Ο νομός Εύβοιας, ανάμεσα στις υπόλοιπες ομορφιές που διαθέτει, είναι γνωστός και για τα Λουτρά Αιδηψού– ίσως τα πιο γνωστά λουτρά ολόκληρης της Ελλάδας. Τοποθετημένα 100 χλμ. περίπου βόρεια της πρωτεύουσας του νομού, της Χαλκίδας, υπάγονται στον δήμο Ιστιαίας- Αιδηψού. Φημισμένα για τις θεραπευτικές τους ιδιότητες, τα Λουτρά Αιδηψού, προσελκύουν ετησίως τεράστιο αριθμό επισκεπτών, που επιθυμούν να απαλλαγούν από πόνους, να χαλαρώσουν, αλλά και να απολαύσουν τα πανέμορφα τοπία της περιοχής. Παρ’ όλη όμως την τεράστια φήμη που διαθέτουν τα λουτρά, σχετικά με τις θεραπευτικές ιδιότητες που προσφέρουν, λίγοι είναι εκείνοι που γνωρίζουν την μακραίωνη ιστορική παράδοση, μέρος της οποίας μαρτυρείται ήδη από την εποχή του Αριστοτέλη και του Στράβωνα.
Σύμφωνα με την μυθολογία, η δημιουργία των ιαματικών πηγών προέκυψε ύστερα από αίτημα της θεάς Αθηνάς, προς τον αδερφό της Ήφαιστο, με σκοπό να αναπαύεται σε αυτά και να χαλαρώνει, ο Ηρακλής, μετά από κάθε άθλο του, ως προστατευόμενος της θεάς. Ο Ήφαιστος δέχτηκε να τα δημιουργήσει και έτσι χτυπώντας με το σφυρί του το έδαφος, θεϊκά, ιαματικά νερά ξεπήδησαν από παντού.
Η ιστορία των λουτρών της Αιδηψού
Στην περιοχή εγκαταστάθηκαν άνθρωποι, πολύ πριν γίνουν ευρέως γνωστές οι πηγές και πιο συγκεκριμένα, στο ύψωμα του Κουμπιού συναντάται ο πρώτος οικισμός της ευρύτερης περιοχής, ήδη από την μεσοελλαδική περίοδο. Από τον 14ο αιώνα π.Χ. και για αρκετούς ακόμη αιώνες, παύει να υπάρχει μόνιμη εγκατάσταση στον συγκεκριμένο οικισμό και μονό κατά τη διάρκεια της ρωμαιοκρατίας τα λουτρά Αιδηψού γνωρίζουν μεγάλη άνθιση. Η ακμή αυτή διαρκεί αρκετούς αιώνες, με αποκορύφωμα την περίοδο οπότε διετέλεσε αυτοκράτορας ο Ιουστινιανός. Ήδη από τα χρόνια εκείνα, είχε αρχίσει η συστηματική εκμετάλλευση των πηγών, καθώς οι επισκέπτες που έφθαναν στην περιοχή, κατέβαλαν και κάποιο αντίτιμο. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός πως κατά τα χρόνια εκείνα, η χρήση των λουτρών συνοδευόταν από συζήτηση, διασκέδαση και ενίοτε όργια, κατάσταση που συνέβαλε στην σταδιακή ερήμωση των λουτρών, καθώς θεωρούνταν από πολλούς ως καταραμένα. Πάντως από τα λουτρά Αιδηψού, πέρασαν σημαντικότατες ιστορικές προσωπικότητες όπως οι αυτοκράτορες Αδριανός, Μάρκος και Σεβήρος.
Κατά τους επόμενους αιώνες, και κυρίως στην περίοδο του Μεσαίωνα, δεν υπήρξε έντονη δραστηριότητα στα λουτρά Αιδηψού, με αποτέλεσμα να μην μαρτυρούνται, και μεγάλης ιστορικής σημασίας, γεγονότα. Το πιο αξιοσημείωτο από όλα ήταν, η ολοκληρωτική καταστροφή της Αιδηψού από τους Οθωμανούς, οι οποίοι παρά τις υποσχέσεις του Σουλτάνου για ειρήνη, στα 1414-1415, ξεκίνησαν επίθεση κατά της ευρύτερης περιοχής και την ισοπέδωσαν. Ελάχιστοι κάτοικοι κατόρθωσαν να επιβιώσουν ή να μην απαχθούν ως δούλοι από τους Οθωμανούς, και αυτοί μετοίκησαν τον οικισμό της Αιδηψού, στην περιοχή που γνωρίζουμε μέχρι και σήμερα. Στα 1470, η περιοχή παραδίνεται αμαχητί στον εχθρό, μετά και την άλωση της Χαλκίδας.
Περί το 1839, η περιοχή πωλείται σε κατοίκους των οικισμών Αιδηψός, Γιάλτρα και Λιχάδα. Έκτοτε αρχίζει και η σταδιακή οικονομική και τουριστική ανάπτυξη για την Αιδηψό, καθώς δεν ήταν λίγοι αυτοί που έστηναν καταλύματα σε γύρω από τα λουτρά Αιδηψού, οικισμούς, με σκοπό να κάνουν λουτροθεραπεία και να απολαύσουν τα οφέλη που αυτή προσφέρει. Σύντομα ο δήμος ξεκίνησε την οικονομική εκμετάλλευση της περιοχής, ζητώντας από τους χρήστες των λουτρών, λουτρικά δικαιώματα. Περίπου δέκα χρόνια αργότερα, δημιουργήθηκε για πρώτη φορά, χώρος για τη φιλοξενία των επισκεπτών, και σιγά σιγά άρχισε η ανέγερση ξενοδοχειακών καταλυμάτων, ικανών να ικανοποιούν τις ανάγκες των ανθρώπων που έσπευδαν στην περιοχή από κάθε μεριά της Ελλάδας.
Ο οικισμός στα λουτρά Αιδηψού, άρχισε να κατοικείται επίσημα, από το 1900 και μετά. Η περίοδος κατά την οποία δόθηκε η μεγαλύτερη ώθηση και άνθιση, ήταν αυτή μετά την Μικρασιατική καταστροφή, καθώς πλήθος προσφύγων κατέφθασε στην Αιδηψό, φέρνοντας μαζί του τεχνογνωσία, ιδέες και κυρίως όρεξη για δουλειά και δημιουργία όλων αυτών που καταστράφηκαν στις χαμένες πατρίδες. Από το χρονικό σημείο αυτό και μετέπειτα αρχίζει η ανέγερση ιδιωτικών υδροθεραπευτηρίων, υπερπολυτελών ξενοδοχείων, μεγάλων κέντρων διασκέδασης κ.ά.. Μερικοί από του επώνυμους επισκέπτες των λουτρών ήταν οι Ελευθέριος Βενιζέλος, Μαρίκα Κοτοπούλη, Κωστής Παλαμάς.
Κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, αν και η Αιδηψός βομβαρδίστηκε από τα γερμανικά στούκας, η περιοχή των λουτρών γλύτωσε από τις φονικές ενέργειες, καθώς τα ξενοδοχεία που είχαν ανεγερθεί, χρησιμοποιήθηκαν ως χώροι υποδοχής των τραυματιών του πολέμου. Σύντομα, μετά τη λήξη του αγώνα, τα λουτρά Αιδηψού, απέκτησαν και πάλι τον κοσμοπολίτικο χαρακτήρα τους και εξακολούθησαν να είναι πόλος έλξης για ανθρώπους από ολόκληρο τον κόσμο.
Τα Λουτρά Αιδηψού σήμερα
Τα λουτρά Αιδηψού αποτελούν σήμερα όσο πότε, έναν εναλλακτικό προορισμό, ο οποίος προσφέρει στους επισκέπτες του μοναδικές ώρες χαλάρωσης, ηρεμίας και ομορφιάς. Κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, ο τουρισμός εκτοξεύεται στα ύψη, χωρίς αυτό να σημαίνει πως τον χειμώνα τα λουτρά Αιδηψού ερημώνουν. Σύμφωνα με σχετικές έρευνες που έχουν πραγματοποιηθεί, οι ιαματικές ιδιότητες σχετίζονται με την καταπολέμηση του άγχους, των ρευματοπαθειών, των ημικρανιών και πολλών άλλων παθήσεων, οπότε και γίνεται αντιληπτή η τεράστια προσέλευση του κόσμου στην περιοχή. Πέρα από τα λουτρά Αιδηψού όμως, οι επισκέπτες έχουν την ευκαιρία να θαυμάσουν και άλλα αξιοθέατα της περιοχής, όπως είναι η Σπηλιά Σύλλα, το κτίριο των λουτρών ρωμαϊκής περιόδου και οπωσδήποτε η φυσική ομορφιά, η οποία είναι ικανή να μαγέψει τον οποιονδήποτε. Ένας τόπος που καταφέρνει να συνδυάσει ιστορική παράδοση αιώνων, καταστροφές και πυρπολήσεις, απαράμιλλη φυσική ομορφιά, αλλά και αξεπέραστη χαλάρωση εξαιτίας των πηγών του, περιμένει καθέναν από εμάς, να τον ανακαλύψει.
Πηγές:
- wikipedia
- ilia-mare.gr
- edipsos.net
- discovergreece.com
Σύνταξη κειμένου: Ευθυμία Μερτσανίδου
Επιμέλεια κειμένου: Ελευθερία Σακελλαρίου
