Η Δήλος, ένα μικρό νησί, που ανήκει στο σύμπλεγμα των Κυκλάδων, αποτελούσε ένα από τα σημαντικότερα θρησκευτικά κέντρα κατά την αρχαιότητα, καθώς σύμφωνα με την μυθολογία εκεί γεννήθηκε ο θεός Απόλλωνας και η θεά Άρτεμις. Βρίσκεται δυτικά της Μυκόνου και διοικητικά υπάγεται στον δήμο Μυκόνου. Σύμφωνα με πρόσφατες απογραφές το νησί έχει πληθυσμό 24 κατοίκους, οι οποίοι κατά βάση ανήκουν στο προσωπικό του αρχαιολογικού χώρου του νησιού. Συχνά με τη χρήση της ονομασίας Δήλες, εννοείται το σύμπλεγμα νησιών της Δήλου και της Ρήνειας ,ερημονήσι στα βορειοδυτικά της Δήλου. Η ονομασία των Κυκλάδων προκύπτει από το γεγονός ότι το νησιωτικό αυτό σύμπλεγμα αναπτύχθηκε σε κυκλικό σχήμα γύρω από το νησί της Δήλου.
Η Μυθολογία
Κατά τη μυθολογία, η Δήλος παρουσιαζόταν ως ένας αόρατος βράχος ο οποίος κινούνταν ακανόνιστα μέσα στη θάλασσα και ονομαζόταν Άδηλος. Ο Δίας έχοντας ερωτευτεί και αφήσει έγκυο τη Λητώ, ζήτησε από τον αδερφό του Ποσειδώνα ένα μέρος ώστε να μπορέσει να ξεκουραστεί και να γεννήσει η Λητώ, την οποία κυνηγούσε οργισμένη η Ήρα, η σύζυγος του Δία. Τότε ο Ποσειδώνας αποφασίζει να αγκυροβολήσει την Άδηλο και να την μετονομάσει σε Δήλο. Έτσι λοιπόν, η Λητώ φτάνοντας εκεί, καταφέρνει να γεννήσει αρχικά την Άρτεμη, θεά του κυνηγιού και της παρθενίας, και λίγες μέρες αργότερα τον Απόλλωνα, θεό του φωτός, των τεχνών και της μαντείας. Εξαιτίας αυτού του μυθολογικού υποβάθρου λοιπόν, το νησί της Δήλου έγινε γνωστό σε ολόκληρο τον κόσμο και, όπως λέγεται, το απολλώνιο φως έκτοτε φωτίζει με τρόπο μοναδικό την περιοχή.
Η Ιστορία του νησιού
Η Δήλος πρωτοκατοικήθηκε, σύμφωνα με αρχαιολογικές έρευνες, περίπου το 2.500 π.Χ. .Μερικούς αιώνες αργότερα, πιο συγκεκριμένα τον 6ο αιώνα π.Χ., μετοίκησαν σε αυτήν οι Μυκηναίοι, που είχαν ήδη αρχίσει να εξαπλώνονται στα νησιά του Αιγαίου και ειδικότερα στις Κυκλάδες. Από εκείνη την περίοδο ξεκινάει η αναγνώριση της Δήλου ως ιερό τόπο, με ανθρώπους από ολόκληρο τον τότε γνωστό κόσμο, να σπεύδουν να λατρέψουν τους θεούς Απόλλωνα και Άρτεμη στο Απολλώνιο Ιερό το οποίο είχε εδραιωθεί ήδη από τους χρόνους συγγραφής των Ομηρικών επών. Κατά την κλασική εποχή, μετά το τέλος των περσικών πολέμων, η Δήλος μετατράπηκε σε έδρα της συμμαχίας των πόλεων-κρατών, η οποία ονομάστηκε Δηλιακή Συμμαχία και μεταφέρθηκε σ’ αυτήν το κοινό ταμείο των πόλεων αυτών. Το 454 π.Χ. όμως, η έδρα αυτή μεταφέρεται στην Αθήνα και μαζί της και το ταμείο με τις εισφορές των συμμάχων. Μερικά μόλις χρόνια αργότερα, τον χειμώνα του 426 π.Χ. και κατά την εξέλιξη του Πελοποννησιακού πολέμου, αποφασίζεται ο εξαγνισμός του νησιού της Δήλου. Για να επιτευχθεί αυτό απαγορεύτηκε ρητά η γέννηση ή η ταφή οποιουδήποτε ανθρώπου πάνω στο νησί, ανοίχτηκαν όλοι οι τάφοι και τα οστά μεταφέρθηκαν σε κάποιο κοντινό νησί και έκτοτε κανένας δεν τάφηκε στη Δήλο. Αποκορύφωση της κάθαρσης αυτής ήταν η απομάκρυνση όλων των κατοίκων από το νησί και η τελική εγκατάστασή τους στο Αδραμύττιο της Μικράς Ασίας.
Η δεύτερη Δηλιακή Συμμαχία πραγματοποιήθηκε μετά το τέλος του Πελοποννησιακού πολέμου και τα χρόνια που ακολούθησαν σημαδεύτηκαν από την ακμή της Δήλου, καθώς οι Μακεδόνες κατάφεραν να την κηρύξουν ανεξάρτητη έως και το 166 π.Χ. οπότε και περιήλθε στα χέρια των Ρωμαίων. Η ρωμαϊκή περίοδος που ακολούθησε χαρακτηρίστηκε από εμπορική άνθιση καθώς το λιμάνι του νησιού κηρύχτηκε ελεύθερο και πλήθος εμπόρων και πλοιοκτητών κατέφταναν εκεί αφού δεν υπήρχε φορολογία και επιπλέον η θέση του νησιού ήταν εξαιρετική ώστε να ευνοήσει την εμπορική δραστηριότητα. Σύμφωνα με υπολογισμούς του πληθυσμού του νησιού κατά τα χρόνια της ακμής, οι κάτοικοι ανέρχονταν στους 30.000. Η Δήλος λόγω του έντονου θρησκευτικού χαρακτήρα που της απέδιδαν, κατόρθωσε να αποφύγει τις λεηλασίες από τους εχθρούς έως το 88 π.Χ., οπότε ο Μιθριδάτης, βασιλιάς του Πόντου, έκανε επιδρομή εναντίον της και την κατέστρεψε. Λίγα χρόνια αργότερα, το 69 π.Χ., έλαβε χώρα και η δεύτερη λεηλασία του νησιού από του πειρατές του Αθηνόδωρου. Από τα γεγονότα αυτά ξεκινάει και η παρακμή του νησιού. Κατά τον 8ο και 9ο αιώνα το νησί δέχεται συνεχείς λεηλασίες από Σλάβους και Σαρακηνούς, με αποτέλεσμα την ολοκληρωτική καταστροφή του.
Η Αρχαιολογική Έρευνα
Η αρχαιολογική έρευνα ξεκίνησε το 1872 και βρίσκεται ακόμη σε εξέλιξη. Οι ανασκαφές αυτές έχουν φέρει στο φως πλήθος αγγείων, ειδωλίων, γλυπτών και επιγραφών που φυλάσσονται και διατηρούνται εντός του μουσείου της Δήλου, καθώς και το Ιερό του Απόλλωνα. Το νησί προστατεύεται από την UNESCO και έχει χαρακτηριστεί ως παγκόσμια πολιτιστική κληρονομιά.
Η Δήλος σήμερα
Το λουσμένο από τον απολλώνιο ήλιο νησί, αποτελεί σε παγκόσμια κλίμακα, τον μεγαλύτερο φυσικό, νησιωτικό αρχαιολογικό χώρο. Καθημερινά λοιπόν καταφθάνει σε αυτόν ένας τεράστιος αριθμός τουριστών, οι οποίοι επιθυμούν να θαυμάσουν τα καλοδιατηρημένα εκθέματα και κτίρια που βρίσκονται πάνω στο νησί. Η πρόσβαση είναι απλή καθώς καραβάκια από Μύκονο, Τήνο και Νάξο κάνουν συνεχώς δρομολόγια με σκοπό να εξυπηρετήσουν τον μεγάλο αριθμό επισκεπτών που επιθυμούν να μεταβούν στο νησί. Η παράδοση εξακολουθεί να υφίσταται, και μέχρι σήμερα κανείς δεν γεννιέται ή πεθαίνει στο ιερό αυτό νησί, το οποίο προσφέρει στους επισκέπτες του μια εμπειρία ζωής. Στο νησί, που όπως λέγεται γεννήθηκε το φως και βαφτίστηκαν οι Κυκλάδες, οφείλουμε να μεταβαίνουμε με σχεδόν θρησκευτική ευλάβεια αν θέλουμε να εγκλιματιστούμε και να αναβιώσουμε το μεγαλείου του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού.
- https://www.delostours.gr/en/mykonos-delos-tours.html
- https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%94%CE%AE%CE%BB%CE%BF%CF%82
- https://www.paraskhnio.gr/dilos-to-iero-nisi-ton-ellinon-mythoi-k/
