Ολοένα και συχνότερα βλέπουμε τα τελευταία χρόνια στο NBA να εμφανίζονται οι λεγόμενες superteams. Ομάδες δηλαδή που έχουν μαζεμένους stars, οι οποίοι από μόνοι τους θα μπορούσαν να κάνουν οποιαδήποτε ομάδα διεκδικήτρια του τίτλου, ή τουλάχιστον ομάδα που θα κατάφερνε να βρίσκεται στην postseason.
Οι πρωταθλήτριες superteams
Η αρχή έγινε στην Βοστώνη, όταν ο Danny Ainge αποφάσισε να τραβήξει την σκανδάλη και να ντύσει στα πράσινα τον Kevin Garnett από τους Minnesota Timberwolves και τον Ray Allen από τους πάλαι ποτέ Supersonics του Seattle. Αυτοί οι δύο βρήκανε, φυσικά, τον Paul Pierce, ο οποίος προσπαθούσε, αλλά δεν μπορούσε μόνος του να οδηγήσει τους Celtics πιο μακριά από τους τελικούς περιφέρειας του 2002. Έτσι, με αυτήν τη κίνηση τη σεζόν 2007-2008 ένωσαν τις δυνάμεις τους τρεις εν δυνάμει hall of famers μετατρέποντας την ομάδα της Βοστώνης σε βασική διεκδικήτρια του τίτλου. Κάτι το οποίο δεν άργησε να επιβεβαιωθεί, αφού το τέλος της σεζόν βρήκε τους Celtics στην κορυφή του ΝΒΑ. Κάτι ανάλογο, με μεγαλύτερη δυναμική και περισσότερο θόρυβο, συνέβη και στο Miami το 2010. Ο Lebron James πήρε την μεγάλη απόφαση να αφήσει το αγαπημένο του Cleveland, όπου σημειωτέον είχε καταφέρει να πάει μέχρι τους τελικούς του NBA για να ηττηθεί τελικά απ’ τους Spurs, για να παίξει μαζί με τον φίλο του Dwanye Wade. Παράλληλα ο Pat Rilye έκλεινε και τον Chris Bosh, σχηματίζοντας έτσι το νέο Big-3 του NBA. Περιττό να αναφέρουμε ότι οι Heat γινόντουσαν, αυτόματα, το πρώτο φαβορί για την κατάκτηση του τίτλου, τον οποίο και κατέκτησαν την δεύτερη χρονιά της συνύπαρξης των τριών αστέρων.
Οι αποτυχημένες superteams
Τα εγχειρήματα πάντως δεν ήταν πάντα επιτυχημένα. Οι Lakers, εν έτει 2012, των Kobe Bryant – Steve Nash – Dwight Howard δεν κατάφεραν ποτέ να επιβεβαιώσουν τις προσδοκίες. Το ίδιο συνέβη και με τους Brooklyn Nets το 2013, όταν είχαν την πιο ακριβοπληρωμένη πεντάδα σε ολόκληρη τη λίγκα, με τους Deron Williams, Joe Johnson, Paul Pierce, Kevin Garnett και Brook Lopez να την συνθέτουν. Οι πρώτοι είδαν το Σαν Αντόνιο να τους σκουπίζει (4-0) στον πρώτο γύρο των Playoffs, ενώ οι δεύτεροι ξεπερνώντας, δύσκολα, στον πρώτο γύρο το εμπόδιο των Toronto Raptors σε επτά παιχνίδια (4-3), κατάφεραν να πάρουν μόλις μία νίκη απέναντι στους Heat των big-3, που αναφέραμε και πιο πάνω, και να αποκλειστούν στον δεύτερο γύρο των Playoffs με τελικό σκορ 4-1. Και οι δύο ομάδες δεν εκπλήρωσαν ποτέ τις προσδοκίες και σε διάστημα 2-3 χρόνων είχαν αλλάξει, εντελώς, κατεύθυνση και σχεδιασμό.
Η νέα εποχή
Χωρίς να σημαίνει πως τα προαναφερθέντα παραδείγματα αποτελούν πολύ μακρινό παρελθόν, δεν αντικατοπτρίζουν την σημερινή εικόνα του ΝΒΑ. Εννιά χρόνια είναι αρκετά ώστε να έχει αλλάξει εντελώς η λίγκα ως προς τις ομάδες που πρωταγωνιστούν, την στελέχωσή τους, αλλά ακόμα και τον τρόπο που παίζεται πλέον το παιχνίδι. Όσο για τις superteams, πλέον πλησιάζουν όσο περισσότερο γίνεται τον ορισμό της λέξης, αν υποθέσουμε πως υπάρχει.
Εν αρχή Κλίβελαντ. Ο Lebron James, αφού κατέκτησε 2 συνεχόμενα τρόπαια με τους Miami Heat και έχασε άλλα δύο από Mavericks και Spurs, αποφάσισε να γυρίσει πίσω στο Κλίβελαντ για να του δώσει το πρώτο πρωτάθλημα στην ιστορία του. Ο David Griffin (General Manager των Cavaliers) κατάφερε να πείσει τον Lebron να συνεργαστεί με τον Kyrie Irving. Δεν έμεινε εκεί όμως. Με την κίνηση του, να πάρει από την Μινεσότα ένα από τα καλύτερα (αν όχι το καλύτερο) τεσσάρια του ΝΒΑ, ονόματι Kevin Love, δημιούργησε μία ομάδα για την οποία οτιδήποτε άλλο πέρα από την κατάκτηση του τίτλου θα θεωρούταν αποτυχία.
Τελειώνοντας την ιστορική αναδρομή στις προσπάθειες διαφόρων GM του ΝΒΑ να δημιουργήσουν υπερομάδες, υπογράφοντας «μαζεμένους» σταρς φτάνουμε στο καλοκαίρι του 2016. Ο Kevin Durant, όντας free agent, μονοπωλεί το ενδιαφέρον για περίπου ένα μήνα, έχοντας προτάσεις από διαφορετικές ομάδες και ως επί το πλείστον διαφορετικά projects. Thunder, Celtics, Wizards και Lakers ήταν μερικοί από τους μνηστήρες για την υπογραφή του Αμερικανού forward. Το όνομα των φιναλίστ του ΝΒΑ, Golden State Warriors, είχε ακουστεί και ο κάθε φίλαθλος του μπάσκετ αμέσως αγάπησε ή αγάπησε να μισεί την ιδέα αυτής της superteam. Τελικά ο Durant αποφάσισε και πήρε το αστείρευτο ταλέντο του και πήγε στο Γκόλντεν Στέιτ. Curry, Thompson, Durant και Green στην ίδια πεντάδα. Οι Warriors ξήλωσαν όλον σχεδόν τον πάγκο τους και φέρανε τον ΚD στο πλευρό των Splash Brothers για να συνθέσουν την καλύτερη περιφέρεια που έχει δει το ΝΒΑ, τουλάχιστον στα χαρτιά. Η έλευση του Durant, εννοείται πως έκανε την κατάκτηση του πρωταθλήματος να φαντάζει μονόδρομος για το Γκόλντεν Στέιτ.
Τα επίπεδα ανταγωνισμού στο ΝΒΑ μέσα στον χρόνο
Αν προσπαθήσουμε να εξετάσουμε τι αποτελέσματα έχει φέρει στον γενικότερο ανταγωνισμό της λίγκας αυτή η διάθεση των ομάδων θα βοηθούσε να ανατρέξουμε σε κάποια ενδιαφέροντα στατιστικά στοιχεία. Θεωρώντας σαν σημείο αναφοράς την σεζόν 2007-2008, όπου οι Big-3 της Βοστώνης σχημάτισαν την πρώτη νέα superteam, θα προσπαθήσουμε να κάνουμε μία σύγκριση των δύο περιόδων 1999-2007 και 2008-2016. Πάμε, λοιπόν, να δούμε τι έχει συμβεί στην λίγκα τα τελευταία 9 χρόνια με την εμφάνιση των superteams, σε σύγκριση με τα 9 ακριβώς προηγούμενα έτη.
Όταν κάποιος ακούει για μείωση του ανταγωνισμού ενός πρωταθλήματος το πρώτο πράγμα που σκέφτεται είναι πως υπάρχει μικρότερος αριθμός ομάδων που διεκδικούν το πρωτάθλημα κάθε χρόνο, και κατά συνέπεια λιγότερες πρωταθλήτριες ομάδες. Την περίοδο 1999-2007 το πρωτάθλημα του ΝΒΑ το κατέκτησαν 4 διαφορετικές ομάδες. Τέσσερις φορές οι Spurs, τρεις οι Lakers και από μία φορά οι Pistons και οι Heat κατάφεραν να φτάσουν στην κορυφή. Την περίοδο 2008-2016 ο αριθμός των ομάδων που κατέκτησαν τον τίτλο ήτανε 7. Lakers και Heat πανηγύρισαν από 2 φορές, ενώ από ένα πρωτάθλημα πήρανε Celtics, Spurs, Mavericks, Warriors και Cavaliers τα τελευταία εννιά χρόνια. Αυτό, που εύκολα παρατηρείται, είναι πως οι πρωταθλήτριες ομάδες όχι μόνο δεν έχουν μειωθεί, κατά την εμφάνιση των superteams, αλλά έχουν σχεδόν διπλασιαστεί.
Πολλές φορές η μείωση του ανταγωνισμού μπορεί να οφείλεται και στην ευκολία που φτάνει μία ομάδα στην κατάκτηση της πρώτης θέσης. Γι’ αυτό, ενδιαφέρον στοιχείο στην σύγκριση των δύο περιόδων, θα αποτελούσε ο αριθμός των αγώνων που δίνονται στους τελικούς του ΝΒΑ. Συνολικά την περίοδο 1999-2007 δόθηκαν 48 παιχνίδια τελικών. Αυτό σημαίνει πως κατά μέσο όρο οι σειρές των τελικών κρινόντουσαν στα 5,3 παιχνίδια. Το αντίστοιχο νούμερο για τα τελευταία εννιά χρόνια φτάνει τον αριθμό 50, που μεταφράζεται σε κάτι περισσότερο από 5,5 παιχνίδια τελικών ανά σεζόν. Ο πρωταθλητής, δηλαδή φαίνεται να δίνει κατά ελάχιστο περισσότερες μάχες για την κατάκτηση του τίτλου. Οι αριθμοί, βέβαια, είναι πολύ κοντά. Σε καμία περίπτωση, ωστόσο, δεν μπορούμε να πούμε πως τα τελευταία εννιά χρόνια ο πρωταθλητής φτάνει πιο εύκολα στο τρόπαιο. Για να προσπαθήσουμε να είμαστε πιο ακριβείς θα μεγαλώσουμε το δείγμα μας. Είδαμε ότι ο αριθμός των διαφορετικών ομάδων που κατακτούν το τρόπαιο δεν δείχνει κάποια μείωση του ανταγωνισμού, κάθε άλλο μάλιστα.
Για να είναι πιο ολοκληρωμένη και όσο το δυνατόν πιο ‘’δίκαιη’’ η σύγκριση θα εξετάσουμε πόσες διαφορετικές ομάδες έφτασαν στον τελικό, αλλά και στα ημιτελικά του πρωταθλήματος την κάθε περίοδο. Για την περίοδο 1999-2007, ο αριθμός των ομάδων που έφτασαν στους τελικούς του ΝΒΑ ήτανε 10, ενώ στους τελικούς περιφέρειας κατάφεραν να βρεθούν 17 διαφορετικές ομάδες (9 στην ανατολή και 8 στην δύση). Από το 2008 μέχρι σήμερα, αντίστοιχα, 8 διαφορετικές ομάδες έχουν βρεθεί στους τελικούς, ενώ 18 είναι οι ομάδες που έχουν φτάσει μέχρι τους τελικούς της κάθε περιφέρειας (9 στην ανατολή και 9 στην δύση). Και σε αυτήν την περίπτωση γίνεται αντιληπτό πως οι ομάδες εναλλάσσονται σχεδόν με τον ίδιο ρυθμό και στις δύο περιόδους. Οι διαφορές είναι και αυτή την φορά πολύ μικρές και σε κανένα επίπεδο δεν μπορούν να θεωρηθούν ανησυχητικές ως προς τον ανταγωνισμό του πρωταθλήματος.
Συνολικά, και λαμβάνοντας υπόψη όλα τα παραπάνω στοιχεία, συμπεραίνουμε πως οι διαφορές σε όλα τα επίπεδα είναι τόσο μικρές που δεν μας επιτρέπουν να πούμε πως υπάρχει κάποια ανησυχητική επανάληψη ομάδων που προχωράνε περισσότερο στην post season, ούτε και μεγαλύτερη ευκολία στην κατάκτηση του τίτλου από την πρωταθλήτρια ομάδα, σε σύγκριση με παλαιότερα. Κάθε άλλο μάλιστα. Σε αρκετές κατηγορίες οι αριθμοί φανερώνουν αύξηση του ανταγωνισμού. Οι διαφορές, βέβαια, είναι τόσο μικρές που επί της ουσίας καταλήγουμε στο ότι ο ανταγωνισμός βρίσκεται στα ίδια επίπεδα με παλαιότερα.
Lebron, όπως λέμε Kobe, Jordan…
Στην πραγματικότητα δεν έχει μειωθεί ο ανταγωνισμός στο ΝΒΑ, απλά την περίοδο που διανύουμε υπάρχει ο Lebron James. Ο James βρίσκεται εδώ και έξι χρόνια σερί στους τελικούς του ΝΒΑ, έχοντας κατακτήσει τους τρεις από αυτούς. Αυτό δίνει την αίσθηση σε πολλούς πως ο ανταγωνισμός έχει μειωθεί. Όταν μιλάμε όμως για έναν παίκτη, ο οποίος όταν βάλει τέλος στην καριέρα του θα μπαίνει στην συζήτηση για τον καλύτερο όλων των εποχών, κάτι τέτοιο μοιάζει φυσιολογικό. Ο Lebron δεν κάνει τίποτα διαφορετικό από τους προκατόχους του. Ας θυμηθούμε πως πριν τον Lebron James υπήρχε ο Kobe Bryant, ο οποίος στα καλύτερά του χρόνια μονοπωλούσε το ενδιαφέρον στην δύση, φτάνοντας την δεκαετία 2000-2010, επτά φορές στους τελικούς του ΝΒΑ, κερδίζοντας τους πέντε εξ’ αυτών. Πριν τον Kobe Bryant, υπήρχε η κυριαρχία Michael Jordan. Μέσα σε οκτώ χρόνια(1991-1998) κατάφερε να φτάσει σε έξι τελικούς και να κατακτήσει αντίστοιχες φορές το τρόπαιο. Σημειωτέον, τα δύο χρόνια(1994,1995) που δεν βρέθηκε στους τελικούς είχε αποσυρθεί από το άθλημα για προσωπικούς του λόγους για να επανέλθει και να σαρώσει τα πάντα τα επόμενα τρία χρόνια. Μιλάμε για κάποιους από τους καλύτερους παίκτες όλων των εποχών στο πικ της καριέρας τους. Τι πιο φυσιολογικό από το να φτάνουν οι ομάδες τους πιο συχνά στους τελικούς ή ακόμα και να βγαίνουν πρωταθλήτριες; Γι ‘αυτό άλλωστε θεωρούνται και οι κορυφαίοι παίκτες. Διότι έχουν την ικανότητα να οδηγούν για μεγαλύτερο διάστημα και με μεγαλύτερη συνέπεια και σταθερότητα τις ομάδες τους μέχρι το τέλος του δρόμου.
Το διαχρονικό πρόβλημα (;) και η ανάγκη ύπαρξής του
Ο ανταγωνισμός εν τέλει δεν φαίνεται να έχει μειωθεί. Το μόνο που ίσως(!) θα μπορούσε να παρατηρήσει κάποιος, είναι ένα διαχρονικό πρόβλημα ανταγωνισμού στην λίγκα. Αν υποθέσουμε πως υπάρχει κάτι τέτοιο, περισσότερο ‘’υπεύθυνοι’’ φαίνεται να είναι συγκεκριμένοι, μοναδικοί παίκτες παρά διάφορες superteams. Περισσότερο υπεύθυνοι δηλαδή, είναι/ήταν ο Lebron, ο Kobe και ο Jordan με την ικανότητα τους να οδηγούν τόσο συχνά τις ομάδες τους στην κορυφή, παρά διάφορα εγχειρήματα δημιουργίας υπερομάδων.
Η προσπάθεια δημιουργίας δυναστειών στο ΝΒΑ ήταν, είναι και θα είναι αυτοσκοπός των GM και των ομάδων τους. Εννοείται πως ο κόσμος θα ζητάει και θα θέλει συνέχεια τον επόμενο Jordan, τον επόμενο Bryant, τον επόμενο James. Όπως θα αναζητάει συνέχεια την επόμενη δυναστεία και μετά την κατάρρευσή της. Μακάρι να συνεχίζουν να βγαίνουν παίκτες όπως ο Lebron, ο Kobe και ο Jordan και να χτίζονται επάνω τους ομάδες-δυναστείες που θα καθορίζουν την ιστορία της λίγκας. Η εμφάνιση τέτοιων ταλέντων, τέτοιων νικητών, τέτοιων προσωπικοτήτων, μόνο καλό μπορεί να κάνει στον οργανισμό του ΝΒΑ, αλλά και στο άθλημα γενικότερα. Κι εμείς πάντα θα ελπίζουμε να υπάρχουν κάποιοι Spurs και κάποιος Dirk Nowitzki για να συνεχίζει να μας εξιτάρει αυτό το άθλημα.
