρμόζονταν πάντα στις κοινωνίες από την υψηλότερη στην ιεραρχία  ομάδα προς τη χαμηλότερη στην ιεραρχία ομάδα. Έγραψε ότι ένα παρόμοιο είδος καταπίεσης με ιεραρχία συνέβη και σε άλλες κατηγορίες ταυτότητας, όπως η φυλή, η τάξη και η θρησκεία και ισχυρίστηκε το ίδιο και για το φύλο, καθώς οι άντρες χρησιμοποιούσαν το στερεότυπο αυτό ως δικαιολογία για να οργανώσουν την κοινωνία σε μια πατριαρχία. Οι γυναίκες που δεν ακολουθούν τον κανόνα θεωρούνται παρείες από την  κοινωνία. Η De Beauvoir εξηγεί ότι η γυναίκα αναφέρεται ως “η άλλη”. Σε κάποιο σημείο του βιβλίου γράφει: “Τι είναι γυναίκα;” … Το γεγονός ότι το ρωτώ είναι σημαντικό από μόνο του. Ένας άνθρωπος δε θα μπορούσε ποτέ να πάρει την ιδέα να γράψει ένα βιβλίο για την περίεργη κατάσταση του άντρα. Αλλά αν θέλω να ορίσω τον εαυτό μου, πρέπει πρώτα απ’ όλα να πω: «Είμαι γυναίκα». Στην αλήθεια αυτή πρέπει να βασίζομαι για όλες τις περαιτέρω συζητήσεις. Ένας άντρας δεν αρχίζει ποτέ να παρουσιάζεται ως άτομο συγκεκριμένου φύλου. Είναι αυτονόητο ότι είναι άντρας. […]  γιατί είναι κατανοητό ότι το γεγονός ότι είσαι άνδρας δεν είναι ιδιαιτερότητα. Όσο για τον άντρα δεν υπάρχει λόγος να ορίσουμε τι είναι άντρας, δεν υπάρχει κανένας λόγος, διότι αυτοπροσδιορίστηκαν ως ανώτερο είδος. Ο άντρας αντιπροσωπεύει τόσο το «θετικό όσο και το ουδέτερο», το οποίο δεν χρειάζεται να εξηγηθεί ή να καθοριστεί και είναι αυτονόητο. Έτσι, η ανθρωπότητα είναι άνδρας και ο άνθρωπος ορίζει τη γυναίκα όχι σε σχέση με τον εαυτό της αλλά σε συνάρτηση με αυτόν και δεν θεωρείται ως ένα αυτόνομο ον. Οι άντρες είναι το προεπιλεγμένο πλαίσιο και οι γυναίκες θεωρούνται υποβαθμισμένο φύλο.”

Διαβάστε επίσης  Πρωταπριλιά και φάρσες πάνε μαζί
Advertising


Ακολουθεί ένα βίντεο σχετικά με το γυναικείο κίνημα.

 

Πηγές

https://www.buzzfeed.com/gabrielsanchez/the-women-who-changed-the-world

Advertising

Αρθρα απο την ιδια κατηγορια

5 υπέροχοι προορισμοί για το Σαββατοκύριακο

Όλοι οι άνθρωποι έχουμε ανάγκη από μικρές, κοντινές και
Inland Empire

«Inland Empire»: Το αινιγματικό «κύκνειο άσμα» του David Lynch

Αν και το «Mullholand Drive» χαρακτηρίστηκε ως μια από τις