Στα σχολικά βιβλία της χώρας μας για το μάθημα της Ιστορίας δε θα δούμε το όνομα της Anne Boleyn. Λογικό αν σκεφτούμε τα αναρίθμητα ιστορικά γεγονότα που καλούνται να καλυφθούν σε περιορισμένο αριθμό σελίδων. Υπήρξε ωστόσο μία από τις πιο σημαντικές και επιδραστικές βασίλισσες (μέσω γάμου) στην αγγλική και ευρωπαϊκή ιστορία. Η άνοδός της θεαματική. Το τέλος της τραγικό. Η εντύπωση και το στίγμα που άφησε, ανεξίτηλα.
Anne Boleyn: Μια οπαδός της Μεταρρύθμισης στον αγγλικό θρόνο
Ποια ήταν όμως η Anne Boleyn εκτός από μητέρα της πλέον διάσημης βασίλισσας της Αγγλίας, της Ελισάβετ Α΄ ; Αν μπορούμε να συνοψίσουμε σε λίγες γραμμές το εκτόπισμά της, θα την χαρακτηρίζαμε ως τη βασίλισσα της Αγγλικής Μεταρρύθμισης, όσο υπερβολικός κι αν ακούγεται ο χαρακτηρισμός αυτός. Σαφώς κι αποτελεί ανιστόρητο σχόλιο να αποδώσουμε το όλο κίνημα σε εκείνη, η Anne Boleyn έπαιξε όμως το δικό της καθοριστικό ρόλο στην απόσχιση της Αγγλίας από την εξουσία του Πάπα και της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας κατά τον 16ο αιώνα.
Αυτό συνέβη γιατί την εποχή κατά την οποία την ερωτεύτηκε ο (παντρεμένος) Ερρίκος VIII, η Anne Boleyn είχε ήδη ενστερνιστεί τις αρχές του Προτεσταντισμού. Έτσι, ο απελπισμένος για αρσενικό διάδοχο βασιλιάς αποφάσισε να χωρίσει την καθολική βασίλισσά του, την Αικατερίνη της Αραγονίας, για να την παντρευτεί. Η εξασφάλιση του διαζυγίου αποδείχθηκε δύσκολη υπόθεση και η άρνηση του Πάπα ώθησε τον Ερρίκο στην τελική ρήξη με την Καθολική Εκκλησία. Σε όλα αυτά φυσικά η επιρροή της Anne Boleyn δε μπορεί να ήταν μικρή και τελικά ο γάμος έγινε. Η αρχή του τέλους για την Anne είχε ξεκινήσει…
Σημείο αντιλεγόμενο
Η έντονη προσωπικότητα της Anne Boleyn, ο θυελλώδης έρωτας του Ερρίκου γι’ αυτήν, ο γάμος με άρωμα Θρησκευτικής Μεταρρύθμισης, η απόκτηση της κόρης τους Ελισάβετ Α΄ και το τραγικό τέλος έχουν φτιάξει ένα «μύθο» γύρω από το όνομά της. Παλαιότερα η βασίλισσα αποτελούσε σημείο αντιλεγόμενο δεδομένων των ακραίων θρησκευτικών διαμαχών, σήμερα όμως η μνήμη της έχει αποκατασταθεί. Η τραγική της μοίρα, όπως και πολλών άλλων γυναικών λιγότερο γνωστών, σφραγίστηκε από την πατριαρχία όταν δε μπόρεσε να δώσει γιο στο βασιλιά.
Ήταν λογικό λοιπόν η γεμάτη όσο και τραγική ζωή της Anne Boleyn να εμπνεύσει πάμπολλα λογοτεχνικά έργα, κινηματογραφικές ταινίες και τηλεοπτικές σειρές. Στο παρόν άρθρο θα σας παρουσιάσουμε μερικές από τις πιο δημοφιλείς δραματοποιήσεις της ζωής της, καθεμιά με το δικό της ύφος.
The Tudors: Η Natalie Dormer κατακτά τον βασιλιά κι εμάς
There’s something deep and dangerous in you, Anne, those eyes of yours are like dark hooks for the soul.
Thomas Boleyn, The Tudors
Τα λόγια αυτά που απευθύνει ο Thomas Boleyn στην κόρη του αποδεικνύονται προφητικά. Η Anne πράγματι αιχμαλωτίζει τον βασιλιά με το βαθύ της βλέμμα και το οξύ της πνεύμα. Η Natalie Dormer μας παραδίδει μια όμορφη, σαγηνευτική, έξυπνη και σαρκαστική Anne Boleyn που δε χορταίνουμε να βλέπουμε και να θαυμάζουμε. Το πορτρέτο της βασίλισσας στη σειρά The Tudors είναι μεν αρκετά παράφορο και παθιασμένο, έχει όμως βάθος και δείχνει την επιρροή που άσκησε η Anne Boleyn σε πολιτικό επίπεδο.
Wolf Hall: Claire Foy ή μήπως… Anne Boleyn;
Κανονικά δε θα έπρεπε να εκφέρουμε τόσο άμεσα άποψη, όμως η Claire Foy μας παρέδωσε μια υπέροχη Anne Boleyn. Πιο συγκρατημένη αλλά εξίσου σαγηνευτική με την Natalie Dormer, η Αγγλίδα ηθοποιός κατάφερε να μας περάσει τις εσωτερικές συγκρούσεις της βασίλισσας σα να τις ζούσαμε εμείς οι ίδιοι. Καθόλου τυχαία κλέβει την παράσταση σε κάθε σκηνή που εμφανίζεται με τον πρωταγωνιστή, ο οποίος και υποδύεται τον δικηγόρο και στενό συνεργάτη του βασιλιά, Thomas Cromwell.
The Spanish Princess: Μια πρώτη επαφή
Η σειρά The Spanish Princess περιστρέφεται γύρω από την 1η σύζυγο του Ερρίκου VIII, την Αικατερίνη της Αραγονίας. Συνεπώς, η «εισβολή» της Anne στο γάμο της πρωταγωνίστριας μας φανερώνεται μέσα από τη δική της σκοπιά. Επίσης, το πορτρέτο της 2ης συζύγου δεν αναπτύσσεται για ευνόητους λόγους. Απ’ όσο όμως βλέπουμε την Anne Boleyn στη συγκεκριμένη σειρά, αποδίδεται ως μια χαρούμενη παρουσία που κερδίζει τα βλέμματα (ειδικά εκείνο του βασιλιά).
Anne Boleyn: H Jodie Turner Smith και η «πτώση» της Anne Boleyn
Μία πρόσφατη απόπειρα προσέγγισης των τελευταίων ημερών ζωής της δεύτερης συζύγου του Ερρίκου VIII αποτέλεσε η σειρά του Channel 5. Η απόπειρα όμως αυτή αποδείχτηκε κατώτερη των περιστάσεων. Το επίκεντρο της κριτικής που ασκήθηκε αφορούσε τις κραυγαλέες ιστορικές ανακρίβειες, με την παραγωγή της σειράς να κατηγορείται για κινήσεις εντυπωσιασμού χωρίς πραγματική ουσία. Ισχυρή κριτική ασκήθηκε στην επιλογή της πρωταγωνίστριας, η οποία θεωρήθηκε από μεγάλη μερίδα του κοινού «συμπερίληψη για χάρη της συμπερίληψης».
The Boleyns: A scandalous family
Μια διαφορετική προσέγγιση της ιστορίας της Anne Boleyn συνιστά το δραματοποιημένο ντοκιμαντέρ για την οικογένειά της. Ξεκινώντας από την ανέλιξη του πατέρα της, Thomas Boleyn, στην αγγλική βασιλική αυλή, μας αποκαλύπτεται πώς έφτασε τελικά η Anne στην δολοφονική αγκάλη του Ερρίκου. Το πορτρέτο της Anne είναι αξιόλογο χωρίς ιδιαίτερες κορυφώσεις, κάτι που κρίνεται λογικό στα πλαίσια του ντοκιμαντέρ. Συνολικά πάντως, η σειρά αξίζει από πολλές απόψεις, ιδιαίτερα όσον αφορά την κατανόηση του υπόβαθρου αυτής της τόσο ενδιαφέρουσας όσο και τραγικής βασίλισσας.
Επίλογος
Είναι δύσκολο να αποφασίσει κανείς αλλά…
Ποια είναι η δική σας αγαπημένη (τηλεοπτική) Anne Boleyn;