Ο Πιέρ Μπαλμέν ήταν Γάλλος σχεδιαστής μόδας. Δημιούργησε τον ομώνυμο οίκο μόδας, με τις δημιουργίες του να ντύνουν τις σημαντικότερες προσωπικότητες της εποχής. Οι δημιουργίες του συνδύαζαν πάντα την κομψότητα με την απλότητα. Ο Μπαλμέν ήταν πρωτοπόρος στην εισαγωγή του νέου στυλ στη γαλλική μόδα αμέσως μετά τον B’ Παγκόσμιο Πόλεμο και του Jolie Madame style των μέσων της δεκαετίας του ’50. Έχοντας ως αφετηρία την διαχρονική κλασική γυναικεία ομορφιά, ξεχώρισε για τα αριστοκρατικά του ρούχα αλλά και τις εντυπωσιακές μούσες που χρησιμοποιούσε. Το 1964 εκδόθηκε η βιογραφία του Πιέρ Μπαλμέν με τίτλο «My Years and Seasons».
Τα παιδικά χρόνια του Πιέρ Μπαλμέν
Ο Πιέρ Μπαλμέν (Pierre Alexandre Claudius Balmain) γεννήθηκε στις 18 Μαΐου 1914 στο St Jean de Maurienne, ένα μικρό αλπικό χωριό στη Savoie της Γαλλίας. Η μητέρα του, Φρανσουάζ, εργαζόταν στο κατάστημα γυναικείων ρούχων «Galeries Parisiennes», στο οποίο την διεύθυνση είχαν οι δύο αδελφές της. Το κατάστημα αυτό ανήκει στον Μορίς Μπαλμέν, μελλοντικό σύζυγο της Φρανσουάζ. Ο Μορίς Μπαλμέν ήταν επίσης ιδιοκτήτης της μεγαλύτερης επιχείρησης χονδρικού εμπορίου υφασμάτων στην Προβηγκία.
Ως παιδί, ο μικρός Πιέρ, περνούσε πολύ χρόνο μέσα στο κατάστημα κι έτσι ήταν φυσικό να μάθει τα πάντα γύρω από το ύφασμα. Υποσυνείδητα, μέσα του γεννιόταν η ιδέα της μόδας κι αυτό φαινόταν, καθώς έφτιαχνε και έντυνε χάρτινες κούκλες. Η ζωή του ήταν ειδυλλιακή μέχρι την ηλικία των 7 ετών. Τότε πέθανε ξαφνικά ο πατέρας του και ήρθαν τα πάνω κάτω στην ζωή της οικογένειας. Ανακάλυψαν ότι αντί να είναι πλούσιοι, δεν είχαν καθόλου χρήματα, αφού η επιχείρηση είχε αποτύχει για αρκετό καιρό, αλλά αυτό είχε κρατηθεί μυστικό από τον πατέρα. Αυτό που είχε μείνει στον μικρό Πιέρ ήταν ένα σεντούκι γεμάτο θεατρικά κοστούμια, από την ερασιτεχνική ενασχόληση του πατέρα του με το θέατρο. Και αυτό έμελλε να έχει τεράστια επίδραση στην ανάπτυξη της φαντασίας του μικρού Πιέρ Μπαλμέν.
Οι σπουδές και η πρώτη εργασία
Το 1925, σε ηλικία 11 ετών, ο Πιέρ Μπαλμέν κέρδισε μια υποτροφία για το οικοτροφείο Chambéry, όπου ασχολήθηκε με τον χορό και την ιππασία. Στο τέλος της φοίτησής του εκεί ήταν ήδη ένα νέος έτοιμος για την ζωή της πόλης.
Από πολύ νωρίς γνώριζε ότι ήθελε να εργαστεί στην μόδα. Αποφάσισε όμως να σπουδάσει αρχιτεκτονική στο Παρίσι, για να καθησυχάσει και την μητέρα του. Μπήκε στο École Nationale Supérieure des Beaux-Arts για να σπουδάσει αρχιτεκτονική αλλά σύντομα κατάλαβε ότι η μελέτη της δεν του ταίριαζε.
Στο ελεύθερό του χρόνο ο Μπαλμέν σχεδίαζε φορέματα. Αποφάσισε, λοιπόν, να πάρει μερικά για να τα δείξει στον Robert Piguet. Ο Piguet αγόρασε τρία από αυτά. Παράλληλα με το σχέδιο, ο Μπαλμέν έγραφε σε διάφορους σχεδιαστές, ζητώντας μια θέση μερικής απασχόλησης. Τελικά, το 1934, έγινε δεκτός για μαθητεία κοντά στον Εντουάρ Μολινέ και τότε αποφασίζει να εγκαταλείψει οριστικά τις σπουδές αρχιτεκτονικής, μετά από μόλις ένα χρόνο φοίτησης.
Η μαθητεία κοντά στον Λισιέν Λελόν και η γνωριμία με τον Ντιόρ
Ο Πιέρ Μπαλμέν ξεκίνησε την μαθητεία του κοντά στον Εντουάρ Μολινέ το 1934. Δούλευε συνεχώς εκεί ως το 1939, με μια μικρή διακοπή το 1936, όταν κλήθηκε για την στρατιωτική του θητεία. Συνέχισε όμως να εργάζεται εκεί μέχρι να αποστρατευτεί. Ήταν πολύ περήφανος, που εργαζόταν δίπλα στον Μολινέ και μάθαινε τόσα πράγματα.
Το 1939, ο Μπαλμέν πήγε κοντά στον Λισιέν Λελόν. Κοντά του θα αποκτήσει και την πρώτη του εμπειρία στο σχεδιασμό. Αυτή την περίοδο γνώρισε και τον νεαρό τότε Κριστιάν Ντιόρ, που επίσης εργαζόταν κοντά στον Λελόν. Οι δυο τους ήρθαν γρήγορα κοντά και αλληλοϋποστηριζόταν.
Μέχρι το 1945 ο Μπαλμέν εργαζόταν στου Μολινέ. Μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου όμως αποφάσισε να ανεξαρτητοποιηθεί. Έτσι το φθινόπωρο του 1945 άνοιξε τον δικό του οίκο μόδας, στη rue Francois 1er στο Παρίσι. Σε αυτό το ξεκίνημα ζήτησε από τον φίλο του, Κριστιάν Ντιόρ, να συνεργαστούν. Ο Ντιόρ αρχικά ήταν θετικός σε αυτή την ιδέα. Ύστερα όμως από μερικές συζητήσεις θεώρησε ότι αυτό δεν θα λειτουργούσε. Οι δύο φίλοι χωρίστηκαν με αισθήματα προδοσίας και από τις δυο πλευρές και δεν ξανασυναντήθηκαν ποτέ. Μπορεί αυτή η συμπεριφορά να φαίνεται ακραία, αλλά είναι φυσική αντίδραση για μια σχέση που ήταν πέρα από την δουλειά.
Η πρώτη παρουσίαση του Πιέρ Μπαλμέν
Ο Ντιόρ ήταν δυσαρεστημένος χωρίς τον Μπαλμέν κοντά του. Ο Μπαλμέν όμως, φάνηκε πιο δυνατός κι άρχισε να βιώνει την άκρως θετική εξέλιξη της καριέρας του. Η πρώτη του εμφάνιση έγινε στις 12 Οκτωβρίου 1945 και είχε μεγάλη επιτυχία. Ήταν μια εποχή, αμέσως μετά τον Πόλεμο, όπου σπάνιζαν τα υφάσματα. Ο Μπαλμέν παρουσίασε εφαρμοστά στη μέση φορέματα, με μακριές φούστες σε σχήμα καμπάνας, σχέδια πρωτοποριακά για την εποχή, που προηγούνται του New Look του Ντιόρ του 1947.
Ο Μπαλμέν αισθανόταν πολύ τυχερός που βρισκόταν στην πρώτη θέση στο χώρο με την δύναμη της πρώτης του συλλογής. Και ήθελε να προχωρήσει ακόμα περισσότερο. Με την αυτοπεποίθηση και την πειστικότητά του προσπαθούσε να καταφέρει να συγκεντρώσει χρήματα για την συνέχεια. Παρότι συγκέντρωσε περίπου 1 εκατομμύριο φράγκα, ο Μπαλμέν χρειάστηκε να δανειστεί από την μητέρα του 200.000 φράγκα και να πουλήσει το ένα τρίτο από το μερίδιο της επιχείρησής του σε δυο φίλους, που ήθελαν να επενδύσουν. Οι φίλοι αυτοί τελικά αποχώρησαν και ο Μπαλμέν έμεινε με λιγότερα χρήματα.
Η οικονομική βοήθεια θα έρθει σταδιακά. Ο προηγούμενος εργοδότης και μέντοράς του, ο Μολινέ, ήταν φίλος με τον διευθυντή της Barclay’s Bank στο Παρίσι. Έτσι, λοιπόν, χρησιμοποιώντας τους σωστούς παράγοντες, 6 χρόνια μετά ανήκε στην εταιρία του, την περίοδο που η επιχείρησή του απογειωνόταν. Οι πελάτες του πια ήταν γυναίκες από την Μεγάλη Βρετανία και την Αμερική, ενώ στηρίζoταν και από τους κροίσους της Νότιας Αμερικής.
Η διεθνής πορεία του Οίκου Πιέρ Μπαλμέν
Είναι γεγονός πως για να έρθει η δημοσιότητα και ο πλούτος σε όποιον σχεδιάζει, χρειάζεται να ενισχύσει την καριέρα του ένα πρόσωπο διεθνώς αναγνωρίσιμο. Δεν είχαν όλοι αυτή την ευκαιρία. Ο Πιέρ Μπαλμέν όμως βρισκόταν πάντα στο σωστό μέρος, τη σωστή στιγμή.
Το 1947, ο Μπαλμέν, επιστρέφοντας από μια διαφημιστική περιοδεία στην Αυστραλία, έκανε μια στάση στη Μπανγκόκ. Μόλις γύρισε στο Παρίσι, επικοινώνησε μαζί του η πρεσβεία της Ταϊλάνδης. Η βασίλισσα Sirikit της Ταϊλάνδης επρόκειτο να περιοδεύσει μαζί με τον βασιλιά σε Ευρώπη και ΗΠΑ και ήθελε τον Πιέρ Μπαλμέν για να συζητήσουν για την ντουλάπα της. Αυτή ήταν η αρχή μιας στενής σχέσης, που όμως υποβάθμισε τον Μπαλμέν στα μάτια της διεθνούς μόδας. Τα κουτσομπολιά θεωρούσαν ότι η βασίλισσα στην Μπανγκόκ δεν είχε καμία σχέση με τη γαλλική υψηλή ραπτική, παρόλο που ήταν πάντα κομψή φορώντας τις βραδινές δημιουργίες του Μπαλμέν.
Ο Πιέρ Μπαλμέν όμως ήθελε να κερδίσει χρήματα κι όχι να αναπτύξει τις ιδέες του με το τρόπο που είχαν κάνει άλλοι συνάδελφοί του, όπως οι Dior, Balenciaga και Yves Saint Laurent. Και αντίθετα με τους Dior και Balenciaga, που ήταν σε απόσταση ακόμα και από τους κορυφαίους πελάτες τους, ο Μπαλμέν συναντούσε όλους τους σωστούς ανθρώπους και είχε κοινωνική ζωή. Διατηρούσε καλές σχέσεις με τις ηθοποιούς που έντυνε, όπως οι Μάρλεν Ντίτριχ, Κάθριν Χεπμπορν και Σοφία Λόρεν, που είχαν πάντα την καλύτερη μεταχείριση από την Ζινέτ Σπανιέρ, την χαρισματική σκηνοθέτιδα του Οίκου Μπαλμέν, την οποία εκτιμούσαν όλοι.
Από το 1949, κιόλας ο Μπαλμέν είχε καταφέρει να ανοίξει μια μπουτίκ στη Νέα Υόρκη και δυο χρόνια μετά, το 1951 ανέπτυξε μια εταιρία στην πόλη για να μπορεί να έχει έτοιμα ρούχα με βάση τις παρουσιάσεις του, που παράγονται από την Elfreda-Fox. Το 1954, θα ανοίξει κατάστημα με τις δημιουργίες του και στο Καράκας.
Η διεθνής πορεία του Πιέρ Μπαλμέν έχει σημειώσει θριάμβους. Το 1949, κυκλοφόρησε το Jolie Madame Fragrance, το 1962 ο ίδιος ο Μπαλμέν διορίστηκε ως chevalier de la Legion d’Honneur και το 1966 κυκλοφόρησε το πρώτο άρωμα του Revlon, το Miss Balmain. Παρόλα αυτά, όμως, το όνομα Μπαλμέν δεν αναφέρεται ποτέ όπως οι Chanel, Gres, Dior ή Balenciaga. Στην πραγματικότητα ο Οίκος Μπαλμέν δεν αναφέρθηκε καθόλου για το υπόλοιπο του 20ου αιώνα, παρά το γεγονός ότι μετά την πώλησή του, το 1970, αρκετοί σχεδιαστές, μεταξύ των οποίων ο Erik Mortensen, που ήταν και εραστής του Μπαλμέν, ο Alastair Blair και ο Oscar de la Renta, ανέλαβαν το τιμόνι του οίκου. Για ένα μικρό διάστημα μάλιστα, την περίοδο 1955 – 1958, στον Οίκο Μπαλμέν εργάστηκε και ο Karl Lagerfeld. Άλλοι σχεδιαστές, που δούλεψαν μαζί με τον Μπαλμέν, κι αργότερα έκαναν την δικιά τους πορεία στο χώρο της μόδας, είναι οι Gerard Pipart – που ήταν στον Οίκο το 1948- οι Jean-Baptiste Caumont και John Cavanagh. Ο τελευταίος ήταν στον Οίκο την περίοδο 1947-1951.
Το στυλ του Πιέρ Μπαλμέν
Ο Πιέρ Μπαλμέν ως σχεδιαστή απέφευγε τους πειραματισμούς. Αναζητούσε κυρίως κομψές και διαχρονικές φόρμες που άρεσαν στην αριστοκρατία. Τα ρούχα του, φτιαγμένα σε απαλούς τόνους, συχνά τα διακοσμούσε με περίτεχνα κεντήματα, καθώς και με γούνινους γιακάδες κα μανσέτες. Ο Μπαλμέν έκανε δημοφιλή την εσάρπα τόσο για βραδινές όσος και για κοκτέιλ εμφανίσεις. Για τα φορέματα ο ίδιος πίστευε πως το σημαντικότερο στοιχείο είναι η κατασκευή τους.
Για τις γυναίκες που τις ενδιαφέρει η μόδα ο Μπαλμέν πίστευε πως αν καταφέρουν να τηρούν τις βασικές αρχές της μόδας, θα είναι πάντα σε αρμονία με αυτή. Μαζί με τους Ντιόρ και Balenciaga, ήταν οι τρεις κορυφαίοι στο χώρο της μόδας την περίοδο της ακμής της υψηλής ραπτικής, στη δεκαετία του 1950.
Ο Πιέρ Μπαλμέν σχεδίασε τα κοστούμια για πολλές θεατρικές και κινηματογραφικές παραγωγές, όπως τις ταινίες «The Deep Blue Sea» του 1955, όπου επιμελήθηκε τα κοστούμια της Βίβιαν Λι, και την «And God Created Woman» του 1957, όπου σχεδίασε τα κοστούμια της Μπριζίτ Μπαρντό.
Πολλές όμως διάσημες κυρίες επέλεγαν τις δημιουργίες του Πιέρ Μπαλμέν και για την προσωπική τους ζωή. Ανάμεσά τους οι Μπριζίτ Μπαρντό, Μάρλεν Ντίτριχ και Κάθριν Χέπμπορν. Επίσης, όπως προαναφέρθηκε, υπήρξε ο προσωπικός σχεδιαστής της βασίλισσα Sirikit της Ταϊλάνδης.
Η εμπορική επιτυχία δεν φέρνει την αναγνώριση
Ο Μπαλμέν ανέδειξε και την εμπορική πλευρά της γαλλικής μόδας. Μαζί με τον Jacques Fath, ήταν από τους πρώτους Παριζιάνους σχεδιαστές, που ανακάλυψε τις δυνατότητες της αμερικανικής αγοράς. Την στιγμή όμως του θανάτου του ο Μπαλμέν δεν θεωρούνται πλέον ένα ισχυρό πρόσωπο της γαλλικής μόδας. Μπορεί να προσέφερε μεγάλη ποικιλία προϊόντων, καθώς υπήρχαν 130 εταιρίες στον κόσμο που έφτιαχναν πάνω από 60 προϊόντα με το όνομά του, όπως αποσκευές, κοσμήματα κα ανδρικά ρούχα, αλλά η υπερβολική ποικιλία δεν γίνεται πάντα αποδεκτή από τους ειδικούς της υψηλής ραπτικής. Αν θέλουμε όμως να είμαστε δίκαιοι, θα πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι καθ’ όλη την διάρκεια της καριέρας του, ο τρόπος ραφής του Μπαλμέν κατέτασσε τα βραδινά του ρούχα στο υψηλότερο επίπεδο.
Το πως όμως αντιμετωπιζόταν ο Μπαλμέν ακόμα και στις μεγάλες του επιτυχίες φαίνεται καλύτερα από την πένα του John Fairchild, ιδιοκτήτη του Women’s Wear Daily, που το 1965 επέλεξε 45 οίκους μόδας που λειτουργούσαν ακόμα κι έβαλαν την σφραγίδα τους στην μόδα. Στη λίστα αυτή γενικά οι παραλήψεις επισκίασαν τα όποια συμπεράσματα.
Οι μούσες του Οίκου Μπαλμέν
Πολλές από τις εντυπωσιακότερες γυναίκες που έντυσε ο Μπαλμέν έγιναν αργότερα και μούσες του σχεδιαστή. Από την εποχή του Πιέρ Μπαλμέν μέχρι και τον σημερινό καλλιτεχνικό διευθυντή, Olivier Rousteing, μερικές από τις σημαντικότερες μούσες του οίκου από το ξεκίνημα μέχρι σήμερα ήταν οι παρακάτω:
- Ζινέτ Σπανιέρ
Η Σπανιέρ υπήρξε καλλιτεχνική διευθύντρια του Οίκου Μπαλμέν την περίοδο 1947 – 1976. Ως δεξί χέρι του Πιέρ Μπαλμέν, ήταν υπεύθυνη για την ομαλή λειτουργία του οίκου και την ικανοποίηση των πελατών. Πολλές δημιουργίες είχαν ως έμπνευση το στυλ της και ήταν μια από τις πρώτες γυναίκες στις οποίες ο οίκος στήριξε την αισθητική του.
Η σπουδαία χολιγουντιανή ηθοποιός φορούσε συχνά δημιουργίες του Οίκου Μπαλμέν και στις ταινίες αλλά και στην προσωπική της ζωή. Χαρακτηριστική είναι η γκαρνταρόμπα της στην ταινία «The Millionairess», που σχεδίασε αποκλειστικά ο Πιέρ Μπαλμέν.
- Μάρλεν Ντίτριχ
Η ντίβα των ασπρόμαυρων ταινιών επέλεγε πάντα τις τελευταίες τάσεις της εποχής, γι’ αυτό και μέχρι σήμερα θεωρείται fashion icon. Συνδυάζοντας πάντα το προσωπικό της στυλ με τα κινηματογραφικά της ρούχα, επέλεγε συχνά δημιουργίες του Οίκου Μπαλμέν με αδυναμία κυρίως στις περίτεχνες τουαλέτες του.
- Δαλιδά
Η Γαλλίδα τραγουδίστρια είχε μια ντουλάπα γεμάτη με δημιουργίες του Οίκου Μπαλμέν, που αργότερα παρουσιάστηκαν σε έκθεση στο «Palais Galleria» του Παρισιού.
- Rosie Huntington –Whiteley
Μια από τις πρώτες μούσες του τελευταίου καλλιτεχνικού διευθυντή, Olivier Rousteing, ήταν η Rosie Huntington, που περπάτησε πολλές φορές στα shows του οίκου. Παραμένει επίσης στενή φίλη του σχεδιαστή και επιλέγει συχνά δημιουργίες του Οίκου για τις εμφανίσεις της στο κόκκινο χαλί.
- Claudia Schiffer, Ciny Crawford, Naomi Campbell
Τα τρία κορυφαία supermodels των ’90s επανενώθηκαν, όταν πρωταγωνίστησαν μαζί στην καμπάνια του Οίκου το 2016. Και οι τρεις του είχαν περπατήσει πολλές φορές στις πασαρέλες του Οίκου Μπαλμέν αλλά η καμπάνια του 2016 έμεινε στην ιστορία ως το απόλυτο throwback του brand.
- Cara Delevingne
Πηγή εικόνας: el.wikipedia.org.
Ο Οίκος Μπαλμέν μετά τον Πιέρ Μπαλμέν
Ο Πιέρ Μπαλμέν έφυγε από την ζωή στις 29 Ιουνίου 1982, από καρκίνο του ήπατος στο Αμερικανικό Νοσοκομείο του Παρισιού. Μετά τον θάνατο του, την διεύθυνση του Οίκου Μπαλμέν ανέλαβε ο προσωπικός του βοηθός και στενός συνεργάτης του από το 1951, Erik Mortensen. Για τον Mortensen ο Μπαλμέν έλεγε ότι είναι πιο Μπαλμέν κι από τον ίδιο. Ο Mortensen συνέχισε με επιτυχία την πορεία του οίκου, που ανέπτυξε και εκσυγχρόνισε, ακολουθώντας πάντα το πνεύμα του ιδρυτή του. Για την προσφορά του έχει τιμηθεί επανειλημμένα με το France Haute Couture Golden Thimble Awards.
Στα τέλη της δεκαετίας του ’80 ο γερμανοκαναδός επιχειρηματίας Erich Fayer, που είχε αγοράσει την Ted Lapidus και την εταιρεία αρωμάτων Jacomo, μαζί με την βελγική επενδυτική εταιρεία Copeba, αγόρασαν τον Οίκο Μπαλμέν για 30.000.000 δολλάρια. Λόγω οικονομικών διαφωνιών όμως οι Fayer και Μπαλμέν χώρισαν και ο Οίκος Μπαλμέν αγοράστηκε το 1990 από τον Alain Chevalier.
Τον Ιούλιο του 1990, μετά την αποχώρηση του Erik Mortensen τον Οίκο Μπαλμέν ανέλαβε ο σχεδιαστής Hervé Pierre. Στα τέλη του 1992, αναλαμβάνει ως σχεδιαστής ο Αμερικανός Oscar de la Renta. Παρουσίαζε εκεί τις συλλογές του μέχρι τον Ιούλιο του 2002. Το Δεκέμβριο του 2001, ο Ελβετός σχεδιαστής Laurent Mercier ανέλαβε το τμήμα ετοιμοφόρετων ενδυμάτων του οίκου και μετά την αποχώρηση του de la Renta ανέλαβε και το τμήμα υψηλής ραπτικής.
Διευθυντής του Οίκου Μπαλμέν αυτή την εποχή είναι ο Olivier Rousteing.
Ακολουθεί ένα 5 λεπτο βιογραφικό video με τον ίδιο τον Πιέρ Μπαλμέν να μιλάει.
Για το άρθρο χρησιμοποιήθηκαν πληροφορίες από:
- Πιερ Μπαλμέν, Ανακτήθηκε από: el.wikipedia.org/ Τελευταία πρόσβαση: 3/5/21.
- Πιερ Μπαλμέν Ανακτήθηκε από:www.elwiki.org/ Τελευταία πρόσβαση: 3/5/21
- H ιστορία του Pierre Balmain και οι γοητευτικότερες μούσες που πέρασαν από τον οίκο. (2019). Ανακτήθηκε από: el.ozonweb.com/ Τελευταία πρόσβαση: 3/5/21.
- MCDOWELL, C. (2016). Pierre Balmain (1914-1982). Ανακτήθηκε από: www.businessoffashion.com/ Τελευταία πρόσβαση: 3/5/21.
- PIERRE BALMAIN, Ανακτήθηκε από: www.fashionmodeldirectory.com/ Τελευταία πρόσβαση: 3/5/21.
