Η αφηγηματική θεραπεία ανήκει στις μεταμοντέρνες συστημικές προσεγγίσεις και συνιστά μια εξέλιξή τους. Προήλθε από την ομάδα του Michael White, ενός συστημικού θεραπευτή από την Αυστραλία και του David Epston. Σύμφωνα με τις συστημικές θεραπείες, η θεραπευτική διαδικασία εστιάζει στο να βοηθήσει την οικογένεια να ερμηνεύσει τις επιλογές που κάνει.
Ωστόσο, στην αφηγηματική θεραπεία, ο θεραπευτής είναι πολύ ενεργός σε αυτή τη διαδικασία, όμως δεν προτείνει λύσεις, ούτε προσπαθεί να ανασκευάσει τη δομή της οικογένειας. Αντιθέτως, μέσω της συνεργασίας και της σωστής αλληλεπίδρασης με την οικογένεια προσπαθεί να δημιουργήσει μια νέα πραγματικότητα για αυτήν. Οι βασικοί πυλώνες για την ορθή λειτουργία της αφηγηματικής θεραπείας είναι η ισοτιμία και η συνεργασία.
Σκοπός της αφηγηματικής θεραπείας:
Ο πρωταρχικός σκοπός της αφηγηματικής θεραπείας είναι να νοηματοδοτήσουμε όλα όσα μας συμβαίνουν μέσα από την δημιουργία ιστοριών για τη ζωή μας. Αυτό που συμβαίνει συχνά είναι να επικεντρωνόμαστε στα αρνητικά γεγονότα και στις αδυναμίες μας, με αποτέλεσμα να γίνονται οι ιστορίες μας μονομερείς. Η αφηγηματική θεραπεία μπορεί να αποτελέσει ένα μέσο για να αυξήσουμε τις ιστορίες που μας βοηθούν να ανακαλύψουμε τις δυνατότητές μας και όχι τις αδυναμίες μας.
Υπάρχουν διάφοροι μέθοδοι της αφηγηματικής πρακτικής:
Ένα εργαλείο που χρησιμοποιείται είναι οι εξωτερικευτικές συζητήσεις. Σύμφωνα με αυτές, το πρόβλημα λαμβάνεται ως ένα αντικείμενο με δική του υπόσταση. Ουσιαστικά, γίνεται ξεκάθαρο ότι οι άνθρωποι είναι άνθρωποι και το πρόβλημα είναι το πρόβλημα. Η αφηγηματική θεραπεία σε αυτή τη φάση εστιάζει στο να βοηθήσει το άτομο να διαχωρίσει τον εαυτό του από το πρόβλημα που το απασχολεί. Αυτό συμβάλλει στο να δει το άτομο και να κατανοήσει τις δυνατότητες του, τα θετικά του στοιχεία και τα ενδιαφέροντά του. Η εξωτερίκευση οδηγεί το άτομο να αναλάβει το ίδιο την εξουσία να καθορίσει την ταυτότητα του και την σχέση που αναπτύσσει με τα προβλήματά του. Ο θεραπευτής λειτουργεί μέσα σε αυτό το πλαίσιο ως συν-ερευνητής που βοηθά το άτομο να κατανοήσει τις εμπειρίες του και τις ικανότητές του.
Εφόσον λοιπόν διαχωριστεί το άτομο από τα προβλήματά του, τότε ακολουθεί η δημιουργία εναλλακτικών ιστοριών. Το άτομο προσπαθεί να δημιουργήσει νέες ιστορίες μέσα στις οποίες επιχειρεί να διοχετεύσει τα όνειρα του, τις προσδοκίες του, τις δεξιότητές του, τις επιθυμίες του για το μέλλον. Η αφηγηματική θεραπεία χρησιμοποιεί τις πεποιθήσεις, τις γνώσεις και τις ικανότητες του ατόμου ως μέσο για να αλλάξει τη ζωή του.
Ρόλος του θεραπευτή
Ο θεραπευτής αποσκοπεί στο να βοηθήσει το άτομο να διερευνήσει και να εξετάσει τα προβλήματα που το απασχολούν και να επαναδιαπραγματευτεί την σχέση του και τη στάση του απέναντι στα προβλήματα. Μέσα από ερωτήσεις ωθεί το άτομο να εξερευνήσει και να κατανοήσει περαιτέρω το πρόβλημα και να καταλάβει το βάθος και την σοβαρότητά του. Παράλληλα, με αυτό τον τρόπο το οδηγεί να αντιληφθεί και άλλες πτυχές της ιστορίας ενός προβλήματος. Να επικεντρωθεί σε αυτές, ώστε να διαμορφώσει μια καινούρια οπτική απέναντι στη ζωή. Συχνά στην αφηγηματική θεραπεία συμμετέχουν και εξωτερικοί μάρτυρες ή ακροατές, που είναι συνήθως φίλοι ή μέλη της οικογένειας του ατόμου, οι οποίοι μοιράζονται και αυτοί την οπτική τους με στόχο να βοηθήσουν το άτομο.
πηγές:
- https://el.thpanorama.com/articles/trastornos-mentalespsicopatologa/terapia-narrativa-qu-es-y-cmo-funciona.html
- https://kassandrapedersen.gr/narrative-therapy/what-is-it/
