Build advanced payment workflows with the Fusebox Elavon Portal and leverage Elavon’s enterprise infrastructure for global payment operations.

Αλφρέ Ζαρρύ: ο πατέρας του βασιλιά Υμπύ

Αλφρέ Ζαρρύ
          Πορτραίτο του Αλφρέ Ζαρρύ

 

Τον Δεκέμβριο του 1896 στο Theatre de l’Oeuvre στο Παρίσι, ο ηθοποιός Φιρμέν Ζεμιέ στάθηκε στην άκρη της σκηνής και βροντοφώναξε μια κακή λέξη. Ο ηθοποιός υποδυόταν τον πρωταγωνιστή ενός νέου θεατρικού έργου, του Ubu Roi (O βασιλιάς Υμπύ). Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή.

Ο Αλφρέ Ζαρρύ γεννήθηκε στις 8 Σεπτεμβρίου 1873 στο Λαβάλ της Γαλλίας, ενώ σχολείο πήγε στη Ρεν. Στα γυμνασιακά χρόνια γεννήθηκε η ιδέα του ήρωα Υμπύ. Ο Ζαρί βαριόταν στο μάθημα της Φυσικής, οπότε βρήκε αφορμή μαζί με το φίλο του Ανρί Μορέν, να συνθέσουν ιστορίες με πρωταγωνιστή τον καθηγητή. Ο ήρωας, με το παρατσούκλι Μπαρμπα-Εμπ, έμπλεκε πάντα σε απίστευτες καταστάσεις ως βασιλιάς της Πολωνίας. Μαζί έγραψαν ένα έργο που ονόμαζαν «Οι Πολωνοί» και το παρουσίασαν με μαριονέτες σε φίλους. Ο κύριος χαρακτήρας έμελλε να εξελιχθεί στον Υμπύ, έναν από τους γνωστότερους ήρωες του γαλλικού θεάτρου.

Μετά το σχολείο ο Ζαρρύ μετακομίζει στο Παρίσι προκειμένου να προετοιμαστεί για τις εισαγωγικές εξετάσεις στο École Normale Supérieure. Αποτυγχάνει – καταφέρνει όμως να γίνει γνωστός για τα γραπτά του. Το 1893 εκδίδεται μια συλλογή του με τίτλο « Les minutes de sable memorial». Την ίδια χρονιά πεθαίνουν οι γονείς του, αφήνοντάς του ελάχιστη περιουσία, την οποία μάλιστα ξόδεψε γρήγορα. Κάπου τότε ανακαλύπτει και το αλκοόλ, «το ιερό του βότανο» όπως το έλεγε. Μαζί του αποκτά μια ισόβια σχέση πάθους για το υπόλοιπο της ζωής του.

Αν κι έγραψε διάφορα πεζά και ποιήματα, ο Ζαρρύ έγινε ευρέως γνωστός για το έργο του «Ο Υμπύ Βασιλιάς» (1896). Το έργο αυτό απετέλεσε πρόδρομο των κινημάτων του Σουρεαλισμού και του Φουτουρισμού, που εκδηλώθηκαν κατά τις δεκαετίες του 1920 και 1930. Έγραψε δύο ακόμα θεατρικά με πρωταγωνιστή τον Υμπύ, το έργο, «Υμπύ κερατάς» και «Υμπύ δεσμώτης», τα οποία συμπλήρωσαν επάξια το πρώτο.

Ο Υμπύ είναι ένας δολοπλόκος, ο οποίος πατάει επί πτωμάτων προκειμένου να οικειοποιηθεί τον θρόνο της Πολωνίας. Δολοφονεί λεηλατεί και καθαιρεί τον βασιλιά της Πολωνίας με τη βοήθεια του ρωσικού στρατού και τις συμβουλές της μητέρας του. Η κληρονομιά που άφησε πίσω του αυτός ο ήρωας είναι σημαντική. Το επίθετο «υμπυικός» έχει επιβληθεί στη γλώσσα όπως το επίθετο «καφκικός». Ουσιαστικά ο όρος αφορά οποιονδήποτε στενόμυαλο, εμμονικό άνθρωπο όπως οι απολυταρχικοί ηγέτες (Χίτλερ, Στάλιν).

Αλφρέ Ζαρρύ
                        Από τη παράσταση “Ο Υμπύ βασιλιάς”, Κ.Θ.Β.Ε., 2009 (σκην: Γ.Παρασκευόπουλος)

 

Η συνεισφορά του Ζαρρύ στο Θέατρο του Παραλόγου είναι ανυπολόγιστη. Μεγάλοι δραματουργοί όπως ο Βιάν κι ο Ιονέσκο τον θεωρούσαν πνευματικό τους πατέρα. Αλλά κι ο ντανταϊσμός, ο υπερρεαλισμός και το παράλογο εξερεύνησαν τα όρια των δυνατοτήτων του θεάτρου του Ζαρρύ. Το θέατρο του Μπέκετ και του Πίντερ έχει, επίσης, επηρεαστεί από το αλλόκοτο σύμπαν του.

Ο Ζαρρύ, όμως, έγινε γνωστός και για κάτι άλλο. Επινόησε τον όρο «παταφυσική», που σημαίνει μια παρωδία της σύγχρονης επιστήμης.

Πέθανε την 1η  Νοεμβρίου του 1907 από φυματίωση σε ηλικία 34 μόλις ετών. Την ασθένειά του, βέβαια, επιδείνωσαν η χρήση αλκοόλ και ναρκωτικών.

 

Αλφρέ Ζαρρύ
                                                           Ο Αλφρέ Ζαρρύ με το ποδήλατό του

Περισσότερα από τη στήλη: Θέατρο

Θέατρο

Νεοελληνικό Θέατρο και Ευρωπαϊκά Ρεύματα

Εισαγωγή Το Νεοελληνικό Θέατρο αποτελεί καθρέφτη της ιστορίας, της γλώσσας και της κοινωνίας μας. Από…

Θέατρο

Μένανδρος – Μολιέρος – Παπαδοπούλου

Εισαγωγή Ο Μένανδρος, ο Μολιέρος και η Δήμητρα Παπαδοπούλου ανήκουν σε διαφορετικές εποχές. Ωστόσο, τους…

Θέατρο

«Νησί των σκλάβων»: Ο Μαριβώ έρχεται στο σήμερα

Αν αναζητείς καινούργιες θεατρικές παραστάσεις, με φρέσκους ανθρώπους και πρωτότυπη ματιά, σου έχω την ιδανική…

Θέατρο

«Ορέστεια» του Τερζόπουλου: Σύγχρονη πολιτική διαμαρτυρία

Η «Ορέστεια» του Τερζόπουλου ως πνευματική και πολιτική εμπειρία Παρακολουθήσαμε την «Ορέστεια» του Τερζόπουλου στο…

Θέατρο

Τα διακείμενα κλασικών έργων: Ανασύνθεση

Τα διακείμενα κλασικών έργων Όλοι έχουμε ακουστά κάποια από τα κλασικά θεατρικά αριστουργήματα και τα…

Θέατρο

Αγαμέμνων στο Επίκεντρο: Ο κύκλος του αίματος

Ο Αγαμέμνων στο Επίκεντρο της Πάτρας. Είδαμε την παράσταση της Ραφίκας Σαουίς πάνω σε μία πρωτοπόρα…

Θέατρο

Το κοινωνικό θέατρο: χαρακτηριστικά, εκπρόσωποι και η πρωτοποριακή φιλοσοφία του

Πηγή εικόνας: athinorama.gr Το κοινωνικό θέατρο, ως όρος αρχίζει να χρησιμοποιείται κατά τον 20ο αιώνα.…