Ο Κώστας Κοτσιώλης είναι εκείνο το παράδειγμα ανθρώπου που αγαπώντας αυτό που κάνει φτάνει στο ύψιστο σημείο αναγνώρισης. Και τη δική του προσφορά στο χώρο της τέχνης και συγκεκριμένα της μουσικής και της κλασσικής κιθάρας την έχουν αναγνωρίσει άπαντες. Για τον Κώστα Κοτσιώλη δεν υπάρχουν “κορυφαίοι”. Μέσα από ένα κράμα ταπεινότητας και μεγαλείου μας δίνει τη δική του οπτική για την τέχνη, τους ανθρώπους και τη μουσική. Εγκάρδια και ζεστά μας βάζει στον κόσμο που οι νότες δεν είναι απλά ήχος αλλά συναίσθημα, τεχνική, αγάπη. Ξεκινούν από το μυαλό και καταλήγουν στα χέρια περνώντας πρώτα από την ψυχή. Κι αυτό το φίλτρο, αυτή η διαδρομή δίνει μαγικά μία νέα εμπειρία στον ακροατή. Μία εμπειρία ζωής.
Κύριε Κοτσιώλη είναι μεγάλη μας τιμή να σας φιλοξενούμε στο Maxmag. Είστε ένας από τους πλέον αναγνωρισμένους και διεθνώς καταξιωμένους κιθαρίστες. Πως ξεκίνησε αυτό το ταξίδι στη μουσική;
Κι εγώ ευχαριστώ που μου προτείνατε αυτήν την συνέντευξη, άλλωστε δεν συνηθίζω να μιλάω πολύ. Τώρα, για το πως ξεκίνησε αυτό το ταξίδι στην μουσική, είναι μια ιστορία από τα 6 μου χρόνια. Μεγάλωσα σε μια φτωχή αλλά πολύ μορφωμένη οικογένεια, που η παιδεία για τα παιδιά της ήταν πρώτη προτεραιότητα. Γι’ αυτό ό,τι έκανα το έκανα από την αρχή με αίσθηση ευθύνης απέναντι στις σπουδές μου και στην οικογένειά μου. Όσο αφορά την αρχή για την διεθνή μου καριέρα ,παρ’ όλο που ήμουν ήδη βραβευμένος σε διεθνείς διαγωνισμούς και γνωστός στην Ελλάδα για τις καλλιτεχνικές μου επιδόσεις , ήρθε μετά την εμφάνισή μου στο τότε μεγαλύτερο φεστιβάλ κιθάρας της Ευρώπης, του Esztergom της Ουγγαρίας. Μετά το ρεσιτάλ μου είχα 27 προσκλήσεις για συναυλίες και ρεσιτάλ σ’ όλο τον κόσμο.
Αναρωτιέμαι αν το ταλέντο και η σκληρή δουλειά αρκούν για να φέρουν έναν φέρελπι κιθαρίστα σε ένα τόσο υψηλό επίπεδο όπως εσείς. Οι συγκυρίες, η τύχη, τα «ναι» και τα «όχι» τι βαρύτητα έχουν στο δρόμο προς την καταξίωση;
Ας ξεκινήσουμε με τον ορισμό της “τύχης” κατά Αριστοτέλη. “Τύχη είναι, όταν η εξαιρετικά σκληρή προετοιμασία συναντά την ευκαιρία!
Το ταλέντο φαίνεται πάντα από πολύ νωρίς. Όταν ένα παιδί τραγουδάει σωστά και με ρυθμό , τότε κατ’ αρχήν έχει ταλέντο. Μπορεί αργότερα να γίνει γιατρός η υδραυλικός η οτιδήποτε άλλο ,όμως θα μπορούσε να γίνει μουσικός. Γνωρίζω ανθρώπους που τους αρέσει πολύ η μουσική και έχουν και κριτήριο για την καλή μουσική, αλλά έχουν άλλη εξειδίκευση. Εγώ θα μπορούσα να είμαι οικονομολόγος , αλλά άφησα προς το τέλος (4ο έτος ) το Πανεπιστήμιο επειδή δεν μπορούσα πλέον να διαβάζω και να δίνω εξετάσεις όταν είχα 50-60 συναυλίες κάθε χρόνο, ήμουν καθηγητής στο Ωδείο Αθηνών και Θεσσαλονίκης , και οργάνωνα στον Βόλο ένα από τα μεγαλύτερα φεστιβάλ κιθάρας του κόσμου. Αυτά που έχουν μεγαλύτερη βαρύτητα στον δρόμο για την καταξίωση είναι τα στοιχεία του χαρακτήρα σου και οι αρχές σου σαν άνθρωπος.!! Τελικά ο άνθρωπος πρέπει να θέλει να κάνει στην ζωή του αυτό που ξέρει καλά να κάνει και του το αναγνωρίζουν!!
Όταν δίνετε κάποια συναυλία ή ρεσιτάλ, τι συναισθήματα σας κατακλύζουν; Νιώθετε την ανάγκη να μοιραστείτε, να συγκινήσετε, να εξωτερικεύσετε κάτι ολόδικό σας μέσα από την κιθάρα;
Προϋπόθεση είναι να είμαι καλά προετοιμασμένος , σε ένα ρεπερτόριο δικής μου επιλογής. Τα έργα που επιλέγω φροντίζω να τα αποδίδω σκεπτόμενος και διαισθανόμενος τους λόγους που οδήγησαν τον συνθέτη να τα γράψει. Η κάθε νότα έχει την σημασία της. Φροντίζω να μην είμαι κουρασμένος για να είμαι απερίσπαστος στην απόδοση που περιμένω να έχω. Ωστόσο υπάρχουν οι παράγοντες της προσωπικής ζωής που παίζουν ρόλο. Σε δύσκολες στιγμές , παίρνω θάρρος από τις δυσκολίες που έπρεπε να υπερβούν οι γονείς μου, η ακόμη και οι αδικίες που έχω διακρίνει τόσο απέναντι μου αλλά και απέναντι σε ανθρώπους που γνωρίζω την πορεία τους, και τότε νιώθω ότι είναι πολύ εύκολο να ξεπεράσω την δυσκολία της στιγμής!!!
Θα ήθελα να μας περιγράψετε τον εαυτό σας ο δάσκαλο, ως καθηγητή. Πως προσεγγίζετε τους νέους μουσικούς; Μπορείτε να διακρίνετε τη λάμψη ενός ταλέντου ή τη δύναμη ενός μαθητή με σθένος για μάθηση; Τι είναι αυτό που τους συμβουλεύετε συχνότερα;
Αυτό που μου ζητάτε τώρα είναι να γράψω βιβλίο!!! Ο κάθε μαθητής είναι και διαφορετική περίπτωση. Εκείνο που έχω σαν βάση για όλους είναι να μπορέσω να επηρεάσω τον χαρακτήρα τους με τις βασικές αρχές της λογικής, της ειλικρίνειας, της αντικειμενικής αλήθειας και της προσωπικής ευθύνης. Όσο για την λάμψη ενός ταλέντου, το πιο βασικό είναι να τιθασεύσω θετικά το “θέλω του” για να ισορροπήσει το σωστό “μπορώ του”. Και όλα αυτά πάντα με διάλογο.
Δεν μου αρέσει η λέξη κορυφαίος! Συνήθως την χρησιμοποιούν οι μέτριοι… Υπάρχουν οι
πραγματικά καλοί… Για να γίνεις αξιόλογος στο εξωτερικό είναι μάλλον πιο εύκολο.Advertising
Γιατί αναγνωρίζεται αντικειμενικά η “αριστεία”
Τι βλέπετε στα μάτια ενός μαθητή σας που διαπρέπει; Είστε από τους δασκάλους που ανοίγουν τους μουσικούς ορίζοντες στους μαθητές; Που τους ωθούν να δοκιμάζουν και να πειραματίζονται;
Τους μουσικούς ορίζοντες δεν είναι δύσκολο να τους ανοίξω. Τους ορίζοντες της ζωής και το πως μπορεί να τους διαβεί αυτό δεν είναι
εύκολο. Τους μαθαίνω να μην είναι σκληροί αλλά να είναι δυνατοί άνθρωποι. Όσο αφορά τον πειραματισμό με βάση την μουσική, αν δεν το
κάνουν μόνοι τους, τους προτρέπω να το κάνουν. Και είναι και πολύ καλοί. Με χαρά μαθαίνω την συνεργασία ενός πρώην μαθητή μου τον
Μιχαηλάγγελο Νιάρχο με τον Γιάννη Καραλή, διπλωματούχο κλασικό κιθαριστή αλλά πολύ γνωστό τραγουδοποιό λαϊκής μουσικής. Η γνώση της κλασικής κιθάρας ερμηνεύει λαϊκά τραγούδια σε κλασικό στυλ.
Έχετε συνεργαστεί στο εξωτερικό με όλους τους κορυφαίους συνθέτες και όλοι ανεξαιρέτως είχαν κάτι πολύ ιδιαίτερο και αληθινό να καταθέσουν για την ερμηνεία που δώσατε στις συνθέσεις τους. Ποιες συνεργασίες έχετε ξεχωρίσει; Ο Leo Brouwer κατέχει μια ξεχωριστή θέση στην καρδιά σας;
Ναι, είναι αλήθεια ότι έχω ασχοληθεί στο διεθνές στερέωμα με τις πρώτες παγκόσμιες εκτελέσεις έργων για σόλο κιθάρα ή κιθάρα με
ορχήστρα. Για όλα τα χρόνια που υπήρχε αυτό το φεστιβάλ το σημαντικότερο στην ιστορία της κιθάρας -φεστιβάλ Λιέγης (Βέλγιο),
ήμουν ο μόνιμος ερμηνευτής. Εκεί ερμήνευσα για πρώτη φορά έργα για κιθάρα και ορχήστρα των Μίκη Θεοδωράκη, Θάνου Μικρούτσικου, Leo Brouwer , κ.α. αλλά και σε άλλα φεστιβάλ έργα των Θόδωρου Αντωνίου, Ernesto Cordero ,Sergiο Assad κ.α.
Τον Leo Brouwer ( που έχω την τιμή να με θεωρεί ως τον εκλεκτότερο ερμηνευτή των έργων του) τον γνώρισα από τότε που ήμουν μαθητής του (1974), και είμαστε και αδελφικοί φίλοι περισσότερο από 40 χρόνια.
Κύριε Κοτσιώλη στα δικά μας, υπάρχουν Έλληνες συνθέτες και μουσικοί με τους οποίους αλληλεπιδράτε; Γιατί έχετε επιλέξει μία άτυπη απουσία από τα εγχώρια; Υπάρχουν κορυφαίοι και στην Ελλάδα ή το εξωτερικό κρατά αυτό το μονοπώλιο;
Δεν έχω επιλέξει την “άτυπη” απουσία από τα εγχώρια. Απλά, ποτέ στην ζωή μου δεν ζήτησα από πουθενά να “παίξω”. Όσες φορές λοιπόν
εμφανίστηκα ήταν μετά από πρόσκληση. Δεν μου αρέσει η λέξη κορυφαίος! Συνήθως την χρησιμοποιούν οι μέτριοι… Υπάρχουν οι
πραγματικά καλοί… Για να γίνεις αξιόλογος στο εξωτερικό είναι μάλλον πιο εύκολο. Γιατί αναγνωρίζεται αντικειμενικά η “αριστεία”.
Σε ηλικία 15 ετών ερμηνεύσατε σε πρώτη εκτέλεση στην Ελλάδα με την Κρατική ορχήστρα Αθηνών ,το concierto de Aranjuez του J.Rodrigo. Σε ηλικία 19 ετών ήσασταν ήδη καθηγητής στο Ωδείο Αθηνών. Ήταν μεγάλο το βάρος αυτής της αναγνώρισης από τόσο μικρή ηλικία; Σας έλειψαν πράγματα από εκείνα τα χρόνια; Πράγματα που έκαναν παιδιά της ηλικίας σας και ήταν εκτός του φάσματος της μουσικής;
Εδώ είχα την “τύχη” του ορισμού του Αριστοτέλη. Με την Κρατική ορχήστρα πρωτόπαιξα το 1972 γιατί είχα βραβευτεί στον σπουδαιότερο διαγωνισμό κιθάρας στην Ισπανία. Όσο για την θέση μου σαν καθηγητής κιθάρας αλλά και ιδρυτής της σχολή κιθάρας στο Ωδείο Αθηνών ο τότε διευθυντής του, ακαδημαϊκός Μενέλαος Παλλάντιος, με επέλεξε λέγοντας ότι επιλέγει “κάτι νέο και αξιόλογο” για να ξεκινήσει σε νέες βάσεις η κιθάρα στο Ωδείο Αθηνών. Θα του είμαι πάντα ευγνώμων. Είμαι δε ευτυχής που θα συνεχίσω την παράδοση στο Ωδείο Αθηνών από το ερχόμενο φθινόπωρο και σαν καθηγητής και στο πανεπιστημιακό επίπεδο σπουδών κιθάρας. Κάτι που έπρεπε να γίνει εδώ και πολλά χρόνια. Δεν αισθάνθηκα ποτέ το βάρος της αναγνώρισης. Ήμουν πάντα ώριμος να ξέρω αν είμαι καλός η όχι. Και ήμουν πάντα ευτυχής επειδή δεν συνέκρινα τον εαυτό μου με άλλους. Έπαιρνα ότι καλύτερο υπάρχει και το έκανα κτήμα μου. Όσο αφορά αν έζησα την ηλικία μου στα νεανικά μου χρόνια, από την στιγμή που ήμουν ευτυχισμένος δεν είχα ανάγκες , και οπότε τις είχα τις ζουσα .
Η μαγεία από τους θεσμούς λείπει, γιατί λείπει η θυσία από αυτούς που θεωρούνται ιδρυτές των θεσμών.
Ποιο ήταν το σημαντικότερο πρόσωπο σε εκείνα τα πρώτα χρόνια της αναγνώρισης; Υπήρξε κάποιος που έλαβε άτυπα το ρόλο του μέντορα;
Ναι, είχα μέντορα τον πατέρα μου. Πολύ δυνατός άνθρωπος! Όταν τον ρωτούσα γιατί παίρνει θέση πάντα απέναντί μου, μου έλεγε ότι η κοινωνία είναι πολλές φορές άδικη και ότι θα είναι καλύτερα να μαθαίνεις την αδικία από ανθρώπους που σε αγαπάνε. Αντιμετωπίζεις ψύχραιμα εκείνους που σε αδικούν.
Έχετε δημιουργήσει καλλιτεχνικούς θεσμούς, κάτι που σας έχει αναγνωρίσει και ο ίδιος ο Sergio- OdairAssad. Ποιο είναι το όραμά σας; Τι δεν έχουμε, τι χρειάζεται οργάνωση και από πού λείπει η μαγεία στους θεσμούς;
Η μαγεία από τους θεσμούς λείπει, γιατί λείπει η θυσία από αυτούς που θεωρούνται ιδρυτές των θεσμών. Και οι θεσμοί γίνονται θεσμοί
επειδή έχουν γράψει ιστορία… πολύχρονη, με έργο. Και μένουν θεσμοί επειδή υπάρχουν και μετά από εσένα. Επειδή εκτιμήθηκαν…
Η μουσική είναι ένας ζωντανός οργανισμός που εξελίσσεται. Πόσο έχει αλλάξει η τεχνική στην κιθάρα τις τελευταίες δεκαετίες; Βλέπετε θετικές εξελίξεις, στασιμότητα ή πισωγυρίσματα;
Η κιθάρα με την σημερινή της μορφή είναι ένα νέο όργανο Και σαν νέο εξελίσσεται και στις συνθέσεις νέων έργων αλλά και στις τεχνικές
δυνατότητες των ερμηνευτών. Βέβαια τα τελευταία 20 χρόνια διακρίνω μια πληθώρα νέων κιθαριστών που πλησιάζουν “τεχνικά” τους υπάρχοντες “παλιούς”, αλλά λείπει ως επί το πλείστο η καινούργια άποψη!!! Μοιραίο !!! Ο χρόνος θα δείξει… Πάντα θα πιστεύω στις αξίες και στην πρόοδο.
Δυστυχώς στην Ελλάδα, η μουσική που διδάσκεται στα σχολεία είναι καθ’ όλα ανεπαρκής και με όρους που δε συνάδουν με τη σημαντικότητά της στην εκπαίδευση των παιδιών. Ποια θα ήταν η δική σας παρέμβαση στην εισαγωγή της εκπαίδευσης στη μουσική; Πιστεύετε πως υπάρχει φως για αλλαγή κύριε Κοτσιώλη;
Η φράση “καθ’ όλα ανεπαρκής” μου θυμίζει την λέξη κορυφαίο. Υπάρχουν δάσκαλοι που τιμούν το ψωμί τους με κάθε δυσκολία
και αυτοί είναι λίγοι ( όπως πάντα το καλό είναι λίγο), και υπάρχουν κι εκείνοι που αδίκως υπάρχουν. Από τότε που ήμουν μαθητής, μπολιάστηκα με την άποψη ότι μεταξύ μαθητή και καθηγητή το δίκιο είναι με τον καθηγητή!!! Πάντοτε προτρέπω τους μαθητές να ψάχνουν, να ρωτάνε , να ερευνούν, ακόμη και να αμφισβητούν τον καθηγητή τους όταν έχουν αμφιβολίες αλλά να παίρνουν απαντήσεις. Αυτό είναι μια αρχή που στήριξα από την πρώτη στιγμή που έγινα δάσκαλος. Και ήταν ο βασικός λόγος που ίδρυσα το 1978 το Διεθνές Φεστιβάλ Κιθάρας Βόλου www.volosinternationalguitarfestival.com που από φέτος θα γίνεται στο Ωδείο Αθηνών. Οι αρχές μου αυτές αναφέρονται για όλη την παιδεία σε οποιοδήποτε επίπεδο αναφερόμαστε. Και η έρευνα ποτέ δεν σταματά… Και
ο άνθρωπος που ερευνά γίνεται καλός άνθρωπος. Στην έρευνα δεν χωράει κακός εγωισμός…
Θα ήθελα να μοιραστείτε μαζί μας εκείνες τις συνθέσεις που αγαπάτε να παίζετε. Όταν η κιθάρα σας καλεί να την κρατήσετε, τι μελωδίες επιλέγετε να παίξετε για εσάς; Έχετε κάποια αγαπημένη;
Υπάρχουν στο youtube (και τα περισσότερα live) πολλά κομμάτια που έχω παίξει σε ρεσιτάλ μου. Όλα τα αγαπάω. Γενικά αγαπάω τον καλό
άνθρωπο.
Επισκεφτείτε την προσωπική ιστοσελίδα του Κώστα Κοτσιώλη https://www.costascotsiolis.com/
Από το ερχόμενο φθινόπωρο η ακαδημαϊκή παράδοση συνεχίζεται με τον Κώστα Κοτσιώλη στο Ωδείο Αθηνών https://www.athensconservatoire.gr/
Απολαύστε τον Κώστα Κοτσιώλη σε μερικές από τις εξαιρετικές ερμηνείες του:
