Η κατανόηση του κειμένου βασίζεται τόσο στην αποκωδικοποίηση όσο και στην κατανόηση του προφορικού λόγου. Η φτωχή κατανόηση του κειμένου μπορεί να είναι συνέπεια ελλείμματος σε οποιαδήποτε από αυτές τις δεξιότητες.

Το παρόν άρθρο θα παρουσιάσει τα ευρήματα μίας πρόσφατης έρευνας της Snowling και των συνεργατών της (2019) η οποία διερεύνησε τις αιτίες των δυσκολιών κατανόησης του κειμένου σε παιδιά με δυσλεξία, παιδιά με ΑΓΔ και παιδιά με δυσλεξία και ΑΓΔ. Η έρευνα δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό The Journal of Child Psychology and Psychiatry.

Η έρευνα

• παιδιά με δυσλεξία (21 παιδιά με δυσλεξία) που είχαν ελλείμματα στην αποκωδικοποίηση, αλλά όχι στον προφορικό λόγο
• παιδιά με Αναπτυξιακή Γλωσσική Διαταραχή (ΑΓΔ· 38 παιδιά με ΑΓΔ) των οποίων οι δεξιότητες αποκωδικοποίησης ήταν τυπικές, &
• παιδιά που πληρούσαν τα κριτήρια τόσο για τη διάγνωση της δυσλεξίας όσο και για τη διάγνωση της ΑΓΔ (29 παιδιά με δυσλεξία και ΑΓΔ).

Αποτελέσματα

• Οι ερευνητές βρήκαν ότι και οι τρεις ομάδες είχαν δυσκολίες στην κατανόηση του κειμένου στις ηλικίες 8 και 9 ετών σε σχέση με την ομάδα των τυπικά αναπτυσσόμενων παιδιών (ομάδα ελέγχου, δηλαδή, παιδιά χωρίς γλωσσικές και αναγνωστικές δυσκολίες).
• Οι δυσκολίες στην κατανόηση του κειμένου των παιδιών με δυσλεξία ήταν ήπιες (σε σχέση με την ομάδα ελέγχου).

Οι πιο σοβαρές δυσκολίες κατανόησης του κειμένου εντοπίστηκαν στην ομάδα των παιδιών που πληρούσαν τα κριτήρια της δυσλεξίας και της ΑΓΔ.

• Τα παιδιά που πληρούσαν τα κριτήρια διάγνωσης της ΑΓΔ είχαν επίσης σημαντικές δυσκολίες κατανόησης του κειμένου στην ηλικία των 8 ετών και στην ηλικία των 9 ετών.

Συμπεράσματα

• Η κατανόηση του κειμένου εξαρτάται τόσο από την ικανότητα αποκωδικοποίησης όσο και από την ικανότητα κατανόησης του προφορικού λόγου.

• Η φτωχή κατανόηση του κειμένου στη δυσλεξία είναι αποτέλεσμα φτωχής αποκωδικοποίησης

• Η φτωχή κατανόηση του κειμένου στην ΑΓΔ είναι αποτέλεσμα φτωχών γλωσσικών δεξιοτήτων (δηλαδή, φτωχών δεξιοτήτων του προφορικού λόγου)

• Η δυσλεξία και η ΑΓΔ συχνά συνυπάρχουν και τα παιδιά που έχουν και τις δύο διαταραχές αντιμετωπίζουν σημαντικά προβλήματα κατανόησης του κειμένου, επειδή η φτωχή αποκωδικοποίηση επιδεινώνεται από τις φτωχές γλωσσικές δεξιότητες (του προφορικού λόγου).

Οι ερευνητές επισημαίνουν ότι απαιτούνται διαφορετικές μορφές παρέμβασης για τη φτωχή κατανόηση του κειμένου, ανάλογα με τις αιτίες που κρύβονται πίσω από τις δυσκολίες τους.

Βιβλιογραφία

Lyon, R., Shaywitz, S. E., & Shaywitz, B. A. (2003). A definition of dyslexia. Annals of Dyslexia, 53, 1-14.

Lyon, G. R. (1995). Toward a definition of dyslexia. Annals of Dyslexia, 45, 3‑27.

Ramus, F. (2003). Developmental dyslexia: specific phonological deficit or general sensorimotor dysfunction? Current Opinion in Neurobiology, 13(2), 212-218.

Snowling, M. J., Hayiou-Thomas, M. E., Nash, H. M., & Hulme, C. (2020). Dyslexia and Developmental Language Disorder: comorbid disorders with distinct effects on reading comprehension. Journal of child psychology and psychiatry, and allied disciplines, 61(6), 672–680. https://doi.org/10.1111/jcpp.13140

Snowling, M. J. (2000). Dyslexia (2η έκδ.). Blackwell.