Η Χρυσούλα Ζόγκαρη γεννήθηκε στην Αθήνα και μεγάλωσε στον Πειραιά όπου ζει μέχρι σήμερα με τον σύζυγο και τους δύο γιους της. Εργάστηκε για πολλά χρόνια ως παιδαγωγός σε ιδιωτικό νηπιαγωγείο, και συνεχίζοντας την αναζήτηση γνώσης, έκανε σπουδές πάνω στη Συμβουλευτική και την Προσωποκεντρική Προσέγγιση στο University of Strathclyde. Είναι πιστοποιημένη εκπαιδεύτρια Αποτελεσματικού Γονέα στο μοντέλο Thomas Gordon. Τα τελευταία χρόνια εργάζεται ως οικογενειακή σύμβουλος και παράλληλα ως συντονίστρια παιδαγωγικού προγράμματος σε σχολείο του Πειραιά.
Αφιερώνει τον ελεύθερο χρόνο της στην οικογένειά της, τη ζωγραφική και τη μουσική. Έχει γράψει ένα ακόμη μυθιστόρημα, μια σειρά από ανέκδοτα δοκίμια, καθώς και θεατρικά έργα για παιδιά. Οι «Νυμφές» είναι το πρώτο μυθιστόρημα που αποφάσισε να μοιραστεί μ’ ένα ευρύτερο κοινό.
Η Χρυσούλα Ζόγκαρη αγαπά τη συγγραφή αξία για εκείνη έχει η παρατήρηση,η μελέτη για καθετί με το οποίο καταπιάνεται.
Επιμέλεια συνέντευξης:Βασιλική Ευαγγέλου-Παπαθανασίου
Το βιβλίο «Νυμφές» αποτελεί ένα ιστορικό μυθιστόρημα. Από πού αντλήσατε τα στοιχεία για να αποδώσετε τόσο το κλίμα της εποχής, όσο και τις ξεχωριστές προσωπικότητες των ηρώων; Πρόκειται για γεγονότα μυθοπλασίας ή κάποια σημεία στηρίζονται σε αφηγήσεις που ίσως ακούσατε από τους παλαιότερους;
Πρόκειται για μια ιστορία, ένα παραμύθι, μάλλον, που τοποθετείται σε αληθινό χρόνο και τόπους. Συγκεκριμένα αρχές του 19ου αιώνα, σε Αγγλία, Μάλτα και Κέρκυρα. Η ιστορία των Επτανήσων και κυρίως της Κέρκυρας με γοήτεψε από την πρώτη στιγμή που ήρθα σε επαφή μαζί της. Μια ιστορία που πιάνει από τους Ομηρικούς χρόνους και φτάνει στο παρόν φορτωμένη ευρωπαϊκές επιρροές, από Ενετούς, Γάλλους και Άγγλους κυρίως, έχοντας καταφέρει να κρατήσει την ελληνικότητα, στην πιο κομψή της μορφή. Κάποια από τα πρόσωπα που εμφανίζονται σε αυτό το παραμύθι υπήρξαν στην πραγματικότητα και άφησαν ανεξίτηλα τα σημάδια τους στην Ελληνική Ιστορία. Πρόσωπα όπως ο Τόμας Μαίτλαντ, ο λόρδος Γκίλφορντ, ο κόντε Καποδίστριας ή ο Φρέντερικ Άνταμ.
Ακόμα περισσότερο με γοήτευσε ο ίδιος ο τόπος. Τα χρώματα, οι μυρωδιές, ο φυσικός πλούτος, η ποικιλομορφία. Χρειάστηκε να μελετήσω αρκετά, τόσο μέσα από βιβλιογραφία όσο και μέσα από άρθρα του διαδικτύου. Επισκέφθηκα την Κέρκυρα ξανά και ξανά, απευθύνθηκα στην Αναγνωστική εταιρία του νησιού και συνομίλησα με αρκετούς Κερκυραίους, οι οποίοι με βοήθησαν κυρίως σε θέματα γλωσσικού ιδιωματισμού. Περπάτησα στους δρόμους που περιγράφω, ανάσανα τη θαλασσινή αύρα, ένιωσα εγώ η ίδια την επίθεση των χρωμάτων και της ομορφιάς αυτού του τόπου…
Ποια ήταν η μεγαλύτερη δυσκολία που συναντήσατε κατά τη συγγραφή του συγκεκριμένου βιβλίου;
Συνάντησα αρκετές δυσκολίες. Μια από αυτές ήταν το ταίριασμα της ιστορίας με το παραμύθι. Ήθελα τα ιστορικά και λαογραφικά στοιχεία να βρίσκονται σε αρμονία με τη μυθοπλασία κι αυτό δεν ήταν εύκολο. Υπήρξαν πολλές φορές που «κόλλησα» σε ιστορικές λεπτομέρειες κι αναγκάστηκα να κάνω μικροαλλαγές.
Ποιες έννοιες της τότε εποχής συνεχίζουν να αποτελούν χαρακτηριστικά και της εποχής μας σήμερα, εκσυγχρονίζονται και διαμορφώνονται, κυρίως όσον αφορά στον τρόπο εκδήλωσής τους;
Υπάρχουν αρκετά που δεν αλλάζουν και ίσως να μην αλλάξουν ποτέ, όπως είναι ο ρόλος που παίζει στην ανάπτυξή μας ο δεσμός με τους γονείς μας, η δύναμη που έχει κάθε μορφής αγάπη, οι κοινωνικές ανισότητες ή το δικαίωμα που απαράδεχτα κατέχουν οι ισχυροί, να ασκούν βία στους αδύναμους. Στους δικούς μας καιρούς, υπάρχουν φορές που η ανθρωπότητα κάνει ένα βήμα μπροστά και τότε βλέπουμε την αγάπη να μην φοβάται, τους ανθρώπους κάθε κοινωνικής τάξης να μορφώνονται και να διεκδικούν το δίκιο. Υπάρχουν όμως κι άλλες φορές που πάμε δέκα βήματα πίσω, οπότε βλέπουμε να θριαμβεύει η εγωκεντρικότητα σε βάρος της αγάπης, να νομιμοποιείται η βία ή να παραβλέπεται η θανάσιμη αδιαφορία.
Τι περιμένετε αντίστοιχα να αποκομίσει ο αναγνώστης διαβάζοντάς το;
Στις Νυμφές μου, προσπαθώ να δώσω στην ομορφιά το προβάδισμα σε σχέση με το κακό που φαίνεται να μας παρασέρνει. Χρησιμοποιώ τη λέξη ομορφιά γιατί πιστεύω πως υπάρχει μέσα στους ανθρώπους και ανάλογα με τις συνθήκες μπορεί να βγει στο φως ή να θαφτεί. Παντού υπάρχει ομορφιά. Στη φύση, στο χέρι του φίλου, στην έγνοια του αδερφού, στον έρωτα, στην ευγένεια της ψυχής, στις νικητήριες μάχες με τους δαίμονες… Το παραμύθι μου δεν είναι μια ερωτική ιστορία. Είναι θρίαμβος της αγάπης με όποια μορφή κι αν εμφανίζεται αυτή. Γιατί η αγάπη είναι μια «νύμφη» που σπέρνει το φως.
Μια φράση ή μια στιγμή που ξεχωρίσατε περισσότερο μέσα από το βιβλίο σας;
Είναι αρκετές οι φράσεις που έχουν μια ιδιαίτερη σημασία για μένα. Δυστυχώς όμως οι περισσότερες από αυτές μαρτυρούν και στοιχεία της ιστορίας που καλό θα ήταν ο αναγνώστης να ανακαλύψει μόνος του. Εξάλλου πρόκειται για ένα βιβλίο που όταν μπει κάποιος μέσα στην ιστορία, δεν μπορεί εύκολα να το αφήσει από τα χέρια του, όπως μου έχουν πει πολλοί από τους αναγνώστες του. Θα διαλέξω λοιπόν μια φράση «ακίνδυνη» που συνδέεται και με αυτά που απάντησα στην προηγούμενη ερώτηση: «Ένας κόσμος άλλος, επικίνδυνος, σχεδόν απειλητικός. Την φοβόταν την ομορφιά, γιατί περισσότερο από την ασχήμια των πραγμάτων αυτή έχει τη δύναμη να αποκαλύπτει».
Όταν γράφετε θέλετε μοναξιά ή όχι;
Δεν με πειράζει η παρουσία άλλων ανθρώπων στον χώρο που γράφω. Κυρίως των ανθρώπων που αγαπώ. Ωστόσο μου είναι δύσκολο να συγκεντρωθώ όταν ακούω να γίνονται παράλληλα συζητήσεις ή όταν υπάρχει μεγάλη κινητικότητα γύρω. Σε τέτοιες περιπτώσεις προτιμώ να απομονώνομαι μέσα σε μια συμμαχική σιωπή.
Πώς προέκυψε ο τίτλος του βιβλίου; Υπάρχει κάποιος ιδιαίτερος συμβολισμός πίσω από την επιλογή του;
Ο τίτλος προέκυψε από τον καταρράκτη των Νυμφών που βρίσκεται στο χωριό Νυμφές, στη Βόρεια Κέρκυρα. Είναι ένα από αυτά τα μέρη που σε κάποιους ανθρώπους ασκούν, άγνωστο πως, μια παράξενη, μυστηριακή δύναμη. Εγώ είμαι ένας από αυτούς τους ανθρώπους. Στην ιστορία μου οι μυθικές νύμφες έχουν ένα πολύ σημαντικό και παράλληλα συμβολικό ρόλο. Μια αλλαγή στον τόνο, νύμφες – Νυμφές, στο δικό μου νου, παραπέμπει στο πάντρεμα του μύθου με την αλήθεια.
Πώς βιώσατε συναισθηματικά τη συγγραφή αυτού του βιβλίου; Νοιώσατε κάτι ιδιαίτερο μέσα σας να αλλάζει; Πιστεύετε γενικότερα πως όταν κάποιος γράφει ή διαβάζει ένα βιβλίο μπορεί να γίνει καλύτερος ως άνθρωπος; Ποιο είναι το κέρδος της συγγραφής και ποιο το κέρδος της ανάγνωσης κατά την δική σας προσωπική άποψη;
Οι ώρες που γράφω είναι όμορφες στιγμές. Απολαμβάνω να χάνομαι μέσα στον κόσμο που φτιάχνω. Εκεί που συναντώ ανθρώπους που είτε υπήρξαν και δεν γνώρισα είτε δεν υπήρξαν και τους γεννώ εγώ. Εικόνες, σκέψεις, συναισθήματα ενώνονται και δένονται με ισχυρό δεσμό μέσα στο παραμύθι. Είναι φορές που η συναισθηματική φόρτιση των ηρώων μου με παρασέρνει. Γελώ μόνη μου, συγκινούμαι, θυμώνω…
Δεν ξέρω για το «καλύτερος άνθρωπος». Τι ακριβώς σημαίνει αυτό; Το σίγουρο είναι ότι το διάβασμα ανοίγει παραθυράκια στο μυαλό και κινητοποιεί τη σκέψη. Μια φράση, μια εικόνα, μια θεωρία, μια ιδέα που θα διαβάσει κάποιος μπορεί να σαλέψει μέσα του, ενεργοποιώντας συναισθήματα ή αναστοχασμούς.
Όσο για το κέρδος της συγγραφής… Αυτό είναι προσωπικό. Κάθε συγγραφέας έχει το δικό του κίνητρο. Για μένα η συγγραφή είναι ένας τρόπος να βρίσκω εμένα. Ένας δημιουργικός τρόπος να τακτοποιώ το συναίσθημα, τη λογική και τη γνώση μου. Μια πραγματικά απολαυστική εμπειρία.
Ξεχωρίσατε κάποιον από τους ήρωέας σας; Και αν ναι, μπορείτε να μας μιλήσε γι αυτόν; .
Ναι. Ξεχωρίζω κάποιον κι αυτός δεν είναι ο κεντρικός ήρωας. Ένας χαρακτήρας με τη γενναιότητα ήρωα και την ψυχή παιδιού. Ένας άνθρωπος που τα βαθιά τραύματά του δεν κατάφεραν να μολύνουν την ψυχή του.
Μετά το δυστύχημα στα Τέμπη, που συγκλόνισε το πανελλήνιο τι μήνυμα θα θέλατε να στείλετε στους αναγνώστες σας;
Πάνω από τον τάφο κάθε νέου ανθρώπου ταιριάζουν μόνο δάκρυα και περισυλλογή. Είναι προτιμότερο να σωπαίνουμε μπροστά σε αυτόν τον δυσθεώρητο πόνο. Σε δεύτερο χρόνο, όμως, όταν το χώμα αρχίσει να κρυώνει και τα μάτια να στεγνώνουν, ας μην αφήσουμε τη λήθη να μας παρασύρει κι ας προσπαθήσουμε δούμε κατάματα ο καθένας, την δική του ευθύνη για αυτόν τον κόσμο που παραδίδουμε στα παιδιά μας και να ενεργοποιηθούμε όλοι για να τον κάνουμε καλύτερο.
Γιατί για όλους τους νέους ανθρώπους, για όλα τα παιδιά, πρέπει να υπάρχει μόνο ένας δρόμος, αυτός της ζωής. Κανένας άλλος!
Οπισθόφυλλο:
Ο ταγματάρχης του βρετανικού στρατού, Άντριαν Λόρενς Μπερν, φτάνει με μετάθεση στην αγγλοκρατούμενη Κέρκυρα το καλοκαίρι του 1822. Στην προσπάθειά του να κρατήσει κρυμμένα τα ένοχα μυστικά της ευγενικής του καταγωγής, έχει από καιρό υιοθετήσει την εικόνα του παγωμένου και απρόσιτου στρατιώτη, με σκοπό να αποφεύγει την οικειότητα και τις σχέσεις με άλλους ανθρώπους. Στην Κέρκυρα όμως δέχεται μια παράξενη και ισχυρή επίθεση από την ομορφιά του τοπίου και των ανθρώπων, που επιδρά βίαια πάνω στα τραύματα της ψυχής του. Η αγάπη, ισχυρή και αδιαπραγμάτευτη, τον υποτάσσει με κάθε της μορφή. Εκεί, για πρώτη φορά στη ζωή του, αποκτά βαθιά σύνδεση με ανθρώπους και παραδίνεται σε έναν έρωτα μυθικής διάστασης· μέχρι τη στιγμή που θα ανατραπούν τα πάντα…
