Ποια θα ήταν η φωτογραφία που θα θέλατε να έχετε ως ανάμνηση αν ξέρατε ότι στο επόμενο λεπτό η ζωή σας θα αλλάξει ριζικά; Κανείς φυσικά δεν μπορεί να ξέρει ούτε μπορεί να επιλέξει. Ωστόσο, υπάρχουν φωτογραφίες που τραβήχτηκαν λίγα λεπτά πριν ολόκληρος ο πλανήτης αλλάξει συθέμελα. Σήμερα γνωρίζουμε εκ των υστέρων τις κοσμοϊστορικές αλλαγές. Έτσι έχουμε τη δυνατότητα να κρίνουμε αν αυτές ήταν οι κατάλληλες “τελευταίες” φωτογραφίες μιας πραγματικότητας που ποτέ ξανά δεν μπορεί να υπάρξει. Ίσως αν δεν υπήρχε η φωτογράφιση εκείνων των στιγμών να μην μπορούσαμε να αφουγκραστούμε την αλλαγή που επιτελέστηκε εξαιτίας της. Ίσως οι στιγμές αυτές να ανήκαν σε ένα παρελθόν που θα κόντευε να μυθοποιηθεί.
Η φωτογραφία που είχε ένα όνειρο
Μια στιγμή που δικαίως θυμούνται οι νεότερες γενιές είναι εκείνη που ο Martin Luther King στις 23 Αυγούστου του 1963 αναφώνησε τη περίφημη φράση «I have a dream». Περίπου 250.000 άτομα παρευρέθηκαν στην ομιλία του εκείνη την ημέρα. Σήμερα, 57 χρόνια μετά εκατομμύρια άτομα σε ολόκληρο τον κόσμο έχουν ακούσει τα λόγια του και γνωρίζουν το όραμα του. Η φωτογραφία του είναι η παγωμένη στο χρόνο στιγμή που κατήγγειλε το φυλετικό ρατσισμό και έδωσε ώθηση στο κίνημα για τα πολιτικά δικαιώματα των Αφρο-αμερικανών στις ΗΠΑ.
Η φωτογραφία που τερμάτισε τον Ψυχρό πόλεμο
Άλλη μια στιγμή μου απαθανατίστηκε από τον φωτογραφικό φακό και ουσιαστικά νοηματοδότησε το τέλος μιας ολόκληρης εποχής. Το 1985 υπογράφηκε στη Γένοβα η στρατιωτική συνθήκη μεταξύ του Αμερικανού προέδρου Ρόναλντ Ρήγκαν (αριστερά) και του Σοβιετικού ηγέτη Μιχαήλ Γκορμπατσόφ (δεξιά). Η χειραψία που έδωσε τέλος στο χωρισμό του πλανήτη σε δύο πλευρές συμβολίζει το τέλος της περιόδου του Ψυχρού πολέμου. Η στιγμή που αποτύπωσε φωτογραφικά το πέρασμα από μια εποχή σε μια άλλη.
Η φωτογραφία που γκρέμισε το τείχος
Λίγα χρόνια αργότερα τον Νοέμβριο του 1989 καταστέφεται το τείχος του Βερολίνου. Η στιγμή που μετά από 25 χρόνια ενώνεται η Ανατολική με τη Δυτική Γερμανία είχε φτάσει. Το σφυρί αγγίζει το τείχος και δίνεται το έναυσμα για μια καινούργια αρχή. Η στιγμή που ολόκληρες οικογένειες θα έσμιγαν δεν ήταν μακριά. Το γκρέμισμα του τείχους δεν ήταν ένα απλό γεγονός. Ήταν το “καλύτερο” μέλλον που αυτό επιφυλάσσε για τον κάθε Γερμανό πολίτη. Είναι η τελευταία στιγμή της μέχρι πρότινος ζωής των ανθρώπων αυτών.
Η φωτογραφία για την είδηση της 11ης Σεπτεμβρίου
Στις 11 Σεπτεμβρίου του 2001 θα άλλαζε και η ζωή του Αμερικανού προέδρου Μπους όπως και κάθε άλλου Αμερικανού πολίτη. Η επίθεση στους δίδυμους πύργους ήταν γεγονός και ο εικονιζόμενος ψίθυρος είναι ο τρόπος που πληροφορήθηκε γι’ αυτή ο πρόεδρος των ΗΠΑ. Ενώ βρισκόταν στο Μαϊάμι σε επίσκεψη του σε ένα δημοτικό σχολείο μαθαίνει αυτό που θα συγκλόνιζε ολόκληρο τον κόσμο λίγο αργότερα. Περίπου 2.061 χιλιόμετρα μακριά του, οι ουρανοξύστες του Παγκόσμιου Κέντρου Εμπορίου φλέγονται και την ίδια στιγμή καταγράφεται μια ακόμα μελανή στιγμή στη σύγχρονη ιστορία.
Μπορεί οι φωτογραφίες φαινομενικά να μην έχουν κανένα κοινό μεταξύ τους. Όλες τους όμως είναι μοναδικές στιγμές στο χρόνο που αλλάξαν την ανθρωπότητα. Ο καθένας από εμάς νιώθει λιγότερο ή περισσότερο δέος αντικρίζοντάς τες, αλλά όλοι μας θα θέλαμε να είμαστε παρόντες τη στιγμή λήψης τους. Ίσως έτσι θα μπορούσαμε να συνειδητοποιήσουμε και σε προσωπικό επίπεδο, πως η φωτογραφία που θα θέλαμε να έχουμε ως ανάμνηση -αν η ζωή μας άλλαζε οριστικά- δεν θα είναι απαραίτητα τραβηγμένη στο σωστό timing, άλλα θα έχει μεγάλη σημασία για εμάς.
