Μουσείο Αλή Πασά: Στη Νήσο Ιωαννίνων, στο φιλόξενο χώρο της Μονής Αγ. Παντελεήμονος τον οποίο ο Αλή Πασάς είχε μετατρέψει σε εξοχική κατοικία, πρωτολειτούργησε το 1958 το Μουσείο Πρωεπαναστατικής Περιόδου χάρη στην πρωτοβουλία φωτισμένων Γιαννιωτών. Στον ίδιο χώρο στεγάζεται από τον Μάιο του 2012 το Μουσείο Αλή Πασά και Επαναστατικής Περιόδου που περιλαμβάνει τη σπουδαία συλλογή του Φώτη Ραπακούση.
Στο κυρίως κτίριο εκτίθενται αντικείμενα που έχουν άμεση η έμμεση σχέση με τον Αλή Πασά κατά την περίοδο δράσης του (1788-1822) και στο δεύτερο κτίριο κειμήλια της επαναστατικής περιόδου των Ελλήνων για την αποτίναξη του οθωμανικού ζυγού (19ος αιώνας).
Σε προσθήκες είναι τοποθετημένα μοναδικά ιστορικά κειμήλια, όπως το χρυσό καριοφίλι του Αλή Πασά (1804), το ασημένιο ξιφίδιο του Εθνικού Ευεργέτη Απόστολου Αρσάκη (1813), η αυθεντική στολή της Κυρα Βασιλικής (συζύγου του Αλή Πασά), το περίφημο μακρύ τσιμπούκι του Αλή Πασά, οι κουρτίνες με κεντημένη τη μονογραφή του Σουλτάνου Μαχμούτ Β (1808-1836) και άλλα πολλά.
Τον πανέμορφο περιβάλλοντα χώρο στο Μουσείο Αλή Πασά φυλάσσει ως ακοίμητος φρουρός ο επιβλητικός πλάτανος των 700 ετών, στον ίδιο χώρο βρίσκονται τα σπήλαια που φιλοξένησαν αγιασμένες μορφές, όπως ο ασκητής όσιος Σάββας (15ο αι.) οι αυταδελφοί άγιοι Θεοφάνης και Νεκτάριος οι Αψαράδες, κτήτορες της Μονής Βαρλαάμ των Μετεώρων (15ος -α΄μισό 16ου αιώνα) και πολλοί άλλοι. Στα σπήλαια αυτά βρήκαν καταφύγιο για να σωθούν από τους βομβαρδισμούς της Ιταλικής αεροπορίας οι κάτοικοι της Νήσου το Νοέμβριο του 1940.
Μουσείο Φώτη Ραπακούση
Ο Φώτης Ραπακούσης γεννήθηκε στο Αηδονοχώρι (Οστανίτσα) της Κόνιτσας Ιωαννίνων το 1955. Ο πατέρας του σκοτώθηκε από νάρκη μόλις είχε γεννηθεί, για τούτο φέρει και το όνομα του. Μεγάλωσε σε παιδόπούλεις της Ελλάδος. Στα πρώτα του βήματα δούλεψε σκληρά σε διάφορες χειρωνακτικές εργασίες για να επιβιώσει. Το 1979 παντρεύτηκε την Κωσταντίνα Κούρου και απο το 1980 δραστηριοποιήθηκε στην αρτοποιία με έδρα τα Ιωάννινα. Από εκείνη την εποχή έθεσε ως στόχο ζωής την περισυλλογή , τη διάσωση και τον επαναπατρισμό, κειμηλίων του τόπου του διαθέτοντας προς αυτό μέρος από το περίσσευμα του ιδρώτα της δουλειάς του. Στο δρόμο της αναζήτησης ευτύχησε να γνωρίσει, να συνδεθεί στενά ,μαζί του και εντέλει να επηρεασθεί καθοριστικά από τον σπουδαίο αρχαιολόγο Σωτήρη Δακάρη. Το συλλεκτικό ενδιαφέρον του εστιάστηκε, τελικώς στην ύστερη οθωμανική περίοδο. Ανήκει στην κατηγορία των συλλεκτών, που τη χαρά της απόκτησης κειμηλίων θεωρεί αυτονόητο ότι οφείλει να τη μοιράζεται με όλο τον κόσμο.
Σημαντική στιγμή της ζωής του υπήρξε η γνωριμία με τον λόγιο και Ηπειρολάτρη πρ. Δήμαρχο Ιωαννιτών κ. Τάσο Παπασταύρο. Πρώτος αυτός διέγνωσε την επιθυμία του Φώτη Ραπακούση να εκθέσει τη συλλογή του στο κοινό. Με πρωτοβουλία του Δήμου Ιωαννιτών ιδρύθηκε, το 2000, το μουσείο Φώτη Ραπακούση «Τα όπλα του αγώνα», το οποίο στεγάστηκε στους χώρους του Μεντρεσε (ιερατική μουσουλμανική σχολή) στην ΒΑ ακρόπολη του κάστρου των Ιωαννίνων. Από το 2012 έως και σήμερα μέρος της συλλογής του στεγάζεται στο μουσειακό συγκρότημα της νήσου Ιωαννίνων με την ονομασία Μoυσείο Αλή Πασά και επαναστατικής περιόδου», ενώ στη διάρκεια της γόνιμης συλλεκτικής του διαδρομής οργανώνει πλήθος περιοδικών εκθέσεων την Ελλάδα.
Η μαρτυρία του Φώτη Ραπακούση ότι ο τρόπος με τον οποίο η γιαγιά του, Φωτεινή Πουρίκη, διηγούνταν τα διάφορα γεγονότα αποτέλεσε την αφορμή να να αγαπήσει τον πολιτισμό και την ιστορία της πατρίδας του, δικαιολογεί την έως τώρα δημιουργική πορεία του στον χώρο του συλλεκτισμού. Ο Φώτης Ραπακούσης είναι ο διευθυντής στο Μουσείο Αλή Πασά και Επαναστατικής Περιόδου.
Tο νησάκι στη λίμνη Παμβώτιδα
Το νησί βρίσκεται στο βορειοδυτικό τμήμα της λίμνης πολύ κοντά στον οικισμό Αμφιθέα. Έχει έκταση 200 στρέμματα και μέγιστο υψόμετρο 520 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας ή 59 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της λίμνης. Το μέγιστο μήκος του είναι 800 μέτρα και το πλάτος του 500 μέτρα. Η δυτική του πλευρά είναι βαλτώδης ενώ το υπόλοιπο τμήμα του είναι βραχώδες και δασωμένο στο μεγαλύτερο μέρος του.
Ο οικισμός δημιουργήθηκε τον 17ο αιώνα. Την εποχή του Αλή Πασά το νησί παρήκμασε λόγω της μεγάλης φορολογίας που επιβλήθηκε. Την περίοδο αυτή τα μοναστήρια σχεδόν εγκαταλείφθηκαν. Το 1820 ο Αλή ήρθε σε ρήξη με τον Σουλτάνο Μαχμούτ Β΄ με αποτέλεσμα να σταλεί εναντίον του ο Χουρσίτ Μεχμέτ Πασάς που πολιόρκησε τα Ιωάννινα. Ο Αλή είχε τοποθετήσει στο νησί, φρουρά χιλίων Αλβανών με αποτέλεσμα αυτό να βομβαρδιστεί από τον Χουρσίτ και να υποστεί μεγάλες καταστροφές. Τον Ιανουάριο του 1822 ο Αλή και ενώ πλέον είχε νικηθεί, κατέφυγε στο νησί, στο μοναστήρι του Αγίου Παντελεήμονα, το οποίο είχε μετατρέψει σε εξοχική κατοικία όπου και δολοφονήθηκε το 1822.
https://www.youtube.com/watch?v=w1QKUUsnC50
https://www.youtube.com/watch?v=SizDc-7Kgws
Πηγές:
- newmoney.gr
- mixanitouxronou.gr
- youtube.com
- epirustv1.eu
- museumalipasha.gr
Σύνταξη κειμένου: Μίλτος Γήτας
Επιμέλεια κειμένου: Ελευθερία Σακελλαρίου
