Πρόκειται για πράσινη συνείδηση ή εξαπάτηση; Σε μια άκρως ψηφιακή εποχή όπου έχει κατακλύσει ένα μεγάλο μέρος της καθημερινότητας μας η οθόνη, έχει αναπτυχθεί αρκετά και εδώ στην Ελλάδα το φαινόμενο greenwashing. Ελληνιστί το λεγόμενο πράσινο ξέπλυμα. Πρόκειται για μια τεχνική παραπλάνησης του καταναλωτή από ποικίλης ύλης εταιρείες, σύμφωνα με την οποία προωθείται μια εικόνα οικολογικής συνείδησης χωρίς ωστόσο να παρατηρείται αντίστοιχη δράση προκειμένου να υποστηρίξουν αυτή την ιδεολογία. Πλασάρουν στο καταναλωτικό κοινό τον ισχυρισμό οτι ενστερνίζονται την βιωσιμότητα ωστόσο τους προδίδει ο τρόπος παραγωγής και προμήθειας που ακολουθεί η εκάστοτε «πράσινη» θεωρητικά επιχείρηση, αφού από πρακτικής άποψης δεν συμβαδίζουν εννοείται με την διαφημιστική πολιτική της.
Η πράσινη εξαπάτηση βρίσκει τεράστια απήχηση στο διατροφικό κομμάτι ειδικά στην κατηγορία των bio προϊόντων (των βιολογικών) και των βίγκαν. Με ποιο τρόπο λειτουργούν; Φέρονται να παράγουν ανακριβή στοιχεία με μια διάθεση μεροληπτικής παρουσίασης επιμέρους δεδομένων. Για να γίνω πιο συγκεκριμένη προωθούν στο καταναλωτικό κοινό οτι τα προϊόντα τους πληρούν τις προϋποθέσεις πράσινων, περιβαλλοντικών, κοινωνικών χαρακτηριστικών αποσκοπώντας στον υπερκαταναλωτισμό που οδηγεί στην επιθυμητή αύξηση των πωλήσεων τους.
Το πράσινο χρώμα στην συσκευασία σε συνδυασμό με λέξεις και εικόνες που παραπέμπουν στην φύση αιχμαλωτίζουν την προσοχή του κοινού διεγείροντας τον συνειρμό του πως το προϊόν είναι φυσικό, πιο «αθώο», πείθοντας το για την βιωσιμότητα που είθισται οτι πρεσβεύει η αντίστοιχη εταιρεία «ενδεχομένως». Για παράδειγμα, χαρακτηριστική περίπτωση greenwashing είναι ένα σαμπουάν που διαφημίζεται για τα φυσικά συστατικά του από αληθινά βότανα ενώ με μια πιο επιφυλακτική ματιά μόνο φυσικά δεν είναι.
Δυστυχώς όμως η ιστορία της ανθρωπότητας μας έχει αποδείξει ότι κάνοντας δύο βήματα μπροστά, ακολουθεί επισυναπτόμενα και ένα βήμα πίσω. Το οποίο μεταφράζεται στο οτι η αλλαγή γίνεται απλά με ράθυμο ρυθμό. Αρχίζει εμφανώς η συνείδηση του δυτικού κόσμου να αφυπνίζεται σε δράσεις ολοένα και περισσότερο φιλικά προσκείμενες στο περιβάλλον. Έχουν αντιληφθεί πια την σημασία της υιοθέτησης πράσινων συνηθειών βελτιώνοντας άμεσα τον τρόπο ζωής τους αλλά και προστατεύοντας το τραυματισμένο περιβάλλον που αιμορραγεί, συν τοις άλλοις.
Από την άλλη πάντα θα υπάρχουν εκείνοι που στο βλέμμα τους αντικατοπτρίζεται η φλόγα της εξουσίας που συνεπάγεται την δοξασία του χρήματος. Αυτοί που αδημονούν να καταχραστούν το αναφέρετο δικαίωμα της επιλογής του καταναλωτή και μαζί και την εμπιστοσύνη του για αρκετές χιλιάδες εισπράξεις. Αυτοί που στον βωμό του χρήματος θυσιάζουν την ειλικρίνεια, τις ηθικές τακτικές, την διαφάνεια, τις υπεύθυνες επενδύσεις, το πράσινο προφίλ, τον οικολογικό σεβασμό.
Το παρήγορο στην όλη κατάσταση που αξίζει να σημειωθεί είναι πως μια θαρραλέα μερίδα καταναλωτών έχει απαιτήσεις και βρίσκονται υποψιασμένοι απέναντι στα πράσινα παραπλανητικά μηνύματα των εταιρειών που μονοπωλούν τον εμπορικό ανταγωνισμό. Μαθαίνει να διαβάζει τις ετικέτες και να ερευνά ως προς την προέλευση και την διαπίστευση των πιστοποιητικών που κατέχουν οι πράσινες εταιρείες.
Μην ξεχνάμε οτι οι εταιρείες απαγορεύεται να πειράξουν ή να παραποιήσουν τα συστατικά των προϊόντων τους. Παρουσιάζονται λοιπόν πιο υπεύθυνοι, μερικώς ενήμεροι σύμφωνα με τα συστατικά και τις περιεκτικότητες τους, τον τρόπο και τον τόπο παρασκευής, την προέλευση των πρώτων υλών κάθε πράσινου προϊόντος. Με αποτέλεσμα να ενισχύουν τις προσπάθειες του πράσινου κοινού να απομονώσει αυτό το φαινόμενο εξαπάτησης.
