Νους υγιής εν σώματι υγιεί… Έτσι έλεγαν οι αρχαίοι πρόγονοι μας και μεταξύ μας δεν είχαν και άδικο. Κοινώς, το μυαλό, το πνεύμα μας πρέπει να είναι καθαρό και υγιές όπως και το σώμα μας. Στις μέρες μας, πολλοί άνθρωποι αφήνουν στην άκρη την άσκηση του σώματος τους καθώς η επιβαρυμένη καθημερινότητα δεν τους επιτρέπει να αφιερώνουν χρόνο για την άσκηση τους. Αυτό όμως μόνο να βλάψει την υγεία μπορεί, διότι η συνεχής άσκηση του σώματος -αν όχι η καθημερινή- έχει άμεσο αντίκτυπο, πρωτίστως στην υγεία μας, σωματική αλλά και ψυχική. Μόνο τυχαίο δεν είναι το αρχαίο αυτό απόφθεγμα, αφού αποδεικνύει πόσο αλληλένδετη είναι η σχέση πνεύματος και σώματος. Η σωματική ευεξία είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την ψυχική, καθώς η εκγύμναση μας βοηθά στο να ”αποσυμπιεζόμαστε” από το άγχος της καθημερινότητας. Μας αποφορτίζει, μας ηρεμεί, μας ”εξαγνίζει”. Αυτό, λοιπόν, συνέβαινε στην αρχαιότητα. Η άσκηση του σώματος ήταν μέρος της καθημερινότητας των αρχαίων και όχι απλώς ένα χόμπι όπως θα λέγαμε σήμερα για να περνάει η ώρα τους. Ήταν κάτι σημαντικότερο και με μεγάλη σπουδαιότητα. Για την ακρίβεια, η ενασχόληση με τον αθλητισμό στην αρχαιότητα ήταν υψίστης σημασίας.
Όταν η άσκηση γίνεται τρόπος επιβίωσης…
Στην αρχαιότητα, οι άνδρες αθλούταν καθημερινά για να έχουν ένα αθλητικό και δυνατό σώμα. Ο λόγος τους δεν ήταν αισθητικός αλλά ήταν σαν ένα είδος προετοιμασίας. Κρατούσαν τα σώματα τους γυμνασμένα, οπλισμένα με ταχύτητα και με τρομακτική αντοχή γιατί οι κίνδυνοι παραμόνευαν από παντού. Κι όταν αναφερόμαστε σε κινδύνους, εννοούμε τις πιθανές πολεμικές συρράξεις. Ένα φαινόμενο που κατά τα αρχαία χρόνια βρισκόταν σε..έξαρση! Συνεπώς οι αρχαίοι φρόντιζαν το σώμα τους και για λόγους επιβίωσης. Σε περίπτωση πολέμου με κάποια άλλη πόλη-κράτος ή με κάποιον ξένο λαό, ήταν κατάλληλα προετοιμασμένοι να τον αντιμετωπίσουν ανά πάσα στιγμή. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η δημοφιλής ”Αγωγή” των Σπαρτιατών. Τα μικρά αγόρια αποχωρίζονταν την μητρική αγκαλιά από την ηλικία των 7 ετών και πλέον ακολουθούσαν την Σπαρτιατική Αγωγή που αφορούσε την μόρφωση και κυρίως την εκγύμναση των νέων. Μια καθαρά στρατιωτική αγωγή καθώς προετοίμαζε τους μελλοντικούς πολεμιστές της Σπάρτης. Κάτι που φάνηκε σε πολλές περιπτώσεις όπως στους Περσικούς πολέμους. Άλλωστε, όπως είχε πει και ο Gardiner «η νίκη των Ελλήνων κατά των Περσών … ήταν η νίκη μιας χούφτας ασκημένων αθλητών κατά των ορδών μαλθακών βαρβάρων». Καθόλου τυχαία προσέγγιση, ειδικά αν αναλογιστούμε πως στην συγκεκριμένη περίπτωση , ο νους και το σώμα συνέβαλαν τα μέγιστα για να επιτευχθούν αυτές οι πολύτιμες πολεμικές νίκες για την επιβίωση και την ανεξαρτησία της αρχαίας Ελλάδας.
Αγαθό κοινωνικό, πολιτισμικό και …ιερό!
Ο αθλητισμός παρ’ όλα αυτά δεν είχε μόνο ως στόχο την εγρήγορση των αρχαίων για στρατιωτικούς λόγους αλλά και κοινωνικούς. Είχε επίσης, παιδαγωγικό χαρακτήρα για αυτό και η γυμναστική περιλαμβανόταν στο εκάστοτε εκπαιδευτικό σύστημα. Αυτό όμως που πρέπει να τονίσουμε είναι η διαφορά μεταξύ γυμναστικής και αθλητισμού. Η γυμναστική, η εκγύμναση του ανθρώπινου σώματος συμπεριλαμβανόταν στην εκπαίδευση των νέων και μετέπειτα στην καθημερινότητα των ενηλίκων για την άσκηση του σώματος. Για να κρατηθεί σε φόρμα που θα λέγαμε σήμερα. Ο αθλητισμός όμως υπήρξε στην αρχαία Ελλάδα με την μορφή ενός ελεύθερου ανταγωνισμού και της ευγενής άμιλλας. Όταν ακούμε για αθλητισμό στην αρχαιότητα, το μυαλό μας πάει απευθείας στου Ολυμπιακούς Αγώνες. Κάτι απολύτως φυσιολογικό μιας και η Ελλάδα είναι το σπίτι τους. Οι πρώτοι Ολυμπιακοί Αγώνες έλαβαν χώρα στην Ολυμπία το 776 π.Χ. και από τότε γινόταν κάθε τέσσερα χρόνια μέχρι να τους καταργήσει το 393 μ.Χ. ο αυτοκράτορας Θεοδόσιος -όπως και κάθε τελετή που δεν αφορούσε τον χριστιανισμό- ώσπου να εδραιωθούν και πάλι το 1896 στην Αθήνα με την σύγχρονη μορφή τους. Ορισμένα αθλήματα κατά την αρχαιότητα ήταν οι αγώνες δρόμου, η πάλη, η πυγμαχία, το πένταθλο, το παγκράτιο, οι αρματοδρομίες. Ο κορυφαίος ολυμπιονίκης της αρχαιότητας ήταν ο Λεωνίδας από την Ρόδο με 12 νίκες. Χαρακτηριστικό είναι πως οι πρώτοι Ολυμπιακοί Αγώνες έγιναν προς τιμήν των Ολύμπιων θεών με σκοπό να κατευνάσουν οι άνθρωποι την οργή τους. Η τιμή που λάμβανε ο νικητής ήταν μεγάλη καθώς στεφανωνόταν με αγριελιά και επέστρεφε θριαμβευτής στην πατρίδα του. Ήταν τόσο τιμητικό να στεφθεί κάποιος Ολυμπιονίκης που όταν επέστρεφε οι κάτοικοι της πόλης του, έσπαγαν σε ένα σημείο τα τείχη ώστε να περάσει ο νικητής από εκεί και να δηλώσουν με αυτό τον τρόπο πως μια πόλη που έχει έναν Ολυμπιονίκη δεν χρειάζεται τα τείχη για να προστατευθεί. Πολύπλευρος ο αθλητισμός κατά την αρχαιότητα και γενικότερα η εκγύμναση. Πόλεμοι, αγωνίσματα, τιμές, διακρίσεις, τελετές….μια αξία ανεκτίμητη, ένας τρόπος ζωής. Όπως αντιλαμβάνεστε λίγο χρόνο έστω για περπάτημα όλοι μπορούμε να βρούμε. Για να φοράμε τα αθλητικά μας σιγά σιγά…..
