Μετράμε ήδη ενάμισι μήνα από το πέρας των εορτασμών της επετείου των 200 χρόνων από την επανάσταση του 1821. Εδώ δεν θα ασχοληθούμε με τα μαργαριτάρια των περαστικών στις ερωτήσεις των δημοσιογράφων για τις εθνικές επετείους και όποιον πάρει ο χάρος. Αρχικά θα εστιάσουμε στην ιστορία ως μάθημα στο σχολείο. Έπειτα θα επιδιώξουμε να αναδείξουμε την αξία της ιστορίας, αλλά και την ανάγκη να αποτελέσει εργαλείο διαμόρφωσης κοινωνικής συνείδησης και αφύπνισης.
Προβληματισμοί
Ας ξεκινήσουμε όμως από την αρχή. Πρόσφατα μια μαθήτρια της Στ’ Δημοτικού, στο μάθημα της ιστορίας και στην ενότητα για την ελληνική επανάσταση, με ρώτησε: «Κύριε, για ποιο λόγο μαθαίνουμε ιστορία;». Η ερώτηση αυτή, δεν σας κρύβω πως με ταρακούνησε στιγμιαία και μ’ έβαλε σε σκέψεις: «Για ποιο λόγο λοιπόν κύριε διδάσκεις ιστορία στα παιδάκια; Δεν τους φτάνουν άραγε οι ατελείωτες ώρες στα φροντιστήρια και τους αποτελειώνεις κι εσύ με ‘’παραπανίσιες’’ ημερομηνίες και γεγονότα;», ρώτησα κι εγώ με τη σειρά μου τον εαυτό μου. Αυθόρμητα όμως τότε μου ήρθε στο μυαλό η γνωστή φράση του Ισπανού φιλόσοφου Σανταγιάνα: «Λαός που ξεχνά την ιστορία του είναι καταδικασμένος να την ξαναζήσει».
Η ιστορία στην εκπαίδευση
Πόσο διαφορετικά θα σκέφτονταν και θα ενεργούσαν αλήθεια οι μαθητές, αν οι δάσκαλοι τους παρότρυναν να κοιτάξουν τα ιστορικά γεγονότα με πιο κριτική ματιά; Αν τους καθοδηγούσαν να καλλιεργήσουν την ενσυναίσθηση για τους πρωταγωνιστές και για τα κίνητρα που τους ώθησαν στις ενέργειές τους; Αν δεν επέμεναν στην αποστήθιση ημερομηνιών και την απλή καταγραφή γεγονότων; Πώς θα εμβαθύνει κάποιος σε ένα αντικείμενο όταν δεν το περιβάλλει με αγάπη, πολύ χειρότερα δε όταν το μισήσει; Πώς λοιπόν θα ξεχάσει κάποιος την ιστορία του, όταν δεν την έχει μάθει ποτέ πραγματικά;
Η Ιστορία στη ζωή μας
Ας συνδέσουμε τώρα όσα είπαμε, με την αξία της ιστορίας στη ζωή μας. Πού καταλήγουμε λοιπόν όταν συμβούν τα παραπάνω, σύμφωνα με την άποψη του Σανταγιάνα; Η ιστορία γίνεται παρελθόν, περνάει στη λήθη και την ίδια στιγμή εμείς, από απλοί παρατηρητές του παρελθόντος, γινόμαστε πρωταγωνιστές του. Για να γίνει αυτό πιο κατανοητό, αρκεί να σκαλίσουμε το παρελθόν ενός γεγονότος που επαναλαμβάνεται και σήμερα και να αντιστοιχίσουμε τα κοινά τους σημεία. Αν επί παραδείγματι, μελετούσαμε τις βασικές αιτίες και τις συνέπειες των πολέμων, θα τις αναγνωρίζαμε ευκολότερα και στο σήμερα και άρα θα μπορούσαμε να τις διαχειριστούμε αποτελεσματικότερα.
Συμπέρασμα
Η βαθιά γνώση λοιπόν της ιστορίας, κάθε άλλο παρά αναχρονιστική μπορεί να θεωρηθεί. Η διδασκαλία της στα σχολεία, μέσα από μια πιο κριτική ματιά, κρίνεται επιβεβλημένη. Ποτέ δεν είναι αργά όμως. Εφόσον αναγνωρίσουμε την αξία της ιστορίας στη ζωή μας, θα ενεργοποιηθούμε ως πολίτες και θα δώσουμε στο μέλλον μας μεγαλύτερο νόημα και ποιότητα.
Πηγή:
Ο λαός που ξεχνά την ιστορία του είναι καταδικασμένος να την ξαναζήσει. (2018). Ανακτήθηκε από xanthitimes.gr (Τελευταία πρόσβαση 9/5/2021).
