Πάντα πίστευα ότι τα καλύτερα μυστικά βρίσκονται σε απόσταση αναπνοής από εκεί που ζεις. Μια τέτοια περίπτωση είναι και το σημερινό μας άρθρο, θέμα του οποίου είναι ο Δήμος Σαρωνικού. Μια περιήγηση στην γη που γέννησε τους κούρους, στην συνοικία με τα βυζαντινά εκκλησάκια και τους μεσαιωνικούς πύργους, στην γη με τους αρχαιότερους αμπελώνες και ελαιώνες της αττικής γης. Το κοινό όλων αυτών των αγνώστων προορισμών είναι ότι ανήκουν στον πανέμορφο αυτό δήμο, που σήμερα θα προσπαθήσουμε να γνωρίσουμε.
Αφετηρία για την περιήγηση μας τα Καλύβια Θορικού όπου όλοι τα γνωρίζουν για τις παραδοσιακές τους ταβέρνες αλλά σχεδόν κανένας δεν γνωρίζει, ότι δυο χιλιόμετρα από την πόλη υπάρχει ο αρχαιολογικός χώρος των εννέα πύργων. Εννέα πύργοι ήταν μια από τις παλαιές ονομασίες της περιοχής και οφείλονταν ότι στην περιοχή υπήρχαν εννιά αδέρφια, που ο καθένας είχε την δική του εκκλησία και τον δικό του πύργο. Την περίοδο του Βυζαντίου άκμασε ένας μεσαιωνικός οικισμός. Το τοπίο της περιοχής με τις αιωνόβιες ελιές και τα κυπαρίσσια σε παραπέμπει στην Τοσκάνη. Η πορεία στο χώρο είναι σχεδόν μαγική για τις αισθήσεις και αποτελεί έναν σημαντικό για την Ελλάδα βυζαντινό πυρήνα από μνημεία που βρίσκονται διάσπαρτα καθώς περπατάς. Το σημαντικότερο όλων είναι ο ναός της Παναγίας της Μεσοσπορίτισσας. Η κατασκευή πιθανολογείτε ότι πραγματοποιήθηκε τον 11ο αιώνα και έφτασε στην σημερινή του μορφή με προσθήκες τον 18ο αιώνα. Στη σημερινή μορφή του ο ναός είναι ένας μονόχωρος τρουλλαίος συνεπτυγμένος σταυροειδής ναός με νάρθηκα και βόρεια προσθήκη παρεκκλησίου, συνολικών διαστάσεων 7.20 x 10.20 μ. περίπου. Η μορφή αυτή έχει προκύψει σε δύο οικοδομικές φάσεις. Ο τρούλος της είναι ξεχωριστός. Η Παναγία Μεσοσπορίτισσα πανηγυρίζει την ημέρα των Εισοδίων της Θεοτόκου, στις 21 Νοεμβρίου με πανηγυρικό εσπερινό και Θεία Λειτουργία.
Σε πάρα πολύ κοντινή απόσταση βρίσκεται ο πολύ όμορφος ναός του Αγίου Πέτρου. Η κατασκευή του έγινε στα τέλη του 12ου αιώνα και σταυροειδής εγγεγραμμένος βυζαντινός ναός, με τρούλο και νάρθηκα. Οι τοιχογραφίες του είναι μοναδικές και ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει η προσωπογραφία του επισκόπου Αθηνών Μιχαήλ Χωνιάτη που υπάρχει στο ιερό. Πριν φύγετε από την περιοχή θα πρέπει να μην ξεχάσετε να επισκεφτείτε και τον πανέμορφο ναό των Ταξιάρχων, όπου εδώ θα δείτε πολλά στοιχεία από αρχαίο ναό που προϋπήρχε στην ίδια θέση να έχουν ενσωματωθεί στον ναό. Βρίσκεται μέσα σε ένα ευρύχωρο περίβολο με περιτοίχιση και κάποια βοηθητικά κτίσματα όπου εικάζεται ότι πέρασε ένα βράδυ ο Λόρδος Βύρων. Τα κλειδιά για την επίσκεψη των ναών βρίσκονται στο ναό της Ευαγγελιστρίας στην ενορία των οποίων ανήκουν, αλλιώς κάθε τρίτη οι ναοί είναι επισκέψιμοι με διαδοχικό ωράριο. Στην περιοχή είχαν εντοπιστεί τα πανέμορφα αγάλματα των Κούρων. Τρεις από αυτούς βρίσκονται στο αρχαιολογικό μουσείο της Αθήνας και οι υπόλοιποι έχουν ταξιδέψει και ομορφαίνουν τα μουσεία του κόσμου.
Σε λιγότερο από 5 χιλιόμετρα υπάρχει το χωριό του Κουβαρά. Έχει την τύχη να περιβάλλεται από εφτά δασωμένους λόφους όπου μπορείς να βρεις καταπληκτικές διαδρομές να κάνεις είτε με ποδήλατο είτε με πεζοπορία σε πανέμορφα μονοπάτια, όπου η θέα από την κορυφή τους ταξιδεύει το βλέμμα στον Σαρωνικό κόλπο. Στους πρόποδες του όρους Μαυροβουνίου βρίσκεται ο ιππικός όμιλος Κουβαρά, ο χώρος είναι πολύ ιδιαίτερος και τον επισκέπτονται οικογένειες καθώς εδώ υπάρχει μικρός ζωολογικός κήπος με τα σπάνια αλπακά, πόνυ, γεράκια, παιδική χαρά καφέ και εστιατόριο. Στις παρυφές του δάσος επιβάλλεται η επίσκεψη στο πανέμορφο ανδρικό μοναστήρι της Μεταμορφώσεως του Σωτήρα όπου οι ενεργοί μοναχοί έχουν δημιουργήσει ένα πεντακάθαρο περιβάλλον και εμπνέει μια ηρεμία που αγαλλιάζει η ψυχή σου.
Ο δρόμος συνεχίζει μέσα από ελιές και αμπέλια και καταλήγει στην θάλασσα στο Λαγονήσι. Εδώ έχει δημιουργηθεί μια μοναδική παραλιακή διαδρομή πεζοπορίας, κοντά στον Άγιο Νικόλαο. Είναι φοβερή εμπειρία το σεργιάνι δίπλα στην θάλασσα που σε συντροφεύει σε κάθε σου βήμα και γεμίζει τον αέρα αλμύρα και ιώδιο. Συνεχίζοντας τον παραλιακό δρόμο θα βρεθούμε μέσω Σαρωνίδας στην Ανάβυσσο. Οι κάτοικοι της, έχουν καταγωγή από την Καππαδοκία. Στο κέντρο της θα βρείτε δυο αξιόλογα μουσεία. Το πρώτο είναι το λιλιπούτειο λαογραφικό μουσείο που ιδρύθηκε το 2014, και εδώ, θα βρείτε αντικείμενα που σχετίζονται με την ταπητουργεία, ενδυμασίες, υφαντά, κεντήματα. Μέσα από τα εκθέματα του ξεχωρίζει ο όρθιος αργαλειός. Το δεύτερο είναι το Μουσείο Μικρασιατικού Πολιτισμού «Μάκης Αγκούτογλου». Εδώ θα βρείτε πληροφορίες, ντοκουμέντα, και αντικείμενα από την εγκατάσταση των προσφυγών στην περιοχή όταν ήρθαν από την μικρά Ασία. Το μουσείο στεγάζεται σε ένα προσφυγικό κτήριο του 1930 που από μόνο του είναι μια ιστορία.
Η περιήγηση μας δεν θα είναι ολοκληρωμένη αν δεν επισκεφτείτε τον Πύργο του Μελισσουργού, που κατασκευαστικέ την εποχή του Μεσαίωνα. Η θέα από εκεί είναι απίστευτη προς τον Σαρωνικό κόλπο και κάποιες σπάνιες φορές πραγματοποιούνται τοπικές εκδηλώσεις. Στην Ανάβυσσο πρέπει ο περιηγητής να κάνει πεζοπορία από την περιοχή του Αγίου Νικολάου μέχρι το νησάκι Τόμπολο, που ενώνεται με μια λωρίδα γης. Η μεγαλύτερη έκπληξη όμως βρίσκεται στο εκκλησάκι της Παναγίας της Καταφυγιώτισσας στο όρμο Καταφυγή, που μέσα του θα βρείτε ασυνήθιστες τοιχογραφίες που επιμελήθηκε προσωπικά ο Δημήτρης Μυταράς. Τα κλειδιά θα τα βρείτε από τον Κύριο Ευάγγελο Βάκουλα (τηλ. 6972278686), που θα χαρεί να σας ανοίξει ώστε να αντικρίσετε το μεγάλο μυστικό της περιοχής.
Η περιήγησή μας σε αυτή την άγνωστη πλευρά της Αττικής είναι μια απίστευτη έκπληξη που δεν πρέπει να χάσει κάνεις. Η γη των κούρων, τα ιστορικά απομεινάρια από τις εποχές του μεσαίωνα και του Βυζαντίου, οι δασωμένες πλάγιες που στην κορυφή τους συναντάς το γαλάζιο ζει και αναπνέει μια όμορφη και διαφορετική Αττική.
Πηγές:
- forkeratea.com
- imml.gr
- kathimerini.gr
Σύνταξη κειμένου: Δημοσθένης Ζιούλας
Επιμέλεια κειμένου: Ελευθερία Σακελλαρίου
