Με την Έλενα Γκίκα-Πετρουλάκη συναντηθήκαμε σ’ ένα καφέ της Πλάκας ένα πρωινό μετά την πρωτοχρονιά. Με την Έλενα γνωριζόμαστε πολλά χρόνια και η χαρά μου για τη συνέντευξη αυτή ήταν και είναι απερίγραπτη. Η Έλενα Γκίκα-Πετρουλάκη γεννήθηκε το 1973. Σπούδασε αρχικά Διοίκηση Τουριστικών Επιχειρήσεων, Πολιτικές Επιστήμες και απέκτησε μεταπτυχιακό τίτλο στη Διοίκηση Ανθρώπινου Δυναμικού. Την περίοδο αυτή σπουδάζει στη Νομική Σχολή Αθηνών. Η Έλενα Γκίκα-Πετρουλάκη, αφού εργάστηκε σε μεγάλες ξενοδοχειακές επιχειρήσεις ως διοικητικό στέλεχος, από το 2009 έχει τη θέση της Διευθύντριας Ανθρώπινου Δυναμικού στο ξενοδοχειακό συγκρότημα Costa Navarino. Τα τελευταία χρόνια ζει στην πόλη της Μεσσήνης με τον σύζυγο της Γιώργο και τα δυο παιδιά τους, τον Γιάννη και την Δήμητρα. ΗΈλενα Γκίκα-Πετρουλάκη αγαπάει τα ταξίδια, την μουσική, το διάβασμα. Είναι φιλόζωη, “φύλακα – άγγελο” των αδέσποτων θα την χαρακτηρίσω. Είναι vegan. Η Έλενα Γκίκα-Πετρουλάκη γράφει από παιδί διηγήματα, μονόπρακτα θεατρικά έργα και ποιήματα. Το μυθιστόρημα “Καθρέφτες και είδωλα” είναι το πρώτο της βιβλίο.
Επιμέλεια συνέντευξης: Ελένη Τσαγγάλη
Το βιβλίο αυτό είναι το δεύτερο που έχετε γράψει. Το πρώτο είναι επιστημονικής φαντασίας. Πόσο εύκολο είναι να ισορροπείτε συγγραφικά σε δύο διαφορετικά είδη συγγραφής;
Μου αρέσει να πειραματίζομαι με διαφορετικές θεματολογίες. Η συγγραφή είναι ένα ταξίδι εσωτερικής αναζήτησης. Ποτέ δεν ξέρεις που θα σε βγάλει. Τουλάχιστον όπως το βιώνω εγώ, είναι λίγο σαν περιπλάνηση σε ένα συναρπαστικό αλλά δαιδαλώδες χάος που ζητά να πάρει μορφή, να τακτοποιηθεί. Νομίζω πως το πιο σημαντικό για μένα, είναι η αλήθεια των συναισθημάτων που βιώνουν οι ήρωες. Σε όποιο είδος και να ανήκει το κάθε βιβλίο, αυτό που τελικά με λυτρώνει ως συγγραφέα αλλά και με αγγίζει ως αναγνώστρια, είναι το βάθος των συναισθημάτων, και το πως αυτά γίνονται λέξεις και πράξεις μέσα στην εξέλιξη της κάθε ιστορίας. Κάθε βιβλίο μου το αντιμετωπίζω σαν μια πορεία των ηρώων προς την υπέρβαση του εαυτού τους. Σαν μια αναμέτρηση με τους προσωπικούς τους δαίμονες, που στοχεύει στην τελική επικράτηση όχι του καλού, αλλά του καλύτερου. Της καλύτερης δηλαδή εκδοχής του κάθε χαρακτήρα, όπως αυτή προκύπτει αν τον συγκρίνουμε με το πως παρουσιάζεται στην αρχή και στο τέλος της διαδρομής του.
“Καθρέφτες και είδωλα” λοιπόν… Γιατί ο συγκεκριμένος τίτλος;
Η κεντρική μου ηρωίδα, η Στέλλα, αναφέρει σε κάποιο σημείο πως καθρέφτες και είδωλα είμαστε όλοι. Με την έννοια του ότι βλέπουμε στους άλλους αυτό που βαθιά πιστεύουμε πως είμαστε εμείς οι ίδιοι. Και κατά συνέπεια βλέπουμε και τον εαυτό μας μέσα απ΄τα ίδια κάτοπτρα, έτσι όπως νομίζουμε δηλαδή πως μας βλέπουν οι άλλοι. Καθορίζουμε την ταυτότητά μας, τις επιλογές μας και τελικά το πεπρωμένο μας μέσα απ΄αυτή τη διαδικασία. Το μήνυμα λοιπόν είναι σχετικά απλό. Στη θεωρία τουλάχιστον… Όσο πιο καθαροί οι καθρέφτες, τόσο πιο όμορφο και λαμπερό θα είναι και το είδωλο μέσα του.
Ποια είναι η πιο σημαντική στιγμή για εσάς ως συγγραφέα; Η έναρξη ενός βιβλίου, η ολοκλήρωσή του ή η έκδοσή του;Η στιγμή δηλαδή που το παίρνετε στα χέρια σας τυπωμένο;
Κάθε στιγμή έχει τη δική της ομορφιά. Συνήθως στη ζωή μας, το ταξίδι είναι πιο σημαντικό απ΄τον ίδιο τον προορισμό. Το καταπληκτικό με τη συγγραφή ενός βιβλίου είναι πως το ταξίδι συνεχίζεται με πολλές και νέες εμπειρίες ακόμα και μετά την έκδοσή του. Στη φάση δηλαδή που το μοιράζεσαι με τον κόσμο. Είναι απερίγραπτη αυτή η διαδικασία. Και δεν σας κρύβω πως η συμβολή του εκδοτικού οίκου σε όλο αυτό είναι καταλυτική. Ήταν τεράστια τύχη και τιμή για μένα το ότι οι εκδόσεις Ψυχογιός επέλεξαν να συμπεριλάβουν το Καθρέφτες και Είδωλα στους τόσους και τόσους επιτυχημένους τίτλους τους.
Πως θα περιγράφατε την κεντρική ηρωίδα σας, τη Στέλλα;
Η Στέλλα είναι η φίλη που όλοι θα θέλαμε να έχουμε. Ανιδιοτελής, δοτική, σχεδόν εμμονική σε ό,τι αφορά τις ηθικές αρχές της, παλεύει να πιαστεί απ΄ αυτές επιζητώντας την εξιλέωσή της. Αναγκάστηκε να ζει μέσα σε ένα ψέμα και γι΄αυτό ακριβώς μισεί τα ψέματα. Έχει επιβιώσει ολομόναχη και γι΄αυτό μπορεί να εκτιμήσει την οικογένεια. Έχει γνωρίσει τη βία από πρώτο χέρι και γι΄αυτό χαρίζει τρυφερότητα και ανοχή στους γύρω της. Είναι μια γυναίκα που έχει «χτιστεί» μέσα από τις δυσκολίες, χωρίς ποτέ να τις χρησιμοποιήσει ως δικαιολογίες για όσα δεν κατάφερε να κάνει αλλά μόνο ως κίνητρα και αφορμές για να μπορέσει να κάνει περισσότερα.
Διαβάζοντας κανείς το “καθρέφτες και είδωλα” αντιλαμβάνεται την σημασία της αυτοθυσίας απέναντι στους ανθρώπους που αγαπάμε. Ανήκετε στους συγγραφείς που θέλουν να προβάλουν την βαρύτητα των ηθικών αξιών σε μια εποχή απαξίωσής τους;
Πιστεύω πως δεν έχει υπάρξει καμιά εποχή στην ανθρώπινη ιστορία που οι άνθρωποι δεν ισχυριζόντουσαν πως υπάρχει κρίση αξιών. Με ένα περίεργο τρόπο κάθε γενιά φαίνεται να καταγγέλλει τους διαδόχους της για έλλειμμα αξιών. Εγώ πάλι ίσως από αθεράπευτη αισιοδοξία νομίζω πως ο κόσμος γίνεται καλύτερος. Τώρα αν θα καταφέρω να συμβάλω έστω και ελάχιστα σε αυτήν την βελτίωση μέσω των βιβλίων μου… Αυτό θα το κρίνουν οι αναγνώστες.
Στο “καθρέφτες και είδωλα” αγγίζετε ένα πολύ σοβαρό θέμα. Αυτό της γυναικείας κακοποίησης και της ενδοοικογενειακής βίας. Τι θα συμβουλεύατε τις γυναίκες που βιώνουν τέτοιες καταστάσεις;
Θεωρώ την ενδοοικογενειακή βία τη χειρότερη μορφή βίας που μπορεί να υπάρξει. Άσχετα από την ένταση ή τη μορφή που παίρνει σε κάθε διαφορετική περίπτωση, οι συνέπειες της είναι τρομακτικές. Η βία που βιώνει κάποιος στους κόλπους της οικογένειας του, στο χώρο δηλαδή που οφείλει να μας περιβάλλει με ασφάλεια και αγάπη, σημαδεύει με τον πιο ανεξίτηλο τρόπο. Και κυρίως αναπαράγεται. Τα παιδιά που έχουν υποστεί βία, έχουν τρομακτικά περισσότερες πιθανότητες ως ενήλικες να εμπλακούν σε ανάλογες καταστάσεις είτε ως θύματα ή και ως θύτες. Οι γυναίκες που γίνονται θύματα ενδοοικογενειακής βίας, πολλές φορές έχουν υπάρξει θύματα και ως παιδιά. Σε κάθε περίπτωση όμως, το βέβαιο είναι πως ο βία λειτουργεί ως μηχανισμός ελέγχου με διάρκεια ισχύος πολύ μεγαλύτερη από αυτήν του ίδιου του βίαιου περιστατικού. Ο φόβος που τη συνοδεύει λειτουργεί παραλυτικά καθιστώντας πολύ δύσκολη την αντίδραση ή την απόδραση του «θύματος». Δεν μπορώ καν να φανταστώ πόσο δύσκολο μπορεί να είναι για την γυναίκα που βρίσκεται σε μια τέτοια κατάσταση το να αντιδράσει. Το μόνο που θα μπορούσα να τη συμβουλεύσω είναι να ζητήσει βοήθεια. Αυτό είναι ίσως το πρώτο και το πιο σημαντικό βήμα.
Υπάρχουν στοιχεία της προσωπικότητάς σας στα βιβλία που γράφετε;
Πως θα μπορούσαν να μην υπάρχουν; Κάθε χαρακτήρας που γεννιέται στη φαντασία ενός συγγραφέα, είναι πνευματικό του παιδί. Υπάρχουν χαρακτήρες που νομίζω πως τους μοιάζω, άλλοι που θα ήθελα να τους μοιάσω, και άλλοι που ίσως φοβάμαι να μην τους μοιάσω. Πάντα όμως υπάρχει κάτι δικό μου.
Θα θέλατε να μας αποκαλύψετε την πηγή της έμπνευσής σας;
Οι γυναίκες. Οι γυναίκες των θαυμάτων όπως τις έχω στο μυαλό μου. Γυναίκες σαν την μητέρα μου που στη μνήμη της έχω αφιερώσει και το «Καθρέφτες και Είδωλα», γυναίκες σαν τις αδελφικές μου φίλες, γυναίκες – δασκάλες που με έχουν διδάξει και με έχουν εμπνεύσει.
Γιατί επιλέγετε στα βιβλία σας να μην ακολουθείτε γραμμική αφήγηση, αλλά να παίζετε συγγραφικά μεταξύ του παρελθόντος και του παρόντος;
Μέσα απ΄αυτό τον τρόπο αφήγησης προσπαθώ να διευκολύνω τον αναγνώστη στο να ξεκλειδώσει τα μυστικά της ιστορίας. Και να το κάνει με τρόπο που θα του επιτρέψει να κατανοήσει σε βάθος όχι μόνο τα γεγονότα αλλά κυρίως τα κίνητρα και την ψυχοσύνθεση των ηρώων.
Για ποιο λόγο να επιλέξει κάποιος το βιβλίο σας;
Γιατί θα το χαρακτήριζα ως ένα βιβλίο που διαβάζεται εύκολα χωρίς όμως να είναι εύπεπτο. Είναι ένα βιβλίο με το οποίο μπορεί κάποιος να απολαύσει μερικές ώρες ευχάριστης ανάγνωσης αλλά ταυτόχρονα αν το θελήσει θα βρει και αρκετά μηνύματα πάνω στα οποία χωράει περαιτέρω σκέψη και συζήτηση. Μηνύματα σχετικά με τις επιλογές μας και το πως αυτές καθορίζουν το πεπρωμένο μας, ή με το κατά πόσο οι πράξεις μας, καλές ή κακές, επιστρέφουν για να επιφέρουν μια τελική ισορροπία.
Τι να περιμένουμε από την Έλενα Γκίκα-Πετρουλάκη στο μέλλον;
Ελπίζω πολλά και διάφορα. Όπως είπα και στην αρχή, μου αρέσει να πειραματίζομαι. Ήδη το βιβλίο πάνω στο οποίο δουλεύω αυτόν τον καιρό έχει αρχίσει να μου δείχνει τη δική του πολύ διαφορετική ταυτότητα. Σε κάθε περίπτωση, είναι βέβαιο πως θα συνεχίσω να γράφω.
Βιογραφικά στοιχεία για την Έλενα Γκίκα-Πετρουλάκη μπορείτε να βρείτε εδώ: https://www.psichogios.gr/site/Authors/show/1158/elena-gkika-petroylakh
Μπορείτε να βρείτε την Έλενα Γκίκα-Πετρουλάκη στο facebook: https://www.facebook.com/Elena.Gkika.Petroulaki.Author/
