Κάπου είχα διαβάσει ότι οι έγχρωμες φωτογραφίες εστιάζουν στην εξωτερική εμφάνιση ενώ οι ασπρόμαυρες εστιάζουν στην ψυχή.
Και ναι άμα το σκεφτείς μπορεί και να ισχύει. Σε καμία περίπτωση βέβαια δεν λέμε ότι οι έγχρωμες φωτογραφίες δεν προκαλούν έντονα συναισθήματα αλλά το ασπρόμαυρο σίγουρα εστιάζει σε κάτι πιο βαθύ. Και είναι και κάπως λογικό. Σε μία έγχρωμη φωτογραφία οι πληροφορίες που μας δίνουν τα χρώματα είναι σημαντικές και σίγουρα τραβούν το μάτι περισσότερο. Στην ασπρόμαυρη φωτογραφία δεν εστιάζεις τόσο στο πως είναι κάτι αλλά στο τι είναι, τι θέλει να σου πει.
Αφαιρώντας τα χρώματα εστιάζεις περισσότερο σε αυτό που αισθάνεσαι. Στα μάτια, στο βλέμμα ,στις ρυτίδες έκφρασης. Τα σχήματα αρχίζουν να έχουν περισσότερη σημασία ,οι καμπύλες ,οι σκιές.
Μην ξεχνάμε ,επίσης, ότι το ασπρόμαυρο δίνει έναν πιο θλιβερό ,πιο μελαγχολικό τόνο σε μία εικόνα. Ακόμα και μια φωτογραφία από τα παιδικά μας χρόνια με γέλια παιδιών στο ασπρόμαυρο παύει να δείχνει μόνο μία όμορφη σκηνή . Δείχνει ένα συναίσθημα. Νοσταλγία. Αυτό ,λοιπόν, που -μάλλον-κάνει η ασπρόμαυρη φωτογραφία είναι να δείχνει τα συναισθήματα.
Διώχνουν εκείνο που δεν έχει σημασία. Όπως είναι ας πούμε τα ρούχα ή το χρώμα στα μαλλιά και στα μάτια και εστιάζουν σε αυτό το συναίσθημα που σου προκαλούν όλα αυτά τα πράγματα. Σε ένα έγχρωμο πορτραίτο για παράδειγμα έχει σημασία το χρώμα των ματιών αλλά στην ασπρόμαυρη εκδοχή της σημασία έχει το βλέμμα
Ακόμα και οι φωτογραφίες τοπίων αποκτούν μία δεύτερη ανάγνωση όταν γίνονται ασπρόμαυρες. Δείχνουν μία νοσταλγία , μία προσμονή , μια μελαγχολία. Δίνουν την εντύπωση ενός ερημωμένου τοπίου και σίγουρα σε βάζουν στην διαδικασία να σκεφτείς και να νοσταλγήσεις.
Πέρα βέβαια κι από τα συναισθήματα ,η ασπρόμαυρη φωτογραφία είναι πολύ εντυπωσιακή και τεχνικά. Τα χρώματα ,οι αντιθέσεις και οι σκιές είναι πιο έντονα. Το ασπρόμαυρο σε μία φωτογραφία χωρίς πολύ έντονο φως και αντιθέσεις μπορεί να δημιουργήσει πιο έντονες σκιές για ένα πιο εντυπωσιακό αποτέλεσμα.
Και γενικά πολύ συχνά το ασπρόμαυρο είναι βελτιωτικό. Μπορεί να «σώσει» μία φαινομενικά βαρετή φωτογραφία. Κάνοντας ασπρόμαυρη μία ασήμαντη φωτογραφία που τυχαία τράβηξες μπορείς να δημιουργήσεις μία φοβερά εντυπωσιακή εικόνα. Επιπλέον, μπορεί να κρύψει ατέλειες που τυχόν μπορεί να υπάρξουν σε μία φωτογραφία. Να «φτιάξει» μία έκφραση που μάλλον δεν πήγε και πολύ καλά ή να κρύψει ατέλειες προσώπων ή σωμάτων.
Ωστόσο από την αρχή του άρθρου μιλάω για τις ασπρόμαυρες φωτογραφίες ως εικόνες που τους λείπει το χρώμα αλλά δεν έχω παρατηρήσει ότι και το ασπρόμαυρο είναι χρώμα. Το άσπρο είναι όλα τα χρώματα και το μαύρο κανένα. Και αυτό είναι πράγματι εντυπωσιακό.
Άρα ,λοιπόν, στις ασπρόμαυρες φωτογραφίες συνυπάρχουν όλα τα χρώματα και κανένα συγχρόνως. Κάπως παρανοϊκό όπως και να το κάνουμε.
