“Μαμά, μπαμπά είμαι ομοφυλόφιλος. Και θέλω επιτέλους να σας το πω, να το βγάλω από μέσα μου. Θέλω να σταματήσω να κρύβομαι και να σκαρφίζομαι φθηνές δικαιολογίες για δήθεν φίλες και φίλους. Θέλω να μην κρύβω τα λόγια μου και να συμμετέχω πια με την πραγματική μου άποψη σε συζητήσεις. Θέλω επιτέλους να μπορώ να σας κοιτάω στα μάτια. Θέλω να κοιτάω τον εαυτό μου στα μάτια. Θέλω να νιώθω πως δίνω στον εαυτό μου αυτό που του αξίζει, την αλήθεια. Θέλω να αποκτήσω ξανά την αυτοεκτίμησή μου, να νιώθω καλά όταν ξυπνάω το πρωί. Θέλω να με καταλάβετε και να με αποδεχτείτε. Ξέρω πως ίσως δε θέλατε να το ξέρετε. Αλλά μέσα από εσάς, θέλω να αποδεχτώ και εγώ πλήρως τον εαυτό μου. Ήξερα πως θα σας αναστατώσω, μα δεν έκανα τίποτα κακό. Δεν είμαι εγκληματίας μπαμπά, κοίτα με. Δεν άλλαξα. “
Από τη σκέψη στην αποδοχή
Η θεωρία Cass, που αναπτύχθηκε από τον Vivian Cass (1979), είναι ένα μοντέλο έξι σταδίων που περιγράφει την αναπτυξιακή πορεία των ατόμων που περνούν μέσα από τη σκέψη τους στην ομοφυλοφιλική ταυτότητα:
Στάδιο 1 – Σύγχυση ταυτότητας: Αρχίζετε να αναρωτιέστε αν μπορεί να είστε ομοφυλόφιλος. Μαζί με άλλες σκέψεις και συναισθήματα, μπορεί να αντιμετωπίσετε άρνηση και σύγχυση.
Στάδιο 2 – Σύγκριση ταυτότητας: Αποδέχεστε την πιθανότητα να είστε ομοφυλόφιλοι και να αντιμετωπίζετε την κοινωνική απομόνωση.
Στάδιο 3 – Ανοχή της ταυτότητας: Η αποδοχή της ομοφυλοφιλίας σας αυξάνεται, ωστόσο μπορεί να αισθανθείτε αυξημένη απομόνωση και αποξένωση.
Στάδιο 4 – Αποδοχή ταυτότητας: Έχετε αποδεχθεί τον εαυτό σας ως ομοφυλόφιλο.
Στάδιο 5 – Πνευματικότητα ταυτότητας: Ξεκινάτε να νιώθετε υπερήφανος για τη σεξουαλική σας ταυτότητα.
Στάδιο 6 – Σύνθεση Ταυτότητας: Ενσωματώστε τη σεξουαλική ταυτότητά σας με άλλες πτυχές του εαυτού σας.
Είναι πολύ σημαντικό να σημειωθεί πως η ψυχολογική κατάσταση του παιδιού σε όλη αυτήν τη φάση της ζωής του είναι ιδιαίτερα ρευστή. Τα συναισθήματα μοναξιάς, άγχους και πίεσης είναι αυτά τα οποία υπερισχύουν στην καθημερινότητά του. Συχνά επηρεάζονται και άλλοι τομείς της ζωής του, μιας που όλα έχουν χτιστεί σε μια ψεύτικη ταυτότητα. Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που τα παιδιά αναπτύσσουν συμπτώματα κατάθλιψης, μιας που δεν μπορούν να μιλήσουν σε κανέναν για αυτό που τους συμβαίνει. Κλείνονται στον εαυτό τους και φοβούνται για το τι θα συμβεί στο μέλλον.
Coming out of the closet
Το λεγόμενο “Coming out” είναι μια διεθνής έκφραση που αναφέρεται στη γνωστοποίηση του σεξουαλικού προσανατολισμού ή/και της ταυτότητας φύλου ενός ατόμου προς την οικογένειά του, τους φίλους του και γενικότερα τον κοινωνικό του περίγυρο. Σαν έννοια το “Coming out of the closet” (= έξοδος από την ντουλάπα) χρησιμοποιείται σαν μεταφορά για να καταδείξει την κοινωνική και ψυχολογική κατάσταση των ατόμων αλλά και ό,τι κρύβουν από τους υπολοίπους και από τον εαυτό τους. Μέσα στην ντουλάπα, κρύβονται οι σκέψεις, τα θέλω, ο πόνος, η ανασφάλεια, η πίεση και μια ολόκληρη ζωή.
“Σε μία ετεροκανονική κοινωνία, οτιδήποτε διαφορετικό περιθωριοποιείται.”
Ο κύριος λόγος που ένα παιδί δυσκολεύεται να μιλήσει ανοιχτά στους γονείς του για τις σεξουαλικές του προτιμήσεις είναι ο φόβος. Αρχικά ο φόβος συνδέεται με την ενοχή του παιδιού για το τι μπορεί να συμβεί στους γονείς του όταν τους αποκαλύψει την αλήθεια. Συχνά ακούγονται φράσεις όπως “εμένα όταν το μάθουν οι γονείς μου θα πάθουν εγκεφαλικό” κλπ. Φυσικά σε κάθε περίπτωση έχουν σημασία οι απόψεις των γονιών, πώς έχουν μεγαλώσει, που έχουν μεγαλώσει κλπ. Στις περισσότερες περιπτώσεις ωστόσο, οι γονείς έχοντας πολύ καλά ριζωμένες μέσα τους τις στερεοτυπικές απόψεις δυσκολεύονται να αποδεχτούν κάτι τέτοιο.
Σε άλλες περιπτώσεις, ο φόβος συνδέεται με την αντίδραση των γονιών προς το ίδιο το παιδί. Υπάρχουν περιπτώσεις που οι γονείς φέρονται βίαια στο παιδί με σκοπό να το τιμωρήσουν και να αλλάξει σεξουαλική προτίμηση.
Κυρίως όμως, ο φόβος συνδέεται με την απόρριψη – η οποία μπορεί να έχει είτε συναισθηματικό χαρακτήρα είτε πρακτικό, οικονομικό- ή με τη μη κατανόηση από μέρους τους. Τα παιδιά κάνοντας το βήμα να ανοιχτούν και να μιλήσουν στους γονείς τους φοβούνται ότι δε θα τα αποδεχτούν. Φοβούνται πως οι σχέσεις τους θα αλλάξουν και πως θα τα περιθωριοποιήσουν.
“Βγαίνοντας από την ντουλάπα, διεκδικείς την αναγνώριση της αξιοπρέπειάς σου, αναζητάς όση αυτοεκτίμηση έχασες λέγοντας ψέμματα σε όλους και στον ίδιο σου τον εαυτό. Διεκδικείς τα δικαιώματα που για άλλους είναι δεδομένα. Δεν έχει σημασία αν θα ανοίξεις την ντουλάπα διακριτικά ή θα κάνεις θόρυβο. Σημασία έχει να την ανοίξεις”.
