Στο νησί του απέραντου γαλάζιου, την Αμοργό, σε έναν απόκρημνο βράχο, σαν κατάλευκο αναρριχώμενο λουλούδι βρίσκεται η Παναγία Χοζοβιώτισσα. Ανεβαίνοντας τα 300 σκαλοπάτια, κοιτώντας τη θέα του γαλάζιου και του βράχου με το μοναστήρι καρφιτσωμένο πάνω του αναρωτιέσαι με δέος πώς και γιατί χτίστηκε εκεί.
Μια εικόνα από το Χόζοβο
Λέγεται ότι την περίοδο της Εικονομαχίας τον 9ο αιώνα, μια γυναίκα από τις όχθες της Ασίας έριξε την εικόνα της Παναγίας στη θάλασσα για να την γλιτώσει από την καταστροφή. Η εικόνα ταξίδεψε διασχίζοντας πελάγη κι έφτασε στην Αγία Άννα της Αμοργού. Ήταν μια εικόνα της Παναγίας από τη Μονή Χοζιβά που λεηλάτησαν οι Άραβες στο Χόζοβο ή Χόζοβα της Παλαιστίνης ένα μέρος κοντά στη Ιεριχώ, στους Άγιους Τόπους. Όταν βρήκαν την εικόνα οι ντόπιοι θεώρησαν ότι ήταν σημάδι και αποφάσισαν να χτίσουν εκεί μια εκκλησία. Όσο κι αν προσπαθούσαν, όμως, το πρωί την έχτιζαν το βράδυ γκρεμιζόταν -σαν το γεφύρι της Άρτας. Τότε ο πρωτεργάτης προσευχήθηκε στην Παναγία να τους στείλει ένα σημάδι για το πού Επιθυμούσε να χτιστεί η Μονή. Το επόμενο πρωί 300 μέτρα πάνω πάνω από την θάλασσα, στον απόκρημνο βράχο που βρίσκεται χτισμένος έως σήμερα ο Ναός, βρίσκονταν καρφωμένα τα εργαλεία του πρωτομάστορα. Έτσι άρχισε η ανέγερση του μοναστηριού της Παναγίας Χοζοβιώτισσας. Η σμίλη του πρωτομάστορα έπεσε αργότερα στην χτισμένη πια αυλή του μοναστηριού και φυλάσσεται έως σήμερα στην Εκκλησία της Μονής.
Υπάρχει βέβαια και μια άλλη ιστορική εκδοχή. Σύμφωνα με αυτή οι εκδιωγμένοι Χριστιανοί από την αντίστοιχη μονή της Παλαιστίνης φτάνοντας κάτω από το βράχο που βρίσκεται σήμερα το μοναστήρι τους θύμισε το βράχο, που βρισκόταν η δικής τους Μονή και ακολούθησαν τα παραπάνω. Κατά την εποχή του αυτοκράτορα του Βυζαντίου Αλέξιο Κομνηνό το μοναστήρι ανακαινίστηκε. Κατά την κατοχή των Ενετών (1296-1537), όμως, δέχθηκε αλλαγές δυτικού στυλ στην εμφάνιση του όπως κι επεκτάσεις. Σωτήριος αποδείχθηκε δε ο πλούτος του μοναστηριού προσφέροντας του θρησκευτική ανεξαρτησία επί Τουρκοκρατίας (1537-1824) .
Μετά τα 300 σκαλοπάτια
Αφού απολαύσεις τη δοκιμασία των 300 σκαλιών και το δέος του σκηνικού φτάνεις στο κτίσμα της μονής που ακόμη και σήμερα μετά από κατοχές, ανέμους και επεκτάσεις δεν έχει χάσει το ύφος του αρχικού κτίσματος. Τα περάσματα από ασβέστη και οι ανακαινίσεις όμως, ίσως να κρύβουν κάποια κομμάτια της ιστορίας του μοναστηριού. Με μήκος 40 μέτρα και πλάτος μόλις 5 μέτρα το μοναστήρι της Παναγιάς της Χοζοβιώτισσας δίκαια έχει τον τίτλο «Το Μοναστήρι του ενός τοίχου».
Τόξα από πυρόλιθο Μήλου και πέτρινα σκαλοπάτια που φτάνουν ως τους 8 ορόφους της Μονής συνδέουν τα διάφορα δωμάτια μεταξύ τους. Δωμάτια όπως τα κελιά των μοναχών, με την τράπεζα, τα μαγειρεία, τους χώρους παρασκευής ψωμιού, τις αποθήκες, το πατητήρι, τα κελάρια για το κρασί, τους χώρους με τα πιθάρια για το λάδι. Κάποιοι από αυτούς τους χώρους δε λειτουργούν πια, όμως η ζωή στο Μοναστήρι δεν έχει χαθεί. Η ιστορία και η πνοή της Παναγίας Χοζοβιώτισσας κρατιέται ζωντανή χάρη στον Πατέρα Σπυρίδων Δεναξά ηγούμενο του Μοναστηριού. Εκείνος είναι εκεί ενσταλάζοντας τους επισκέπτες με την ιστορία και τη σοφία του, πάντα με τη συνοδεία χειροποίητων λουκουμιών και ψημένης ρακής.
Ο αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος και το απέραντο γαλάζιο
Όσο ήταν εν ζωή ο Αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος δεν έκρυβε την αγάπη του για το νησί της Αμοργού και το ξεχωριστό αυτό μοναστήρι. Το επισκεπτόταν ανελλιπώς κάθε καλοκαίρι κάνοντας το γνωστό σε όλη την Ελλάδα. Στο ευρύτερο κοινό όμως η Παναγία Χοζοβιώτισσα συστήθηκε από μια μικρή πανοραμική εικόνα, που έδωσε μαζί με το απέραντο γαλάζιο ο Luc Besson μέσα από την ομώνυμη ταινία του.
Όποιος βρεθεί στο πανέμορφο αυτό νησί κάτι που σίγουρα θα ήταν καλό ο καθένας να επιδιώξει, από τις πρώτες προτεραιότητες είναι μια επίσκεψη στο Μοναστήρι της Παναγιάς της Χοζοβιώτισσας. Ένα μέρος που προκαλεί δέος, γαλήνη και κρύβει μέσα στα λίγα τετραγωνικά του ιστορία, πίστη και ένα άρωμα άγνωστης Ελλάδας. Γνωρίστε την λοιπόν, τι περιμένετε!
Πηγές:
- http://www.thebigblue.gr/%CF%84%CE%BF-%CE%BC%CE%BF%CE%BD%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%B7%CF%81%CE%B9-%CF%84%CE%B7%CF%83-%CF%80%CE%B1%CE%BD%CE%B1%CE%B3%CE%B9%CE%B1%CF%83-%CF%84%CE%B7%CF%83-%CF%87%CE%BF%CE%B6%CE%BF%CE%B2%CE%B9%CF%89/
- http://www.amorgos-island.gr/monastery-of-hozoviotissa/
Σύνταξη κειμένου: Μάρω Σαμαρά
Επιμέλεια κειμένου: Ελευθερία Σακελλαρίου
