Τη Βασιλική Στρώλη τη γνώρισα πριν 4 χρόνια περίπου καθώς βρεθήκαμε για λίγο στον ίδιο επαγγελματικό χώρο στις Σέρρες. Κατάγεται από την Ξάνθη, όπου και ζει και δραστηριοποιείται. Είναι από τους ανθρώπους που σου αρέσει να τους ακούς να μιλούν, γιατί είναι ένας πολύ αισιόδοξος και χαμογελαστός άνθρωπος και έχει το χάρισμα να σου μεταδίδει αυτήν την θετική αύρα της. Δραστήρια, ενεργητική και αποφασιστική ως προσωπικότητα. Σήμερα όμως, λίγα χρόνια μετά, έχει αλλάξει πορεία πλεύσης και μας ταξιδεύει στο χώρο της και στα όνειρα της με οδηγό το πλοίο της «Φιλαναγνωσίας»!
Επιμέλεια συνέντευξης: Μαριάννα Τσιολπίδου
Βάσω, τι σπουδές έχεις κάνει;
Αποφοίτησα το 2014 από τη Φιλοσοφική Σχολή Ιωαννίνων, κατεύθυνση Ιστορίας και Αρχαιολογίας. Έπειτα συνέχισα με μεταπτυχιακές σπουδές πάνω στην δημιουργική γραφή στο Πανεπιστήμιο της Φλώρινας και καθώς η γραφή με γοήτευσε ξεκίνησα να παρακολουθώ σεμινάρια(e-learning) σε ξένα Πανεπιστήμια μιας και το συγκεκριμένο αντικείμενο κατέχει πολλά χρόνια στην πλάτη του (Αγγλία και Αμερική σε συγκεκριμένες περιοχές) ενώ σε εμάς τώρα βρίσκεται στο στάδιο της άνθισής του.
Πώς και δεν ακολούθησες τη οδό της μέσης εκπαίδευσης και πώς γεννήθηκε αυτή η ιδέα του εργαστηρίου της «Φιλαναγνωσίας»;
Από την ημέρα που πέρασα στο Πανεπιστήμιο ήξερα πως, παρόλο που αγαπούσα την ιστορία και την διδασκαλία της, δεν θα μπορούσα ποτέ να διδάξω σε ένα σχολείο με τον τρόπο που διδάσκεται. Όταν τελείωσα, έψαξα εναλλακτικούς τρόπους εκμάθησης και κάπως έτσι βρέθηκα σε ένα φροντιστήριο στις Σέρρες το οποίο ήταν σταθμός για εμένα (ήταν και η γνωριμία μας εκεί ). Ήθελα να ανακαλύψω έναν δικό μου τρόπο ώστε να προσεγγίζω συγκεκριμένα αντικείμενα διδασκαλίας, το μάθημα να είναι ένα αέναο εκπαιδευτικό παιχνίδι άνευ ηλικίας. Το κυνήγι αυτής της ανακάλυψης δεν ήταν δείγμα ματαιοδοξίας απλώς ένας δικός μου τρόπος να προσεγγίσω έννοιες όπως το σχολείο, που για μένα ήταν, όχι πάντα, “μακρινές” όταν ήμουν παιδί.
Λίγο καιρό μετά η μητέρα μου ανακάλυψε το μεταπτυχιακό και γεμάτη ενθουσιασμό ξεκίνησα αυτό το ταξίδι “ανακάλυψη” αυτού του αντικειμένου.
Η ιδέα ενός εργαστηρίου, για να είμαι ειλικρινής, δεν άργησε να έρθει καθώς η σκέψη να κάνω κάτι δικό μου βρισκόταν μεγάλο χρονικό διάστημα στο μυαλό μου. Πάντα ήθελα να δημιουργήσω έναν δικό μου κόσμο, ένα χώρο όπου τα παιδιά θα μαθαίνουν μέσα από το παιχνίδι(σε όποια ηλικία και αν βρίσκονται) και θα βρίσκονται σε ένα χώρο που δεν θα μοιάζει με αίθουσα αλλά με σπίτι. Κάπως έτσι άλλωστε φανταζόμουν από μικρή πως θα μπορούσαν να είναι τα σχολεία. Όταν αυτό δεν μπορεί να συμβεί, το φτιάχνεις με τα χέρια σου, έτσι έχω μάθει εγώ. Φυσικά, αν και τείνω να γίνομαι γραφική, δεν μπορώ να μην αναφέρω πως το όνειρο μου έγινε πραγματικότητα ακριβώς επειδή είχα την στήριξη και την συμπαράσταση των γονιών μου. Ο,τι είμαι και ό,τι δεν είμαι το οφείλω στους γονείς μου, ότι κάνω και ότι δεν κάνω είναι γιατί οι ρίζες μου βρίσκονται σε αυτούς.
Περιέγραψε μας μία μέρα με τους μαθητές σου.
Μια μέρα γεμάτη γέλια.
Κάθε μέρα είναι και μια ανακάλυψη για εμένα. Το καλό με αυτό το αντικείμενο είναι πως (κατ’ εμέ) κάθε μέρα θέλει να κινείσαι σε διαφορετικά ύδατα. Ποτέ δεν κάνω την ίδια άσκηση και κάθε μέρα εφευρίσκω νέα παιχνίδια, νέες δράσεις και projects ώστε τίποτε να μην είναι ίδιο με το χθες, μέσα από τις συνεχείς εναλλαγές της διδασκαλίας, ανακαλύπτω τους μαθητές μου αλλά και τον ίδιο μου τον εαυτό μέσα από τα μάτια τους.
Φτάνω στις 15 :20 στο εργαστήρι, η πρώτη μου κίνηση είναι να βάλω μουσική, δεν μπορώ να διανοηθώ πως ξεκινά το μάθημα και από πίσω υπάρχει το κενό, εκτός αυτού η κλασική μουσική λειτουργεί ευεργετικά στον μαθητή κατά τη διάρκεια της γραφής του. Έπειτα ετοιμάζω τους χυμούς ( κάθε μέρα έχω χυμούς για όλους τους μαθητές, ακόμη και για τους ενήλικες ), τα χαρτιά στο τραπέζι και στήνω το παιχνίδι ή προετοιμάζομαι προφορικά. Μαζευόμαστε σιγά σιγά, λέμε τα νέα μας και έπειτα ξεκινάμε το δίωρό μας , ανάλογα την ημέρα είτε θα ασχοληθούμε με ταινίες μικρού μήκους, με πίνακες, με ήχους γενικότερα ότι μπορεί να εμπνεύσει κάποιον για να γράψει. Συνήθως τους αναθέτω ένα project και τους αφήνω να επιλέξουν πως θα το διαχειριστούν. Χρησιμοποιώ την γραφή ως μέσο όχι μόνο για να έρθουν τα παιδιά κοντά στην λογοτεχνία και την ποίηση αλλά και για να μάθουν πόσο μεγάλη δύναμη έχει ο λόγος, πως στηρίζουμε την ομάδα σε ένα project, πως βοηθούμε κάποιον που είναι πιο αδύναμος από εμάς στην γραφή… δεν με αφορά η γραφή ως ένα άψυχο κείμενο σε χαρτί μα ως μέσο για να δημιουργήσουμε “όμορφους” ανθρώπους. Έχουμε ευθύνη απέναντι στους μαθητές μας, είναι οι αυριανοί πολίτες αυτής της κοινωνίας.
Στο τέλος του μαθήματος είτε διαβάζουμε τις ιστορίες μας, είτε προτείνουμε τι θα θέλαμε να “δούμε ” την επόμενη φορά.
Τι δραστηριότητες διοργανώνει το εργαστήρι;
Όπως ανέφερα και στην αρχή παρακολουθώ αρκετά, παράλληλα με την ελληνική δράση, την δημιουργική γραφή στο εξωτερικό. Ειδικά στην Αμερική, σε αρκετές πολιτείες, έχουν εντρυφήσει τόσο σε αυτήν. Τουλάχιστον δύο φορές μέσα στον χρόνο διοργανώνω project όπως το Poetry café που είναι μια δράση για την ενίσχυση της αυτοπεποίθησης των παιδιών μέσω της ποίησης. Τα παιδιά παράγουν ποιήματα κατά την διάρκεια των μαθημάτων και έπειτα στήνω μια πρόχειρη σκηνή με ένα μικρόφωνο και κάνουμε κάτι σαν βραδιά ποίησης ώστε να αποδιώξουμε την κάθε συστολή από πάνω τους. Διοργανώνω επίσης περιπάτους έξω στην φύση ώστε να λειτουργήσει ως πηγή έμπνευσης στην γραφή τους, βραδιές ποίησης, εκδόσεις των δικών τους βιβλίων, παρουσιάσεις, θεατρικές παραστάσεις, projects, λέσχη ανάγνωσης, performances που σχετίζονται με την τέχνη του λόγου, δράσεις που προάγουν το βιβλίο αλλά και την προσφορά σαν έννοια, όπως πριν από ένα μήνα που πήραμε μερικά βιβλία από το εργαστήρι και έπειτα τα παιδιά έγραψαν κάποιες ιστορίες και τα κρύψαμε σε διάφορα μέρη της πόλης(μια δράση για την φιλαναγνωσία). Επίσης τα Σάββατα κάνουμε Φιλοσοφία μέσα από την λογοτεχνία , καθόμαστε όλοι γύρω-γύρω και εγώ παραθέτω ένα ζήτημα και μετά συζητούμε πάνω σε αυτό, αναλύουμε(από 8 ετών), αποδομούμε. Αυτό γίνεται για να οξύνουμε την κριτική σκέψη των παιδιών. Φιλοσοφία δεν σημαίνει: μαθαίνω πότε έζησε ο Πλάτωνας, ο Σωκράτης και ο Αριστοτέλης, αλλά αναζητώ και εγώ μαζί τους έννοιες όπως η αρετή, η ηθική, μαθαίνω να παρατηρώ, ενισχύω την πειθώ μου κ.α
Ποιες είναι οι προτιμήσεις των παιδιών; Ελληνική ή ξένη λογοτεχνία;
Σίγουρα ο Harry Potter μας έχει πάρει τα μυαλά αλλά τα παιδιά είναι τόσο δεκτικά στο να μάθουν, στις νέες προτάσεις, ανάλογα φυσικά τον τρόπο με τον οποίο θα κάνεις αυτή την πρόταση, έτσι δεν ξεχωρίζουν ξένη η ελληνική λογοτεχνία, δοκιμάζουν.
Τι προσδοκείς από τους μαθητές σου σε βάθος χρόνου;
Θα χρησιμοποιήσω μια πολύ αγαπημένη μου φράση, που λέει ο Τρελοκαπελάς στην Αλίκη στην χώρα των θαυμάτων.
Να μην χάσουν την “περισσοτερότητα” τους, αυτό προσδοκώ από τους μαθητές μου.
Πιστεύεις ότι θα μπορούσε μία τέτοια νεωτεριστική μέθοδος προσέγγισης της λογοτεχνίας να εισχωρήσει και στη σχολική τάξη;
Θα έπρεπε να είναι ήδη στα σχολεία ως μία ώρα ψυχοθεραπείας και αποσυμπίεσης από το καθημερινό τους πρόγραμμα. Να καθίσουν και να γράψουν ότι θέλουν στο χαρτί, ποτέ όμως σε μια αίθουσα γεμάτη θρανία που θα ταυτίζεται με την έκθεση. Ο μεγάλος μου φόβος είναι μην καταλήξει ως ένα ακόμη μάθημα έκθεσης. Συνεπώς πιστεύω πως θα μπορούσε να εισαχθεί στα σχολεία μονάχα αν την οδηγήσουν ρομαντικοί άνθρωποι, ο ρεαλισμός ίσως οδηγήσει αυτό το εγχείρημα σε λάθος δρόμο. Ο Πεσσόα έλεγε πως οι ρεαλιστές κατορθώνουν μικρά πράγματα ενώ οι ρομαντικοί μεγάλα. Πρέπει να είναι κανείς ρεαλιστής για να διευθύνει ένα εργοστάσιο. Πρέπει να είναι ρομαντικός για να διευθύνει τον κόσμο.
Πόσο εύκολο ήταν για την τοπική κοινωνία να αποδεχθεί αυτή τη νέα μορφή παιδείας που προσφέρεις; Οι γονείς πώς αντέδρασαν στην αρχή;
Σίγουρα αυτό που κάνω είναι ξένο στην πλειονότητα της κοινωνίας της Ξάνθης αλλά παραδόξως οι μικρότερες κοινωνίες έχουν ένα χάρισμα , συχνά αγκαλιάζουν τις νέες προσπάθειες, ειδικά όταν απευθύνεσαι σε γονείς, αν αντιληφθούν ότι δουλεύεις σκληρά για την δουλειά σου, σε ανταμείβουν. Ο αγώνας ήταν στην αρχή πολύ μεγάλος( και ακόμη είναι) υπάρχουν μέρες που εργάζομαι 16 ώρες για μέρες αλλά δεν το αντιλαμβάνομαι γιατί δεν με κουράζει αυτή η δουλειά, είναι η ζωή μου. Μετά από ένα χρόνο διάφορων δυσκολιών και πολύωρης εργασίας μπορώ να πω πως το αντικείμενο μου γνωστοποιείται μέσα από τους πρώτους γονείς που με πίστεψαν και μου εμπιστεύτηκαν τα παιδιά τους και για αυτό χρωστώ και σε αυτούς ένα μεγάλο ευχαριστώ για τα πρώτα μου βήματα. Όταν επιλέγει κανείς να ασχοληθεί με το ελεύθερο επάγγελμα και μάλιστα με ένα νέο αντικείμενο πρέπει να έχει ένα οπλοστάσιο γεμάτο επιμονή και υπομονή.
Σε μία δύσκολη εποχή οικονομικής κρίσης και έντονης ανεργίας βλέπουμε νέους ανθρώπους όπως εσύ να τολμούν και να πειραματίζονται! Τι θα έλεγες σε όλα αυτά τα νέα παιδιά που τελειώνουν τώρα το πανεπιστήμιο ή είναι συνομήλικοι σου για το μέλλον τους;
Θα τους έλεγαν να γίνουν οι ρομαντικοί που έψαχνε ο Πεσσόα!
Περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να βρείτε εδώ:
facebook: Φιλαναγνωσία-Δημιουργική Γραφή
