Οι Ενωμένες Κοινωνίες των Βαλκανίων (United Societies of Balkans) είναι μια οργάνωση η οποία δημιουργήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 2008 με ελπιδοφόρους στόχους όπως το να διασπάσουν τα στερεότυπα μεταξύ των Βαλκανικών χωρών και να χτίσουν γέφυρες συνεργασίας μεταξύ Βαλκανικής και Ανατολικής Ευρώπης με την υπόλοιπη Ευρώπη. Σήμερα είναι μαζί μας για να μας μιλήσουν αναλυτικότερα για το έργο και την προσφορά τους αλλά και για τις δυσκολίες που πιθανόν αντιμετωπίζουν.
Καταρχήν, θέλω να σας καλωσορίσω και να σας ευχαριστήσω για αυτή την συνέντευξη, θα θέλαμε λοιπόν να μάθουμε:
- Πώς πήρατε την απόφαση να ασχοληθείτε με μια μη κερδοσκοπική οργάνωση;
Καταρχάς να σας ευχαριστήσουμε για τον χώρο που μας δίνεται να εκφραστούμε. Οι Ενωμένες Κοινωνίες των Βαλκανίων δημιουργήθηκαν το 2008 από μια μικρή ομάδα νέων τότε ατόμων με πλούσια εμπειρία πάνω στα προγράμματα νεολαίας και με ένθερμο ενδιαφέρον την ενασχόληση με τα βαλκάνια. Στην αρχή είχαμε δραστηριοποιηθεί ως άτυπη ομάδα νέων κάνοντας κάποιες δράσεις, ωστόσο αποφασίσαμε να νομιμοποιήσουμε την ομάδα μας και να δημιουργήσουμε μια Αστική Μη Κερδοσκοπική Εταιρεία. Η ΑΜΚΕ ουσιαστικά είναι μια νομική οντότητα η οποία δεσμεύει τα μέλη της πάνω σε κάποιες αρχές και αξίες, ορίζει τις διαδικασίες λήψης απόφασης και διαφάνειας καθώς και το πλαίσιο για οικονομικές συνδιαλλαγές. Σαν νομική μορφή είναι η πλέον ευέλικτη και προτιμήθηκε από άλλες αντίστοιχες όπως σύλλογος, σωματείο κτλ.
- Ποιοι άνθρωποι αποτελούν τον πυρήνα της οργάνωσης;
Οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών είναι ζωντανοί οργανισμοί, κύτταρα της κοινωνίας και της πολιτείας που επιζητούν συνεχή αναζωογόνηση, αλλιώς πεθαίνουν. Ωστόσο η εμπειρία και η γνώσεις των παλαιών μπορεί να συμβουλέψει και να νουθετήσει και κάποιες φορές να ελέγξει τον αυθορμητισμό των νέων. Από την αρχική ομάδα έχει αλλάξει αρκετές φορές η σύσταση της οργάνωσης, με νέα άτομα να έρχονται και άλλα να φεύγουν αφήνοντας την μαγιά για ανάπτυξη των νέων σπόρων. Πάντα τα παλιά μέλη παραμένουν ως εξωτερικοί υποστηρικτές/ιες της οργάνωσης η οποία αυτή τη στιγμή αποτελείται από μία ομάδα 7 ατόμων τα οποία με επαγγελματισμό ασχολούνται καθημερινά με τα τρέχοντα του φορέα. Εκτός αυτών υπάρχουν δεκάδες εθελοντές/ιες οι οποίοι προτείνουν και υποστηρίζουν δράσεις.
Τα άτομα του πυρήνα, όπως αναφέρεστε είναι καταξιωμένα άτομα κυρίως στην κοινωνία και δευτερευόντως ακαδημαϊκά, πάνω σε αντικείμενα όπως η εκπαίδευση ενηλίκων, η ψυχολογία, το θέατρο και οι τέχνες, τα οικονομικά, η νομική και πολιτική επιστήμη και η εκπαίδευση. Οι εθελοντές/ιες και οι εξωτερικοί συνεργάτες του φορέα καλύπτουν άλλα πεδία τα οποία δεν καλύπτονται από τους καθημερινούς ήρωες της δημιουργικής τρέλας του γραφείου!
- Ποιο είναι το όραμα σας; Με ποιόν σκοπό δημιουργήθηκαν οι Ενωμένες Κοινωνίες των Βαλκανίων;
Τα βαλκάνια, κομμάτι των οποίων είναι και η Ελλάδα, περιοχή με έντονο πολιτιστικό και κοινωνικό περιβάλλον, αποτελεί ένα κράμα πολιτισμών και πεποιθήσεων, ένα μίγμα πολλών ετερογενών στοιχείων με έντονες ομοιότητες, αλλά και αντιθέσεων.
Σκοπός του φορέα είναι η ενδυνάμωση και κινητοποίηση των νέων της Θεσσαλονίκης, μιας πόλης γνωστής σε όλο τον κόσμο για την ιστορία και τη σημαντικότητα της, όμως επίσης με μεγάλη παθογένεια στην παθητική στάση προς τη ζωή. Η φιλοσοφία του «χαλαρά» που έχει επιφέρει τον «φραπεδοπολιτισμό» στην πόλη που εξυμνήθηκε από όλους, είναι ο κύριος εχθρός μας. Θέλουμε να δώσουμε χώρο και χρόνο στους νέους να υλοποιήσουν τα όνειρά τους και τις ιδέες τους, να δράσουν, να σκεφτούν, να υπάρξουν! Αν θα έρθετε στο γραφείο θα δείτε να έχουμε αρκετά λούτρινα προβατάκια, είναι η μασκότ του φορέα μας.. το πρόβατο σαν ζώο ακολουθεί πάντα ένα καθοδηγητή. Αν αυτός πέσει στο γκρεμό θα πέσουν και αυτά, αν πάει σε ασφαλές μέρος, θα πάνε και αυτά. Εμείς προσπαθούμε να οδηγήσουμε τους νέους/ες σε ασφαλή μέρη που μπορούν να οικοδομήσουν ένα καλύτερο μέλλον. Στην προσπάθεια μας αυτή σύμμαχος μας είναι η μη τυπική μάθηση, δηλαδή μια εκπαιδευτική προσέγγιση η οποία ως διαδικασία τοποθετεί τον εκπαιδευόμενο/συμμετέχοντα στο επίκεντρο της μαθησιακής διαδικασίας και ο οποίος με τις δικές του απόψεις, ιδέες, γνώσεις αλληλεπιδρά με τους υπολοίπους και με την υποστήριξη έμπειρου εκπαιδευτή/τρια οδηγείται στην επίγνωση μιας νέας αλήθειας, την αλλαγή της στάσης του, την υιοθέτηση μιας νέας συμπεριφοράς και επειδή αυτή η διαδικασία γίνεται βιωματική, έχει μεγαλύτερο αποτέλεσμα. Οι μέθοδοι του debate, του παιχνιδιού ρόλων, της προσομοίωσης, του θεάτρου, της συζήτησης και άλλα είναι μερικές από αυτές που χρησιμοποιούνται στη διαδικασία αυτή.
Ο φορέας δεν έχει συγκεκριμένη ομάδα στόχου, όπως για παράδειγμα τα άτομα με αναπηρία, μετανάστες, ρομά LGBT κτλ, αλλά όλα τα άτομα ηλικίας 16-30 ετών και ό,τι θέματα απασχολούν την ηλικία αυτή. Επιμέρους στόχους που μπορούμε να πούμε είναι ο διαπολιτισμικός διάλογος στα βαλκάνια, τα ανθρώπινα δικαιώματα και η κινητικότητα των νέων.
- Θα λέγατε ότι η οικονομική κρίση έχει επηρεάσει ή δημιουργήσει προβλήματα στον τρόπο που κάνετε το έργο σας, όπως π.χ. η έλλειψη πόρων;
Ως φορέας ποτέ δεν αποζητήσαμε την βασική χρηματοδότηση για τις δράσεις μας από την τοπική αυτοδιοίκηση ή τα εθνικά προγράμματα, όπως επίσης δεν ζητούσαμε χρήματα από τα μέλη μας, αλλά και ούτε συνεισφορά για κάποιες υπηρεσίες μας. Πάντα αιτούμασταν αξιοκρατικά σε ευρωπαϊκά προγράμματα και στωικά περιμέναμε τις απαντήσεις τους βάση των οποίων υλοποιούσαμε τις ιδέες μας ή όχι ή τις κάναμε με τις δικές μας δυνάμεις. Την ενίσχυση από την τοπική αυτοδιοίκηση και ιδιωτικούς φορείς και επιχειρήσεις, την επιζητούσαμε μόνο όταν είχαμε ήδη εξασφαλίσει την χρηματοδότηση από ένα ευρωπαϊκό πρόγραμμα για κάποια δράση και η υποστήριξη τους ήταν για την μεγιστοποίηση του προσδοκώμενου αποτελέσματος πχ την κάλυψη μιας ημερήσιας στον Νυμφαίο από τον Δήμο Καστοριάς στα πλαίσια ενός διεθνούς προγράμματος, η εκχώρηση του Περιβαλλοντικού Κέντρου Ανατολικού Ολύμπου για υλοποίηση εργαστηρίων στα πλαίσια ανταλλαγής νέων στον Παλαιό Παντελεήμονα, δωρεάν τοπικών προϊόντων από το σύλλογο Αλμοπιαίων στο Πόζαρ της Αριδαίας κτλ.
Από τα αρχικά χρόνια λειτουργίας του φορέα μας, η εξέλιξη του από μια μικρή ομάδα σε έναν φορέα με παρελθόν, όφειλε να εξασφαλίσει την βιωσιμότητα του, αλλά και την υποστήριξη ατόμων που ασχολούνται επαγγελματικά με ορισμένες υπηρεσίες.
Η κρίση μας επηρέασε κυρίως αναφορικά με τη δυνατότητα ρευστού, μιας και νέοι/ες που έρχονται στην Ελλάδα με το πρόγραμμα Ευρωπαϊκή Εθελοντική Υπηρεσία(European Voluntary Service – EVS), πρέπει να έχουν ένα χρηματικό ποσό που δίνεται στον τραπεζικό λογαριασμό του φορέα μας για την κάλυψη αναγκών τους, πράγμα που λόγω των capital control ήταν και είναι πολύ δύσκολο. Επίσης το πρόγραμμα Erasmus+ Νεολαία ήταν ανενεργό στην Ελλάδα τα τελευταία δύο χρόνια λόγω διαφόρων προβλημάτων και στέρησε τον φορέα από μια βασική χρηματοδότηση των δράσεων του. Τέλος η αύξηση του φόρου ήταν ακόμα μια δυσκολία που έπρεπε να υπερπηδήσουμε. Όμως χαιρόμαστε που λόγω της κρίσης πολλοί νέοι/ες θέλησαν να πάρουν μέρος σε προγράμματα, θέλησαν να υπάρξουν και να δραστηριοποιηθούν κάπου, να αναζητήσουν μια στέγη να εκφραστούν. Στα χρόνια με τις παχιές αγελάδες, οι νέοι και νέες δεν είχαν την ανταπόκριση που τώρα δείχνουν και αυτό μας χαροποιεί αφάνταστα δίνοντας μας το κίνητρο για να συνεχίσουμε το έργο μας παρά τις αντίξοες συνθήκες.
- Η χρηματοδότηση των δράσεων που οργανώνετε γίνεται από δωρεές χορηγίες και εθελοντικές συνδρομές. Υποθέτω λοιπόν πως για εσάς το α και το ω είναι η στήριξη του κόσμου;
Όπως αναφέραμε και προηγουμένως, κύρια πηγή χρηματοδότησης είναι τα ευρωπαϊκά προγράμματα και όχι η οικονομική υποστήριξη μέσω συνδρομών ή χορηγιών. Ο εθελοντισμός ξέρετε είναι μια παρεξηγημένη έννοια. Ο φορέας που δέχεται έναν εθελοντή έχει περισσότερες υποχρεώσεις απέναντι σε αυτόν. Ο εθελοντής καλείται επαγγελματικά να προσφέρει τις γνώσεις, δεξιότητες και τον χρόνο του σε κάποια δράση, μη προσδοκώντας το χρηματικό κέρδος, αλλά ούτε και να χάσει. Αν χρειαστεί να πληρώσει κάτι ο εθελοντής/ρια όπως για παράδειγμα εισιτήριο μετακίνησης λεωφορείου, χρήματα για κάποια τηλέφωνα που μπορεί να κάνει από το κινητό του κτλ, τότε ο φορέας αναλαμβάνει να τα καλύψει! Ο φορέας πρέπει να προστατέψει την ψυχική και σωματική υγεία του εθελοντή, να τον κατευθύνει στις δράσεις, να του μεταλαμπαδεύει την έννοια του προσφέρειν και τέλος να ενστερνιστεί τα όσα αποκόμισε μέσα από την εθελοντική του δράση, τα οποία είναι χρήσιμα και για την προσωπική του ανάπτυξη. Η ενασχόληση με τους νέους/ες, το Youth Working όπως είναι παγκοσμίως γνωστό, είναι μια πολύ δύσκολη ενασχόληση την οποία το ελληνικό κράτος δεν την αναγνωρίζει και δεν της δίνει σημασία. Μάταια πολλά χρόνια εξαιρετικοί συνάδελφοι στην Ελλάδα προσπαθούν να περάσουν στους πολιτικούς τις αλλαγές που πρέπει να γίνουν στην πολιτική για την νεολαία στην Ελλάδα, αλλά χωρίς καμία πρόοδο…
Ο κόσμος, τα μέλη, οι φίλοι του φορέα είναι αυτό που μας δίνει δύναμη, μας δίνει κίνητρο να συνεχίσουμε. Το χαμόγελο της επιτυχίας στην εκπλήρωση μιας δράσης, οι ιστορίες που αφηγούνται όταν γυρίσουν από ένα εκπαιδευτικό ταξίδι, οι αναμνήσεις που έχουν έστω και αν πέρασε καιρός, είναι αυτό που μας θυμίζει την πρώτη αγάπη, την πρώτη ιδέα που είχαμε όταν ξεκινήσαμε τον φορέα. Χωρίς αυτά, όσα λεφτά και αν είχαμε, όσους τίτλους και αν μαζεύαμε, όσες επιτυχίες και αν είχαμε, θα ήμασταν κενοί!
- Ποια είναι τα δίκτυα συνεργασίας στα οποία συμμετέχουν οι Ενωμένες Κοινωνίες των Βαλκανίων;
Το μεγαλύτερο δίκτυο που επιδιώκουμε να ανήκουμε είναι οι καρδίες των μελών και φίλων μας. Τι και αν υπάρχουμε σε διάφορα δίκτυα φορέων της κοινωνίας των πολιτών, τίποτα δεν μπορεί να αλλάξει τη βασική ανάγκη μας, δηλαδή ένα υγιές παρόν για τους νέους/ες, και λέμε παρόν γιατί οι νέοι/ες δεν είναι το μέλλον του κόσμου, αλλά το παρόν!
Ως φορέας ανήκουμε στο δίκτυο των οργανώσεων της Θεσσαλονίκης www.thessdiktio.gr στο οποίο ανήκουν επίσης άλλοι 55 φορείς της Θεσσαλονίκης και υπάρχει από το 2011. Είμαστε μέλος του δικτύου Anna Lindh της Ελλάδας το οποίο υπάγεται στο διεθνές δίκτυο με έδρα την Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου www.alfhellas.gr και του οποίου είμαστε επικεφαλής. Επιπλέον ανήκουμε στο διεθνές δίκτυο Youth for Exchange and Understanding, του United και του Dypall. Τα δίκτυα λειτουργούν ως μηχανισμοί υποστήριξης δράσεων και πρωτοβουλιών, ανταλλαγής καλών και κακών πρακτικών, γνωριμία με νέους εταίρους/φορείς και άλλα πολλά.
- Έχετε δημιουργήσει διεθνείς ή διακρατικές συνεργασίες για την ανταλλαγή απόψεων ή τεχνογνωσιών;
Τυπικά μέσω των δικτύων που αναφέραμε γίνεται ακριβώς αυτό που λέτε, δηλαδή η ανταλλαγή κακών και καλών πρακτικών και βάζουμε το κακών ως πρώτο διότι οι αρνητικές εμπειρίες και το αρνητικό συναίσθημα είναι πιο δυνατά από τα θετικά συναισθήματα και εκ των πραγμάτων πιο εκπαιδευτικά, καθώς αποκτάς τους μηχανισμούς για να ξεπερνάς ή να προετοιμάζεσαι για τα όσα θα έρθουν. Ένας καλός επαγγελματίας δεν είναι αυτός που δεν κάνει λάθη, αλλά αυτός που ξέρει να τα προλαβαίνει ή να τα επιλύει και οι συνεργασίες προσφέρουν αυτό ακριβώς. Φυσικά αυτό το λέμε διότι εκτός αυτών των δικτύων, η καθημερινότητα μας είναι πλούσια από νέες γνωριμίες και συνεργασίες, ποτέ μια μέρα ενασχόλησης με τα προγράμματα και δράσεις νεολαίας δεν είναι μέρα ρουτίνας. Πάντα υπάρχει κάτι απρόβλεπτο το οποίο θα σε κάνει να αλλάξεις τα πάντα στις προτεραιότητες σου και στις υποχρεώσεις σου και αυτό είναι η μαγεία.
- Μετά από 8 χρόνια προσφοράς ποιους από τους στόχους που είχατε θέσει έχετε καταφέρει να υλοποιήσετε;
Έχουμε καταφέρει να μην οδηγηθούμε στα ψυχοφάρμακα! Φυσικά αστειευόμαστε. Απλά όπως είπαμε, σε ένα περιβάλλον το οποίο δεν είναι σταθερό ούτε στην οικονομική και οργανωτική του πλευρά, αλλά και ούτε στην καθημερινότητα του, τα αντανακλαστικά μας είναι ισάξια επαγγελματία κασκαντέρ! Έχουμε υλοποιήσει δράσεις στην Ελλάδα μέσω των οποίων έχουμε φέρει πάνω από 2700 νέους από την Ευρώπη στην Ελλάδα, υλοποιώντας δράσεις σε επαρχιακές περιοχές της βόρειας Ελλάδας όπως Καστοριά, Πιερία, Αριδαία, Λαγκαδά, Κοζάνη, Χαλκιδική, θέλοντας να δείξουμε ότι Ελλάδα δεν είναι μόνο Αθήνα Θεσσαλονίκη, Μύκονος και Σαντορίνη. Έχουμε αποστείλει πάνω από 1700 παιδιά σε προγράμματα στο εξωτερικό, έχουμε υλοποιήσει δράσεις πάνω στα LGBT δικαιώματα και ήμασταν από τους πρώτους/ες που σχεδίασαν και αγκάλιασαν το Pride της Θεσσαλονίκης, έχουμε δημιουργήσει ντοκιμαντέρ και οπτικοακουστικό υλικό για διάφορα κοινωνικά θέματα της Ελλάδας και των Βαλκανίων και έχουμε γίνει «παππούδες» και «γιαγιάδες» μιας και πολλοί από τους εθελοντές μας γνωρίστηκαν μέσα από τις δράσεις μας και τώρα έχουν αποκτήσει και παιδιά! Ποτέ δεν θα μπορούσαμε να πούμε ότι έχουμε καταφέρει τους στόχους μας, απλά ας πούμε ότι είναι μια καλή αρχή για τα πολλά που έρχονται και μακάρι να σας δώσουμε την ίδια απάντηση όταν θα γίνουμε 16 χρονών.
- Σε ποιες ομάδες απευθύνεται η οργάνωση σας;
Όπως ήδη απαντήσαμε, η ομάδα στόχος είναι οι νέοι/ες 16 – 30 ετών και ό,τι απασχολεί την ηλικία αυτή. Δεν μας πειράζει η καταβολή, το εκπαιδευτικό/μορφωτικό/κοινωνικό περιβάλλον από όπου έρχονται, αλλά να είναι αυτής της ηλικίας. Κυρίως ασχολούμαστε με την τοπική κοινωνία δηλαδή την Θεσσαλονίκη, αν και έχουμε συνεχείς αναφορές και επικλήσεις για λειτουργία σε άλλες περιοχές της χώρας και της Ευρώπης, που όμως λόγω έλλειψης πόρων δεν μπορούμε να τα καταφέρουμε.
- θα μπορούσε κάποιος να γίνει εθελοντής στη ομάδα σας εφόσον το επιθυμεί; Αν ναι με ποιον τρόπο;
Με πολύ μεγάλη χαρά. Αν επισκεφθεί την ιστοσελίδα μας www.usbngo.gr υπάρχει η υπηρεσία αυτή και μπορεί να συμπληρώσει τα στοιχεία του. Όταν γίνεται κάθε μήνα ενημέρωση νέων μελών και συζήτηση πάνω στις δράσεις μας, οι νέοι/ες θα κληθούν να συμπληρώσουν μια φόρμα εθελοντή, να δώσουν ένα μικρό ετήσιο ποσό και μια φωτογραφία τους, θα τους εκδοθεί μια κάρτα μέλους και είναι επισήμως μέλη του φορέα μας. Φυσικά μπορούν να πάρουν μέρος στις δράσεις και ως φίλοι του φορέα χωρίς να έχουν κάποια υποχρέωση προς εμάς. Το σημαντικότερο είναι το να δράσεις και όχι η διαδικασία. Η γραφειοκρατία ανήκει σε άλλα κλιμάκια, εμείς είμαστε του μη τυπικού!
- Για κάποιον που ενδιαφέρεται να ενημερωθεί σχετικά με τη δράση σας υπάρχουν συχνά ενημερωτικές ημερίδες;
Κάθε μήνα υπάρχει συνάντηση ενημέρωσης για τα διάφορα προγράμματα κινητικότητας στα οποία καλούνται όσοι ενδιαφέρονται από μια φόρμα που αναρτούμε στα κοινωνικά μας δίκτυα. Επίσης μια φορά τον μήνα υπάρχει ενημέρωση των νέων μελών και συζήτηση για τις δράσεις που θα ακολουθήσουν. Τέλος αν έχουμε κάποια έκτακτη δράση, καλούμε πάλι τον κόσμο μας για να συνεισφέρει σε αυτήν.
Από τη μεριά του MAXMAG, θέλουμε να ευχαριστήσουμε πολύ τις Ενωμένες Κοινωνίες των Βαλκανίων για αυτή τους συνέντευξη.
Γνωρίστε περισσότερα για την οργάνωση μεσώ:
Facebook: https://www.facebook.com/usbngo/
Ιστοσελίδα: www.usbngo.gr
