Ο Τάσος Ανδριώτης κατάγεται από την Σπάρτη Λακωνίας αι ασχολείται με το θέατρο σκιών από μικρή ηλικία, απ ‘ όταν ήταν μόλις έξι ετών!
Ο Τάσος Ανδριώτης έχει συμμετάσχει σε σημαντικά φεστιβάλ, όπως το Διεθνές Φεστιβάλ Θεάτρου Σκιών στο δήμο Πάτρας, την εβδομάδα Καραγκιόζη στο θέατρο Μάνθου Αθηναίου, στο Διαγωνιστικό Φεστιβάλ Θεάτρου Σκιών στο θέατρο Απόλλων και πολλά ακόμη, ενώ έχει βραβευτεί για το έργο του.
Τα αφιερώματα του μαγεύουν και ανασύρουν αναμνήσεις από τα χρόνια τα παλλιά. Σε αυτά ο Τάσος Ανδριώτης παρουσιάζει το παραδοσιακό, παλαιό θέατρο Σκιών.
Ο Τάσος Ανδριώτης έχει συνεργαστεί με σημαντικά ονόματα του Θεάτρου Σκιών, όπως ο Γιάνναρος, Σπυρόπουλος, Κώσταρος και πολλούς ακόμη.
Ο Τάσος Ανδριώτης έχει μελετήσει σε βάθος της ιστορία του θεάτρου Σκιών και τις παραδοσιακές τεχνικές όπως την τέχνη κατασκευής φιγούρων.
Συνεργάζεται με συλλόγους, σχολεία και δήμους όλης της Ελλάδας και παρουσιάζει κωμωδίες, έργα του 1821, σατιρικά, κοινωνικά και κάθε είδους.
Ασχολείται επίσης με την μουσική και παίζει διάφορα όργανα.
Ας τον γνωρίσουμε!
Επιμέλεια συνέντευξης: Δήμητρα Αναστασοπούλου Ζαχαράκη
-Τάσο καλώς ήρθες στο MaxMag. Μίλησε μας για εσένα. Πως προέκυψε η ενασχόληση με το θέατρο Σκιών;
Καλώς σας βρήκα! Παιδάκι 5-6 χρονών πρωτοείδα παραστάσεις στην κρατική τηλεόραση, τότε που έβαζε παραστάσεις του Σπαθάρη, με μάγεψε το θέαμα με τις σκιές, το πώς κινούνταν, το πώς εκφραζόντουσαν και όλο το μυστήριο ήταν πώς γίνεται ο χειρισμός. Ο θεατής έχει την εντύπωση ότι κινούνται με σχοινιά αλλά στην πραγματικότητα κινούνται με μεταλλικές λαβές. Να τονίσω ότι εκείνες τις παραστάσεις που πρωτοείδα ήταν με ασπρόμαυρες φιγούρες παλαιού τύπου και αυτό με τράβηξε περισσότερο γιατί στην ουσία αυτές είναι πραγματικές σκιές. Ξεκίνησα να κάνω παραστάσεις στο σπίτι φτιάχνοντας αυτοσχέδιους μπερντέδες και φιγούρες και ότι θυμόμουνα απ’ αυτά που έβλεπα, τα έπαιζα σε φίλους και συγγενείς. Είπα από νωρίς αυτό το επάγγελμα θα ακολουθήσω. Οι συγγενείς και οι φίλοι δεν το έπαιρναν και πολύ σοβαρά όμως όταν τους το έλεγα, εμένα με είχε κυριεύσει αυτή η τέχνη γιατί συνδυάζει θέατρο, ζωγραφική, μουσική και άλλα πράγματα μαζί.
-Πως έλαβες το χρίσμα του καραγκιοζοπαίχτη; Πόσο δύσκολη είναι η τέχνη του Καραγκιόζη;
-Όταν ήμουν 11 χρονών είχα γνωριστεί με τον πατρινό καραγκιοζοπαίχτη Γιάνναρο ο οποίος πίστεψε τόσο πολύ σε μένα που πρότεινε να παίξω στο φεστιβάλ “Εβδομάδα Καραγκιόζη”
όπου διοργάνωνε ο καραγκιοζοπαίχτης Μάνθος Αθηναίος στο θερινό θέατρο που είχε στη Νέα Σμύρνη. Εκεί έκανα την πρώτη μου δημόσια παράσταση σε ηλικία 12 ετών.
Πολύ καλές κριτικές από το κοινό και από τον ίδιο τον Γιάνναρο και τον Μάνθο τον Αθηναίο, έτσι βρήκα κουράγιο και συνεχίζω μέχρι σήμερα!
Για το πόσο δύσκολη είναι η τέχνη του Καραγκιόζη έχω να πω τα εξής: Ο καραγκιοζοπαίχτης είναι άνθρωπος-θίασος μόνος του! Είναι ηθοποιός, σκηνοθέτης, συγγραφέας πολλές φορές, ζωγράφος και μουσικός.
Χρειάζεται ταλέντο στην αλλαξοφωνία και στον τρόπο που μιμείσαι κάθε χαρακτήρα.
Στο θέατρο σκιών υπάρχουν πάρα πολλοί χαρακτήρες με διαφορετικές ντοπιολαλιές. Θέλει επίσης καλό μνημονικό και ταλέντο στον αυτοσχεδιασμό.
Πολλές φορές η ροή του έργου αλλάζει ανάλογα με τη διάθεση του καραγκιοζοπαίχτη.
Είναι μεγάλη ευθύνη το να ψυχαγωγείς τον κόσμο και πρέπει να είσαι σωστός στη δουλειά σου. Και αυτή η δουλεία που έχει να κάνει σε μεγάλο βαθμό με μικρά παιδιά, θέλει προσοχή σε αυτά που λες γιατί τα απορροφούν όλα.
Συμβάλλεις στη διαπαιδαγώγησή τους.
Θέλει να ξέρεις επίσης κάποια πράγματα από ζωγραφική γιατί οι περισσότεροι φτιάχνουμε μόνοι μας τις φιγούρες και τα σκηνικά στο στυλ που μας ταιριάζει.
Μια παράσταση απαιτεί μεγάλη προετοιμασία.
-Έχεις συνεργαστεί με σπουδαία ονόματα του χώρου. Πως ήταν η εμπειρία; Ξεχωρίζεις κάποια συνεργασία;
Ξεχωρίζω τον Γιάνναρο ο οποίος ήταν από τους τελευταίους της πατρινής σχολής του Καραγκιόζη που λέμε. Στην Πάτρα ελληνοποίθηκε ο Καραγκιόζης και έχει παράδοση χρόνων από καλλιτέχνες του είδους εκεί. Είχα τη χαρά να τον βοηθήσω σε πολλές παραστάσεις του μα και αυτός σε δικές μου. Για μένα ήταν από τους σπουδαιότερους και αυθεντικότερους καλλιτέχνες του είδους καθώς είχε τεράστιο ρεπερτόριο έργων μα και ταλέντο στον αυτοσχεδιασμό, πράγμα σημαντικό για τη δουλειά μας γιατί δεν υπάρχουν κείμενα την ώρα που παίζουμε. Ο Γιάνναρος είχε το χάρισμα λοιπόν και να σε καθηλώνει με έργα δραματικά, έργα που σήμερα δυστυχώς δεν παίζονται. Είχα τη χαρά να κρατήσω αυτή τη φιλία χρόνια μέχρι που έφυγε από τη ζωή αλλά μέχρι και στα τελευταία του έπαιζε.
-Έχεις συμμετάσχει σε πολλά φεστιβάλ. Ποια ήταν η πιο συγκινητική στιγμή;
Οι συγκινήσεις πολλές. Ειδικά όταν έχεις τον κόσμο να σου λέει “με γύρισες χρόνια πίσω” δηλαδή όταν οι ίδιοι θυμούνται που μεγάλωσαν με Καραγκιόζη. Κάτι που μου’ χει μείνει χαραγμένο είναι όταν 15 ετών είχα συμμετάσχει στο διαγωνιστικό φεστιβάλ θεάτρου σκιών στην Πάτρα όπου και βραβεύτηκα. Πίσω απ’ τη σκηνή είχα βοηθό το Γιάνναρο. Για μένα ήταν πολύ συγκινητικό γιατί η μία γενιά συναντάει την άλλη. Επειδή υπάρχουν και ας το πούμε “βεντέτες” στο χώρο μας, ειδικά εκείνη την εποχή ήταν δύσκολο κάποιος φτασμένος να βοηθήσει κάποιον νεότερο. Για μένα ήταν πολύ σημαντικό. Άλλη μια συγκινητική στιγμή ήταν όταν ήμουν 12 ετών και έπαιζα στο Λόφο του Στρέφη, όταν με πλησίασε ο πειραιώτης καραγκιοζοπαίχτης Βάγγος Κορφιάτης και μου είπε “Μπράβο παιδί μου, πολύ καλός!”
Πηγή εικόνας: προσωπικό αρχείο Τάσος Ανδριώτης
-Αγαπάς οτιδήποτε έχει να κάνει με την παράδοση; Πως “παντρεύεται” η παραδοσιακή τέχνη του τότε με το σήμερα;
Αγαπώ πολύ το δημοτικό και το ρεμπέτικο τραγούδι με το οποίο και ασχολούμαι. Για την τέχνη του Καραγκιόζη, θα προτιμούσα τον όρο “λαϊκή τέχνη” γιατί αν μείνει στο παραδοσιακό στοιχείο, μετά δεν έχει τίποτα καινούριο να πει και καταντάει μουσειακό είδος. Ας μην ξεχνάμε ότι ο Καραγκιόζης πάντα υπήρξε επίκαιρος σατιρίζοντας τα γεγονότα της κάθε εποχής γιατί αυτό απαιτεί και το κοινό. Μπορεί δηλαδή να σε μεταφέρει σε μια άλλη εποχή με το που ανάβουν τα φώτα του μπερντέ μα πάντα αγγίζει τη νότα της καθημερινότητας και τα κακώς κείμενα. Με τις πρώτες παραστάσεις Καραγκιόζη στην Ελλάδα, ο λαός έβγαζε το άχτι του απέναντι στην άδικη εξουσία, έτσι γίνεται και σήμερα. Το κακό είναι ότι στις μέρες μας χάνει κάπως τη λαϊκότητά του, τα έργα εκμοντερνίζονται, άλλα έργα γίνονται “μπεμπέ” χωρίς να έχουν να πουν κάτι στους μεγαλύτερους, πράγμα που αποφεύγω. Οι φιγούρες πολλές φορές τυπώνονται, χάνεται το χειροποίητο κι έτσι τα νέα παιδιά μαθαίνουν αυτό τον καινούριο τύπο του θεάτρου σκιών. Αυτός ο Καραγκιόζης που ξέραμε δυστυχώς σήμερα λείπει και αυτό προσπαθώ να αναβιώσω εγώ προσωπικά με αυτά που έχω μάθει από παλαιότερους και με τη δική μου αντίληψη. Να είναι θέατρο για όλη την οικογένεια και όχι αποκλειστικά για παιδιά.
Πηγή εικόνας: προσωπικό αρχείο Τάσος Ανδριώτης
-Ο κόσμος στηρίζει τις παραστάσεις και τα αφιερώματα σου; Πως υποδέχεται το έργο σου;
Ο κόσμος αγαπάει πολύ τον Καραγκιόζη. Στις παραστάσεις μου έχω εισπράξει τα πιο δυνατά συναισθήματα. Είναι ευχάριστο το να προσφέρεις χαρά σε μικρούς και μεγάλους. Δια μαγείας ξεχνούν όλα τα προβλήματά τους και γελάνε ξέγνοιαστοι. Όπου κι αν έχω παίξει έχω εισπράξει θερμά λόγια από τον κόσμο που μου δίνουν τη δύναμη να συνεχίζω παρ’ όλο που έχουν αλλάξει οι εποχές, ο κόσμος εξακολουθεί και στηρίζει τον Καραγκιόζη γιατί είναι ένα θέαμα ποιοτικό, διδακτικό για όλες τις ηλικίες. Πολλές φορές έρχονται να δουν αν πραγματικά κάνω εγώ όλες τις φωνές. Μιλάμε για έργα που έχουν 15 και βάλε διαφορετικούς χαρακτήρες. Τα παιδιά ειδικά ξετρελαίνονται. Μόλις στήνω τη σκηνή σχεδόν πάντα έρχονται ανυπόμονα και με ρωτούν τι ώρα θα αρχίσω, αν θα βγάλω το Μορφονιό και άλλους χαρακτήρες. Μου κάνει εντύπωση γιατί παιδιά από 5 χρονών γνωρίζουν χαρακτήρες και ατάκες, πράγμα που σημαίνει ότι ο Καραγκιόζης αντέχει στις μέρες μας παρ’ όλη την πληθώρα θεαμάτων και τεχνολογίας. Πριν αρχίσω όλα τα παιδιά φωνάζουν ρυθμικά ΚΑ-ΡΑ-ΓΚΙΟ-ΖΗΣ και χτυπούν παλαμάκια. Πράγμα που σε εμψυχώνει και ανυπομονείς κι εσύ να αρχίσεις!
-Αν δεν είχες ακολουθήσει την εν λόγω καριέρα, τι δουλειά θα έκανες;
Πραγματικά μου είναι δύσκολο να διαλέξω κάτι άλλο, πιστεύω αυτό μου ταιριάζει καλύτερα αφού από παιδάκι είχα πει αυτό θα κάνω όλη μου τη ζωή. Δε μπορώ να φανταστώ τον εαυτό μου να κάνω κάτι άλλο. Με καλύπτει πολύ αυτή η δουλειά γιατί συνδυάζει όπως είπα παραπάνω πολλές τέχνες μαζί. Ας μείνουμε ρομαντικοί κι ας έχουν αλλάξει οι συνθήκες.
-Ο Καραγκιόζης απευθύνεται περισσότερο σε παιδιά ή σε μεγάλους; Προσαρμόζεις τα μηνύματα που επιθυμείς να περάσεις;
Στις μέρες μας, όπως προείπα, στρέφεται στο παιδικό κοινό και γι’ αυτό ευθύνονται οι καραγκιοζοπαίχτες που έχουν περάσει τον Καραγκιόζη έτσι για βιοποριστικούς λόγους, αψηφώντας τα χνάρια των παλιότερων. Ο Καραγκιόζης είχε ρεπερτόριο με έργα κυρίως για ενήλικες. Έργα ιστορικά, αντιστασιακά, βυζαντινά. Φανταστείτε πολύς κόσμος μάθαινε ιστορία μέσω του Καραγκιόζη. Ειδικότερα τα λαϊκά στρώματα. Ήταν και από τα λίγα μέσα ψυχαγωγίας τότε και πηγή πληροφόρησης. Πάντα περνάς μηνύματα μέσω του Καραγκιόζη για θέματα που θίγουν την καθημερινότητα όπως φτώχεια, αδικία, απληστία, μαθαίνει τα παιδιά να έχουν οικολογική συνείδηση, μηνύματα για την ειρήνη, την αγάπη, τον σεβασμό, πάντα με το πνεύμα του Καραγκιόζη και έτσι τους μένει πιο εύκολα. Είπαμε ο Καραγκιόζης είναι και διδακτικό μέσον!
Πηγή εικόνας: προσωπικό αρχείο Τάσος Ανδριώτης
-Ποιο έργο ή αφιέρωμα είναι το αγαπημένο σου και γιατί;
Αγαπάω πολλά έργα του Καραγκιόζη, μα σε αυτό που έχω ιδιαίτερη επιτυχία είναι “Τα εντάλματα του Καραγκιόζη” γιατί αυτό το έργο πάντα παραμένει επίκαιρο το πώς μπορεί ένας φτωχός θυμόσοφος να ξεγελάσει την άδικη εξουσία ενός τόπου.
-Ο κόσμος αγαπάει τον Καραγκιόζη και θα συνεχίσει να τον στηρίζει ή βαθμιαία θα εξασθενίσει η παρουσία του;
Πιστεύω ότι δε θα χαθεί γιατί βγαίνουν πολλά νέα παιδιά που ασχολούνται και ψάχνονται. Έχω πετύχει πολλούς νεαρούς καραγκιοζοπαίχτες σε μέρη όπου έχω παίξει και με χαροποιεί πολύ.
-Τι ρόλο διαδραμάτισε η μελέτη στις τεχνικές και συλλήβδην στο έργο σου; Μίλησε μας λίγο για την ιστορία του Καραγκιόζη.
Να σημειώσουμε ότι ο Καραγκιόζης μαθαίνεται κυρίως στην πράξη. Δυστυχώς δεν υπάρχει σχολή για να μάθει κάποιος και ο μόνος τρόπος για να ανακαλύψει “μυστικά” της τέχνης είναι να παρακολουθήσει πως δουλεύει ένας καραγκιοζοπαίχτης. Υπάρχουν πάρα πολλά βιβλία για το αντικείμενο αλλά ουσιαστικά κανείς δεν ξέρει την καταγωγή του Καραγκιόζη. Υπάρχουν πολλές θεωρίες από αστικούς μύθους και λίγες γραπτές αναφορές. Η πρώτη γραπτή διαφήμιση για παράσταση Καραγκιόζη στην Ελλάδα υπάρχει στην εφημερίδα “Ταχύπτερος Φήμη” το 1841 που αναφέρει παράσταση Καραγκιόζη στο Ναύπλιο. Αυτό που ξέρουμε σίγουρα είναι ότι σα θέαμα στη χώρα μας παιζόταν με οθωμανικά στοιχεία, με έργα που απλά διασκεύαζαν στα ελληνικά. Αυτός που ελληνοποίησε τον Καραγκιόζη, αφαιρώντας τα οθωμανικά στοιχεία και πρόσθεσε νέους χαρακτήρες και έργα με ελληνικά ήθη και έθιμα ήταν ο Δημήτρης Σαρδούνης, γνωστός ως Μίμαρος από την Πάτρα. Μιλάμε για τέλη του 1800.
Πηγή εικόνας: προσωπικό αρχείο Τάσος Ανδριώτης
-Ποια είναι τα άμεσα και μακροπρόθεσμα σχέδια σου;
Αυτό το καιρό κάνω περιοδεία στη Λακωνία απ΄ όπου κατάγομαι. Στο πρόγραμμα είναι να γίνουν κάποιες παραστάσεις στην Αμερική.
-Τι θα συμβούλευες τους νέους που θα ήθελαν να ακολουθήσουν τον δρόμο σου;
Ότι θέλει πάρα πολύ αγάπη και αφοσίωση. Εφόσον δεν υπάρχουν πλέον οι παλιότεροι που πρόλαβα που έπαιζαν κατά τη γνώμη μου σωστό Καραγκιόζη, θα πρέπει να ανατρέξουν σε σύγχρονους καταξιωμένους, βιβλία, παραστάσεις στο youtube όπου έχουν ανέβει κάμποσες παραστάσεις παλαιότερων. Επίσης θα πρέπει να αποκτήσουν δικό τους χαρακτήρα στο παίξιμο πράγμα το οποίο γίνεται όταν το δουλέψεις με τον εαυτό σου. Αυτό το λέω γιατί υπάρχουν πολλοί που λέμε στον χώρο μας “μαγνητόφωνα” οι οποίοι παίζουν αυτολεξή τις παραστάσεις
των παλιότερων χωρίς δικά τους στοιχεία. Έτσι δυστυχώς δεν εξελίσσεται.
-Σε ευχαριστώ πολύ για την όμορφη κουβέντα μας. Καλή επιτυχία στα επόμενα βήματα.
Και εγώ σας ευχαριστώ που προβάλλετε μέσω του περιοδικού σας αυτή την τέχνη και εύχομαι καλή επιτυχία σε αυτό που κάνετε.
Περισσότερα για τον Τάσο Ανδριώτη εδώ.
