Η Μαρία Βούλγαρη είναι τραγουδοποιός και ποιήτρια.Η ίδια ισορροπώντας ανάμεσα στην καθημερινότητα, τις επαγγελματικές υποχρεώσεις και τη συγγραφή, βρίσκει το δρόμο της δημιουργίας.
Επιμέλεια συνέντευξης: Βασιλική Ευαγγέλου-Παπαθανασίου
Συστήστε μας με λίγα λόγια το έργο σας.
Το «Άρωμα ginger» αποτελείται από 21 ποιήματα. Έιναι μια συλλογή η οποία πήρε τη μορφή μουσικο-θεατρικού διαλόγου για ένα περιορισμένο αριθμό παραστάσεων (τύπου bar-theatre) στον Τεχνοχώρο Φάμπρικα στον Κεραμεικό υπό τη σκηνοθετική επιμέλεια του Γιώργου Βουδικλάρη (Νοέμβριος-Δεκέμβριος 2022).
Τα ποιήματα της συλλογής τα συνέδεσα με κάποια τραγούδια μου κι έπλεξα μια ιστορία.
Η ιστορία αυτή είναι αληθινή. Βιωματική.
Δύο γυναίκες σε ένα μπαρ – ή δύο εκδοχές της ίδιας γυναίκας; – αγγίζουν τις πληγές τους από τον έρωτα, καθεμιά με το δικό της τρόπο: η μία με τις λέξεις, η άλλη με τα τραγούδια. Ένα γενναίο δημόσιο συναισθηματικό ξεγύμνωμα.
Ένα ταξίδι στη μνήμη και η κατά μέτωπον σύγκρουση με το παρελθόν είναι αναπόφευκτη, αναζητώντας μια έξοδο προς το φως. Στην ερμηνεία η ηθοποιός Λίζυ Ξανθοπούλου, στη μουσική και στο τραγούδι η Μαρία Βούλγαρη.
Το έργο απέσπασε πολύ καλές κριτικές από τον κόσμο και αυτό υπήρξε για μένα η αφορμή να μπω στη διαδικασία να το εκδώσω.
Είναι μια ποιητική συλλογή που έρχεται κατάματα με αλήθειες, μακριά από φόβους και αναστολές. Όπως ακριβώς πρέπει να εκφράζεται ο έρωτας. Με θάρρος, ειλικρίνεια, αυθορμητισμό, επαναστατικότητα και αυθεντικότητα σε ένα ταξίδι αισθήσεων γεμάτο χρώματα.
Το «Άρωμα ginger» είναι ένα ιδιαίτερο βιβλίο. Ποιο ήταν το έναυσμα για να γράψετε το βιβλίο αυτό;
Πάντα ήθελα να επικοινωνήσω την τέχνη μου με τον κόσμο, να δημοσιεύσω τα ποιήματά μου ώστε να μπορούν να με διαβάζουν, να συνδέονται, να ταυτίζονται μαζί μου οι αναγνώστες μέσα από τα κείμενά μου. Μεγαλώνοντας συνειδητοποίησα πως όλοι οι άνθρωποι έχουμε κοινές ανάγκες, επιθυμίες, συναισθήματα, ευαισθησίες.
Κάποιες φορές μπορεί να θέλουμε να πούμε κάτι, να γράψουμε ή να εκφράσουμε ένα συναίσθημα αλλά να μη βρίσκουμε τις λέξεις. Συμβαίνει να το κάνει κάποιος άλλος με τέτοιο τρόπο ώστε να μας φέρνει κοντά στο συναίσθημα μέσα από τις δικές του λέξεις, μέσα από το δικό του βίωμα. Και αυτό είναι υπέροχο! Το να περιγράφει κάποιος τα συναισθήματά μας τόσο όμορφα, να τα αποτυπώνει και να τα εκφράζει με τέτοιο τρόπο που να μας καλύπτει.
Τι σας εμπνέει στη μουσική και στη ζωή;
Πηγή έμπνευσης για μένα αποτελεί το οτιδήποτε.
Μια εικόνα. Μια σκέψη. Μια συζήτηση. Μια μυρωδιά. Ένα χαμόγελο. Η σιωπή. Η ποίηση. Μια όμορφη μελωδία. Ο έρωτας. Η αγάπη. Η χαρά. Ο πόνος. Ένα ταξίδι. Μια βόλτα στη θάλασσα. Το διάβασμα. Μερικές φορές «πιάνω» τον εαυτό μου να ακούει ξανά και ξανά ένα τραγούδι. Να διαβάζει ξανά και ξανά ένα ποίημα. Να κοιτάει ξανά και ξανά μια φωτογραφία. Και μετά σκέφτομαι πως υπάρχουν πολλοί τρόποι να σε αγγίξει κάτι και να γίνει η αφορμή να δημιουργήσεις.
Τι είναι αυτό που διαμόρφωσε την μουσική σας ταυτότητα;
Η καταγωγή μου από την Κέρκυρα έχει παίξει σημαντικό ρόλο στη μουσική μου παιδεία. Είναι ένα νησί γεμάτο μουσική παράδοση κι αστείρευτη έμπνευση. Ανακάλυψα την αγάπη μου για τη μουσική από πολύ μικρή. Σε ηλικία εννέα ετών ξεκίνησα μαθήματα κλασικής κιθάρας. Ο πατέρας μου ήταν εκείνος ο οποίος με έκανε να ασχοληθώ με την τέχνη αυτή. Ο ίδιος ήταν καθηγητής βυζαντινής μουσικής. Αν και δεν ασχολήθηκα ποτέ με τη βυζαντινή, παρόλα αυτά μου έδωσε τα κατάλληλα εφόδια και ερεθίσματα για να αγαπήσω πολύ τη μουσική και το τραγούδι.
Στα 14 έγραψα το πρώτο μου τραγούδι. Εκεί ένιωσα ότι κάτι υπάρχει – το έναυσμα για τη συνέχεια.
Το μουσικό μου στυλ όμως θεωρώ ότι είναι έντονα επηρεασμένο από διαφορετικά μεταξύ τους είδη μουσικής όπως είναι η indie folk, η ροκ, το λατινογενές στοιχείο, η ατμοσφαιρική μουσική, η instrumental, η τζαζ, τα μπλουζ, τα fados, το swing, η μπαλάντα. Έζησα πολλά χρόνια στο Λονδίνο και στη Λισαβόνα και για μένα οι δύο αυτές πόλεις με σημαντικότερη τη Λισαβόνα έπαιξαν καταλυτικό ρόλο στο ύφος και το στυλ των τραγουδιών μου. Έχω μια ιδιαίτερη αγάπη για την Πορτογαλία και την πορτογαλική γλώσσα την οποία και ομιλώ. Είναι για μένα χώρα σταθμός. Ξεκίνησα να γράφω στίχους για τα τραγούδια μου και στα πορτογαλικά. Το «Θέλω απόψε» είναι από τα πρώτα ελληνοπορτογαλικά τραγούδια που έγραψα. Θυμάμαι όταν το είχα τραγουδήσει στη Λισαβόνα σε μια εμφάνισή μου, κάποιοι Πορτογάλοι μου είπαν μετά το τέλος του live, πως τους είχε φανεί παράξενο και συνάμα πολύ γοητευτικό μια Ελληνίδα να γράφει στα πορτογαλικά και να ερμηνεύει στη γλώσσα τους. Τους άρεσε πολύ. Το βρήκαν πολύ ελκυστικό.
Αγαπημένος στίχος από το «Άρωμα ginger»;
«εκεί που δεν τολμάς να πας, εκεί είναι όλο το φως που τρομάζεις να γεννήσεις».
Ο στίχος αυτός βρίσκεται στο ποίημα με τίτλο «Όχι».
Αυτό που μας φοβίζει να κάνουμε πολλές φορές είτε από ανασφάλεια, αναποφασιστικότητα, αναβλητικότητα. ή έλλειψη τόλμης, είναι αυτό που μας «φωνάζει» ότι πρέπει να πάμε κάπου, να ακολουθησουμε μια κατεύθυνση. Είναι αυτό που μας δείχνει προς τα πού πρέπει να πάμε. Γιατί εκεί που φοβόμαστε να πάμε, εκεί είναι το φως της ψυχής μας. Είναι το φως που περιμένει να το ανακαλύψουμε. Να το αγκαλιάσουμε και να το αγαπήσουμε. Και αυτό δεν είναι τίποτε άλλο πέρα από την αλήθεια μας και τις πραγματικές μας επιθυμίες.
Ποιήματα ή τραγούδια; Πώς γράφετε ένα τραγούδι; Τι προηγείται, ο στίχος ή η μουσική;
Η ποίηση είναι τραγούδι και το τραγούδι ποίηση. Για μένα είναι αλληλένδετα. Δεν μπορώ να τα διαχωρίσω.
Είναι σαν να έχω δυο παιδιά και να πρέπει να επιλέξω ποιο από τα δυο αγαπώ περισσότερο.
Γράφω τραγούδια και ποιήματα από μικρή. Όταν γράφω ένα τραγούδι, γράφω σχεδόν ταυτόχρονα τη μουσική και το στίχο. Συνήθως προηγείται μερικά λεπτά η μελωδία και ακολουθεί ο στίχος. Μου είναι δύσκολο να γράψω ξεχωριστά το ένα από το άλλο, εκτός κι αν είναι ποίηση – που παρατηρώ πως έχω μια έφεση στη μελοποίησή της. Μου βγαίνει η μουσικότητα αβίαστα, όταν διαβάζω ένα όμορφο ποίημα και κυρίως όταν μιλάει με εικόνες. Έχω μελοποιήσει ποιήματα δικά μου και φίλων και μόνο εκεί προηγείται το ένα του άλλου. Η «Αναγέννηση» η πρώτη δισκογραφική μου δουλειά, είναι το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα.
Η μουσική ή ο στίχος μετρούν περισσότερο σε ένα τραγούδι;
Για μένα μετρούν και τα δυο το ίδιο. Έχουν ίση βαρύτητα. Όσο ωραία και να είναι μια μελωδία αν δε με αγγίξει και ο στίχος τότε δε μπορώ να πω πως αυτό είναι ένα ωραίο τραγούδι. Και το αντίστροφο. Βέβαια είναι σημαντικό να τονίσω πως ακούγοντας για παράδειγμα ένα τραγούδι με ξένο στίχο (σε μια γλώσσα που δεν την καταλαβαίνω) το πρώτο που θα με κερδίσει είναι η μουσική, η μελωδικότητα του τραγουδιού κι ας μην καταλαβαίνω τι λέει. Ένα τραγούδι που έχει όμορφη μουσική και όμορφο στίχο θα με κερδίσει από το πρώτο άκουσμα.
Ποιο είναι το καλλιτεχνικό όραμά σας;
Να γνωρίσει ο κόσμος τα τραγούδια μου, τα ποιήματά μου, τα κέιμενά μου, το συναισθηματικό μου κόσμο,
την ψυχή μου μέσα από την τέχνη μου.
Να γράφω μουσική για θέατρο, για κινηματογράφο, για ντοκιμαντέρ. Live εμφανίσεις. Συνεργασίες.
Μαρία Βούλγαρη
Ο λύκος
Έγινα κι εγώ κακός λύκος για χάρη σου.
Σκότωνα τον εαυτό μου κάθε βράδυ
κάτω από τα σεντόνια
δηλητηριάζοντας τις ανατολές μου.
Με έκανες χιλιάδες κομμάτια
και πάνω σε ερείπια
περπατούσα σωπαίνοντας.
Σε συντρίμμια ωρίμασα
κι απ’ το σκοτάδι μεγάλωσα μέσα μου
για να μπορώ να βγαίνω στο φως
με το χαμόγελο της ψυχής.
Ήμουν ο λύκος της αλλοφροσύνης σου.
Κι αν έγινα κι εγώ
αυτό το άγριο θηρίο για λίγο,
του οφείλω πολλά,
γιατί έβγαλα φτερά
να μπορώ να πετάω μακριά
και να στέκομαι ακέραια στο διάβα μου.
Έχω ανάψει όλα τα φώτα
για να ζεστάνω μια παρένθεση.
Έχω σκορπίσει όλα τα όνειρα
για να δεσμεύσω μια εικόνα.
Περπατώ στη νύχτα
κι ανταμώνω
όλα μου τα ερωτηματικά.
Ποτέ δεν κατάλαβα
γιατί τα κορμιά
συλλαβίζουν όλα τα αναπάντητα
με τον ίδιο ήχο.
Ποτέ δεν κατάλαβα
γιατί τα χαράματα
ακουμπάνε με δεκανίκια
στα ίδια χρώματα.
Ψιθύρισα στη νοσταλγία
όλες τις συλλαβές της επιμονής.
Κι εκείνη διάλεξε τη φωτιά. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)