Το Ελληνικό Θέατρο του 19ου αιώνα (Α’ ΜΕΡΟΣ)

Πριν από την Επανάσταση (1800-1820)

Η ανάπτυξη του θεάτρου κατά τον 19^ο αι. εντοπίζεται κυρίως στο φαναριώτικο χώρο των Παραδουνάβιων ηγεμονιών, ενώ η Οδησσός με την ελληνική παροικία και ως τόπος ίδρυσης της Φιλικής Εταιρείας μεταμορφώνεται σε θεατρική σκηνή, όπου ανεβαίνουν έργα επαναστατικού ύφους και περιεχομένου. Η δομνίτσα Ραλλού Καρατζά ιδρύει ελληνικό θίασο στο Βουκουρέστι. Στις παροικίες διδάσκονται και οι πρώτοι Έλληνες ηθοποιοί, Κωνσταντίνος Κυριακός-Αριστίας και Θεόδωρος Αλκαίος. Επίσης εκπαιδεύονται και οι πρώτες γυναίκες ηθοποιοί. Το θέατρο λειτουργούσε, τότε, ως ένα κέντρο παιδευτικό αλλά και ως πυρήνας επώασης και διάχυσης ιδεών αφύπνισης του γένους.

Στην πολιτισμικά υποανάπτυκτη Ελλάδα, όπου η οθωμανική κατοχή έχει αποσυνθέσει πολυεπίπεδα την υπόσταση του Έλληνα, υπάρχουν μεμονωμένες προσπάθειες λογίων, ακόμα και Ελλήνων του εξωτερικού που καταβάλουν αξιέπαινες προσπάθειες προς αυτή την κατεύθυνση. Στην πραγματικότητα όμως, το θέατρο παρουσιάζεται αποδυναμωμένο στη περίοδο της Τουρκοκρατίας. Ο Καραγκιόζης από τα μέσα του 19^ου αι. δηλώνεται εξελληνισμένος, αποποιούμενος  τα στοιχεία χυδαιότητας που εμφάνιζε στις τουρκικές παραστάσεις. Ενδεικτικά, η πρώτη παράσταση αυτού του είδους από Έλληνα καραγκιοζοπαίχτη πραγματοποιήθηκε το 1852 από τον επαγγελματία Μπάρμπα-Γιάννη Μπράχαλη. Σταδιακά υιοθέτησαν τον ελληνικό «Καραγκιόζη», όπως τον γνωρίζουμε στις μέρες μας με πλοκή ελληνική και με Έλληνες τους περισσότερους ήρωες.

Σημειώνεται δε ότι στα Επτάνησα, όταν δεν βρίσκονταν υπό τον οθωμανικό ζυγό, εντοπίζεται η αφετηρία των «ομιλιών», μορφών λαϊκού θεάτρου που λάμβαναν χώρα κατά την περίοδο του καρναβαλιού, ενώ το 1720 η Κέρκυρα αποκτά το δικό της θέατρο, το Σαν Τζιάκομο, όπου αρχίζουν ήδη από το 1733 να ανεβαίνουν ιταλικές όπερες. Αλλά και η θεατρική παράδοση της Κρήτης ασκεί μεγάλη επιρροή και σε συγκεκριμένες περιοχές του Αιγαίου Πελάγους, ώστε, κάλλιστα, να θεωρείται ότι οι ρίζες του νεοελληνικού θεάτρου μπορούν να εντοπιστούν στη βενετοκρατούμενη Κρήτη και στην Ιταλία του 16^ου αι.

Κατά τη διάρκεια της περιόδου αυτής δίνονται παραστάσεις έργων μεταφρασμένων αλλά και πρωτότυπων που προέρχονται από το φαναριώτικο κύκλο και από τα Επτάνησα, όπως τραγωδίες με αντιτυραννικές αιχμές, αλλά και κωμωδίες που στηλιτεύουν την επικαιρότητα και τα ήθη της εποχής.

Advertisements

Παρόλα αυτά, μετά την επανάσταση του 1821, πραγματοποιήθηκαν πολλές «θεατρικές προσπάθειες» σε ελληνικά νησιά, όπως η Τήνος, η Σαντορίνη και η Σύρος.

συνεχίζεται

ΠΗΓΕΣ:

-https://dspace.uowm.gr

-https://docplayer.gr

-https://repository.kallipos.gr