Γιάννης Σκαρίμπας: ο “πατέρας” του παραλόγου στην Ελλάδα

Ο Γιάννης Σκαρίμπας γεννήθηκε στις 28 Σεπτεμβρίου του 1893. Γόνος ιστορικής οικογένειας από την Φωκίδα, αφού ο πατέρας του Ευθύμιος Σκαρίμπας, ήταν απόγονος αγωνιστών της Επανάστασης του 1821. Το 1906 αποφοίτησε από το αλληλοδιδακτικό Δημοτικό σχολείο της Ιτέας. Μετά από παρακίνηση του δασκάλου του, ο μικρός Γιάννης γράφτηκε στο Ελληνικό Σχολείο του Αιγίου, όπου ολοκλήρωσε τις εγκύκλιες σπουδές του. Παράλληλα πήρε πτυχίο από τη μέση δασική σχολή της πόλης. Στα γράμματα εμφανίστηκε κατά τη δεκαετία του 1910 με ποιήματα και πεζά που δημοσίευσε σε διάφορα περιοδικά της Αθήνας και στις εφημερίδες Εύριπος και Εύβοια της Χαλκίδας, χρησιμοποιώντας το ψευδώνυμο Κάλλις Εσπερινός.

Κατά τον Β΄ Βαλκανικό Πόλεμο, πολέμησε και πήρε το βαθμό του δεκανέα. Μετά την έκρηξη του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου το τάγμα του Σκαρίμπα μεταφέρθηκε στο μακεδονικό μέτωπο. Εκεί διακρίθηκε και παρασημοφορήθηκε για ένα τραύμα στο σβέρκο. Το 1919 τοποθετήθηκε στο τελωνείο της Χαλκίδας και γράφτηκε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών.

Τον ίδιο χρόνο παντρεύτηκε την Ελένη Κεφαλινίτη (με την οποία απέκτησε πέντε παιδιά). Μέχρι το 1922 εργάστηκε στο τότε νεοσύστατο τελωνείο της Ερέτριας.

Advertising

Advertisements
Ad 14

Μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή επανήλθε στη Χαλκίδα, όπου και έμεινε ως το τέλος της ζωής του. Κατά τη διάρκεια της παραμονής του στην Ερέτρια, ο Σκαρίμπας είχε ολοκληρώσει τα εννιά πρώτα διηγήματά του, ωστόσο η συνειδητή του ενασχόληση με τη λογοτεχνία χρονολογείται από την επιστροφή του στη Χαλκίδα. Τότε μελέτησε νεοελληνική ποίηση και δημοτικό τραγούδι, καθώς επίσης έργα των Έντγκαρ Άλαν Πόε, Κνουτ Χάμσουν, Μιγκέλ ντε Θερβάντες, Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι, Χένρικ Ίψεν και Όσκαρ Ουάιλντ, που επηρέασαν το έργο του.

Διαβάστε επίσης  Κωνσταντίνος Γιαννακόπουλος:"Να ακούμε την καρδιά μας"

Η πρώτη επίσημη εμφάνισή του στη λογοτεχνία έγινε το 1929 με τη βράβευσή του στον πανελλήνιο διαγωνισμό διηγήματος του περιοδικού του Κώστα Μπαστιά «Ελληνικά Γράμματα» για το έργο του «Καπετάν Σουρμελής ο Στουραΐτης», που έγινε δεκτό με ενθουσιασμό από την κριτική επιτροπή (Μπαστιάς, Φώτης Κόντογλου, Κώστας Καρθαίος και Λέων Κουκούλας). Το 1932 εξέδωσε το γνωστότερό του έργο «Το θείο Τραγί», το οποίο διακρινόταν για το σουρεαλιστικό στοιχείο. Ακολούθησε ο «Μαριάμπας» που θεωρήθηκε αριστούργημα και το 1938 τυπώθηκε η πρώτη του ποιητική συλλογή με τίτλο «Ουλαλούμ».

 

Κατά τη διάρκεια του ελληνοϊταλικού πολέμου δημοσίευσε άρθρα στην εφημερίδα της Χαλκίδας «Εύριπος» και στράφηκε με ενδιαφέρον προς το ελληνικό θέατρο σκιών. Στρατεύθηκε με το ΕΑΜ. To 1942 σημειώθηκε η πολύκροτη δίκη που κίνησε εναντίον του Αργύρη Βαλσαμά για συκοφαντική δυσφήμιση, καθώς ο τελευταίος είχε ισχυρισθεί πως το θεατρικό έργο του Σκαρίμπα «Η γυναίκα του Καίσαρος» ήταν αποτέλεσμα αντιγραφής από το έργο του Σόμμερσετ Μωμ «Το βαμμένο πέπλο».

Ο Γιάννης Σκαρίμπας υπήρξε μια πολυδιάστατη φυσιογνωμία των Ελληνικών Γραμμάτων. Aσχολήθηκε με όλα σχεδόν τα είδη του γραπτού λόγου – διήγημα, νουβέλα, ποίηση, μυθιστόρημα, ιστορικό δοκίμιο, θέατρο, Καραγκιόζη, σχολιογραφία. Ιδιαίτερο πάθος και αγάπη έτρεφε για τον Καραγκιόζη που τον θεωρούσε το γνησιότερο είδος λαϊκού θεάτρου. Όσον αφορά στο θέατρο, κορυφαίο έργο του θεωρείται ο «Ήχος του κώδωνος».

Advertising

Τιμήθηκε από την Εταιρεία Ευβοϊκών Σπουδών (1964) και το Δήμο Χαλκιδέων (1978), καθώς και με το Α΄ Κρατικό Βραβείο Πεζογραφίας για το βιβλίο του «Φυγή προς τα Εμπρός».

Πολλά από τα ποιήματα του Σκαρίμπα μελοποιήθηκαν από αξιόλογους συνθέτες (Γ. Σπανός, Σαρ. Κασάρας, Χρ. Λεοντής, Ν. Άσιμος κ.ά.) και κυκλοφόρησαν σε δίσκους.

Διαβάστε επίσης  Η «Αλίκη» Της Δήμητρας Στάικου από 7 Μαρτίου στο Θέατρο «Άλμα»

Ο μπαρμπα-Γιάννης Σκαρίμπας, όπως ήταν γνωστός στους φίλους του, πέθανε στις 21 Ιανουαρίου 1984 και τάφηκε στο κάστρο του Καράμπαμπα.

γιάννης σκαρίμπας
Προτομή του Γ. Σκαρίμπα από τον Ευβοιώτη γλύπτη Αντώνη Καραχάλιο (πηγή: eviaportal.gr)

 

Αρθρα απο την ιδια κατηγορια

Nosferatu

Nosferatu (1922): Μια συμφωνία τρόμου

Το Nosferatu (1922) του F.W. Murnau αποτελεί την πρώτη (αν
girls trip

4 Ευρωπαϊκοί προορισμοί για το απόλυτο girls trip!

Δεν υπάρχει καλύτερη αφορμή για απόδραση από ένα καλά οργανωμένο