Ο ταλαντούχος ηθοποιός, Μάρκος Παπαδοκωνσταντάκης, μίλησε στο Maxmag και απέδειξε για άλλη μια φορά την πηγαία του σεμνότητα και αγάπη για το θέατρο. Έχοντας ήδη διανύσει την πρώτη του πενταετία στο χώρο, συμμετέχοντας σε μεγάλες θεατρικές παραστάσεις και με αποκορύφωμα την υποψηφιότητά του για το βραβείο Χόρν, ο χαρισματικός ηθοποιός Μάρκος Παπαδοκωνσταντάκης παραμένει “νηφάλιος” από τις δάφνες επιβεβαίωσης της υποκριτικής του ικανότητας. Μεταξύ άλλων, ο Μάρκος Παπαδοκωνσταντάκης σχολιάζει τα νέα μέτρα του κορωνοϊού, αντιδρά με όσους αρνούνται την εφαρμογή τους και απαντά στο εάν το θέατρο δοκιμάζεται.
Επιμέλεια συνέντευξης: Ιωάννα Ιωαννίδου
Στο πλαίσιο των νέων μέτρων για την αποφυγή της διασποράς του κορωνοϊού, αποφασίστηκε η αναστολή λειτουργίας χώρων ψυχαγωγίας και πολιτισμού, μεταξύ αυτών και τα θέατρα. Τι θα γίνει με τις πρόβες σας; Έχετε κάποια σχετική ενημέρωση.
Δεν έχουμε ειδική ενημέρωση, οι πρόβες συνεχίζονται κανονικά. Αναμένουμε την επαναλειτουργία του θεάτρου και περιμένουμε το πράσινο φως για να ξεκινήσουμε. Σίγουρα, είμαστε σε μια πολύ δύσκολη κατάσταση, όμως δεν υποκύπτουμε σε κανένα μέτρο και κάνουμε τη δουλειά μας. Το πρόβλημα δεν είναι μόνο για τους καλλιτέχνες και τον πολιτισμό αλλά και για τους υπόλοιπους επαγγελματίες που έχει πάρει η μπάλα. Γι’αυτό, όταν επιστρέψουμε στους ρυθμούς οικονομικής κανονικότητας θα πρέπει να αλληλοϋποστηριζόμαστε για να μπορούμε να φροντίζουμε ο ένας τον άλλον. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι πολλά επαγγέλματα πλήττονται αυτή τη στιγμή και οι καλλιτέχνες θα πρέπει να μιλάνε εκ μέρος όλων των ανθρώπων σε μια κοινωνία και όχι μόνο του εαυτού τους. Το θέατρο κοιτάει πιο θετικά τα πράγματα.
Το πλήγμα που δέχτηκε και συνεχίζει να δέχεται το θέατρο είναι αναμφισβήτητα μεγάλο.
Το εργατικό δυναμικό του χώρου αντιμετωπίζει προβλήματα αλλά παρατηρώ ότι το Σωματείο Ελλήνων Ηθοποιών (Σ.Ε.Η.) έχει ανανεώσει τα μέλη του και αρχίζει να κάνει μια καλή δουλειά, νομίζω ότι από εδώ και πέρα θα φανεί η δουλειά που θα γίνει σε αυτό τον τομέα. Όπως η ζωή έχει δύο όψεις, έτσι και ο κορωνοϊός, έχει τα αρνητικά και τα θετικά του σημεία. Θεωρώ ότι αυτή η στιγμή είναι στιγμή ανασκόπησης και ανανέωσης του πολιτισμού.
Κατά τη γνώμη σας ποιο υποφέρει περισσότερο το ίδιο το θέατρο ή οι ηθοποιοί του;
Κοιτάξτε, το θέατρο πλήττεται πάντα, δεν είναι μόνο αυτή την περίοδο λόγω του κορωνοϊού. Θέλω να πω ότι ο πολιτισμός σε όποια εποχή και εάν ανατρέξουμε, θα δούμε ότι δημιουργεί την επανάσταση και οι επαναστάσεις δεν «συμφέρουν». Όσον αφορά στους ηθοποιούς, θα σας πω ότι βρίσκονται σε μια μόνιμη κατάσταση προς αναζήτηση εργασίας από πάντα. Θυμάμαι ότι από τότε που αποφοίτησα από τη Σχολή του Εθνικού Θεάτρου πριν έξι χρόνια, μέχρι και σήμερα, κυνηγάω συνέχεια με μανία τα λεφτά μου. Τα λεφτά που έχω δουλέψει και έχω βγάλει με τον ιδρώτα και το αίμα μου. Και δεν είμαι ο μόνος. Επομένως, ο χώρος αυτός πλήττεται συνεχώς, αυτό ενδεχομένως να οφείλεται είτε στους κακούς μισθούς και την εκμετάλλευση είτε στον κορωνοϊό εν προκειμένω. Ωστόσο, δεν θα έλεγα ότι οι ηθοποιοί «ματώνουν» τόσο πολύ, όσο οι παραγωγοί θεατρικών παραστάσεων. Αυτοί είναι άνθρωποι που έχουν βάλει πολλά λεφτά μπροστά και τα χάνουν ανεξέλεγκτα.
Βλέπουμε ανθρώπους να εκδηλώνουν την αντίρρησή τους για τα μέτρα που άλλαξαν τη ζωή μας, όπως η χρήση της μάσκας. Εσάς πόσο σαν επηρέασαν οι αλλαγές αυτές;
Εγώ πιστεύω στην ιατρική και την επιστήμη. Ο καθένας μπορεί να λέει ό,τι θέλει όταν πλήττεται (οικονομικά), το σημαντικό βέβαια, είναι να τα υποστηρίζει και όταν δεν πλήττεται. Θεωρώ ότι όταν οι άνθρωποι βλέπουν ότι πλήττεται το δικό τους χωραφάκι, μπορούν να αρχίσουν να κάνουν όχι μόνο θεωρίες συνωμοσίας αλλά και ολόκληρη επανάσταση. Σε αυτή την κατάσταση που ζούμε, οφείλουμε να ακούσουμε μόνο τους ειδικούς επιστήμονες και τους ιατρούς, κανέναν άλλον, ούτε καλλιτέχνες, ούτε πολιτικούς. Επίσης, είναι καλές οι εποχές για να σιωπήσουμε και να ξανά βρούμε τον λόγο ώστε να μιλήσουμε αργότερα. Γνωρίζω ανθρώπους που έχουν φύγει από τον κορωνοϊό ή που βρίσκονται στα νοσοκομεία. Θα έπρεπε να είμαστε λίγο πιο προσεκτικοί στα λόγια μας. Διότι, αν από κάτι πάσχει σήμερα η χώρα είναι από τα fake news και από την αερολογία. Έτσι, λοιπόν, θα έλεγα να σταματήσουμε να κάνουμε ότι τα ξέρουμε όλα.
Τι πιστεύετε ανέδειξε η κρίση του κορωνοϊού στον άνθρωπο;
Βγαίνοντας από μια βαθιά οικονομική κρίση που δημιούργησε πολλά προβλήματα και ανασφάλειες, βλέπουμε ότι αυτό το σπυράκι τελικά, είχε μεγάλες ρίζες και τώρα αρχίζει να διαφαίνεται πάλι. Θεωρώ λοιπόν, ότι ο κορωνοϊός ήρθε και μας ξεμπρόστιασε εντελώς, δηλαδή η προσωπική ευθύνη σε σχέση με την ομαδική και κοινωνική ευθύνη είναι στα τάρταρα. Ο κορωνοϊός μας θυμίζει ότι υπάρχει και ο διπλανός μας και πρέπει κάθε ένας από εμάς να θυσιάσει τη δική του ελευθερία για αυτόν που την έχει ανάγκη. Ο άνθρωπος πρέπει να λειτουργήσει πρώτα από όλα εσωτερικά και προσωπικά για να λειτουργήσει και κοινωνικά. Οφείλει να λύσει τα προσωπικά του προβλήματα για να μπορέσει να κατανοήσει τη σημασία της φροντίδας του άλλου. Με έναν τρόπο, πρέπει να αρχίσουμε να συνομιλούμε/συνδιαλεγόμαστε ουσιαστικά, αυτό βέβαια, θέλει μεγάλη εργασία. Προσωπικά, αυτήν τη διαδικασία μου την έμαθε το θέατρο και μάλιστα ακόμα το προσπαθώ.
Είστε ένας από τους πρωταγωνιστές της παράστασης «Αγώνας νέγρου και σκύλων» του Γάλλου δραματουργού Κολτές στο θέατρο Τζένη Καρέζη. Πόσο επίκαιρο είναι το έργο;
Πρόκειται για ένα διαχρονικό έργο του Κολτές που μιλά για το ζήτημα της επικοινωνίας. Ο Κολτές γράφει ότι «αρκεί να κοιταζόμαστε χωρίς να μιλάμε» και εννοεί να κοιτάζουμε τον άλλον με όλα μας τα μάτια, όχι μόνο με τα μάτια του δικού μας φίλτρου. Μιλά για τους νέους τρόπους που πρέπει να βρουν οι άνθρωποι να συνομιλήσουν. Στο σήμερα, αυτή η επικοινωνία οφείλει να υπάρξει μεταξύ παραγωγού-ηθοποιού, γυναικών-αντρών, μαύρων-λευκών, χριστιανών-μουσουλμάνων. Θεωρώ ότι πρέπει να βρούμε τρόπους-κώδικες επικοινωνίας να έρθουμε πιο κοντά.
Είναι μια παράσταση από τον άνθρωπο για τον άνθρωπο με κεντρικό άξονα τον φόβο της συνύπαρξης. Πιστεύετε ότι συμβαίνει αυτό στις μέρες μας;
Φυσικά, νομίζω ναι. Ξέρετε, όλες οι εποχές έχουν την ασθένειά τους, στην εποχή του Φρόιντ μιλούσαμε για την ασθένεια της υστερίας και εννοούσαμε την εξωστρέφεια του ανθρώπου. Σήμερα, ζούμε στην εποχή της κατάθλιψης και φυσικά ο κορωνοϊός έρχεται να προσθέσει ένα επιπλέον βάρος. Πιστεύω ότι έχουμε κλειστεί σε αλλεπάλληλους ναρκισσιστικούς καθρέφτες, ειδικά με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όπως το Facebook και το Instagram, τα οποία δημιουργούν άλλα σύμπαντα και άλλες ζωές τις οποίες δεν ζούμε πραγματικά. Οπότε, ο άνθρωπος δείχνει μια αποστροφή στον παρόντα χρόνο και ή «μελλοντολογεί» ή «παρελθοντολογεί» γιατί δεν ζει το τώρα πραγματικά. Για να μιλήσουμε για το θέατρο, αυτό που δημιουργείται μεταξύ του ηθοποιού και του θεατή συμβαίνει ζωντανά, δηλαδή τα σωματίδια του αέρα που κινούνται από το στόμα μου στο αυτί του θεατή γίνονται στο απόλυτο παρόν. Αυτό το απόλυτο παρόν εκλείπει από τις μέρες μας. Συνεπώς, η συνδιαλλαγή των απόψεων, των σκέψεων και των ιδεών έχει χαθεί. Λειτουργούμε όλοι μας ως μονάδες αδιαφορώντας για τη μεταξύ μας ενέργεια και αυτό δημιουργεί τεράστια προβλήματα, διότι αυτή η στάση θα καθορίσει την αυριανή πολιτική, την τέχνη. Με λίγα λόγια, αυτό θα καθορίσει τον αυριανό άνθρωπο.
Στην παράσταση ενσαρκώνεται τον Καλ, τι άνθρωπος είναι;
Ο Καλ είναι ένας μορφωμένος άνθρωπος, μηχανικός, με σπουδές στη Φιλοσοφική και στο Πολυτεχνείο, αποφασίζει να εγκαταλείψει το Παρίσι για να ταξιδέψει σε άλλους τόπους καταλήγοντας στην Αφρική. Εκεί δουλεύει σε ένα εργοτάξιο ως εργάτης και χαίρει της εύνοιας του αφεντικού του, του Ορν που τον έχει για να κάνει τις βρώμικες δουλείες του. Δηλαδή να σκοτώνει ανθρώπους επικίνδυνους, κυρίως μαύρους εργάτες που αντιστέκονται στο αφεντικό και δρουν ενάντια στα συμφέροντά του.
Τι σας αρέσει περισσότερο στον Καλ;
Με ιντριγκάρει πολύ ο κυνισμός του ο οποίος τον οδηγεί να βουτάει σε συναισθήματα και να μεταβαίνει από το ένα συναίσθημα στο άλλο πολύ άμεσα. Ο Καλ είναι σαν ένας άλλος κλόουν. Με ιντριγκάρει επίσης το πώς εκτελείται ο συγκεκριμένος ρόλος γιατί έχει πολλές ψυχικές διακυμάνσεις. Αυτό πλάθει μια κωμική φιγούρα η οποία είναι κατά βάθος απύθμενα τραγική και έχει μια πολύ μεγάλη και βαθιά πληγή.
Ποιοι ρόλοι-χαρακτήρες σας εντυπωσιάζουν;
Με ενδιαφέρουν κυρίως χαρακτήρες όπως του Καλ, εξάλλου το θέατρο προσφέρει τέτοιους ρόλους, ρόλους που βρίσκονται σε μια πυρετώδη κατάσταση. Ρόλοι που βρίσκονται σε ένα πρόβλημα και προσπαθούν να λύσουν και αυτό τους δημιουργεί την τάση να εναλλάσσουν άμεσα τα συναισθήματά τους.
Η υποψηφιότητά σας για το βραβείο Χορν «δικαίωσε» τους κόπους σας στο θέατρο;
Φυσικά. Όχι μόνο τους δικούς μου αλλά και όλων των ανθρώπων που δουλέψαμε μαζί. Η υποψηφιότητα προήρθε από ένα αγαπημένο μου θέατρο, το θέατρο του Νέου Κόσμου για μια παράσταση που οργανώσαμε με το φίλο μου Δημήτρη Μπογδάνο και Ευθαλία Παπακώστα. Ήταν μια παράσταση συμπαραγωγής μας με το θέατρο του Νέου Κόσμου. Εμένα μου αρέσουν τέτοιες καταστάσεις, δηλαδή ξεκινάς μια συνομιλία και αυτή σε φτάνει σε υψηλά σημεία διότι υπάρχει πολλή δουλειά από πίσω και η δουλειά πάντα ανταμείβεται. Νομίζω ότι τα βραβεία που οργανώνονται με τέτοιο τρόπο είναι αξιόλογα διότι ξέρω εκείνους που έχουν βραβευθεί στο παρελθόν και αυτούς που ήταν συνυποψήφιοί μου. Άνθρωποι που εκτιμώ πολύ. Ήταν τιμή μου που βρέθηκα και εγώ εκεί.
Σας βλέπουμε συχνότερα σε θεατρικούς ρόλους και λιγότερο σε τηλεοπτικούς. Έχετε απορρίψει ρόλους στην τηλεόραση που δεν σας ταίριαζαν καλλιτεχνικά;
Ναι το έχω κάνει. Η τηλεόραση έχει νόημα όταν έχει να προσφέρει στον πολιτισμό, το ίδιο ισχύει και για το θέατρο. Δεν θα δαιμονοποιήσω τίποτα, αρκεί να υπάρχει ένα αληθινό αφήγημα/σενάριο που έχει να πει κάτι στον κόσμο.
Παρακολουθείτε τηλεόραση; Οι «Άγριες Μέλισσες» έχουν γνωρίσει μεγάλη επιτυχία, θα επιλέγατε μια τέτοια σειρά για να επιστρέψετε στην τηλεόραση;
Δεν παρακολουθώ τηλεόραση, σχεδόν καθόλου. Οι «Άγριες Μέλισσες» μου αρέσουν διότι είναι μια σειρά που ξεκίνησε με μια συγκεκριμένη αισθητική την οποία συνεχίζει να διατηρεί. Είναι μια καλή δουλεία στην οποία συμμετέχουν αρκετοί φίλοι μου, όπως ο Δημήτρης Γκοτσόπουλος.
Τα τελευταία χρόνια βλέπουμε ξανά τα reality shows στην ελληνική τηλεόραση. Κατά τη γνώμη σας, τι είναι αυτό που τα κάνει δημοφιλή;
Είμαι κατά τέτοιων προγραμμάτων γιατί θεωρώ ότι δεν βοηθάνε σε τίποτα απολύτως τον άνθρωπο και την κοινωνία. Θεωρώ ότι δεν θα έπρεπε να υπάρχουν αλλά επειδή υπάρχουν και ο κόσμος τα παρακολουθεί, μάλλον παρουσιάζουν μια περίεργη ειλικρίνεια μέσα στο απύθμενο ψέμα που πουλάνε. Οι παίκτες αυτών των προγραμμάτων αλληλεπιδρούν μεν τυχαία αλλά πραγματικά, με εντάσεις, με ίντριγκες, με όλα τα ελαττώματα του ανθρώπου. Το ότι αναζητάμε μια αλήθεια στα πράγματα δείχνει κάτι για την κοινωνία μας, ακόμη θα τολμήσω να πω και για το θέατρο. Εάν το θέατρο μπορούσε να μεταφέρει αυτή την αλήθεια σε τόσο ισχυρό βαθμό, ο κόσμος θα είχε ίσως περισσότερη ανάγκη να το παρακολουθήσει. Πηγαίνουμε στο θέατρο για να δούμε ιδρώτα, αίμα, σχέσεις, να ακούσουμε ποίηση, εάν δεν συμβαίνει αυτό, θα το βρούμε στο ριάλιτι και αυτό είναι πολύ λυπηρό. Ο Γιάννης Οικονομίδης λέει σε μια συνέντευξή του «θέλω να κάθομαι πίσω από την κάμερα και αυτό που παρακολουθώ να είναι μια αλήθεια, η απόλυτη αλήθεια» και ο Οικονομίδης το κάνει τέλεια αυτό στις ταινίες του και το εκμαιεύει πάντα από τους ηθοποιούς του ώστε να υπάρξει ένα ειλικρινές αποτέλεσμα στο τέλος.
Πως είναι η αίσθηση ενός ηθοποιού να βλέπει επί σκηνής τους θεατές να φορούν μάσκα;
Ευτυχώς ή δυστυχώς, δεν έχω βρεθεί σε αυτή τη θέση, ακόμα. Πιστεύω ότι θα το ζήσω αλλά δεν θα ήθελα να το δω. Δεν είναι πολύ ωραίο.
Παρόλα αυτά ο κόσμος συνεχίζει και έρχεται στο θέατρο και φαίνεται ότι η μάσκα δεν λειτουργεί αποτρεπτικά.
Σίγουρα, ο κόσμος μας στηρίζει και αυτό είναι πολύ σημαντικό. Δείχνει ότι διψάει για το θέατρο και αυτό ίσως να δηλώνει ότι κάτι του λείπει. Είναι επίσης σημαντικό η πολιτεία να γνωρίζει ότι οι άνθρωποι που εργάζονται στο θέατρο ή οι παραγωγοί θεατρικών παραστάσεων έχουν εργαστεί αρκετά για να λειτουργούν όλα με υπευθυνότητα και ασφάλεια. Το θέατρο είναι ένα προστατευτικό περιβάλλον για να τρομάζει μια πολιτεία ότι μέσα σε αυτό θα υπάρξει διασπορά του ιού.
Τι αίσθηση σας άφησε το 2020;
Ήταν μια καλή και κακή χρονιά, όπως είναι και η ζωή διότι για εμένα κάπως έτσι είναι όλες οι χρονιές. Η φύση και το περιβάλλον είναι δύο ζητήματα που δοκιμάστηκαν για ακόμη μια χρονιά. Ο τρόπος που συμπεριφερόμαστε στη φύση και ο τρόπος που η Κυβέρνηση θέλει να συμπεριφερθεί στη φύση με τα νομοσχέδια που περνάει, είναι κάτι που με στεναχώρησε σε αυτήν τη χρονιά. Μακάρι, θα πω, να έχουμε κάθε χρόνο μια δίμηνη καραντίνα για να αφήσουμε τον πλανήτη να αναπνεύσει. Ο κορωνοϊός αναχαίτισε την εγκληματική πίεση του ανθρώπου ως προς τη φύση και θεωρώ ότι πλέον αν δεν κάνουμε κάτι για να βοηθήσουμε το περιβάλλον θα βρεθούμε μπροστά σε σοβαρές συνέπειες.
