Ο τζόγος είναι συχνό φαινόμενο, ειδικά στις μέρες μας. Με τη βοήθεια της τεχνολογίας, η πρόσβαση σε αυτή την ενασχόληση, μέσα από ιστοσελίδες και εφαρμογές τυχερών παιχνιδιών, είναι πιο εύκολη από ποτέ. Αναφέρεται, μάλιστα, ότι το 80% των ενηλίκων ασχολείται κάποια στιγμή στη ζωή με τον τζόγο. Ωστόσο, ενώ οι θετικές πλευρές του (π.χ. πιθανότητα υψηλών χρηματικών κερδών) υπερτονίζονται από ανάλογα τηλεοπτικά παιχνίδια, δε συμβαίνει το ίδιο με τις αρνητικές επιπτώσεις που προκαλεί στο άτομο.
Αξίζει, ακόμη, να αναφερθεί ότι ο τζόγος είναι ένας εθισμός, ο οποίος είναι πολύ όμοιος με κάποιον που κάνει κατάχρηση ουσιών. Επομένως, τα συναισθήματα που βιώνει κατά την κατανάλωση αλκοόλ ή χρήση ναρκωτικών, είναι ίδια με αυτά που βιώνει σε περίπτωση που κερδίσει ένα μεγάλο στοίχημα.
Υπάρχει, επίσης, το ενδεχόμενο η ενασχόληση με τα τυχερά παιχνίδια να υπερβεί το υγιές όριο και να καταλήξει επιζήμια, τόσο για το ίδιο το άτομο, όσο και για τους οικείους του. Τότε, γίνεται λόγος για εθισμό στον τζόγο ή διαταραχή του τζόγου. Χαρακτηριστικά, τα άτομα με αυτή τη διαταραχή δεν μπορούν να λειτουργήσουν φυσιολογικά και δε συνειδητοποιούν ότι η συμπεριφορά τους είναι ανθυγιεινή. Παρά τις προσπάθειες που κάνουν για να τη σταματήσουν, δυσκολεύονται να ελέγξουν τις παρορμήσεις τους για στοιχηματισμό. Έτσι, τείνουν να έχουν οικονομικά προβλήματα και να προβαίνουν στην οικονομική τους ενίσχυση από άλλους.
Ο τζόγος και τα αίτια που υποβόσκουν:
Τα τυχερά παιχνίδια δημιουργούν το αίσθημα της αβέβαιης ανταμοιβής. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα την αύξηση της έκκρισης της ντοπαμίνης, η οποία ενισχύει ριψοκίνδυνες συμπεριφορές, αναφορικά με τέτοιου είδους παιχνίδια. Έτσι, αυτά εμφανίζονται όλο και περισσότερο εθιστικά. Ακόμη, έχουν σχεδιαστεί ώστε ο παίκτης να χάσει τη νίκη για λίγο, οδηγώντας στο φαινόμενο της “παραλίγο νίκης”. Ένα παράδειγμα αυτού του γεγονότος είναι ο ένας από τους τροχούς να σταματήσει λίγο έξω από τη γραμμή για το τζακ ποτ. Αυτό το φαινόμενο συναντάται και στο δημοφιλές παιχνίδι “Candy Crush”.
Επιπλέον, υπάρχουν διάφοροι παράγοντες που οδηγούν στον εθισμό στον τζόγο. Ένας βασικός παράγοντας είναι η ανάγκη φυγής από μία οδυνηρή πραγματικότητα, όπως προσωπικά προβλήματα. Επίσης, κάποιοι άνθρωποι διακατέχονται από μία έντονη επιθυμία για χρήματα, με σκοπό να έχουν μία διαφορετική ζωή. Ως εκ τούτου, πιστεύουν ότι το να καταφύγουν στα τυχερά παιχνίδια τούς δίνει κάποια ευκαιρία για να πετύχουν το σκοπό τους. Ένας άλλος λόγος είναι ότι απλά αναζητούν μία ένταση που περιλαμβάνει την πιθανότητα ρίσκου. Εδώ, η αδρεναλίνη παίζει το ρόλο της. Τελευταίος, αλλά εξίσου σημαντικός παράγοντας είναι η επίδραση του περιβάλλοντος. Αν, για παράδειγμα, κάποιος έχει -στο στενό συγγενικό του κύκλο- άτομο που ασχολείται με τον τζόγο, τότε πιθανόν και ο ίδιος να επιδείξει ανάλογη συμπεριφορά.
Τύποι παικτών:
Σύμφωνα με το Συμβούλιο Παθολογικών Τζογαδόρων της Αριζόνα, οι τύποι των εθισμένων παικτών είναι δύο:
- Ενεργητικοί παίκτες τυχερών παιχνιδιών: Οι συγκεκριμένοι ξεκινούν να παίζουν στην εφηβεία και μπορεί να εθιστούν μετά από μερικά χρόνια. Συνήθως, έχουν χαμηλή αυτοεκτίμηση, μπορεί, όμως, να κρύβουν τις ανασφάλειές τους δείχνοντας υπερβολική αυτοπεποίθηση. Αυτοί οι παίκτες συνήθως προτιμούν παιχνίδια δεξιοτήτων, όπως το πόκερ, γιατί θεωρούν ότι ξέρουν τον τρόπο που θα κερδίσουν.
- Διαφυγείς παίκτες τυχερών παιχνιδιών: Ξεκινούν να ασχολούνται με τα τυχερά παιχνίδια μετά την ηλικία των 30 ή και μεγαλύτεροι. Μπορούν να αναπτύξουν εθισμό μέσα σε μερικούς μήνες, όμως αναζητούν πιο συχνά βοήθεια από την προηγούμενη κατηγορία. Οδηγούνται, συνήθως, σε αυτά τα παιχνίδια όταν βιώνουν κάποια απώλεια. Συχνά, προτιμούν παιχνίδια που βασίζονται στην τύχη, όπως τα φρουτάκια ή τα διαδικτυακά πονταρίσματα (online betting).
Θεραπεία εθισμού στον τζόγο:
Αρχικά, κατά τη διάρκεια των συνεδριών, δίνεται προτεραιότητα στην επίτευξη διάφορων στόχων. Ένας στόχος είναι η καταγραφή, η επεξεργασία και η κατανόηση της πορείας του ατόμου, σχετικά με την παθολογική ενασχόλησή του με τον τζόγο. Όταν μειώνεται αυτή η συμπεριφορά και παράλληλα με αυτούς τους στόχους, ξεκινά η θεραπεία. Αυτή αποσκοπεί στη βαθύτερη επούλωση των τραυμάτων του ατόμου και προσαρμόζεται, ανάλογα με τις ανάγκες του.
Επίσης, ανάλογα την περίπτωση, εκτός από την ατομική θεραπεία, συστήνεται θεραπεία οικογένειας ή θεραπεία ζεύγους. Τέλος, εάν είναι εφικτό, είναι σημαντική η συμμετοχή σε Ομάδα Αυτοβοήθειας Ανώνυμων Τζογαδόρων, συμπληρωματικά με την ψυχοθεραπεία. Για κάποια άτομα, το μοίρασμα κοινών εμπειριών είναι πολύ βοηθητικό.
Πηγές:
- Πώς ο τζόγος παραμορφώνει την πραγματικότητα και εθίζει τον εγκέφαλο. Ανακτήθηκε από https://www.psychologynow.gr/ (τελευταία πρόσβαση 18/10/2020 στις 14:30)
- Εθισμός στον τζόγο: Ορισμός, αιτιολογία, αντιμετώπιση. Ανακτήθηκε από http://www.i-psyxologos.gr/ (τελευταία πρόσβαση 18/10/2020 στις 14:30)
- Είμαι χαμένο χαρτί, σίγουρα μπορείς να με βοηθήσεις; – Τζόγος. Ανακτήθηκε από https://www.psychology.gr/ (τελευταία πρόσβαση 18/10/2020 στις 14:30)
- The Psychology of Gambling Addiction. Ανακτήθηκε από https://granitemountainbhc.com/ (τελευταία πρόσβαση 18/10/2020 στις 14:30)
