Υδροπονία: η καλλιέργεια φυτών χωρίς χώμα

Προκλήσεις για την καλλιέργεια με χώμα

Μπορεί άραγε η υδροπονία να λύσει τα προβλήματα που δημιουργούνται από την καλλιέργεια με χώμα; Με την πάροδο του χρόνου, οι γεωργικές παραγωγές που βασίζονται στον αγρό και στο χώμα ως θρεπτικό υλικό αντιμετωπίζουν ορισμένες μεγάλες προκλήσεις. Πρώτη και κύρια είναι η μείωση της κατά κεφαλήν διαθεσιμότητας γης. Το 1960 με 3 δισεκατομμύρια πληθυσμό σε όλο τον κόσμο, η κατά κεφαλή γη ήταν 0,5 εκτάρια, Τώρα με πάνω από 7 δισεκατομμύρια ανθρώπους είναι πολύ λιγότερη και μέχρι το 2050 αναμένεται να φτάσει τα 0,16 εκτάρια.

Επιπλέον η ταχεία αστικοποίηση και εκβιομηχάνιση καθώς και η τήξη παγόβουνων, ως προφανής αντίκτυπος της υπερθέρμανσης του πλανήτη είναι παράγοντες που συμβάλλουν στην μεγιστοποίηση αυτού του φαινομένου. Όλα αυτά λαμβάνουν χώρα με την κατάσταση γονιμότητας του εδάφους να έχει φτάσε σε ένα επίπεδο κορεσμού και ως συνέπεια η παραγωγικότητα να μην μπορεί να αυξηθεί περαιτέρω όσα λιπάσματα και εάν ρίξουμε.

Παράλληλα παρατηρούμε χαμηλή γονιμότητα του εδάφους σε ορισμένες από τις καλλιεργήσιμες περιοχές και λιγότερες πιθανότητες φυσικής γονιμότητας από μικρόβια λόγω της συνεχούς και εντατικής καλλιέργειας. Δεν θα πρέπει να αφήσουμε ασχολίαστο και το γεγονός ότι στις μέρες μας παρουσιάζεται μείωση της ποιότητας των παραγόμενων, φυτικής προελεύσεως, προϊόντων λόγω της συνεχούς χρήσης χημικών φυτοφαρμάκων, ως συνέπεια πολλά από αυτά πλέον χαρακτηρίζονται ως επιζήμια για την ανθρώπινη υγεία.

Υδροπονία: η καλλιέργεια χωρίς χώμα

Όλα τα παραπάνω, όπως όλοι καταλαβαίνουμε απειλούν την παραγωγή και την ποιότητα των τροφίμων. Ως αποτέλεσμα, μελλοντικά θα καταστεί σχεδόν αδύνατο να θρέψουμε ολόκληρο τον πληθυσμό χρησιμοποιώντας μόνο το σύγχρονο σύστημα αγροτικής παραγωγής, ενώ παράλληλα να διατηρήσουμε σταθερό το επίπεδο ποιότητας στα παραγόμενα τρόφιμα.

Advertisements

Για τον λόγo αυτό η καλλιέργεια χωρίς χώμα ή αλλιώς υδροπονία παρουσιάζεται ως ένα ελκυστικό σενάριο για την αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων.

 Τι είναι η υδροπονία;

Η υδροπονία είναι μία μέθοδος καλλιέργειας που πραγματοποιείται εκτός εδάφους. Τα φυτά σε αυτήν την περίπτωση μεγαλώνουν είτε στο νερό, όπου προστίθενται τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά, είτε σε αδρανή υποστρώματα, όπως πετροβάμβακα ή περλίτη. Το ρίζωμα του φυτού δηλαδή πλέει μόνο σε νερό ή εναλλακτικά σε ένα αδρανές υπόστρωμα, από το οποίο διέρχεται συνέχεια νερό, ενώ τα θρεπτικά στοιχεία χορηγούνται με τη μορφή θρεπτικού διαλύματος.

Πλεονεκτήματα της υδροπονικής καλλιέργειας

Τα πλεονεκτήματα της υδροπονικής καλλιέργειας είναι πολλά καθώς μας δίνει την δυνατότητα να ελέγχουμε τις συνθήκες ανάπτυξης των φυτών. Πιο συγκεκριμένα μπορούμε να ρυθμίζουμε το πρόγραμμα θρέψης του φυτού ευκολότερα ενώ υπάρχει και έλεγχος της θερμοκρασίας και της υγρασίας του χώρου που περιβάλλει την ρίζα. Επιπρόσθετα λόγω του ότι το υπόστρωμα είναι αδρανές, απουσιάζουν παθογόνοι μικροοργανισμοί αλλά και άλλοι εχθροί όπως τα έντομα. Στο αδρανές υπόστρωμα δεν αναπτύσσονται επίσης ζιζάνια. Έτσι συνεπάγεται μηδενική χρήση φυτοφαρμάκων και ζιζανιοκτόνων και αυξημένη ποιότητα παραγόμενου προϊόντος.

Υδροπονία στην Ελλάδα

Με βάση στοιχεία του IRTC (International Research and Training Centre for Sustainability), η υδροπονία στην Ελλάδα καλύπτει 1.750 στρέμματα περίπου. Η μέθοδος αυτή δεν εφαρμόζεται μόνο για την παραγωγή προϊόντων, αλλά έχει επεκταθεί και στα άνθη . Έτσι από τα 1.750 συνολικά στρέμματα, στα 1.450 έχει αναπτυχθεί η καλλιέργεια των κηπευτικών και στα υπόλοιπα 300 η ανθοκομία. Ο μικρός αυτός αριθμός στρεμμάτων, θα μπορούσε να εξηγηθεί εύκολά καθώς θα πρέπει να αναφέρουμε πως η εγκατάσταση ενός υδροπονικού συστήματος, παρά τα πολλά της οφέλη, είναι πολυδάπανη.

Φυτά που ευδοκιμούν σε ένα υδροπονικό σύστημα

Φυτά που δείχνουν να αναπτύσσονται καλά σε ένα υδροπονικό περιβάλλον είναι τα περισσότερα συνήθη λαχανικά όπως η ντομάτα, το μαρούλι, το αγγούρι, το σπανάκι κ.τλ.. Πειράματα που διεξάγονται συνεχώς δείχνουν, πως επιπλέον μπορούν να ευδοκιμήσουν σε αυτό πολλά αρωματικά και φαρμακευτικά φυτά.

Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν για το άρθρο:

Διαδίκτυο

1. Υδροπονική καλλιέργεια: Τι σημαίνει και ποια τα οφέλη της (2020), ανακτήθηκε από www.agrishorticulture.com/, τελευταία επίσκεψη 20/10/2021
2. Υδροπονία -Ξεδιαλύνοντας τους μύθους (2021), Ανακτήθηκε από www.luciasfarm.gr/ydroponia/, τελευταία επίσκεψη 20/10/2021

Βιβλιογραφία

Sardare D.M. (2013). A review of plants without soil, International Journal of Research in Engineering and Technology