Λατρεύουμε την συνήθεια. Μεγαλώνουμε με αυτή λες και μας εμφυτεύουν τσιπ κατά την γέννηση μας. Νοιώθουμε ασφάλεια μέσα σε αυτή. Ανασυγκροτούμε δυνάμεις μέσα στην νηνεμία που μας προσφέρει προστατευόμενοι από τα δίχτυα μιας βάρβαρης καθημερινότητας που βιώνουμε ανεξαιρέτως. Δεν μας τρομάζει, αντ′ αυτού, την κρατάμε παραμάσχαλα θαρρείς και τρέμουμε μην μας αποχωριστεί. Βαδίζουμε σιωπηλοί στον ρυθμό που ορίζει εκείνη. Τι γίνεται όμως όταν η συνήθεια αναπτύξει ρίζες ενδόμυχα μα και σε κάθε έκφανση που αφορά την ζωή; Η παγίωση της ισοδυναμεί με σκόπελο ή αποκωδικοποιείται ως stepping stone, πολύτιμο σκαλοπάτι; Διαφαίνεται η παλίρροια που προκαλεί ή πρόκειται για οφθαλμαπάτη;
«Η συνήθεια είναι το εκτροφείο των σφαλμάτων», είχε δηλώσει ο σπουδαίος Βίκτωρ Ουγκώ. Βιώνοντας το ίδιο, το γνώριμο, το ήδη υπάρχον, χωρίς να μας «απειλεί» το άγνωστο, δημιουργούμε ρουτίνες. Μέσα σε αυτές, αισθανόμενοι ασφάλεια και ηρεμία, διαμορφώνουμε συμπεριφορές, οικειοποιούμαστε συναισθήματα, γεννάμε πεπατημένες. Βολευόμαστε σε αυτές. Ο χρόνος αδρανοποιείται και εμείς γινόμαστε είλωτες των αδυναμιών και των ανασφαλειών μας. Μέσα στην συνήθεια, τα συναισθήματα πενθούν την ζωηρότητα τους, ο νους αγκυλώνεται, οι πράξεις αποδεκατίζονται, η αλλαγή δαμάζεται. Ο ρεαλισμός μεταμορφώνεται σε απαισιοδοξία με μια εσάνς κυνισμού. Η θλίψη καιροφυλακτεί, η κατάθλιψη, ωσάν τραυματισμός του νου, απλώνει τα δίχτυα της.
Υπάρχουν σαφώς πέραν των επικίνδυνων συνηθειών και εκείνες που καμώνονται ωφέλιμες για την τόσο ευάλωτη και λαίμαργη στο μη, στο δεν, ανθρώπινη φύση. Εκείνες που ευεργετούν και το σώμα και το πνεύμα. Εκείνες που χαρίζουν ελευθερία, που εξημερώνουν το φόβο του απρόσμενου. Εκείνες που υποστηρίζουν την μετάβαση, την εξέλιξη, την δημιουργία. Ωστόσο υπάρχει σημείο τομής μεταξύ των δύο. Οι καλές συνήθειες τέμνονται με τις κακές στο σημείο της εκτέλεσης. Οι καλές και οι κακές δεν υπόσχονται δέσμευση στην εκτέλεση. Η έξη, η συνήθεια όταν πηγάζει από τον υπόνομο των σφαλμάτων μας αλυσοδένει, μας αποστειρώνει, μας ευνουχίζει.
Η καλή συνήθεια όσο και αν βελτιώνει το μονοπάτι μας, όσο και αν μας ισιώνει τις απότομες στροφές στην διαδρομή της ζωής μας, υστερεί στην διάρκεια. Αυτό ερμηνεύεται ως εξής: είτε καλή είτε κακή η συνήθεια παραμένει συνήθεια και η ζωή δεν είναι πλασμένη για μονιμότητα και σταθερότητα. Οι συνήθειες θεωρούνται εποικοδομητικές ολοκληρώνοντας την αποστολή τους, όταν η παρουσία τους είναι πρόσκαιρη. Μόνο για να μπορέσουμε να φορτίσουμε τα ψυχικά μας αποθέματα προϋποθέτοντας πως η μια διαδέχεται την άλλη. Δεν μπορείς να ζήσεις χωρίς τον ενθουσιασμό, το ρίσκο, την αλλαγή, την τόλμη.
Η παρουσία της στον σύγχρονο τρόπο ζωής μας πολυσχιδής. Οι σχέσεις μας εξωραΐζονται υπό την σκέπη της συνήθειας. Οι διατροφικές μας επιλογές φλερτάρουν την συνήθεια. Ο επαγγελματικός μας βίος την λαχταράει για να ανθίσει. Η συνήθεια επιβάλλεται στην απώλεια για να την κάνει πιο υποφερτή, πιο προσιτή. Η αιχμηρή καθημερινότητα μας την έχει ανάγκη για να επιβιώσουμε. Από την άλλη όμως, η ανία, η αμηχανία, το στρες, η αναβλητικότητα τροφοδοτούνται από εκείνη. Εξαλείφει τα διαφορετικά ηχοχρώματα των ανθρώπων καλύπτοντας τα με γκρι. Η συνήθεια γεννά εθισμό και ο εθισμός νεκρώνει νευρώνες. Το μόνιμο, το ίδιο, το στάσιμο γίνεται σιγά σιγά άψυχο. Δεν μπορείς να απαλλαγείς χωρίς κόπο από την ανυπέρβλητη δύναμή της. Όσο περισσότερο υποτάσσεσαι σε αυτή τόσο δυσκολότερη μετατρέπεται η αποδέσμευσή της.
Είμαστε αυτό που επαναλαμβάνουμε. Ο άνθρωπος πάντα θα αναζητά συνήθειες φτάνει να μην τις συμπεριφερόμαστε με εμμονή και ευλάβεια. Ας εκπαιδευτούμε παράλληλα, να μην φοβόμαστε την αλλαγή, το καινούριο, το διαφορετικό. Ακόμη και η ώρα αλλάζει, εσύ τι περιμένεις;
