Η Υψηλή Γέφυρα Σερβίων μέχρι το 2004 ήταν η μεγαλύτερη σε μήκος γέφυρα στην Ελλάδα. Μετά το άνοιγμα της Γέφυρα “Χαρίλαος Τρικούπης” που ενώνει το Ρίο με το Αντίρριο, η Υψηλή Γέφυρα Σερβίων πλέον είναι η δεύτερη μακρύτερη γέφυρα στην Ελλάδα.
Η Υψηλή γέφυρα Σερβίων έχει μήκος 1.372 μέτρα και αποτελεί τμήμα της Εθνικής οδού Κοζάνης – Λάρισας. Βρίσκεται 15 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά της Κοζάνης και 7 χιλιόμετρα βορειοδυτικά των Σερβίων.
Οι δημιουργοί
Η γέφυρα ξεκίνησε να κατασκευάζετε το 1972 και δόθηκε σε χρήση το 1975. Τα επίσημα εγκαίνια της έγιναν στις 6 Νοεμβρίου 1976.
Το έργο ανέλαβαν να κατασκευάσουν οι κοινοπραξία ΞΕΚΤΕ ΑΕ – ΣΑΠΑΝΕΥΣ ΑΕ και τη μελέτη του έργου ανέλαβε το τμήμα μελετών της ΞΕΚΤΕ ΑΕ σε συνεργασία με τον Ιταλό καθηγητή Ρικάρντο Μοράντι ο οποίος έχει αναλάβει θαυμαστά έργα ανά τον κόσμο.
Τη γεωτεχνική μελέτη ανέλαβε το Τεχνικό Γραφείο Γεωτεχνικών Μελετών “Ηλίας Σωτηρόπουλος και Συνεργάται”.
Η Υψηλή Γέφυρα Σερβίων
Η Υψηλή Γέφυρα Σερβίων είναι τοξωτή και αποτελείτε από 27 γιγάντιες κολώνες οι οποίες κατασκευάστηκαν πριν από τη δημιουργία της λίμνης Πολυφύτου που βρίσκεται από κάτω της.
Στο εσωτερικό τους είναι γεμάτες νερό για να προσφέρουν σταθερότητα και να αντέχει τις ταλαντώσεις και τους κραδασμούς που θα δημιουργηθούν στα οχήματα που θα διασχίζουν τη γέφυρα.
Το πλάτος της είναι 13.50 μέτρα και το μήκος της όπως προαναφέραμε είναι 1.372 μέτρα και για την εποχή φάνταζε εξωπραγματικό καθώς οι περισσότερες γέφυρες δεν ξεπερνούσαν τα 250 μέτρα.
Η Λίμνη Πολυφύτου
Η Υψηλή Γέφυρα Σερβίων φτιάχτηκε για τη διευκόλυνση της μετακίνησης της λίμνης Πολυφύτου η οποία είναι τεχνική λίμνη του ποταμού Αλιάκμονα.
Η λίμνη αποτελεί ιδιοκτησία της ΔΕΗ ως τεχνικό φράγμα για παραγωγή ενέργειας.
Ο Αλιάκμονας είναι ο μεγαλύτερος σε μήκος ποταμός της Ελλάδας με περίπου 320 χιλιόμετρα. Πηγάζει στο Γράμμο και εκβάλει στο Θερμαϊκό κόλπο.
Προ Γέφυρας
Η Υψηλή Γέφυρα Σερβίων ήταν ένα θαύμα του ανθρώπου την εποχή εκείνη, αλλά πως γινόταν οι μετακινήσεις πριν κατασκευαστεί η γέφυρα;
Σύμφωνα με πληροφορίες οι κάτοικοί της περιοχής πάντα εύρισκαν τρόπο διέλευσης στον ποταμό, είτε αυτό ήταν κάποια γέφυρα παλιάς κατασκευής είτε από ποταμόπλοια.
Η επικρατέστερη άποψη βέβαια ήταν αυτή των ποταμόπλοιον ή άλλων φτιαχτών μέσων του 16 έως του 18ου αιώνα που προσπαθούσαν να διασχίσουν το ποτάμι με ασφάλεια για να μεταφέρουν ζώα αλλά και προμήθειες από το ένα μέρος στο άλλο.
Η πρώτη γέφυρα αναφέρεται πως κατασκευάστηκε μεταξύ 1884 και 1890. Αυτή η γέφυρα ήταν μεταλλική και κρατήθηκε όρθια μέχρι τον Απρίλιο του 1941.
Το 1941 η γέφυρα καταστράφηκε από συμμαχικές δυνάμεις για να εμποδίσουν τη διέλευση των Γερμανών στον πόλεμο.
Οι Γερμανοί προφανώς δεν έμειναν με σταυρωμένα χέρια και στο ίδιο σημείο κατασκεύασαν μια νέα γέφυρα η οποία ήταν ξύλινη.
Αυτή η γέφυρα κράτησε 2 χρόνια καθώς τον Μάρτιο του 1943, Έλληνες αντάρτες πυρπόλησαν τη γέφυρα με σκοπό να καθυστερήσουν τον Ιταλικό στρατό να φτάσει στη μάχη του Φαρδυκάμπου.
Οι Ιταλοί φτιάχνουν εκ νέου γέφυρα η οποία είναι επίσης ξύλινη.
Δέκα χρόνια αργότερα κατασκευάστηκε νέα Γέφυρα η οποία ήταν και πάλι μεταλλική, αυτή η γέφυρα ήταν εκεί για 20 χρόνια, μέχρι το 1973 και εξυπηρέτησε τους κατοίκους της περιοχής στις μετακινήσεις τους. Μέχρι που την σκέπασε το νερό της Λίμνης του Πολυφύτου.
Τα προβλήματα των τελευταίων χρόνων
Το 2020 μετά από έλεγχο του αναπληρωτή καθηγητή του Πανεπιστημίου του Σάρεϊ στην Αγγλία, Στέργιο Μητούλη. Διαπιστώθηκε πως η γέφυρα έχει καταπονηθεί αρκετά και η ασφάλεια της έχει μειωθεί.
Ο καθηγητής τόνισε πως οι πρόβολοι της γέφυρας έχουν μετακινηθεί και δε συνδέονται καλά με το κατάστρωμα.
Αυτό που πρότεινε ο κύριος Μητούλης είναι να συνδεθούν τα κομμάτια της γέφυρας με τους προβόλους για να αυξηθεί η ασφάλεια της.
Τέλος, δίπλα στη γέφυρα έχει την έδρα του ο ΝΟΚ(Ναυτικός Όμιλος Κοζάνης) ενώ η θέα από το χωριό Νεράιδα είναι εντυπωσιακή.
Εκεί θα βρεις Ξενοδοχεία, Εστιατόρια, Καφετέριες οι οποίες αποτελούν προορισμό για τους κατοίκους της περιοχής και όχι μόνο.
Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν για το άρθρο:
- Υψηλή Γέφυρα Σερβίων, ανακτήθηκε από www.el.wikipedia.org, τελευταία επίσκεψη 05/12/2022
- Η ιστορία της υψηλής γέφυρας Σερβίων, ανακτήθηκε από www.kozanilife.gr, τελευταία επίσκεψη 05/12/2022
- Γέφυρα Νεράιδας Κοζάνης, ανακτήθηκε από www.neraidakozani.gr, τελευταία επίσκεψη 05/12/2022
