Πόσες φωτογραφίες άραγε τραβάμε τον χρόνο; Δύο χιλιάδες, πέντε χιλιάδες; Είκοσι; Εντάξει εξαρτάται και από τον άνθρωπο. Πότε γεμίζουν οι κάρτες μνήμης; Σίγουρα πιο γρήγορα όταν πάμε διακοπές ή όταν βγαίνουμε πολύ και θέλουμε να θυμόμαστε τις στιγμές με τους φίλους μας. Όταν είναι Χριστούγεννα ή Πάσχα με την οικογένεια μας. Άραγε αν κάποιος δεν έχει οικογένεια η κάρτα μνήμης του γεμίζει πιο αργά; Οι φωτογραφίες από το viber της συνομιλίας που έχουμε στην δουλειά μας μετράει; Σίγουρα μετράει, φωτογραφίες είναι και αυτές, άσχετα αν μετά από κάποιο σημείο ίσως θα μπορούσαμε να τις διαγράψουμε, ειδικά αν αλλάξουμε δουλειά. Τότε εκεί σίγουρα μπορούμε. Οι φωτογραφίες είναι συγκεκριμένα δευτερόλεπτα της ζωής μας σε εικόνες. Δείχνουν στιγμές, αλλά όχι όλη την κατάσταση ή την ψυχολογία μας.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα σε αυτό τα social media. Εκεί που προβάλλονται όλα, εκεί που προβάλλονται όσοι το επιλέξουν. Δεν είναι απαραίτητο κάποιος-α να είναι χαρούμενος για να ποστάρει μια χαρούμενη φωτογραφία. Όμως αν το δευτερόλεπτο αυτό χαμογελάσει, εμείς που δεν ξέρουμε την αλήθεια αυτό θα δούμε και αυτό θα καταλάβουμε. Μέθοδος συστηματικής «εξαπάτησης», αχ, και πόσο μας αρέσει! Αλλά το άρθρο δεν θέλω να επικεντρωθεί εκεί, θέλω απλά να μιλήσω για τις φωτογραφίες, για την φωτογραφία ως κάτι μαγικό, ως κάτι που μένει στον χρόνο. Το ξέρετε ότι εμείς θα πεθάνουμε, αλλά οι φωτογραφίες μας θα μείνουν; Αν δεν καταστραφούν με κάποιο τρόπο οι φωτογραφίες μας έχουν μεγαλύτερο προσδόκιμο ζωής από εμάς! Ναι, ισχύει! Είναι και αυτό μια ανακούφιση, ακόμα και αν εμείς δεν υπάρχουμε πια, κάποιος θα δει το πρόσωπο μας, θα ξέρει πως θα μοιάζουμε, τι χρώμα είχαν τα μάτια μας. Άσχετα αν ξέρει ή όχι το όνομα μας.
Το όνομα μας; Σιγά, και τι σημασία έχει αυτό, μπροστά σε αυτό που είμαστε, μπροστά σε αυτά που μας αρέσουν, τα πράγματα που μας κάνουν να ξεχωρίζουμε ο ένας από τον άλλον. Από το όνομα και μόνο δεν καταλαβαίνεις τίποτα. Φανταστείτε στα νεκροταφεία αντί για τα ονόματα πάνω στα μάρμαρα να υπήρχαν οι φωτογραφίες των ανθρώπων σε μια χαρακτηριστική στιγμή της ζωής τους, ένα απόσπασμα, μια απόδειξη ότι αυτό ο άνθρωπος έζησε, και ότι έστω για μια στιγμή έκανε ή ένιωσε κάτι που τον έκανε χαρούμενο, που ολοκλήρωσε κάτι για τον εαυτό του. Ή, φωτογραφίες με άλλους ανθρώπους, ανθρώπους που αγαπούσε. Πιστεύω αυτό θα ήταν πολύ πιο όμορφο, πολύ πιο ουσιαστικό.
Πόσο χαίρομαι που κάποιοι άνθρωποι πειραματίστηκαν πολλά πολλά χρόνια πριν, και δημιούργησαν αυτόν τον τρόπο καταγραφής της ζωής. Πόσο διαφορετική θα ήταν η ζωή μας, ο μόνος τόπος που θα υπήρχαν οι εικόνες θα ήταν μέσα στο μυαλό μας. Εκεί θα έπρεπε να ξεφυλλίσουμε, να πάμε μπρος πίσω να βρούμε αυτό που ψάχνουμε, να τις ανακαλέσουμε στην μνήμη μας και να ξανανιώσουμε την στιγμή. Να σας πω την αλήθεια χαίρομαι που έχουμε πολλές επιλογές πια. Χαίρομαι που τα δευτερόλεπτα μας μπορούμε να τα έχουμε στο μυαλό μας, στο χαρτί, στο κινητό μας. Χαίρομαι που μπορούμε να παίξουμε με το φως και το σκοτάδι, όπως άλλωστε συμβαίνει και στην ζωή.
Θυμάμαι μικρή όταν πήγαινα στο σπίτι της γιαγιάς μου, είχε ένα καλάθι με πολλές φωτογραφίες, ασπρόμαυρες και έγχρωμες. Σχεδόν κάθε φορά που πήγαινα, το έβρισκα και τις ανακάτευα, κάποιες τις έβγαζα έξω και την ρωτούσα σε ποιο μέρος βρισκόταν, ή «ποίοι είναι αυτοί που κάθονται δίπλα σου;». Φωτογραφίες με αφιερώσεις από πίσω και άλλες μόνο με την ημερομηνία και την ώρα που ο φωτογράφος πάτησε το κουμπί.
Όταν έγιναν τα σαράντα τις μητέρας μου, τον Μάιο, είχε μια φωτογραφία πάνω στο τραπεζάκι δίπλα στα κόλλυβα. Πέρα από τον αφόρητο πόνο που μου προκάλεσε αυτή η εικόνα, μου φαίνεται πολύ παράξενο που πια εκείνη δεν είναι εδώ, αλλά ακόμα μπορώ να βλέπω το πρόσωπο της.