Μάνη: Ένας τόπος που δεν υποδουλώθηκε ποτέ

Η Μάνη, μια περιοχή με έντονο ιστορικό υπόβαθρο, ανήκει διοικητικά τόσο στο νομό Μεσσηνίας (Μεσσηνιακή Μάνη) όσο και στον νομό Λακωνίας (Λακωνική Μάνη) και σύμφωνα με πρόσφατη απογραφή, αποτελείται από 25.000 περίπου κατοίκους. Η ονομασία της περιοχής προέκυψε, κατά πάσα πιθανότητα, από το επίθετο μανός που σημαίνει γυμνός από βλάστηση, γεγονός που παραπέμπει στην άγρια ομορφιά της, η οποία χαρακτηρίζεται από απόκρημνους βράχους και επιβλητικούς πέτρινους πύργους που τη στολίζουν. Η Μάνη ή Μέσα Μάνη, όπως χαρακτηρίζεται από την τοπική κοινωνία, στη σημερινή εποχή αποτελείται από τους δήμους Λεύκτρου, Αβίας, Σμήνους, Γυθείου, Οιτύλου και Ανατολικής Μάνης και έχει συνολική έκταση 1.800 τ.χλμ.

Η Ιστορία

Η περιοχή της Μάνης, σύμφωνα με αρχαιολογικές έρευνες, πρωτοκατοικήθηκε κατά την παλαιολιθική εποχή και πρώτοι της κάτοικοι ήταν οι Λέλεγες, μια πανάρχαια φυλή. Τους επόμενους αιώνες περιέρχεται στα χέρια Αχαιών και Δωριέων και κατά τον 2^ο αιώνα π.Χ. εντάσσεται στο Κοινό των Λακεδαιμονίων, μια ομοσπονδία αποτελούμενη από 24 πόλεις. Την πρωτοβυζαντινή περίοδο Σλάβοι εγκαθίστανται στη Μάνη, γεγονός που σε συνδυασμό με την έλευση ενός βυζαντινού μοναχού στην περιοχή, με τον όνομα Νικών ο Μετανοείτε, συνέβαλε στον εκχριστιανισμό των κατοίκων της περιοχής και στον επακόλουθο εξελληνισμό τους. Η Φραγκοκρατία αποτελεί την περίοδο κατά την οποία χτίζονται πελοποννησιακά κάστρα όπως αυτό του Μυστρά, της Μαΐνης και του Λεύκτρου, με σκοπό να υπάρξει καλύτερη επίβλεψη της περιοχής από τους Φράγκους, καθώς όπως αποδείχθηκε οι Μανιάτες προέβαλαν σθεναρή αντίσταση εναντίον τους. Το 1259 αποτελεί το έτος πτώσης των Βιλλαρδουΐνων και νέος ηγεμόνας είναι ο Ιωάννης Παλαιολόγος. Η εξέλιξη αυτή έχει ως συνέπεια να αποτελέσει η Μάνη το Δεσποτάτο του Μυστρά. Περί το 1415 το σύνολο των μανιάτικων κάστρων καταστρέφεται ολοσχερώς από τον Μανουήλ Β΄ Παλαιολόγο, ο οποίος έφτασε στην περιοχή θέλοντας να διασφαλίσει την τήρηση των δύο νόμων που ο ίδιος είχε θεσπίσει: «λύσις των φρουρίων» και «περί μασχαλισμού». Ο τελευταίος είχε σχέση με τη συνήθεια των ανθρώπων να κόβουν άκρα των θυμάτων τους και να τα κουβαλάνε μαζί τους κρεμασμένα στη μασχάλη τους.

Διαβάστε επίσης Μονή Λαζαριστών: Ο καθολικισμός στη Δ. Θεσσαλονίκη

Μάνη

Λίγα μόλις χρόνια μετά την πρώτη άλωση της Κωνσταντινούπολης, οι Τούρκοι υποδουλώνουν ολόκληρη την Πελοπόννησο (1460), αποφεύγοντας όμως την επίθεση εναντίον της Μάνης αφού γνώριζαν τον ιδιότυπο χαρακτήρα των κατοίκων της. Μάταια έκαναν προσπάθειες συμμαχίας με τους Μανιάτες, οι οποίοι όμως αρνούμενοι κατηγορηματικά, συμμάχησαν με τους Ενετούς. Η μαχητική ψυχή, το θάρρος και η πίστη στην πατρίδα δεν τους επέτρεψαν να παραδώσουν εύκολα τα όπλα, γεγονός που οδήγησε σε πολυετείς πολέμους. Ωστόσο, η συμβολή της Μάνης στον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα του 1821 υπήρξε πρωτοφανής. Η ιστορική μάχη της Βέργας έχει σαν αποτέλεσμα τον αποδεκατισμό του στρατού του Ιμπραήμ και την σθεναρή αντίσταση εκ μέρους των γυναικών του Δυρού ώστε να εμποδίσουν την απόβασή του. Η επανάσταση ξεκινάει και η βοήθεια που προσφέρει η Μάνη σε αυτήν είναι αξιοσημείωτη. Όπλα, πολεμιστές μα πάνω από όλα ψυχή, είναι μερικά μόνο από τα εφόδια που προσέφεραν στον αγώνα. Η σημαία που ύψωσαν οι Μανιάτες ως σύμβολο της δικής τους επανάστασης, απεικόνιζε ένα γαλάζιο σταυρό και έγραφε χαρακτηριστικά επάνω της: Νίκη ή Θάνατος και όχι Ελευθερία, καθώς η τελευταία δεν αφαιρέθηκε ποτέ από αυτούς.

Advertising

Τα έθιμα της Μάνης

Η Μάνη, όπως φάνηκε και στην ιστορική της αναδρομή, είναι ένας τόπος που δεν υποδουλώθηκε ποτέ και δε χρειάστηκε να εγκαταλείψει τα ήθη και τα έθιμα της. Για τον λόγο αυτό η σημασία που αποδίδεται στην παράδοση είναι τεράστια και προκύπτει ως ένας τρόπος σύνδεσης του σήμερα με το ιστορικό παρελθόν. Έθιμα σχετικά με τον γάμο, τον θάνατο, τις ονομαστικές εορτές είναι ένα αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής των κατοίκων της Μάνης, οι οποίοι σε κάθε ευκαιρία εξυμνούν το παρελθόν τους.

Διαβάστε επίσης Μεσαία Κάψη Ευρυτανίας: Στα "μέσα" της Ευρυτανίας

Η Μάνη σήμερα

Στη σημερινή εποχή, η Μάνη διατηρεί τη φυσική ομορφιά, τα γραφικά κτίρια, τους πετρόχτιστους πύργους καθώς και μεγάλο αριθμό αρχαιολογικών χώρων και ιστορικών ναών, γεγονός που προσελκύει μεγάλο αριθμό επισκεπτών τόσο από την Ελλάδα όσο και από το εξωτερικό. Τα σπήλαια του Δυρού, ο Γερολιμένας, η Λάγια και ο Κότρωνας είναι μερικά μόνο από τα αξιοθέατα που οι ταξιδιώτες οφείλουν να επισκεφθούν. Οι 98 παραδοσιακοί οικισμοί που βρίσκονται στην περιοχή διηγούνται με τρόπο μαγικό τις περιπέτειες, τις μάχες, τις αντιξοότητες αλλά και την υπερηφάνεια των ανθρώπων που έζησαν και αγωνίστηκαν για την πατρίδα τους. Ο τόπος και οι κάτοικοι με το ακλόνητο θάρρος και την περίσσεια δύναμη αποτελούν παράδειγμα για όλους τους σύγχρονους Έλληνες.