«Άνθρωπος Ελέφαντας» στον Πολυχώρο Vault: Ένα freak show ή μήπως όχι;

Το πολυβραβευμένο έργο του Bernard Pomerance, ο «Άνθρωπος Ελέφαντας» ανεβαίνει ξανά ακριβώς 40 χρόνια μετά στη θεατρική σκηνή. Ο «Άνθρωπος Ελέφαντας», είναι η αληθινή ιστορία του Άγγλου Τζον Μέρικ, ενός ανθρώπου που γεννήθηκε το 1860 και είχε την ατυχία μεγαλώνοντας να αναπτύξει μια σπάνια παραμορφωτική ασθένεια που επηρέαζε το κεφάλι του και μεγάλο μέρος του σώματος του. Στο διάβα του θα βρεθεί ο καταξιωμένος γιατρός Τριβς που θα επιχειρήσει να ερευνήσει την περίπτωση του και να του προσφέρει μια νέα στέγη.

Ο Bernard Pomerance μας χάρισε ένα από τα πιο όμορφα στολίδια της λογοτεχνικής κληρονομιάς, ένα δράμα βασισμένο στην αληθινή ιστορία ενός ταλαιπωρημένου ανθρώπου στην Αγγλία του 19ου αιώνα. Η τοποθέτηση της εποχής και μόνο, μας προϊδεάζει για τις κακουχίες, τις κακεντρέχειες, αλλά και τις πρώιμες ιατρικές ευκαιρίες – αναγεννήσεις.

Ο Κοραής Δαμάτης, επιχειρεί με την ομάδα του την θεατρική αναπαράσταση της ιστορίας του Τζον Μέρικ, στον Πολυχώρο Vault. Σε μια αίθουσα όχι τόσο μεγάλη, που αυξάνει με αυτό τον τρόπο αριστοτεχνικά την αμεσότητα μας με τις ενσαρκώσεις, μας καλωσορίζει σε μια ακόμα ημέρα, σε ένα από τα freaks show της εποχής. Τότε υπήρχαν ειδικά τσίρκο με ανθρώπους που είχαν σωματικές ιδιαιτερότητες. Φυσικά αυτοί οι άνθρωποι δεν «εργάζονταν» εκεί με την θέληση τους. Μια τέτοια περίπτωση, αλλά και ακόμα πιο ιδιαίτερη, ήταν ο Τζον Μέρικ. Ο νεαρός αυτός από την ηλικία των 5 ετών και ύστερα, ανέπτυξε μια από τις πιο σπάνιες παραμορφωτικές ασθένειες που τον έκαναν να μοιάζει με ελέφαντας, λόγω του μεγέθους του κεφαλιού του και την διάπλαση που είχε και στο σώμα του. Επίσης, από τις πολλές στρώσεις δέρματος είχε μια συνεχή μυρωδιά, και η αναπνοή του ήταν δύσκολη καθώς είχε χρόνια βρογχίτιδα.

Διαβάστε επίσης Το μιούζικαλ «Χορεύοντας στο σκοτάδι» στον Πολυχώρο Vault

Advertising

Advertisements

Ο «Άνθρωπος Ελέφαντας» μας ξεκινάει απευθείας στο θέμα, με το ξεκίνημα μιας ακόμα βραδιάς στο freak show. Έξω από κάθε stand για το εκάστοτε θέαμα, οι ηθοποιοί καλούνται να σε πείσουν για να εισέλθεις. Όσο πιο παράξενα, γεμάτο φώτα, μουσικές, και πολλές μάσκες, οι προβολές τόσο το καλύτερο. Το «τρόπαιο» στο βάθος του τσίρκου, είναι να δεις… το μοναδικό έκθεμα, τον άνθρωπο ελέφαντα.

Στην τόσο άμεση και εκθαμβωτική προβολή της έννοιας του τσίρκου, μπορούσες να διακρίνεις ταυτοχρόνως το κοινωνικό τοπίο της εποχής. Ο δυνάστης, αφεντικό του τσίρκου που έχει υπό την επίβλεψη του τα «νούμερα» του, ο τρόπος που επενδύει πάνω τους και η σημαντικότητα των χρημάτων πέρα και πάνω από κάθε ηθική αξία. Αφού το κοινό δει αρχικά όλους τους ηθοποιούς, μερικοί από αυτούς έχουν και διπλό ρόλο στο έργο,θα εμφανιστεί λίγο αργότερα, ο ήδη κουρασμένος και κατατρεγμένος Τζόν Μέρικ. Ο «Άνθρωπος ελέφαντας» τον οποίο ενσαρκώνει ο Δημήτρης Καρατζιάς, αναγκασμένος να φοράει με μια τεράστια σακούλα και να έχει μια αναπνοή ανατριχιαστικά βαριά και γερασμένη, όπως και όλη η ζοφερή ζωή του άλλωστε. Λίγο πιο μετά, σε αυτό το σπονδυλωτό έργο, γεμάτο δράμα, μουσικές και αμαρτία, εμφανίζεται ο γιατρός που θα δει για πρώτη φορά τον Τζον και εκπλήσσεται.

Ο «Άνθρωπος ελέφαντας» του Δαμάτη είναι μια παράσταση που έχει σεβαστεί πολύ το αρχικό θεατρικό υλικό και την αληθινή υπόσταση στο πρόσωπο του έργου. Ο Τζόν Μέρικ, υπαρκτό πρόσωπο, εξετάζεται εμπρός μας, ως ιατρική περίπτωση, με φωτογραφίες σε στυλ αφίσας, από τον γιατρό και φαντασμαγορικά φώτα και σκηνικά, σαν να ταξιδεύουμε ξαφνικά στον 19ο αιώνα. Μια εποχή, γεμάτη πνευματικές ανησυχίες, αλλά και σκοτεινές ακόμα τακτικές. Η διαδρομή, από την τραγικό και τόσο επικίνδυνο «δρόμο», μέχρι το νοσοκομείο όπου και παρέμεινε για το υπόλοιπο της ζωής του, καταρρίπτει και επαναφέρει εμπρός μας όλες τις ηθικές αξίες και τα διλήμματα. Ο Τζον Μέρικ, ένας άνθρωπος που ξεκίνησε να βιώνει τις διαπροσωπικές του εμπειρίες από το μηδέν, με μια μεγάλη καρδιά ενός αγνού παιδιού, και το μυαλό ενός σοφού γέροντα, καταφέρνει να νικήσει το σκοτάδι της επιφάνειας και να δείξει στους γύρω του την απεραντοσύνη του, την πραγματική του ομορφιά.

Διαβάστε επίσης «Υβόννη» θεατρική παράσταση στο ξενοδοχείο «Μπάγκειον»

Τα σκηνικά και κοστούμια είναι τόσο εναρμονισμένα με το κλίμα της εποχής που νιώθεις να ταξιδεύεις στο χρονοντούλαπο. Όσο για τις μάσκες που φορούσαν όλοι οι ηθοποιοί κατά την διάρκεια του έργου και τον εσωτερικό τους ψυχικό διχασμό, είναι μόνο λίγα από τα πολλαπλά μηνύματα που περνάει αυτή η παράσταση, για την έννοια εικόνας – ουσίας, καλού – κακού, θεωρίας – πράξης, καθώς και εσωτερικής γαλήνης και εξωτερικής πολυτέλειας.

Advertising

Ένα σοκαρίστηκα αληθινό έργο για την καταδίκη του κόσμου να παραμένει στην επιφάνεια και να μην βλέπει την πραγματική αλήθεια, αυτή της ψυχής. Και ένα μεγάλο δίδαγμα και προτροπή να μην υπάρχουν άνθρωποι εκεί έξω που θα κακοποιούνται για το φαίνεσθαι.

Ο «Άνθρωπος ελέφαντας», αυτός ο κύριος, πιο κύριος από πολλούς κύριους. Από βιβλίο πέρασε στην θεατρική σκηνή και από εκεί την δεκαετία του 1980 και στον κινηματογράφο. Και μέχρι τις ημέρες μας, είναι η διαχρονική υπενθύμιση για όλα αυτά που πρέπει να σκεφτόμαστε όταν μιλάμε για ανθρώπινες ηθικές αξίες.

Μέχρι τις 31 Ιανουαρίου 2020 στον Πολυχώρο Vault!!