Πώς να μειώσεις το δικό σου οικολογικό αποτύπωμα εν καιρώ social distancing

Lockdown, επιδημική καμπύλη, social distancing. Έννοιες που εισέβαλαν βίαια στη ζωή μας επαναπροσδιορίζοντας τόσο την αντίληψή μας για την κανονικότητα, όσο και τη σχέση μας με το περιβάλλον. Παρόλο που η πράσινη ανάπτυξη προϋποθέτει παγκόσμιες λύσεις και οικουμενικές πολιτικές, εδώ θα βρεις καθημερινές συνήθειες, μικρές και μεγάλες, που μπορούν να ελαττώσουν το οικολογικό αποτύπωμα και να μειώσουν την επιβάρυνση του πλανήτη.

Τι είναι το οικολογικό αποτύπωμα;

Το οικολογικό – ή αλλιώς ενεργειακό – αποτύπωμα είναι ένας δείκτης, που αποτυπώνει την επίδραση της ανθρωπότητας πάνω στη φύση, αντιπαραθέτοντας την κατανάλωση φυσικών πόρων για την κάλυψη των αναγκών μιας κοινωνίας με τη συνολική ικανότητα της γης να παράγει-και να αναπαράγει- αυτούς τους πόρους. Στην ουσία, οι υλικές συνήθειες κάθε πολίτη, που διαμορφώνονται από τον τρόπο ζωής του, το οικονομικό σύστημα μέσα στο οποίο αλληλεπιδρά και την τεχνολογία που χρησιμοποιεί υπολογίζονται σε αντιστοιχία με την έκταση παραγωγικής θαλάσσιας και χερσαίας γης, όπως γεωργική γη, δάση (για ξύλο αλλά και για τη δέσμευση του διοξειδίου του άνθρακα), βοσκοτόπια, διαβρωμένη ή δομημένη γη, που απαιτούνται για να μπορούν να καλυφθούν οι ανάγκες αυτές.

Πόσο «πράσινα» ζουν οι Έλληνες;

Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα του Global Footprint Network, η απάντηση στην παραπάνω ερώτηση είναι ιδιαίτερα αποκαρδιωτική με την Αθήνα να σημειώνει το 2ο υψηλότερο αποτύπωμα στη Μεσόγειο, αφήνοντας πίσω της πρωτεύουσες όπως η Ρώμη, η Βαρκελώνη και το Τελ Αβίβ. Η Θεσσαλονίκη καταλαμβάνει την 7η θέση της ίδιας λίστας. Συγκρίνοντας τις τιμές αυτές με το οικολογικό αποτύπωμα του μέσου Ευρωπαίου που ανέρχεται κοντά στα 5 εκτάρια, συμπεραίνουμε πως αν όλοι οι κάτοικοι του πλανήτη ζούσαν και κατανάλωναν όπως οι Ευρωπαίοι θα χρειαζόμασταν άλλους 3 περίπου πλανήτες.

 Η αναστολή της ανθρώπινης δραστηριότητας λόγω της πανδημίας του covid-19 φαίνεται να αλλάζει το τοπίο προς το καλύτερο. Οι άνευ προηγουμένου περιορισμοί που επιβλήθηκαν στις μετακινήσεις, την εργασία και τη βιομηχανία προβλέπεται να οδηγήσουν [1] σε πτώση των εκπομπών άνθρακα από την καύση των ορυκτών καυσίμων κατά 2,5 δισεκατομμύρια μετρικούς τόνους, σηματοδοτώντας τη μεγαλύτερη πτώση στην ιστορία. Επιπλέον, η μέρα κατά την οποία καταναλώνονται περισσότεροι φυσικοί πόροι απ’ ό,τι μπορεί να παράγει η γη ετησίως, το λεγόμενο Earth Overshoot Day που παραδοσιακά σημειωνόταν στα μέσα του χειμώνα, αναμένεται φέτος να καθυστερήσει μέχρι το φθινόπωρο, δίνοντας στη φύση τον απαραίτητο χώρο και χρόνο για να πραγματοποιήσει την πολυσυζητημένη αυτοΐαση.

Τι μπορείς να κάνεις για να μειώσεις το δικό σου οικολογικό αποτύπωμα;

Τα καλά νέα μάλλον τελειώνουν εδώ – τουλάχιστον χωρίς τη δική σου συνεισφορά. Είτε τα παραπάνω νούμερα σε σόκαραν, είτε απλώς ψάχνεις να αξιοποιήσεις την παραμονή σου στο σπίτι λίγο πιο δημιουργικά, ρίξε μία ματιά στις παρακάτω ιδέες και κινητοποιήσου σήμερα έτσι ώστε να μειώσεις το δικό σου οικολογικό αποτύπωμα!

Σπίτι

• Ρύθμισε τον θερμοστάτη σου. Περίπου 41% των νοικοκυριών διαθέτουν ρυθμιζόμενο θερμοστάτη, αλλά μόνο το 12% τον αξιοποιεί. Προγραμμάτισε τον θερμοστάτη σου να αυξομειώνεται αυτόματα ανάλογα με την εποχή και ξόδεψε έτσι 15% λιγότερη ενέργεια. Όταν ο καιρός ζεσταίνει, προτίμησε τον ανεμιστήρα
• Ξεφορτώσου τα «ενεργειακά βαμπίρ». Σύμφωνα με την εφημερίδα New York Times 5% της ενέργειας που καταναλώνει κάθε σπίτι προέρχεται από συσκευές που παραμένουν στην πρίζα ακόμη κι όταν δεν χρησιμοποιούνται. Αποσυνδέοντάς τες λοιπόν κερδίζεις τόσο εσύ όσο και το πορτοφόλι σου
• Νυχτερινή λιγούρα; Σκέψου τι θέλεις να φας πριν την επιδρομή σου στο ψυγείο ώστε να μην μείνει για πολλή ώρα η πόρτα του ανοιχτή. Μόλις τελειώσεις βάλε το πιάτο σου στο πλυντήριο αλλά περίμενε να γεμίσει πριν το βάλεις σε λειτουργία

Φαγητό

• Επέλεξε τρόφιμα ντόπια και εποχής, καθώς δεν μεταφέρονται από μακριά, με αποτέλεσμα να απαιτείται λιγότερο διοξείδιο του άνθρακα για να φτάσουν στο πιάτο σου
• Δοκίμασε νέες συνταγές που να περιέχουν λιγότερο ή καθόλου κρέας. Σίγουρα το vegan και το vegetarian lifestyle δεν ταιριάζει σε όλους. Παρόλα αυτά, αξίζει να δώσεις μια ευκαιρία σε καινούριες γεύσεις και συνδυασμούς που, όχι μόνο απαιτούν σχεδόν 70% λιγότερη ενέργεια για να παρασκευαστούν, αλλά και λειτουργούν θετικά για την υγεία σου. Μπορεί να εκπλαγείς ευχάριστα και να έχεις κάτι νέο να προτείνεις στα μελλοντικά τραπέζια με τους φίλους και τους συγγενείς σου
• Φτιάξε έναν μικρό κήπο με λαχανικά. Αρκούν λίγες γλάστρες στο μπαλκόνι σου για να συνεισφέρεις στο μετριασμό της κλιματικής αλλαγής, αλλά και να έχεις φρέσκα μυρωδικά και λαχανικά για τη μαγειρική σου

Ελεύθερος χρόνος

• Κάνε ποδήλατο. Με «6» ή χωρίς το ποδήλατο θα σου παρέχει έναν οικολογικότερο τρόπο αναψυχής και μετακίνησης σε κοντινές αποστάσεις
• Ενημερώσου. Ψάχνεις πώς να καταπολεμήσεις τη βαρεμάρα του social distancing; Διάβασε βιβλία, παρακολούθησε περιβαλλοντικά ντοκιμαντέρ και λάβε μέρος στις ηλεκτρονικές περιηγήσεις που διοργανώνουν διάφορα μουσεία φυσικής ιστορίας ανά τον κόσμο

Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν για το άρθρο 

1. https://www.helmepacadets.gr/gr/news/8-greek/962-2017-news-oikologiko-apotypwma-gr
2. https://www.theguardian.com/environment/2020/apr/12/global-carbon-emisions-could-fall-by-record-25bn-tonnes-in-2020#maincontent
3. https://eponline.com/Articles/2020/04/16/Reduce-Your-Carbon-Footprint-at-Home-While-Social-Distancing.aspx
4. https://www.nytimes.com/guides/year-of-living-better/how-to-reduce-your-carbon-footprint
5. http://kalyterizoi.gr/new/oikologiko-apotypoma-tis-athinas-einai-apo-ta-heirotera-sti-mesogeio
6. http://medsos.gr/medsos/2008-08-12-07-20-53/2009-06-17-14-45-56/2009-06-17-14-48-33/750-2009-12-16-11-51-50.html

[1] Σύμφωνα με δεδομένα του Carbon Dioxide Information Analysis Center (CDIAC)